अशे एक Se आग्रेलो (बोरी) Me अशें एक ल्हार OXEM EK LHAR (तियात्र) (Tiatr) लेखक : WRITER: आग्रेलो (बोरी) Agnelo (Borim) प्रकाशन क्र.: २० PUBLICATION NO.: 20 © प्रेरणा फर्नांडीस © MISS PRERNA FERNANDES पायूपलायून ब्रिजालागी, Near pipeline bridge, Borim, बोरी, फोंडे, गोंय Ponda, Goa फोन.:२३३३५९० Ph. 2333590 TI, AMG ` P02 पयली उजवाडावणी : FIRST EDITION: एप्रील २००३ April 2003 उजवाडावपी : PUBLISHER : श्री. मिलींद कमलाकर म्हाळशी Shri Milind Kamalakar Mhalshi ३ श्री दत्त पद्मजा प्रकाशन, fss 4t igadmaja Prakashan, श्रीस्थळ, काणकोण, गोंय Shristhal, Cart@eona, Goa छापपी : PRINTER: नवादित्य पॅकेजिंग्स, Navaditya Packagings, माशेल, गोंय Marcela, Goa मुखचित्र : COVER: एली कार्दोज Elly Cardoz मोल : ३५/- रुपया PRICE: RS. 35/- See Eहे पुस्तक गोवा कोकEणी अकादेमीच्या पपययEललोा चचंववरर अअननुुददाानन ययेे ववजजणणेेखखााललाा छछाापपललाा.. _ साहित्य - ADA उदेल्लें जस्वेत्र अचकीत Meteor उलका - चें रूप चेवज सासणांक आमचे eS उड जाल्ले आमचे गांव भाव लाटक कार स. - बाबय हो तियात्र सदांकाळ तन्नो, नवो ताल्ल उरतलो... एक नाट्यकर्मी म्हण म्हजे अर्थीक येणावळींत चड कितें भर पडूंक ना. पूण नाटक मळार हांवें खूब मनशां जोडलीं जाचें मोल पयशांनी करप शक्यच ना. ते भायर पयशांकडेन तुळा पसून करप शक्य ना. तियात्र मळाचेर वावर करतना म्हाका जीं कांय अनमोल रत्नां सांपडलीं तातूंत आग्नेल फेर्नाडीस gid नांव खूब मुखार आसा. तियात्र सर्तीखातीर तियात्र बसयतना अपघातांन म्हाका आग्नेल मेळळो. तियात्राचे येसायेवेळार तातूंत काम करतल्या कलाकारांची खुबशा विशयांचेर भासाभास जाताली. ते मजगतीं म्हाका जाणावलें, गोंयांत जरी वेवसायीक माचयेर तियात्र शंभर टक्के जैतवंत जाला तरी तियात्रांची संहिता हेर भाशांतले रंगभुंयेपरस खुबच सकयल्या पावंड्यार आसा, हाची खंत आग्रेलाक जाता. कोंकणी रंगभुंयेचो इतिहास हाचेपरस तरी वेगळो खंय आशिल्लो? पूण आयज कोंकणी रंगभूंय देशांतले Gada रंगभुंयेपरस एका कणानूय उणी ना. हाचें कारण म्हळ्यार खपता तें चलोवचे बदला कोंकणी रंगभुंयेर खास करून संहितेत नवे नवे प्रयोग करून दाखोवपाची धिठाय कोंकणी लेखकांनी दाखयली आनी तांचे प्रयोग नाटक मोगींनी wer मनान तशेंच मानान स्विकारले. 