FUNCTIEBOEK JEUGDZORG Overleg Arbeidsvoorwaarden Jeugdzorg Utrecht Juli 2009 INHOUDSOPGAVE pagina Functiematrix 3 Overzicht matrixfuncties 4 Beschrijvingen matrixfuncties 6 Verklaring gehanteerde begrippen 93 2 Functieboek Jeugdzorg FUNCTIEMATRIX Salaris Primair proces Strategie, beleid Ondersteunend Strategie, beleid en - en organisatie organisatie & schaal Ondersteunend 0:1 I/D Instellingshulp 1 Huishoudelijk Medewerker 2 3 Telefonist/Receptionist 4 Administratief Beveiligingsfunctionaris Medewerker B Terreinmedewerker Gastvrouw/-heer Secretariaatsmedewerker C 5 Administratief Beveiligingsfunctionaris met Medewerker A pedagogische taken Technisch onderhoudsmedewerker Secretariaatsmedewerker B 6 Medewerker P&O- Medewerker Rapportage administratie Medewerker Helpdesk Financieel- Kok administratief Secretariaatsmedewerker A Medewerker Ambtelijk Secretaris OR Salaris- administrateur 7 Activiteitenbegeleider Chef Facilitaire Dienst Werk-/Leermeester Systeem-/Netwerkbeheerder Verpleegkundige Pedagogisch Medewerker B Medewerker informatie en advies B 8 Bemiddelaar Pleegzorg Medewerker PR Applicatiebeheerder Medewerker Bureau HALT en communicatie Gegevensbeheerder Gezinshuisouder Medewerker P&O Pedagogisch Medewerker A Opleidings- Creatief Therapeut functionaris 9 Logopedist Beleidsmedewerk Leidinggevende Staf- Educatiemedewerker er B /Ondersteuning C Begeleider Pleegzorg P&O Functionaris Medewerker voorlichting W&S Pleegouders Vertrouwenspersoon Medewerker Centrale Toegang1 Ambulant Hulpverlener B, Coördinator Kindertelefoon Sociaalpsychiatrisch Verpleegkundige Fysiotherapeut Medewerker informatie en advies A, Speltherapeut 10 Werkbegeleider Beleidsmede- Leidinggevende Staf- Jeugdbeschermer werker A /Ondersteuning B Leidinggevende D Projectmanager Ambulant Hulpverlener A Jeugdreclasseerder Medewerker Centrale Toegang2 Medewerker AMK 11 Leidinggevende C Jurist Leidinggevende Staf- Gedragswetenschapper Controller /Ondersteuning A Behandelcoördinator 12 Leidinggevende B Kinderarts Kinder- en jeugdpsychiater Vertrouwensarts AMK 13 Leidinggevende A 1 Module 1, Module 2, Module 3, Module 1+2, Module 1+3 2 Module 2+3, Module 1+2+3 3 Functieboek Jeugdzorg OVERZICHT MATRIXFUNCTIES Primair Proces 1. Medewerker Centrale Toegang 2. Ambulant Hulpverlener B 3. Ambulant Hulpverlener A 4. Jeugdbeschermer 5. Jeugdreclasseerder 6. Medewerker Voorlichting, Werving en Selectie Pleegouders 7. Bemiddelaar Pleegzorg 8. Begeleider Pleegzorg 9. Behandelcoördinator 10. Gedragswetenschapper 11. Werkbegeleider 12. Gezinshuisouder 13. Pedagogisch Medewerker B 14. Pedagogisch Medewerker A 15. Activiteitenbegeleider 16. Speltherapeut 17. Creatief Therapeut 18. Educatiemedewerker 19. Werk-/Leermeester 20. Kinderarts 21. Verpleegkundige 22. Kinder- en Jeugdpsychiater 23. Fysiotherapeut 24. Logopedist 25. Medewerker Informatie, Voorlichting en Advies B 26. Medewerker Informatie, Voorlichting en Advies A 27. Vertrouwenspersoon 28. Leidinggevende D 29. Leidinggevende C 30. Leidinggevende B 31. Leidinggevende A 32. Medewerker Bureau HALT 33. Coördinator Kindertelefoon 34. Sociaal-Psychiatrisch Verpleegkundige 35. Medewerker AMK 36. Vertrouwensarts AMK Strategie, Beleid en Organisatie 