VOT 78069 INDEKS PERLAKUAN BULI DI KALANGAN PELAJAR-PELAJAR DI SEKOLAH MENENGAH DAN RENDAH DI MALAYSIA (BULLY ACTION INDEX AMONG STUDENTS IN SECONDARY AND PRIMARY SCHOOL IN MALAYSIA) AZIZI HJ. YAHAYA YUSOFBOON SHAHRIN HASHIM MOHAMMAD SHARIF MUSTAFFA ZURHANA BIN MUHAMAD PUSAT PENGURUSAN PENYELIDIKAN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA 2008 ii INDEKS PERLAKUAN BULI DI KALANGAN PELAJAR-PELAJAR DI SEKOLAH MENENGAH DAN RENDAH DI MALAYSIA (BULLY ACTION INDEX AMONG STUDENTS IN SECONDARY AND PRIMARY SCHOOL IN MALAYSIA) AZIZI HJ. YAHAYA YUSOFBOON SHAHRIN HASHIM MOHAMMAD SHARIF MUSTAFFA ZURHANA BIN MUHAMAD RESEARCH VOTE NO: 78069 JABATAN ASAS PENDIDIKAN FAKULTI PENDIDIKAN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA 2008 iii PENGHARGAAN Segala puji-pujian kepada ALLAH s.w.t dan selawat ke atas junjungan kita Muhamad s.a.w. Saya berasa bersyukur ke hadrat ALLAH s.w.t. kerana memberi kekuatan dan kesabaran untuk menyiapkan laporan kajian. Walaupun terpaksa menempuhi pelbagai dugaan dan cabaran. Kajian ini tidak akan terhasil tanpa bantuan, sokongan dan galakan dari beberapa pihak. Dengan kesempatan ini suka saya merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada pihak MOHE kerana memberi peruntukan sebanyak RM34,760 untuk membuat kajian ini. Begitu juga dengan pihak dekan RMC yang berusaha untuk mendapatkan grant ini. Di samping itu tidak lupa kepada pihak Fakulti pendidikan memberi kerjasama dengan memberi keizinan memohon vot jangka pendek UTM. Penghargaan ini juga dituju EPRD yang telah memberikan kerjasama dan kebenaran untuk saya menyempurnakan kajian ini. Penghargaan yang tidak terhingga kepada sdr pelajar kaunseling dan pelajar sarjana kerana membantu saya dalam melaksanakan kajian ini. Atas segalanya, semoga Allah s.w.t. sahaja yang akan memberikan ganjaran yang sewajarnya. Wassallam. iv ABSTRAK Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti tahap perlakuan buli di sekolah menengah dan rendah di Malaysia berdasarkan pengiraan Indeks Perlakuan Buli Sekolah. Kajian ini juga bertujuan untuk mengenal pasti jenis-jenis tingkah laku buli dan kekerapannya; punca perlakuan buli di kalangan pelajar sekolah menengah dan rendah; dan ciri-ciri mangsa buli. Seramai 1395 orang pelajar sekolah menengah dan rendah di empat buah negeri Johor, Melaka, Negeri Sembilan dan Selangor telah dipilih berdasarkan pensampelan rawak kelompok atas kelompok. Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian ini ialah set soal selidik Indeks Perlakuan Buli Sekolah yang mempunyai nilai kebolehpercayaan α=0.87. Statistik deskriptif iaitu kekerapan, peratus, min dan sisihan piawai digunakan untuk menganalisis tahap perlakuan buli, jenis tingkah laku buli dan pengiraan indeks perlakuan buli sekolah. Statistik inferensi iaitu analisis ujian-t digunakan untuk menganalisis perbezaan tingkah laku buli dan indeks tingkah laku buli antara peringkat persekolahan, lokasi sekolah dan jantina. Analisis korelasi pearson r pula digunakan untuk menganalisis hubungan antara punca buli dan indeks perlakuan buli sekolah. Secara keseluruhannya tahap perlakuan buli sekolah menengah dan sekolah rendah di empat buah negeri berada pada tahap