GeorLgu kacs RomanK uramı 1885'Btued ape�ed'odged u1,9 71'adyenkıe nt­ teö ldGüe.n yçaş ındoyau nlyaazrd ı1.9 06d'alı u­ kukö grenimtianmia mla1d9ı0.9 'Bduad a.peşte Üniversitefseil'sndedofekent oraaslıd 1ı9.1 8'de Macaristan'cduam huriiyleaten d ilmüezseiri ne BelKau nö nderligiMnadceaKkroi m üniPsatrt i­ si'gnier 1d9i2.3y ılıknaad ayro gusni yafsaia liyet içinydeear l d1ı9.3 1-a3r3as ınBdear lin1'9d3e3,- 44 arasınidsaSe S CB'ydaeş ad1ı9.4 5'Mtaeca ris­ tan'daö ndüp,a rlamentovyea M acaBri limler Akademüiyseil is�eiçnie1l 9d4i9.- a5r6a sıçned­a �idtleif alMaarr ksizm•'sdaepnm ial•se u çlandı. lidkö nemy apıotlıa Rno manK uram(ı1 920) dışınTdüark çe'debakşil ıkcai tapşluannl ardır: ÇagdaGşe rçekçiAlnilgaim(nıP ay1e9l8,6 A)v,­ rupGae rçekçi(lPiagyie1 l9,8 7)E,s tet1i,2k , 3 (Pay1e9l8,5 1,9 881,9 92)T,ar ivhe S ınBıifl inci (Bel1g9e9,8 ). @}ı metiesl eştiri MetiEsl e�tiri 4 RomanK uramı GeorLgu kacs Almancialb kas ımıP:.C assirBeerrl,i 1n9,2 0 InigliBzascıem ıT:h eM erlPirne ss LLotndd,r1 a9,7 8 Türkççeev i©r Cie mS oydemir, 2002 © MetisY ayınl2a00n2, liBka sıMma:r 2t00 3 DizYia ynı YönetmeOnrih:a Kno çak DizKia paTkas anmıE:m inBeo raS,e miShô kmen KapaDke senSie:l çDuekm ir"eKlfa,k a"1,9 88 DizvgeiB askOın eeHsaziı rlMıekti:sY ayıncLıtldı.k Kapavke I çBas kıY:a ylaMcaıtkb aacLıtldı.k CilSti:s tMeümc ellithanesi MetiYsa yınlan IpeSko kaNko .9 ,8 0060B eyol:lIus,t anbul Tel2.1 22 45469F6a k2s1:� 2 445519 e-postmae:t [email protected] ISB9N7 5-324-406-X GeorLgu kacs RomanK urami Çeviren CemS oydemir @}) metiesl eştiri Içindekiler SunuOşr,h aKno ça• k7 ROMANK URAMI Önsöz• 23 BüyüEkp lEkd ebiByiaçti ml• e3r7 i 1 BütünlüUkylgüa rlı• k3l9a r 2 BiBri çimTlaerriF heil sefeSsoirnuinnl• a 4r9ı 3 Epik Ro•m 64a n 4 RomanıInç sBeilç i•m 7i7 5 RomanıTna rihsel-KFoeşluslelfain ması veB unuAnn lam•ı 9 0 llR omanB içimiBniiTlrpn o lojiDsoitnre•u 99 1 SoyuItd eali• z10m1 2 DüşK ınklRıotmıa nti•z 1m1i6 3 BiSre ntDeezn emesi Olarak WilheMlemi steÇrı'rıank Ylıılkl •a 1r3ı4 4 TolstvoeTy o plumHsaayla Bti çimlerinin ÖtesiGneeç mGei rişim• l1e4r5 i SunuOşr haKno çak RomaKnu rmaıL,u kacsM'aırnk siosltm adahne menö ncyea zdığı sonb üyüyka pıtk-itabbiıyr e roet urtmiaskt eyenhleemreinbn a ş­ vurduğbuus aptamdaak ıssaü redbei rkl işedyöen üşmüvşeh er kJişgei bbia,z zıo rs oruları kapatmaya yaramıştır. Üstelik, yalnız karşkıa mptyae ra lanlayraıd naL ukacsM'aırnk sizmine sempati duymayanlüarreıtnt biiğkril idşeeğ ilbdui;yr a zarkıenn didseik, i ­ tab1a9 62'ydaez dıöğnıs özdbeu", e rkyeanp ıtnıe"r edetyüsmeü y­ ler edderlgeirb idLiurk.a cbsu ö nsözdReo maKnur am'nıınb azı özgüynö nlerkiınsea dceağ in(i"re stektaitke goriltearriihns elleş­ tirilmçeasbia"s ıHnedgae l'bdielnde a hai legriit mişatmiard )a ha çoky etersizlüizkelreirndidu eru rK:i tabpü,y üökl çüFdlea ubert'in DuyguEsğailtr oimma nındeasni nlenbmiitrşi pologjeilki şşiem­ masınfaa zslaad ıkka lmıvşeb uy üzdeDne foeF,i eldvienS gt end­ halg ibrio mancıları içerAemmae Lmuikşatcisgr'ö.ar aes ızla af, RomaKnu ramyaız annın ideolojkiasyinnadkelna nmaktadır: Kendisnoiy ubti sra vakşar şıtlığoırtyalykaao yavne " soalh laikl e sağe pistemolobjiirnliinğ"ti aynlıem labniaürnt opyacSıolnıukn.