TECHŞUBAT / FEBRUARY 2018 2 Yaygın süreli yayın Vernacular publication 10 Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ile e-ticaret röportajı INTERVIEW 0N E-COMMERCE WITH MINISTER OF CUSTOMS AND TRADE BÜLENT TÜFENKCİ 28 Yapay zekanın yeni durağı: Robot gazetecilik NEW STOP FOR ARTIFICIAL INTELLIGENCE: ROBOT JOURNALISM 2 Yaygın süreli yayın Vernacular publication ŞUBAT FEBRUARY 2018 Sayı Issue: 2 Yaygın süreli yayın Vernacular publication Pttlife dergisi ekidir, ücretsiz dağıtılır, parayla satılamaz. Supplement of Pttlife magazine, distributed free of charge, may not be sold. Büyükharf Bas. Yay. Tan. Dan. ve Org. Ltd. Şti. adına Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Owner and Editor-in-Chief Eren Safi Yayın Koordinatörü Executive Coordinator Dr. Polat Safi Editör Editor Yapım Production Songül Baş /// Yazı İşleri Writers /// Arda Akıncı Gökçe Doru Büyükharf Bas. Yay. Tan. Dan. ve Org. Ltd. Şti. İpek Altun Söğütözü Mah. Söğütözü Cad. Koç Kuleleri No: 2 Melis Seçkin B Blok Kat: 12 No: 34-35 Çankaya/ANKARA Nil Özben T: 0312 446 15 72 F: 0312 446 15 82 Pınar Çavuşoğlu www.buyukharf.com.tr Zeynep Yiğit Baskı Print Çevirmenler Translators Özel Ofset Basın Yayın Matbaa Tic. San. Ltd. Şti. Çağla Taşkın (Ed.) Matbaacılar Sanayi Sitesi 1514. Sokak No: 6 Burçin Armutlu İvedik/Ostim/ANKARA Ekrem Sezer T: 0312 395 06 08 Görsel Yönetmen Art Director Tarih Date: 01.02.2018 Esat Karaman Yayımlanan yazıların hukuki sorumluluğu Genel Koordinatör General Coordinator yazarlarına aittir. Makul alıntılar dışında İsmail Demir izinsiz iktibas yapılamaz. The legal responsibility of the published articles Yayın Danışmanı Editorial Consultant /// rests on their writers. No unauthorized copying, Dr. Nergiz Nazlar Yılmaz excluding partial quotations, may be made. Tolga Akkuş İÇİNDEKİLER 10 Contents 84 Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ile röportaj Interview with Minister of Customs and Trade Bülent Tüfenkci 74 Sağlığımız için“mobil” destekler “Mobile” support for our health 66 Uras Benlioğlu ile röportaj A’dan Z’ye güvenli internet kullanımı Interview with Uras Benlioğlu Safe Internet usage from A to Z 4 Kamu Bilişim Merkezleri kurulacak/ Public Informatics Centers to be established 6 Akıllı cihazlar, dijital hayatlar / Smart devices, digital lives 16 Vitrindekiler-1 / On Display-1 18 Tüm ödemelerde tek merkez / A single center in all payments 32 Verimli ve güvenli veri trafiği / Efficient and safe data traffic 35 Kitap / Book 36 Tüyolar / Tricks of the Trade 42 e-Devlet Hizmetleri / e-State Services 46 Akıllı Ulaşım Sistemleri Çalıştayı / Smart Transportation Systems Workshop 48 Vitrindekiler-2 / On Display-2 50 Şimdi yayındayız / We’re live 54 Sevdiklerimiz için alışveriş zamanı / Time to shop for our loved ones 62 Çeviri Makale / Translated Article 65 Müzik / Music 69 Yanlış Bildiklerimiz / We’ve Got it Wrong 70 E-ticaretin gelişim noktası: Dönüşüm oranları/ Room for growth in e-commerce: Conversion rates 80 Teknoloji devleri CES 2018’de buluştu / Giants of technology meet at CES 2018 82 Film / Film 92 “Kargom nerede?” merakını gideren teknolojiler / Technologies that put an end to the “Where is my dispatch?” bug 96 Quiz 38 28 88 Kurumsal iletişim Yapay zekanın yeni durağı: İlk sibernetik bilgini: El-Cezerî Birleşik Posta ile güçleniyor Robot gazetecilik The very first cybernetics Corporate communication reinforced New stop for artificial scholar: Al-Jazari with Hybrid Mail intelligence: Robot journalism 22 58 Paylaşma kültürü odaklı bir akıllı şehir: San Francisco Teknogirişimci kimdir? A smart city centering on the culture of sharing: San Francisco Who is a technoentrepreneur? Haber / News Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan: Minister of Transport, Maritime Affairs and Communication Ahmet Arslan: Kamu Bilişim Merkezleri kurulacak Public Informatics Centers to be established Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, internet ve bil- Minister of Transport, Maritime Affairs and