Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 877-2548 (2005) (Thai): FRIED FERMENTED FISH มผช.๘๗๗/๒๕๔๘ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน เนื้อปลาราผัดแหง ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลติ ภณั ฑช มุ ชนนคี้ รอบคลมุ เฉพาะเนอื้ ปลารา ทนี่ าํ มาผดั แหง ทาํ จากเนอื้ ปลารา เปน สว นประกอบหลกั ไมครอบคลุมถึงปลาราสับและปลาราบองที่ไดประกาศเปนมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนแลว ๑.๒ ปลารา ทนี่ าํ มาใชใ นการทาํ เนื้อปลาราผัดแหงตองไมใชโซเดียมไนเทรตหรือโพแทสเซียมไนเทรต โซเดียม ไนไทรตหรือโพแทสเซียมไนไทรต ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ เนอื้ ปลารา ผดั แหง หมายถึง ผลิตภัณฑทไี่ ดจากการนําปลาราแบบชิ้นหรือทั้งตวั ทหี่ มกั ไดท แี่ ลว มาลา งให สะอาด นาํ ไปทาํ ใหส กุ แกะเอาเฉพาะสว นเนอื้ ปรงุ รสดว ยเครอื่ งปรงุ รส เชน เกลอื นา้ํ ตาล ซอี วิ๊ ขาว ซอี วิ๊ ดาํ น้ํามะนาว อาจเติมเครื่องเทศและสมุนไพร เชน ตะไคร ใบมะกรูด พริกทอด หอมเจียว กระเทียมเจียว นําไปผัดจนแหงหรือคอนขางแหง อาจนําไปอบหรือไมก็ได ๓. คุณลักษณะที่ตองการ ๓.๑ ลักษณะทั่วไป ตองแหงหรือคอนขางแหง สวนประกอบที่ใชตองกระจายตัวอยางสม่ําเสมอ ๓.๒ สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของเนื้อปลาราผัดแหง ไมมีรอยไหม ๓.๓ กลิ่นรส ตอ งมกี ลนิ่ รสทดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องเนอื้ ปลารา ผดั แหง ปราศจากกลนิ่ รสอนื่ ทไี่ มพ งึ ประสงค  เชน กลนิ่ อบั กลนิ่ หนื รสขม เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๘.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบทุกคน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนนจากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง ๓.๔ สิ่งแปลกปลอม ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือสิ่งปฏิกูล จากสัตว - ๑ - มผช.๘๗๗/๒๕๔๘ ๓.๕ วอเตอรแอกทิวิตี ตองไมเกิน ๐.๗๕ หมายเหตุ วอเตอรแอกทิวิตี เปนปจจัยสําคัญในการคาดคะเนอายุการเก็บอาหารและเปนตัวบงชี้ถึง ความปลอดภัยของอาหาร โดยทาํ หนา ทคี่ วบคมุ การอยรู อด การเจรญิ และการสรา งสารพษิ ของ จลุ นิ ทรยี  ๓.๖ วัตถุเจือปนอาหาร หามใชสีและวัตถุกันเสียทุกชนิด ๓.๗ จุลินทรีย ๓.๗.๑ จํานวนจุลินทรียทั้งหมด ตองไมเกิน ๑ ๑๐๔ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม × ๓.๗.๒ สตาฟโลค็อกคัส ออเรียส ตองนอยกวา ๑๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๗.๓ โคลิฟอรม โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๓ ตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๗.๔ ยีสตและรา ตองไมเกิน ๑๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๔. สขุ ลกั ษณะ ๔.๑ สขุ ลกั ษณะในการทาํ เนอื้ ปลารา ผดั แหง ใหเ ปน ไปตามคาํ แนะนาํ ตามภาคผนวก ก. ๕. การบรรจุ ๕.๑ ใหบ รรจเุนอื้ ปลารา ผดั แหง ในภาชนะบรรจทุ สี่ ะอาด ปด ไดส นทิ และสามารถปอ งกนั การปนเปอ นจากสงิ่ สกปรก ภายนอกได ๕.๒ น้ําหนักสุทธิของเนื้อปลาราผัดแหงในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก ๖. เครอื่ งหมายและฉลาก ๖.๑ ที่ภาชนะบรรจุเนื้อปลาราผัดแหงทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียด ตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน เนื้อปลาราผัดแหง ปลาราหยอง ปลาราปรุงรสสมุนไพร (๒) สวนประกอบที่สําคัญ (๓) น้ําหนักสุทธิ (๔) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๕) ขอแนะนําในการบริโภคและการเก็บรักษา (๖) ชอื่ ผทู าํ หรอื สถานทที่ าํ พรอ มสถานทตี่ งั้ หรอื เครอื่ งหมายการคา ทจี่ ดทะเบยี น ในกรณที ใี่ ชภ าษาตา งประเทศ ตอ งมคี วามหมายตรงกบั ภาษาไทยทกี่ าํ หนดไวข า งตน - ๒ - มผช.๘๗๗/๒๕๔๘ ๗. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๗.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง เนื้อปลาราผัดแหงที่มีสวนประกอบเดียวกัน ทําโดยกรรมวิธีเดียวกัน ในระยะเวลา เดยี วกนั ๗.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๗.๒.๑ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอม การบรรจุ และเครอื่ งหมายและ ฉลาก ใหช ักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลว ทกุ ตวั อยา งตองเปนไปตามขอ ๓.๔ ขอ ๕. และขอ ๖. จึงจะถือวาเนอื้ ปลารา ผดั แหง รุนนั้นเปนไปตาม เกณฑที่กําหนด ๗.๒.๒ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบลกั ษณะทวั่ ไป ส ี และกลนิ่ รส ใหใ ชต วั อยา งทผี่ า น การทดสอบตามขอ ๗.