rendah dengan nilai Indeks Perlakuan Buli Sekolah ialah 38.81. Kajian mendapati tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara tingkah laku buli di kalangan pelajar sekolah menengah dan sekolah rendah dan antara pelajar lelaki dan pelajar perempuan. Kajian juga mendapati tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara Indeks Perlakuan Buli sekolah menengah dan sekolah rendah, bandar dan luar bandar serta antara pelajar lelaki dan perempuan. Analisis korelasi pearson r, mendapati terdapat hubungan signifikan antara punca buli dan Indeks Perlakuan Buli Sekolah (p=0.005, r=0.103). Berdasarkan dapatan kajian, mencadangkan penggunaan Indeks Perlakuan Buli Sekolah sebagai satu kaedah mengukur tahap perlakuan buli di kalangan pelajar, dan keberkesanan program intervensi mencegah perlakuan buli. v ABSTRACT The purpose of this study is to identify the level of bullying among secondary and primary school’s students in Malaysia based on School Bullying Index. This study also try to identify the type of bullying and its frequency, factor of bullying and characteristic of victims. 1395 secondary and primary school students in the state of Johor, Melaka, Negeri Sembilan dan Selangor have been chosen as the respondents. The sampling has been done using the cluster on cluster random sampling method. A set of School Bullying Index questionnaires was used in this study. Reliability value of the instruments was α = 0.87. Descriptive statistic – frequency, percentages, mean and standard deviation is used to analyze the level and type of bullying and School Bullying Index. The inferencial statistic- t-test is used to analyze the difference of bullying behaviour and Bullying Index between school level, school location and gender. Pearson correlation are used to analyze the relation between the factor of bullying and school bullying index. Results showed, overall level of bullying among school students in four states are low. School bullying index is 38.81. There is no significance difference on bullying behaviour between secondary and primary school and male and female students. There is no significance difference on Bullying Index between secondary and primary school; urban and rural school; and male and female students. Pearson correlation analyze showed that there were significance relation between factor of bullying and bullying index (p=0.005, r=0.103). Based on research finding, suggestion was made to use School Bullying Index as a method to measure level of bullying among students and how successful your intervention programmes against bullying. vi KANDUNGAN BAB PERKARA MUKA SURAT HALAMAN JUDUL i HALAMAN JUDUL ii HALAMAN PENGHARGAAN iii ABSTRAK iv ABSTRACT v KANDUNGAN vi SENARAI JADUAL xi SENARAI RAJAH xiv SENARAI SINGKATAN xv SENARAI LAMPIRAN xvi BAB I PENDAHULUAN 1 1.0 Pengenalan 1 1.1 Latar belakang masalah 2 1.2 Penyataan masalah 6 1.3 Objektif kajian 7 1.4 Persoalan kajian 8 1.5 Hipotesis kajian 9 1.6 Rasional kajian 12 1.7 Kepentingan kajian 13 1.8 Skop kajian 14 1.9 Batasan kajian 14 vii 1.10 Definisi istilah 16 1.10.1 Tingkah laku buli 16 1.10.2 Jenis tingkah laku buli 16 1.10.3 Punca kejadian buli 17 1.10.4 Mangsa