Communication Ahmet gisayar okuryazarlığını artırmak amacıyla Kamu Bilişim Merkezleri’nin ku- Arslan asserted that Public Informatics Centers would be estab- rulacağını açıkladı. Konuya ilişkin protokolün Haberleşme Genel Müdürlü- lished with the aim of increasing Internet and computer literacy. ğü ile Türkiye Belediyeler Birliği arasında imzalandığını ifade eden Bakan Stating that the related protocol was signed between the Gener- Arslan, “Kamu Bilişim Merkezleri’nde vatandaşlarımıza ücretsiz internet al Directorate of Communication and the Turkish Municipalities kullanımı eğitimi vereceğiz” dedi. Union, “We will offer free of charge Internet usage trainings to our citizens at the Public Informatics Centers,” said Minister Arslan. Ahmet Arslan, vatandaşların bilgi ve iletişim teknolojilerine her yerden erişimini kolaylaştırmaya gayret ettiklerini ve bu yönde yatırımlar gerçek- Indicating that they put an effort into facilitating the all-round ac- leştirdiklerini kaydederek, “Kırsal alanlarda telefon ve interneti olmayan cess of citizens to information and communication technologies köylerimize, mezralarımıza ve karakollarımıza sabit ve mobil haberleş- and that they make investments in this direction, Ahmet Arslan me altyapıları kuruyoruz. Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı yaklaşık 20 bin went on to add, “We establish fixed and mobile communication okulumuza tüm donanımı ve altyapısıyla eksiksiz ‘bilgi teknoloji sınıfları’ infrastructures in our villages, hamlets and police stations that kazandırdık. Ölçeği ve yatırım bedeliyle dünyada tek olan FATİH Proje- do not have telephone or the Internet in the rural. We have gifted si’nde ise Bakanlık olarak okullarımızda bilişim destekli eğitim altyapıları around 20 thousand of our schools affiliated to the Ministry of Na- oluşturduk. FATİH Projesi kapsamında yaklaşık 46 bin okulumuza 430 bin tional Education complete ‘information technology classes’ with all akıllı tahta, 46 bin yazıcı kurduk” diye konuştu. Ülke genelinde askerî kış- the equipment and infrastructure. In terms of the FATİH Project, lalar, halk eğitim merkezleri, çocuk yurtları, huzurevleri ve kütüphanelere which is unparalleled in the world as to its scale and investment yaklaşık 1700 adet Kamu İnternet Erişim Merkezi kurduklarını belirten cost, on the other hand, as Ministry we have established informat- Bakan Arslan, böylece evinde bilgisayarı ya da internet erişimi olmayan ics-supported education infrastructures in our schools. Within the vatandaşlara ücretsiz olarak bu imkanı sunduklarını söyledi. scope of the FATİH Project, we have installed 430 thousand smart 4 Haber / News Ahmet Arslan, Kamu Bilişim Merkezleri kurulması pro- Minister Arslan said that they make jesinin de bu uygulamaların devamı niteliğinde oldu- investments to ensure citizens’ access ğunu ifade ederek konuyla ilgili şu değerlendirmelerde far and near to the information and bulundu: “Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2017 yılı veri- lerine göre, internet erişimi olan hanelerin oranı yüzde communication technologies. 80’e, bilgisayar kullanımı yüzde 56’ya, internet kulla- nım oranı ise yüzde 66’ya ulaşmış durumda. Bir başka ifadeyle, evlerin büyük bir çoğunluğuna internet erişim altyapısıyla ulaşmamıza rağmen evlerdeki bilgisayar ve boards and 46 thousand printers in 46 thousand of our schools.” Indicating that internet kullanım oranları aynı seviyelerde değil. Kamu throughout the country, they have established 1700 Public Internet Access Centers Bilişim Merkezleri Projesi, işte bu anlamda bize yardımcı in military barracks, public education centers, children’s homes, nursing homes and olacak.” libraries, Minister Arslan said that thus, they have offered this opportunity for free to citizens who don’t have computers or Internet access at home. Bakan Arslan, Kamu Bilişim Merkezleri’nin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın Evrensel Hizmet Expressing that the establishment of Public Informatics