3 अशे तरेची धिठाय तियात्र लेखकानय दाखोवची आनी ह्या वावरांत आपणें फुडाकार घेवचो, अशें आग्रेलाक दिसलें जावंये. हेच खातीर दुसर्‍या वर्सा म्हळ्यार १९९६ वर्सा ' अशें एक cer’ हो तियात्र ताणे बरयलो आनी दिग्दर्शीत करचेखातीर म्हज्या हातांत दवरलो. तियात्र शैलीचे फास्केंत रावन तियात्र रंगभुंयेची उदरगत करची, तातूंत TTश ा च्या तंत्रांचो आस्पाव करचो, अशें म्हाका काळजासावन हय न्हयशा दिसपी म्हज्या सपनाक साकार करपाक आग्रेलान म्हाका उक्ते मळब दिलें म्हळ्यार अतिताय जावची ना. ह्या अथांग मळबांत उड्डाण मारपाक आग्नेलानै म्हाका आपलें “वंदना प्रॉडक्शन्स" हे संस्थेचें बळगें दिलें. 'अशें एक ल्हार' तियात्रान फकत घरांतलो प्रस्न सभेमाजार मांइचे % सुवातीचेर सैमीक प्रस्नाक हात घाला. भौसांतल्या साबार विचारांच्या पात्रांची गाथन गुंथल्या. दरेका पात्राक स्वताची वळख दिल्या. त्या पात्रांचे उमाळे, उत्फर्के आमकां खरेंशे दिसतात, कारण तीं पात्रा सर्गांतल्यान पडिल्लीं नात तर भौसांत आमच्या सरभोंवतणी वावुरपी एकठांय येवन, “अशें एक लहार” चे वांगडी जाल्यात. तियात्र म्हळ्यार अवास्तव सादरीकरण अशेंच खुबशा तियात्र कलाकारांचे मत आसा. पूण आग्रेल मात हाका आइवाद थारला हेच खातीर ह्या तियात्रांतली wat सभावीक रितीन उलयतात. तांच्या उलोवण्यांत आलायतो झेत वा कृतीमपणां दिसनात. संवादांची रचना ल्हान आनी सुटसुटीत केल्ल्यान पात्राक नेमकें fod म्हणपाचें आसा तें सहजतायेन कळटा. | हो तियात्र सदांकाळ तन्नो, नवो ताल्ल उरतलो हाची म्हाका खात्री आसा. तियात्राच्या इतिहासांत 'अशें एक ल्हार' हाची दखल घेनासतना तो पुराय जावपाकच शकना हाचोय म्हाका भरवंसो आसा. कारण हो तियात्र एक सनातन सत्य भौसामुखार मांडटा. एड्स ह्या दुयेंसान फाठल्या कितल्याशाच वर्सासावन अच्छेव मांडला. हे Hsu तातूंत व्हडलोसो कांयच फरक पडचो ना. पूण हें हांव सांगतां तें सत्य निखालस न्हय. घडये एड्स दुयेंसाचेर कांय वर्सा उपरांत सासणाचें वखद मेळत आनी देवीच्या दुर्येसावरी ह्या संवसाराभायरें जायत. पूण मनशाचो 'राग(सूड घेवपाची भावना) थंयच उरतलो. 'मनीस. रागान Hel जाता" अशी एक-ओपार आमचे जाण्टे मनीस चांटे पावलाक वापरतात. आमचे जाण्टे चड शिकूंक नाशिल्ले, पूण तांच्यो ओपारी मात उपाट अर्थान भरिल्ल्यो आसात. वयर सांगिल्ले ओपारीचो मतितार्थ जुस्ता जुस्त घेवन तो लोकांमेरेन पावोवपाचो बेस्स बरो यत्न आग्रेलान ह्या तियात्रावरवीं केला, हें रिचर्डाच्या तोंडांत आशिलें ‘gerd हें अशेंच आसता. Wiel बळ एकठावन टारगेटामेरेन पावपाचो आमी यत्न करतात. सूड घेतलो म्हणटगीर टारगेट सोंपता आनी जिवीत ` एक भिरांकूळ वाळवंट दिसूंक लागता.' ह्या संवादावरवीं अदीक स्पश्ट जाता. तियात्र म्हळ्यार फकत मनोरंजनाचें साधन न्हय तर समाज YER ५ प्रभावी माध्यम हाची जाण लेखकाक आशिल्ल्याची