T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI Tohumluk Tescil Ve Sertifika syon Merkez Müdürlüğü TRAKYA B ÖLGESİ İKİ SIRALI ARPA TESCİL R APORU BC BO SUT AMBROSİA KH KO RSO ABVD9-2016 Ankara-2019 BC BOSUT, AMBROSİA, KH KORSO ve ABVD9-2016 ARPA ÇEŞİTLERİNİN TESCİLİ HAKKINDA RAPOR Trakya Bölgesi iki sıralı arpa-2 tarımsal değerleri ölçme denemelerinde BC BOSUT, AMBROSİA, KH KORSO ve ABVD9-2016 çeşit adayları 2 yıl süreyle yer almıştır. Bu denemelerin sonunda verim, kalite ve hastalık değerleri dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmış ve karar aşamasına gelinmiştir. Tarımsal değerleri ölçme denemeleri Edirne (Merkez, Keşan), Kırklareli (Lüleburgaz) ve Tekirdağ’da kurulmuştur. Bu denemelerde Sladoran, Balkan 96, Bolayır, Durusu, Harman ve Manava standart çeşit olarak kullanılmıştır. BC BOSUT; Çeşit adayının Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk (FYD) testleri Hırvatistan’da yapılmış ve UPOV prensiplerine uygun olarak her bir karakter için en uygun dönemde gözlemleri yapılarak çeşit özellik belgesi düzenlenmiştir. Tescil başvurusunu BC İnstitut Tarım Ürünleri Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin yaptığı çeşit adayı BC Instıtut tarafından 2008 yılında Hırvatistan’da ıslah edilmiştir. Çeşit adayı; kışlık, iki sıralı, bitki boyu kısa-orta ve başaklanma zamanı çok erken olup tarımsal değerleri ölçme denemelerinde 584.5kg/da ortalama verim ile dokuzuncu sırada yer almıştır. Çeşit adayının verimi, 660.8 kg/da olan standart çeşitler ortalamasının %11.5 gerisindedir. Tekrarlamalı veriler üzerinden yapılan stabilite parametreleri incelendiğinde; çeşit adayı 0.39 b değeri ve pozitif a değerine (317.2) sahiptir. Kalite değerleri incelendiğinde; çeşit adayının hektolitre ağırlığı 64.5-71.5kg/hl, bin tane ağırlığı 34.2-47.8g, nişasta(nit) oranı 38.1-62.5, protein oranı %11.3-15.8, 2.5+2.8mm elek üstü %53.1-89.5, elek altı %0.8-9.2 arasında değişmektedir. AMBROSİA; Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk (FYD) testleri 2 yıl süre ile Ankara (Yenikent) ve Manisa’da (Beydere) yapılmıştır. Çeşit adayının UPOV prensiplerine uygun olarak her bir karakter için en uygun dönemde gözlemleri yapılarak çeşit özellik belgesi düzenlenmiştir. Tescil başvurusunu Progen Tohum A.Ş.’nin yaptığı çeşit adayı Saatzucht Donau tarafından 2008 yılında Avusturya’da ıslah edilmiştir. Çeşit adayı; kışlık, iki sıralı, bitki boyu orta ve başaklanma zamanı orta olup tarımsal değerleri ölçme denemelerinde 773.7 kg/da ortalama verim ile ilk sırada yer almıştır. Çeşit adayının verimi, 660.8 kg/da olan standart çeşitler ortalamasının %17 üzerindedir. Tekrarlamalı veriler üzerinden yapılan stabilite parametreleri incelendiğinde; çeşit adayı 1.07 b değeri ve pozitif a değerine (52.57) sahiptir. Kalite değerleri incelendiğinde; çeşit adayının hektolitre ağırlığı 61.9-67.6kg/hl, bin tane ağırlığı 33.6-48.5g, nişasta(nit) oranı 59.7-62.8, protein oranı %10.6-14.9, 2.5+2.8mm elek üstü %39.5-95.7, elek altı %0.3-7.6 arasında değişmektedir. KH KORSO; Çeşit adayının Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk (FYD) testleri Macaristan’da yapılmış ve UPOV prensiplerine uygun olarak her bir karakter için en uygun dönemde gözlemleri yapılarak çeşit özellik belgesi düzenlenmiştir. Tescil başvurusunu Akçakaya Tarım Tic. Ve San. Ltd. Şti.’nin yaptığı çeşit