Center project is a contin- Fonu ile kurulacağını, buraları işletme görevini ise Türki- uation of these implementations, Ahmet Arslan made the following evaluation on ye Belediyeler Birliği’nin üstleneceğini bildirdi. Merkez- the subject: “According to the 2017 data of the Turkish Statistics Institute, the rate lerin ilk olarak nüfusu 5 bin ile 50 bin arasındaki 20 bele- of houses with Internet access has reached 80 percent, computer usage to 56 per- diyede hizmet vermeye başlayacağını kaydeden Ahmet cent and the rate of Internet usage to 66 percent. Put differently, although we reach Arslan, pilot uygulamalardan alınacak sonuçlara göre a majority of the houses with Internet access infrastructure, the rates of computer projenin ülke genelinde yaygınlaştırılacağını söyledi. and Internet usage at homes are not on the same level. It is in this sense that The Public Informatics Centers Project will help us.” Bakan Arslan, vatandaşların Minister Arslan informed that the Public Informatics Centers would be established bilgi ve iletişim teknolojilerine through the Universal Service Fund of the Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communication, and that the Turkish Municipalities Union would operate her yerden erişimini them. Indicating that the centers would first start to serve in 20 municipalities with sağlamak için yatırımlar a population varying between 5 thousand and 50 thousand, Ahmet Arslan said that the project would be extended to the country in line with the outcomes of pilot gerçekleştirdiklerini söyledi. implementations. 5 Ufukta Teknoloji / Technology on the Horizon AKILLI CİHAZLAR, DİJİTAL HAYATLAR Smart devices, digital lives “Internet of Things” (IoT) kavramını duydunuz mu? Türkçede “Nes- Have you heard of the concept of the “Internet of Things” (IoT)? It is a nelerin İnterneti” diye kullandığımız bu kavramdan çoğumuzun ha- fact that most of us are unaware of it. berdar olmadığı bir gerçek. According to the pioneers of the world of informatics, the Internet of Nesnelerin İnterneti bilişim dünyasının önde gelen isimlerine göre Things takes the lead among the most important developments of the dijital çağın en önemli gelişmelerinin başında yer alıyor. digital age. “Evdeki ve telefonumdaki internet bana zor yetiyor, bu nesneler de “I can barely make do with the Internet at home and in my phone, what nereden çıktı?” diye sorduğunuzu duyar gibiyiz. Nesnelerin İnterneti is the deal now with these things?” I can hear you ask. Although most ile çoğumuz yeni tanışsak da aslında bunun 20 yıllık bir geçmişi var. of us are making new acquaintance with the Internet of Things, it has Peki, ne oldu da 20 yıldır var olan bir kavram bir anda böyle yükselişe a history of 20 years. Well, what happened and this concept, which has geçti? been around for 20 years, is now suddenly on the rise? İnternete bağlı cihaz sayısı her gün katlanarak artıyor. Kullandığımız The number of devices connected to the Internet increases by the day. hangi cihazlar internete bağlanıyor, bir düşünelim. Akıllı telefon, akıllı Let’s think about which one of the devices we use are connected. Smart saat, akıllı ev kavramları artık günlük hayatımıza girdi ve biz bunları phones, smart watches, smart home notions are now part of our daily çoktan benimsedik. Önce bilgisayarlarımız internete bağlandı, lives and we have already embraced them. It was first our computers 6 Ufukta Teknoloji / Technology on the Horizon AKILLI CİHAZLAR, DİJİTAL HAYATLAR Onur Alp Öztürk sonra da tuşsuz hale getirilen telefonlarımız. Artık televizyonumuz that were connected to the Internet, and then our phones, which no da internete bağlı ve biz bunu gayet normal karşılıyoruz, değil mi? Su longer had a keyboard. Our television is also connected to the Internet damacanaları veya şemsiyeler de internete bağlansa ne düşünürsünüz? now, and this appears pretty normal to us, right? What would you think if water dispensers or umbrellas were also connected to the Internet? Asansör