­ da,k itasbaıd ecbeit ra rihbseellg eiyned irgeemğei liminLdue­dir kacsR:o man mKı"u,1r 9 2a0'levrei1 9n 3 0'lanönn emliid eolojile­ rinitna rih-öncdeashiayy alkeı ndtaann ışmiaks teyoeknu"r bae lli biyra rasra ğlayacak"tAımrak. i takbeın diynoelg östermeusmiu ­ duyleal inael ırysoal,u ndua had ak anştırmasıbnadşaknba i sro ­ nuçb eklenemez." Bus özleLru,k acsk'eınnd iknaet dıa vranmakçteakni nmeyen serinkatnelvıa zuubnaağ lanabAimlai srö.y ledikdloeğrrimu u ­ durE?ğ eRr omaKnu rabmaızi,ıd eoloji(lüesrtienel tikki,n lsai-ği 8 ROMAN KURAMI decbee lbliitr a rihdsöenle mlseı nıkrallıa ind eolojiölne-rtiarni)­ hintia nımayyaar aybani "rb elge"idbeanr et olsaydkıı,rp ­gözünü madank endkie ndisniil ebilmeüsnilyelnemb iuşd iyalektkiik­çi, tabkıı rkkü suyrı ls onrbai rk ezd ahas unmayyaa naşmııry dı? EleştirPmaeundl e M an'ıynar gıs(ı1 9b6u6n o)k taddaah aan lam­ lıg örünüyor: GeorLgu kacsy'aıpnı tıBnaıtnı 'edpae ycgee çk eşfedildmaehsöain ,c e­ kiM arksist-olmLauyUanc si ldea has onraMkair ksiLsutk acasr asında çokd erinb ikro puoşl duğduü şünceskienmiink leşmeysoilan çem ışRtıurh. veB içim (vleR9 olmla)Kn u ra(m1ı9 14g-i1b5eir) k edne nemelielArev · rupGae rçekÜçsitfüiAnğreia ştır(m1a9l5va3eyr)aÇ ağdGaeşr çekçiliğifr Anla(m9ıı5 7g)i byia pıtalraars ıntdoanv, e a maça çısınkdeans kibni r farklıollıdku ğu doğArmuadb uurf .a rkaıbna rtılvmeasy ıan lıaşn laşılması dam ümkündüÖrrn.e ğind,a hsao nraki Lukacsb'utlau nbanü tüzna afların Marksizmgee çmesinkdaeynn aklandgıiğbrıia hatlbaitvrı arcsıa yımbeal bağlampaekk akıbliltrıa cvaoıl rm azdRıo;m aKnu ragmitbM iar ksizömn ­ cesbii yra pııMlarak sisTta lır vieS mif B iliafrracsıiön ndeam löil çüdseü ­ reklivlairkd ıirl;k ihnaiy ranloıkkulyaab ni riniikni ncitsüimnüiy ylaed sı­ masiım kansızdbıirer.r kİeLynui k acislk eö tbüigr e çL ukacgsi b�iı nb a­ siıleşbtiidrriü cşiü ndceebe nzebri tre hliikçee riGre.r çekçüizleirikn yea ­ pıılairllgaie llie ştifraizlleiarn safsıbzudnıark ;a rşıRloıkm aKlulr amı, Harry Levitnar afınd"anr,o mang ibkio layeclka o nulamabyiankr o nııh ak­ kındam,u htemeleendn e rinei neçna lışmdai"yn ei ıelenmekGıeerdçierk.­ çilüizke rine kittaoppltarmıanan h kume dilme-Qszie llikLluek,a csg'eıçn yapıEtsıt et[i9ık6 '3tbo]el m iktarbdual unoa tna rtışıalmaabi illgiiirne ç­ orikı emellendimd1üeşlüenrü ldüğüançdıek-hçaak sızesğaeR r,o maKnu ­ raım'nınn erdeyse koşsualvsuunzuclamd aaas yın öıl çüdyea nlışİtnısran. Lukachsa kkınndeda ü şünürse dühşiüçknu sşüknu,s buizbr ü tüonl ariakn ­ celenmheyaki e decekka daörn emlbii zri hinbdui. r.D .a has onraykaip ıı­ larızna aflbaraış langıçbetria mne vcuttvueer r,k en kuvbvireb töilnü mdüe etkissionniu nkaa dasrü rdürAümra. z aadfa k uvvedtea nlambliıfr e lsefi düzlemydeer a lmaktavdeıa rn caokn d okuzunvceuy irmincyiü zydıül­ şünstealr ihdahinai gn enipeşr spektifi ikçaivnrdanea blielrRi:or m antikv e idealdiüsştü nmcier asıpnaırnç asıdırlar.