๒.๑ แลว จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตอง เปนไปตามขอ ๓.๑ ถึงขอ ๓.๓ จึงจะถือวาเนอื้ ปลารา ผดั แหง รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๓ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบวอเตอรแอกทิวิตีและวัตถุเจือปนอาหาร ให ชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตวั อยา งรวม โดยมี น้ําหนักรวมไมนอยกวา ๓๐๐ กรมั กรณตี วั อยา งไมพ อใหช กั ตวั อยา งเพมิ่ โดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั ใหไ ดต วั อยา งทมี่ นี า้ํ หนกั รวมตามทกี่ ําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๕ และ ขอ ๓.๖ จึงจะถือวาเนอื้ ปลารา ผดั แหง รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๔ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบจลุ นิ ทรยี  ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ กรมั กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวม ตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๗ จึงจะถือวาเนอื้ ปลารา ผดั แหง รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๓ เกณฑตัดสิน ตัวอยางเนอื้ ปลารา ผดั แหง ตองเปนไปตามขอ ๗.๒.๑ ขอ ๗.๒.๒ ขอ ๗.๒.๓ และขอ ๗.๒.๔ ทุกขอ จึงจะ ถือวาเนอื้ ปลารา ผดั แหง รุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๘. การทดสอบ ๘.๑ การทดสอบลกั ษณะทวั่ ไป ส ี และกลนิ่ รส ๘.๑.๑ ใหแ ตง ตงั้ คณะผตู รวจสอบ ประกอบดว ยผทู มี่ คี วามชาํ นาญในการตรวจสอบเนอื้ ปลารา ผดั แหง อยา งนอ ย ๕ คน แตล ะคนจะแยกกนั ตรวจและใหค ะแนนโดยอสิ ระ ๘.๑.๒ เทตวั อยา งเนื้อปลาราผัดแหงลงในจานกระเบอื้ งสขี าว ตรวจสอบโดยการตรวจพนิ จิ และชมิ ๘.๑.๓ หลกั เกณฑก ารใหค ะแนน ใหเ ปน ไปตามตารางท ี่ ๑ - ๓ - มผช.๘๗๗/๒๕๔๘ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๘.๑.๓) ระดับการตัดสิน (คะแนน) ลักษณะที่ตรวจสอบ เกณฑที่กําหนด ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง ลักษณะทั่วไป ตอ งแหง หรอื คอ นขา งแหง สว นประกอบ ๔ ๓ ๒ ๑ ที่ใชตองกระจายตัวอยางสม่ําเสมอ สี ตอ งมสี ที ดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องเนอื้ ปลารา ๔ ๓ ๒ ๑ ผัดแหง ไมมีรอยไหม กลิ่นรส ตอ งมกี ลนิ่ รสทดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องเนอื้ ๔ ๓ ๒ ๑ ปลารา ผดั แหง ปราศจากกลนิ่ รสอนื่ ทไี่ ม พงึ ประสงค เชน กลนิ่ อบั กลนิ่ หนื รสขม ๘.๒ การทดสอบสงิ่ แปลกปลอม ภาชนะบรรจ ุ และเครอื่ งหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๘.๓ การทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี ใหใชเครื่องวัดวอเตอรแอกทิวิตีที่ควบคุมอุณหภูมิที่ (๒๕ ๒) องศาเซลเซียส ± ๘.๔ การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร ใหใ ชว ธิ ที ดสอบตาม AOAC หรอื วธิ ที ดสอบอนื่ ทเี่ ปน ทยี่ อมรบั ๘.๕ การทดสอบจุลินทรีย ใหใ ชว ธิ ที ดสอบตาม AOAC หรอื BAM หรอื วธิ ที ดสอบอนื่ ทเี่ ปน ทยี่ อมรบั ๘.๖ การทดสอบน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม - ๔ - มผช.๘๗๗/๒๕๔๘ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๔.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาดและ ซอมแซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับ การทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใชทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑ ทําจากวัสดุผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความ สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใช สะอาด เหมาะสมกับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ติดตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทํา สะอาด มีคุณภาพ มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง ใหมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของ ผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ น้ําที่ใชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง และใชในปริมาณที่เหมาะสม และ เก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหเกิดการปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคน ตองรักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลุมเพื่อปองกัน ไมใหเสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอ นปฏบิ ตั งิ าน หลงั การใชห อ งสขุ า และเมื่อมือสกปรก - ๕ -