kapısında, arabanın otomatik cam sileceğinde, tuvalet lam- basında ve daha birçok yerde her gün yüzlerce sensörle beraber yaşı- Everyday, we live with hundreds of sensors on the door of the elevator, yoruz. Nesnelerin İnterneti de tam bu noktada devreye giriyor ve sen- the car’s automatic window wiper, the toilet lamp and in many other sörler ile diğer cihazların oluşturduğu verilerle beslenerek hayatımızı places. It is right at this point that the Internet of Things comes into kolaylaştıracak akılcı çözüm önerileri sunuyor. play and offers smart solutions to facilitate our lives by feeding on data produced by sensors and other devices. Nesnelerin İnterneti, kullandığımız cihazların bir internet ağına dahil olarak bir merkezle veya birbirleriyle iletişim ve etkileşim kurmalarına The Internet of Things is a technology that enables the devices we use olanak sağlayan bir teknoloji. Çamaşır makinemiz, kulaklığımız veya to communicate and interact with a center or with each other by join- lambalarımızın yanı sıra masamız, tuzluğumuz, hatta çamaşır sepeti- ing an Internet network. Our washing machine, headphones or lamps miz bu ağa dahil olarak bize “akıllı” bir deneyim sunabilir, bunun için as well as our tables, saltshakers, even laundry baskets can join this de uzun süre bekleyeceğimiz pek söylenemez. Hayal gücümüzü geniş network and offer us a “smart” experience, and we won’t have to wait tutalım, hangi eşyamız internete bağlansa şaşırırız? Örneğin, kulak çu- much longer until that happens. Let’s keep our imagination running, buğumuz internete bağlanır mı sizce? 7 PTTTECH - ŞUBAT FEBRUARY Enerji ve zaman tasarrufu sağlıyor which object of ours would we be surprised to see connected to the Internet? Do you think Çeşitli sensörler kullanılarak nesnelerin akıllı our cotton swab could be connected to the In- hale getirilmesiyle gelişen bu sistem saye- ternet? sinde nesnelere ait verilerin diğer nesnelere Saves on energy and time iletilmesi sağlanıyor. Bilgi toplayabilen, bilgi iletebilen ve diğer cihazlardan aldığı bilgiyi Owing to this system, which is developed by işleyebilen cihazlar çoğaldıkça Nesnelerin rendering objects smart through various sen- İnterneti’nin faydalarını daha çok göreceğiz. sors, the data from objects is conveyed to Kişisel kullanımda gerçekten ciddi yararlar other objects. As the number of devices that sağlayan bu önemli teknoloji aslında daha can collect information, relay information çok büyük şirketleri yakından ilgilendiriyor. and process information received from oth- Nesnelerden alınan veriler maliyetleri azaltır- er devices increases, we will see more of the ken, bununla eş zamanlı olarak iş sistemleri- benefits of the Internet of Things. This signif- nin gelişmesine ve daha verimli bir istihdam icant technology, which provides considerable sistemi kurulmasına olanak tanıyor. benefits in terms of personal use, has in fact more to do with major companies. As the data “Maddi avantajlar sağlayan, enerji tasarrufu retrieved from objects reduces costs, simulta- yaptıran, zamanımızı daha verimli kullan- neously they allow for business systems to mamızı mümkün kılan ve hayat kalitemizi develop and for a more efficient employment artıran Nesnelerin İnterneti bize ne zarar ve- system to be established. rebilir ki?” diyorsanız, şimdi de işin endişe- lendirici kısmına göz atabiliriz. If you are thinking, “What harm could this In- ternet of Things, that offers material advan- Nesnelerin İnterneti’nde kullandığımız veya tages, saves on energy, enables us to make kullanacağımız cihazlar kimi tehlikelere açık more efficient use of our time and enhances olabilir. Mesela, dijital güvenlik önlemlerinin our life quality, possibly do?”, we can now take a look at the scary aspect of things. İşletmelerin ve kişisel kullanıcıların alışkanlıkları Nesnelerin İnterneti teknolojisiyle birlikte tamamen değişecek. Businesses’ and personal users’ habits will completely change with the technology of the Internet of Things. 8