ı "Miratse"r imhie,rş eyrea ğmeLnu kacsf'eıl smeüfiz eyhea va­ lee tmeç abası(nvıedn o layısbıüyylüayk,az ann süregideetnk isi- 1.P aul deB lMiann,dn aensds JrısEisgshatyi:sn the RhoeftCoornteimcp o­ raryC riri(cLoinsdrma 1.99 3)s.,5 1-52. SUNU Ş 9 nev eg üncellikğairnpşesı i kolboijsria kv unmiah tiyacbıenlıinr)­ tisoil argaökr ülebyiilnidere ;M an'ınu yansyıe rindedRiorm. an Kurmaı'nınt ürsveelt ipolaejliekş tailrain ıngdeat irdyieğnii lik (zaman-üs"teüs tektaitke goritlaeririhns elleştivrebi il"rmb eis­i" çimltearr ihitnaisna"r lanmLauskııi)c,ss 'oınnr aykaiz ılandnad a (örneğTihno maMsa nnü zeriynaed aS oljenitIsvina'ni nD eniso­ viçH'aiytnaı nBdiaGrü n 'üh akkınddean emelerkiensdkepi)en r s­ pektifiegreilni ştiristamğelsaiynaic aÖkttey ıarn.d anL,u kıics'ın sonradTahno maMsan n dışınbdüat ümno demİysatz arisaırrtaı nı dönmesiknöikne nideerk,ii tabpo yunciam kansızlıiğşıanreaet t­ tiğhia ldyei ndee ı srasralhaiç pı kt"ıbğüıt ünlküakv"r amıenlıenş ­ tirisbiizkr u llanımıbnudlau nabilir. GençL ukacisl oel guLnu kacasr asınsdürakeik liölzieğlel,i k­ le" bütünlküakv"r amıonlıu mlayardaikk kçaetk ebni bra şkyaa ­ zard aF redriJcam eson'dAınrc.a2kn ,e M an'ınn ed eJ ameson'ın değindbiiğbria şksaü reklvialrki ikL, u kacsı'9 ı8n0 'leridteinb a­ reno lumlyuad ao lumsbuizr re fernaonkst aksoın umungui ttikçe yitirmesyionlae ç acakPteırrs:p ektAivfirnuipnra o manıyvleaA v­ rupat arihiyslıen ıorl!mıa sınsdöanze diyoruKmu.ş kusHuezg,e l­ cim irasnıenr edeyzsoer unbliurs onucudbuur v ed önemg öz önündteu tulduğduanhddaaa an laşılabbiilsriı rn ırlıGloeıthket'ı r: ninv eM arx'(ıKn omünist bMikraa nvrifameo slartaogkü) n deme getirdi"kdlüenryeiad ebiyaatnıc"aı,k9 60'larsdoannr" aÜ,ç üncü Dünyaı"! y azarlardanç eyvaipnıil{easrnain d eBcaetd ıi lledrei­ne ğilb,i rbirldeirilnliendr eiç neev irilheırzilartnam) a sıylbeal lbii r ampirigke rçekkJaziakn mışAtmıar b.u e ksiklLiuğlaiicns 'eısnt e­ tiğtia rihsell-evşetb iörmyel egcöer elileştirme-eçpaebyacseı nı kısıtldaads ıöğyıl enebilir.3 2.F redriJca mesoMna,r ksizvmeB içi(mİ stanbYuKlY:1 ,99 7). 