buli 17 1.10.5 Ciri-ciri mangsa buli 18 1.10.6 Indeks perlakuan buli sekolah 18 1.10.7 Tahap tingkah laku buli sekolah 18 1.10.8 Zon Tengah dan Zon Selatan 19 1.10.9 Kawasan bandar dan luar bandar 19 1.11 Kerangka teori kajian 20 1.12 Penutup 22 BAB II TINJAUAN LITERATUR 23 2.0 Pengenalan 23 2.1 Definisi tingkah laku buli 23 2.2 Jenis tingkah laku buli 26 2.3 Punca kejadian buli 29 2.4 Mangsa buli 31 2.5 Indeks perlakuan buli sekolah 34 2.6 Tahap perlakuan buli di sekolah 35 2.7 Masalah perlakuan buli di sekolah 36 2.8 Pendekatan Teori 37 2.8.1 Teori Pembelajaran Sosial 37 2.8.2 Hipotesis kekecewaan-agresif 39 2.8.3 Teori Psikoanalisis Freud dan 40 tingkah laku buli 2.8.4 Model interaksi sosial dan tingkah laku buli 41 2.8.5 Rumusan Teori Pembelajaran Sosial 42 viii 2.8.6 Penggunaan Teori Pembelajaran Sosial 43 sebagai model kajian 2.9 Penutup 46 BAB III METODOLOGI 47 3.0 Pengenalan 47 3.1 Reka bentuk kajian 47 3.2 Lokasi kajian 48 3.3 Subjek kajian 48 3.3.1 Populasi 48 3.3.2 Sampel kajian 49 3.4 Kaedah Pensampelan 51 3.5 Instrumen 52 3.5.1 Soal selidik 53 3.5.2 Kaedah terjermahan soal selidik 57 3.6 Kajian rintis 57 3.7 Prosedur Kajian 59 3.8 Pengiraan Indeks Perlakuan Buli Sekolah 60 3.9 Tahap perlakuan buli sekolah 62 3.10 Analisisi data 63 3.11 Kerangka kajian 66 3.12 Penutup 67 BAB IV DAPATAN KAJIAN 68 4.0 Pengenalan 68 4.1 Latar belakang responden rajian 68 4.1.1 Negeri 68 ix 4.1.2 Peringkat persekolahan 69 4.1.3 Jantina 70 4.1.4 Lokasi Sekolah 70 4.1.5 Kaum 71 4.1.6 umur 71 4.1.7 Tahap pnglibatan dalam aktiviti 72 kokurikulum 4.2 Analisis Diskriptif 74 4.2.1 Jenis tingkah laku buli yang kerap 74 Terjadi di kalangan pelajar sekolah 4.2.1(a) Kekerapan tingkah laku buli fizikal 74 4.2.1(b) Kekerapan tingkah laku buli verbal 76 4.2.1(c) kekerapan tingkah laku buli antisosial 78 4.2.2 Punca-punca kejadian buli di sekolah Menengah dan sekolah rendah 80 4.2.2(a) Faktor Individu 80 4.2.2(b) Faktor sekolah 83 4.2.2(c) Faktor keluarga 85 4.2.3 Ciri-ciri mangsa buli di sekolah 87 Menengah dan sekolah rendah 4.2.3(a) ciri fizikal 87 4.2.3(b) ciri psikologi 89 4.3. Indeks Perlakuan buli sekolah 91 4.4 Tahap perlakuan buli 92 4.5 Pengujian Hipotesis 93 4.5.1 Hipotesis 1 93 4.5.2 Hipotesis 2 95 4.5.3 Hipotesis 3 95 4.5.4 Hipotesis 4 95 4.5.5 Hipotesis 5 96 x 4.5.6 Hipotesis 6 97 4.5.7 Hipotesis 7 98 4.5.8 Hipotesis 8 98 4.5.9 Hipotesis 9 99 4.5.10 Hipotesis 10 100 4.5.11 Hipotesis 11 100 4.5.12 Hipotesis 12 100 4.5.13 Hipotesis 13 101 4.5.14 Hipotesis 14 102 4.5.15 Hipotesis 15 103 4.5.16 Hipotesis 16 104 4.6 Penutup 104 BAB V PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN 105 5.1 Pengenalan 105 5.2 Perbincangan Hasi Dapatan Kajian 105 5.2.1 Latar Belakang Responden 105 5.2.2 Dapatan kajian jenis tingkah 107 Laku buli yang kerap terjadi di kalangan Pelajar sekolah menengah dan sekolah rendah 5.2.3 Dapatan kajian mengenai punca- 110 punca tingkah Laku buli di kalangan pelajar sekolah menengah dan sekolah rendah 5.2.4 Dapatan kajian ciri-ciri mangsa 111 buli 5.2.5 Dapatan kajian indeks perlakuan 112 buli sekolah dan tahap perlakuan buli di kalangan Pelajar sekolah menengah dan sekolah rendah 5.2.6 Dapatan kajian perbezaaan tingkah 114