हो तियात्र वाचतना जाणावता. ‘Ss प्रवासाची सुरवात एका पावलानच जाता,' 'एकलो खंय देवाक शिणटालो त्या गुलाबाच्या फुलाक देवान कांटे दिल्यात म्हण, जाल्यार दुसरो cats आर्गा दितालो खंय त्या कांट्याच्या झाडाक पासून गुलाब फुलयल्यात म्हण' “चूक करतात ताकाच मनीस म्हणटात कारण चुकीवरवींच मनीस सुदारता,' पश्चाताप हे we weet पिराचीत ना' ह्या सारकिल्ल्या संवादांनी मनशांक उजू वाट दाखोवपाचो आग्रेलान यत्न केलाच ते भायर 'एड्स' ह्या दुयेंसाविशीं समाज-जागृताय करपाचोय वावर ह्या तियात्रावरवीं केला. दर खेपे नवो तियात्र बरोवन सादर करप आनी सादर केल्लो तियात्र हेरांनी करचो न्हय हे तरेचे कल्पनेन wast तियात्र प्रयोग बंद जाले म्हणटगीर इतिहासांत जमा जातात, पूण तांची ठळक नोंद मात उरना. हालींसराक कांय तियात्र लेखकांनी आपलें तियात्र पुस्तक रुपांत हाउपाक सुरवात केल्या आनी ते वळेरेंत आग्रेल आपली सुवात करपाक सोदता म्हण ताका म्हजीं हुनहुनीत परबीं. पुस्तक रुपांत आयिल्लो हो तियात्र जर शंबरजाणांच्या हातांत पावलो आनी तातुंतल्या उण्यांत उण्या दोगां जाणांक हाचें सादरीकरण Hd अशें दिसलें आनी तें केलें जाल्यार ह्या पुस्तकाचे सार्थक जालें अशें हांव समजतलों. हो तियात्र खुबश्या संस्थांकडल्या खुबश्या लोकांमेरेन पावचो हो म्हजो anda. तेचवरी अशीच उत्कृश्ट नितीमुल्यां आशिल्ले तियात्र बाब आग्रेल हांच्याकडल्यान निर्माण जावचे ही आंतरीक इत्सा. अविनाश च्यारी थिवी, बार्देश, गोंय नवो चंवर परमळटना... म्हज्या रचणार देवाक म्हजीं आर्गा, म्हजे दिनवास. ताणेंच म्हजी जीण साबार कलागुणांनी शिरंगारल्या. माचयेर येवंक संद मेळटा तेन्ना, राती फोडून, नाटकुलीं बरोवन, सकाळसांज येसायो मारून, दुसरे रातीं माचयेर प्रयोग करप आमकां संवयेचें जाल्ले. गांवच्या तरणाठ्यांनी दिल्ल्या सहकारान अखिल गोंय पांवड्यावेल्या एकांकी सर्तीनी आमी वांठेकार जाले. लिखाणा खातीर कांय इनामां मेळटकीच उमेदीक नव्यो BAA Bocas, तियात्र बरोवपाचो हावेस मनांत बाळगिलो... तशे एक दोन तियात्र बरोवन गांवांत सादरूय केले. तियात्र म्हळ्यार कितें हो समज नासतना बरयल्लें तियात्र तें. . John Claro सारक्या म्हान तियात्रिस्ताचो सांगात मेळळो. तांणी Civil Kazar ह्या तियात्रांतल्यान म्हाका वेवसायीक माचयेर हाइलो. तांच्यांत आशिल्लें तोखणायेचें सोयराण (Sense of Appreciation) म्हाका तियात्रांच्या मोगांत Ugh बळ दितालें. तांच्या उपरांत कांय नामनेच्या तियात्रिस्तांसवें लागींचो संबंध आयलो. तांचेकडल्यान तियात्र म्हळ्यार कितें हें जाणां जावपाचो यत्न