3.L ukacsk'uıramnı .A vrupa'ngıönre cdeen gelyie,r letşoipkl umltanenmıe l alıtr;u ramıng eçerlivleis ğıniırnliı lıgğöınnnıei kç isna,d ecuez uns üreklüil türel oluşumlvanens ınıfislail� kidleleirlsai,an ti s aatingeü ndeylaişakm ıdna s ürekli bira lıüisçti nodled uçğaul kantıopıllwnıl ara,ö rnetisnon dönemder omanıkna y­ dad eğebri gre li�gmeö sterAdriağüpil kelebrakmiakn e gerekiberl kdie L.u kacs' ROMAN KURAMI RomaKnu rambiu'günvnı ei lkke zo kuyanölnacrem etnidnili yle karşılaşavcaebk ellakruiz un süre koarlaadcaaak rldıPra.u ld e Man'ıbne lirtgtiibği"i,H egel-önbcierıs eirm niolioeyj amaN i­ etzsche-sbonirrrea tsoıri ğyea"s lanbaindr i ldbiur.K urguyHsea­ gel'in Görüngküıbsimlepnia nraılliie'tklya şlıHere :g el" tinz"oi­n rulnuta rihsgeell i�imbiung ee,l işivmairnd ığı nnoikhtaaidb aan­ karkeRno, maKnu radmaai y nşıe yrio manın tiaçriyinah pia irk;i ­ sinddee a ktanlsaonm,u otl gurlıanr aslıanstaalr ihinçdoekbn,i r içszeolru nluluğauçnı lımıLduıkra.ct so,p lumysaaplaı rlıdnö nü­ şümüylreom anıgne lişmaersais ıknidi ialşkilaerraiş tıbriaernd e­ biyasto syolovjeiysaRi e neG irardt arzındaan,t ropoltoejmiekl li ınk urammbaü ydüekğ er EvdewrarSedan i dg'öiznl ebmula eçrıiid lang iBniçrt ir. yazısşıönyddliaey or: e"dLeubkiahyceasopu n da o kuzuyncüuz yıyladnoanal ­ du. T.e.m eolnduein ç öinne mollian learg,za ntrdiekğbliüelyr yü a)).z arıiS:ah rad­ kespeareG.oe thMea,rx H.e geBla,l zacT,o lsvteoo nyl üarent yeenr lyeüşkiske k kültEüdred.be iğ erslarsaenri v ep arçalRaoyuans sveaeAu n autdü ryüaza riara yönelemleikdn edğegi ilb içyüdnikk,armü � ıkam a yindeek anıtlanavbedi ül­en zenbliiç iamkdtea niyaasbaillankenün l türüoynduün (kEid.w"ar Sadi Röefl,e c­ rionsE xoinla en dO ıheErs sayCsa,m bri2d00g1se.,6 3S)a ibda şbkiayr az ısın­ dad ab iyran dMaı sıgrö'rıednce en gteolpil udmusruamlu nüurnü onlüaN ne cip Mahfuszü'rueb,ki slrai v haşa liynadşea Lyüanb navneFl iıl irsotmiannclıil arla karşıl"aMşahtfıuzn'yrua:np Aıvtrıu,rp oam anııarinhıingn öire ckeı bsiasr ü reye sıkışOt sıandreb.ci Heru gvoe ybai Dri ckdeenğsai yln.zı a manbdiGara ls­ wortbhiMyran, n .b iZorl av eb iJru lReosm ai.n.M'.ad hirf huezzamran Mısır'ın yaşambsüatlü nlvüehğ aütnkteüa l ttüürmelle şigkülvieğnienbe.i A.lra.mp ir şot­ir manı y irmiynücziMy ııslı np'anrdblaiag rke ligşömseı ermçiüşntkiür üblük­enin ıüsna vlaanşd, e vrivmetl oeprliu çmaslakla nboıyıulnsanci avt iolp lhuimç7 b..3-ir many ookl mamıhşi,ç zbaimrand evlieçtinitdnüe m ücyrliem c.m.iO.şy tisFrai ­ lisvteLi ünb ngainıb oi plumrloarmdanha e mri skhleimd ee peycseo runbsiarl biçimTdiiporil.kara kk.o nuları yaksıicyıav es biaillçg iidmlerde aerid ibkia­l çimdvear oluşsDaelndgtıeorlp.il umların M(ıösrnıereğ'diıennb )iF yialtiıs,t inli veL übnanylaıı. arlanarccaapk arod i vea banyıo lutyalkael diitl eçbüinlbkiuür , yazairçltiaonrp luymasaşlamh eanr sodne retcaeh meidni lsmoenzu çollaann bigri rişEinmç doidkra b. i çbiimsr e rüvveenk arakdteed re ngbeiölrzi e llikler toploalmmıa kçtodanki lbsigerel r ekçetnidrçi,on fkia nr koılnadgnae. ç vieci ir o­ nibki gre r.e.Gç.e rçedkeLı üebnn anr'odmaab nü yöülkç ükednedi im kdnsızlığı­ nık aydgae çirmebniiçni omil arvaarko lmaskısı.akı. ok t obiyorgörpoarfıtyaej,a , pa�tyiadş age ö rünyüaşzatress öıyzl keamyem akı(aA.dgı.sry3...1 ," 8 -22)