adayı Agromag Tengri Ltd. tarafından 1997 yılında Macaristan’da ıslah edilmiştir. Çeşit adayı; kışlık, iki sıralı, bitki boyu orta ve başaklanma zamanı erken-orta olup tarımsal değerleri ölçme denemelerinde 695.9 kg/da ortalama verim ile ikinci sırada yer almıştır. Çeşit adayının verimi, 660.8 kg/da olan standart çeşitler ortalamasının %5.3 üzerindedir. Tekrarlamalı veriler üzerinden yapılan stabilite parametreleri incelendiğinde; çeşit adayı 1.05 b değeri ve negatif a değerine (-7.50) sahiptir. Kalite değerleri incelendiğinde; çeşit adayının hektolitre ağırlığı 65.7-71.3kg/hl, bin tane ağırlığı 34.2-44.2, nişasta(nit) oranı 59.5-62.6, protein oranı %11.4-15.9, 2.5+2.8mm elek üstü %65.5- 94.5, elek altı %0.5-5.6 arasında değişmektedir. ABVD9-2016; Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk (FYD) testleri 2 yıl süre ile Ankara (Yenikent) ve Manisa’da (Beydere) yapılmıştır. Çeşit adayının UPOV prensiplerine uygun olarak her bir karakter için en uygun dönemde gözlemleri yapılarak çeşit özellik belgesi düzenlenmiştir. Tescil başvurusunu Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün yaptığı çeşit adayı aynı kuruluş tarafından 2014 yılında Edirne’de ıslah edilmiştir. Çeşit adayı; kışlık, iki sıralı, bitki boyu orta ve başaklanma zamanı orta olup tarımsal değerleri ölçme denemelerinde 682.5 kg/da ortalama verim ile dördüncü sırada yer almıştır. Çeşit adayının verimi, 660.8 kg/da olan standart çeşitler ortalamasının %3.3 üzerindedir. Tekrarlamalı veriler üzerinden yapılan stabilite parametreleri incelendiğinde; çeşit adayı 0.94 b değeri ve pozitif a değerine (126.7) sahiptir. Kalite değerleri incelendiğinde; çeşit adayının hektolitre ağırlığı 55.1-70.1kg/hl, bin tane ağırlığı 28.0-49.9 g, nişasta(nit) oranı 59.9-62.6, protein oranı %11.2-15.1, 2.5+2.8 mm elek üstü %20.3-96.8, elek altı %0.2-31.9 arasında değişmektedir. Karar Tescil Komitesinindir. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü Çizelge 1. Trakya Bölgesi 2016-2017 Ekim Yılı İki Sıralı Arpa-2 TDÖ Denemeleri Verim Sonuçları (kg/da) Edirne Çeşitler Edirne Lüleburgaz Ortalama V.S. (Keşan) Sladoran (st) 720.1 f 759.3 cd 835.2 a-e 771.5 efg 13 Balkan 96 (st) 713.2 f 738.6 d 729.8 fg 727.2 g 17 Bolayır (st) 713.8 f 784.4 bcd 748.9 ef 749.0 fg 16 Durusu (st) 866.8 bc 825.7 abc 742.4 fg 811.6 b-e 7 Manava (st) 855.0 bcd 796.9 bcd 721.0 fg 791.0 b-f 9 Harman (st) 782.9 c-f 772.0 bcd 845.4 a-d 800.1 b-e 8 Kuber 839.5 b-e 752.0 d 746.9 f 779.5 c-f 11 Iz Sayra 750.9 f 779.7 bcd 802.1 b-f 777.5 def 12 Novosadski 565 758.5 ef 801.8 bcd 878.7 ab 813.0 b-e 6 ABVD4-2014 753.7 f 746.7 d 753.3 ef 751.2 fg 15 ABVD19-2014 721.8 f 740.2 d 795.8 b-f 752.6 fg 14 Sentosa 951.9 a 755.3 d 791.1 c-f 832.8 b 2 Bc Vedran 847.0 bcd 827.2 abc 780.1 c-f 818.1 bcd 4 Sitara 781.1 def 804.5 bcd 774.9 def 786.8 c-f 10 Bc Bosut 468.3 g 644.9 e 657.3 g 590.2 h 18 Ambrosia 881.4 ab 874.3 a 896.2 a 884.0 a 1 Kh Korso 795.4 c-f 783.6 bcd 865.2 abc 814.7 b-e 5 ABVD9-2016 789.8 c-f 836.8 ab 843.6 a-d 823.4 bc 3 F ** ** ** ** CV (%) 7.7 6.1 7.7 7.2 LSD 84.6 68.0 86.5 45.5 Lokasyon Ort. 777.3 779.1 789.3 Çizelge 2. Trakya Bölgesi 2017-2018 Ekim Yılı İki Sıralı Arpa TDÖ Denemeleri Verim Sonuçları (kg/da) Çeşitler Tekirdağ Edirne (Keşan) Lüleburgaz Edirne Ortalama V.S. Harman (st) 606.2 cd 520.4 bcde 525.4 ab 643.7 cd 573.9 def 8 Bolayır (st) 550.2 d 520.5 bcde 439.2 c 635.1 d 536.2 fgh 12 Sladoran (st) 586.3 cd 463.2 ef 486.7 abc 678.9 abcd 553.8 efg 10 Durusu (st) 574.1 d 447.1 f 476.3 abc 719.1 abc 554.1 efg 9 Manava (st) 708.8 b 578.2 ab 523.4 abc 675.8 abcd 621.5 bc 3 Cometa 564.9 d 480.1 def 485.7 abc 626.3 d 539.2 efgh 11 Bc Bosut 683.1 bc 503.6 cdef 469.5 bc 664.7 abcd 580.2 c 5 Ambrosia 888.6 a 608.3 a 555.9 a 711.2 abc 690.9 a 1 Kh Korso 712.7 b 555.6 abc 504.9 abc 653.7 bcd 606.7 bcd 4 ABVD9-2016 529.6 d 529.1 bcde 512.9 abc 735.3 a 576.7 def 7 ABVD11-2017 752.9 b 535.3 bcd 532.2 ab 727.2 ab 636.9 b 2 TR 5325 569.5 d 496.7 cdef 534.1 ab 721.9 ab 580.6 cde 6 Nektar 548.8 d 493.8 cdef 357.4 d 685.9 abcd 521.5 gh 13 F ** * * * ** CV (%) 10.15 8.89 11.75 7,73 9.89 LSD 92.72 66.06 82.99 75.79 40.78 Lokasyon Ort. 630.2 b 517.8 c 502.5 c 682.9 a Çizelge 3. Trakya Bölgesi 2017 ve 2018 Yılları İki Sıralı Arpa TDÖ Denemeleri Verim Sonuçları (kg/da) Keşan Edirne Lüleburgaz Tekirdağ Genel Çeşitler V.S. Ortalama 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2018 Harman (st) 782.9 c-f 520.4 bcde 772.0 bcd 643.7 cd 845.4 a-d 525.4 ab 606.2 cd 670.8 bcd 5 Bolayır (st) 713.8 f 520.5 bcde 784.4 bcd 635.1 d 748.9 ef 439.2 c 550.2 d 627.4 e 8 Sladoran (st) 720.1 f 463.2 ef 759.3 cd 678.9 abcd 835.2 a-e 486.7 abc 586.3 cd 647.1 de 7 Durusu (st) 866.8 bc 447.1 f 825.7 abc 719.1 abc 742.4 fg 476.3 abc 574.1 d 664.5 cd 6 Manava (st) 855.0 bcd 578.2 ab 796.9 bcd 675.8 abcd 721.0 fg 523.4 abc 708.8 b 694.2 bc 3 Bc Bosut 468.3 g 503.6 cdef 644.9 e 664.7 abcd 657.3 g 469.5 bc 683.1 bc 584.5 f 9 Ambrosia 881.4 ab 608.3 a 874.3 a 711.2 abc 896.2 a 555.9 a 888.6 a 773.7 a 1 Kh Korso 795.4 c-f 555.6 abc 783.6 bcd 653.7 bcd 865.2 abc 504.9 abc 712.7 b 695.9 b 2 ABVD9-2016 789.8 c-f 529.1 bcde 836.8 ab 735.3 a 843.6 a-d 512.9 abc 529.6 d 682.5 bc 4 F :** %CV:8.56 LSD:30.32 Grafik 1. Trakya Bölgesi İki Sıralı Arpa Verim Grafiği LSD : 30.32 0.05 800 773,7 694,2 695,9 682,5 700 670,8 664,5 660,8 647,1 627,4 584,5 600 500 400 300 200 100 0 Harman (st) Bolayır (st) Sladoran (st) Durusu (st) Manava (st) Bc Bosut Ambrosia Kh Korso ABVD9-2016 Standart ort. Çizelge 5. Trakya Bölgesi İki Sıralı Arpa Tarımsal Değerleri Ölçme Denemelerine Ait Bazı Stabilite Parametreleri Verim b Çeşitler a C.V. R2 (kg/da) +,- sh Harman (st) 670.8 1.03 0.1 -24.76 8.99 0.80 Bolayır (st) 627.4 1.03 0.09 -60.94 8.51 0.83 Sladoran (st) 647.1 1.12 0.11 -103.03 9.94 0.80 Durusu (st) 664.5 1.28 0.12 -195.57 10.59 0.82 Manava (st) 694.2 0.86 0.13 119.69 11.11 0.63 Bc Bosut 584.5 0.39 0.16 317.2 15.81 0.20 Ambrosia 773.7 1.07 0.15 52.57 11.39 0.67 Kh Korso 695.9 1.05 0.11 -7.50 10.15 0.75 ABVD9-2016 682.5 1.16 0.14 -98.41 12.43 0.72 Genel Ortalama 671.2 Std. Ortalama 660.8 Grafik 2. Trakya Bölgesi İki Sıralı Arpa Stabilite Grafiği 1,8 1,7 1,6 1,5 Harman (st) 1,4 ) b( 1,3 Bolayır (st) ı s 1,2 ı Sladoran (st) y a 1,1 s t Durusu (st) a 1,0 K 0,9 Manava (st) n o y 0,8 Bc Bosut s e 0,7 r g Ambrosia e 0,6 R 0,5 Kh Korso 0,4 ABVD9-2016 0,3 0,2 0,1 500 525 550 575 600 625 650 675 700 725 750 775 800 Verim (kg/da) Grafik 3. Trakya Bölgesi İki Sıralı Arpa Beklenen Verim Grafiği 1000 900 Harman (st) Bolayır (st) 800 Sladoran (st) ) a d 700 Durusu (st) / g k Manava (st) ( m 600 Bc Bosut i r eV 500 Ambrosia Kh Korso 400 ABVD9-2016 300 200 500 550 600 650 700 750 Çevre İndeksi