केलो. कला निकेतन - उतोर्डा ह्या पंगडाचे वतीन तियात्र सर्तीत वांटो घेवपाचो योग आयलो. हेच माचयेर, food तरी वेगळे करपाची संद आसा अशें दिसले. जॅसिका मेळळें... “तियात्र सर्तीत अभिनयाचें पयलें इनाम जिखपाक म्हाका भुमिका जाय... तियात्र बरय” सांगत रावले. नाटकांचेर गजाल करताना, कांय वर्सा फाटीं, देविदास बाबयन “आग्रेल, एके अस्तुरेन असो रिव्हेंज कित्याक घेवंक जायना?” असो प्रस्न करून एक प्रसंग सांगलेलो तो मनांत घट्ट आसलो... आतां थोडोभोव अणभव गाठींक आसलो.. कलाकारांची तूट नासली. तियात्र आकार घेवंक लागलो, तेन्ना अविनाश च्यारी कडेन केल्ली भासाभास, तांणी Herat सुचोवण्यो म्हज्या बरोवपाक नवी दिका दिताल्यो...आर्माद, विजयकुमार नायक, जवाहर बर्वे, विश्वास च्यारी, व्यंकटेश नायक, हांणीय बरोवप आयकून कांय मोलाच्यो सुचोवण्यो केल्यो आनी 'अशें एक CR’ जल्माक आयले WORLD KONKANI LIBRAR * |॥॥॥ Acen No: 09859 | | तियात्राच्यो येसायो सुरु जाल्यो आनी बरोवपांतल्यो कांय त्रुटी | स्पश्टपणान दिसूंक लागल्यो. अविनाशाचें दिग्दर्शन, आनी दर एक पात्र | प्रभावी तरेन उबें रावंक कलाकारांनी केल्ले धडपडीन 'अशें एक ce’ ह्या पांवड्यार पावलें. दर एका कलाकाराचो आनी खास करुन अविनाश बाबाचो ` हांव खूब खूब उपकारी. तेचवरी भलायकी खात्याचे डॉ. नाडकर्णी हांणी एड्साविशीं मोलादीक साहित्य आनी सुचोवण्यो दिल्यो हे खातीर हांव तांचोय उपकारी. | कथेचे गांभिर्य लक्षांत दवरून विनोदी पात्राक सांबाळून घेवचो पडलो. आनिकय गितां (कांत) घालपाक तशेंच तांत्रिक मळार (उजवाडा येवजण, माची मांडावळ, फाटभूंय संगीत) भरपूर वाव दवरला. सादरीकरणांत, दिग्दर्शकाक पुराय मेकळिक मेळची, हे खातीर,फकत गरजेचींच Stage brackets वापरल्यांत. पूण मेकळिकेक जबाबदारीची फास्की आसता, तेन्ना ताचें मोल वाडठा, अशें म्हजें मत.हेच खातीर सादर करतना, बरोवप्याचे संकल्पनेच्या गाभ्याक बादा येंवचीना हाची निर्मात्यान जतनाय घेवची ही विनंती. 'पयलो चंवर' हे येवजणे खाला गोवा कोंकणी अकादेमी म्हजो हो तियात्र पुस्तक रुपान छापूंक अनुदान दिता ते खातीर तांकां म्हजे दिनवास. प्रकाशनाचो भार आपल्या भुजांचेर घेवन म्हजी कलाकृती लोकांमेरेन पावोवंक वावुरपी भौ. म्हाळशी सरांचो हांव उपकारी. छापणावळीखातीर वावुरतल्यांक, तशेंच तियात्र वाचप्यांक देव बरें करूं evel. खोशयेचे तेंगशेर आसतां तेन्ना जायत्यांक हांव विसरतां... जांकां हांव विसरलां, तांचेरय देवाचे शुभ आशिर्वाद मागतां. म्हज्या तियात्राचेर तुमच्या प्रतिक्रियांची वाट पळयतां.. तुमचोच, आग्रेलो (बोरी)