37. Beleidsmedewerker B 38. Beleidsmedewerker A 39. Projectmanager 40. Jurist 41. Medewerker Personeelsadministratie 42. Medewerker Personeelszaken 43. Personeelsfunctionaris 44. Opleidingsfunctionaris 45. Controller 46. Administratief Medewerker B 47. Administratief Medewerker A 48. Financieel-Administratief Medewerker 49. Salarisadministrateur 50. Medewerker PR en Communicatie 4 Functieboek Jeugdzorg Ondersteunend 51. Medewerker Helpdesk 52. Gegevensbeheerder 53. Systeembeheerder/Netwerkbeheerder 54. Applicatiebeheerder 55. Huishoudelijk Medewerker 56. Gastvrouw/-heer 57. Beveiligingsfunctionaris 58. Beveiligingsfunctionaris met Pedagogische Taken 59. Kok 60. Terreinmedewerker 61. Technisch Onderhoudsmedewerker 62. Telefonist/Receptionist 63. Medewerker Rapportage 64. Secretariaatsmedewerker C 65. Secretariaatsmedewerker B 66. Secretariaatsmedewerker A 67. Ambtelijk Secretaris Ondernemingsraad 68. Chef Facilitaire Dienst 69. Instellingshulp Strategie, Beleid en Organisatie & Ondersteunend 70. Leidinggevende Staf/Ondersteuning C 71. Leidinggevende Staf/Ondersteuning B 72. Leidinggevende Staf/Ondersteuning A 5 Functieboek Jeugdzorg BESCHRIJVINGEN MATRIXFUNCTIES PRIMAIR PROCES 1. MEDEWERKER CENTRALE TOEGANG Algemene kenmerken voorziening/afdeling/functie De functie van Medewerker Centrale Toegang valt onder de categorie ‘toegangsfuncties’ en wordt aangetroffen binnen de Bureaus Jeugdzorg. De functie kenmerkt zich door het uitvoeren van activiteiten met betrekking tot aanmelding en screening en indicatiestelling, het verlenen van (vrij-toegankelijke) kortdurende ambulante zorg en het begeleiden, ondersteunen en adviseren van de jeugdige in het traject naar de (intensievere) vormen van behandeling of verzorging en het volgen van de jeugdige tijdens de uitvoering. De functionaris is verantwoordelijk voor de uitvoering van aanmelding, screening, indicatiebesluit en het vervolgtraject. Binnen de kaders van de functie worden daarnaast activiteiten ten aanzien van advies, informatie en voorlichting ontplooid. De modules binnen deze functie kunnen zowel separaat als gezamenlijk in de vorm van een integrale functie worden uitgevoerd. Doel van de functie Het verrichten van activiteiten met betrekking tot aanmelding, screening en indicatiestelling, het verlenen van kortdurende hulp ambulante hulp en het coördineren van de uitvoering van het hieruit voortvloeiend vervolgtraject. Organisatorische positie De Medewerker Centrale Toegang ressorteert hiërarchisch onder de leidinggevende van de afdeling, waarbinnen de functie is gepositioneerd. De Medewerker Centrale Toegang geeft geen leiding aan anderen. Hoofdactiviteiten De Medewerker Centrale Toegang komt voor in diverse varianten. De hieronder beschreven modules binnen deze functie kunnen zowel separaat als gezamenlijk in de vorm van een integrale functie worden uitgevoerd. Zowel de separate modules als alle mogelijke combinaties van modules kennen een eigen waardering en indeling. Module 1 Aanmelding en Acceptatie − Het geven van advies en informatie aan jeugdigen/opvoeders en verwijzers over keuzemogelijkheden en alternatieven voor (het oplossen van) de hulpvraag van de jeugdige en over praktische zaken de jeugdhulpverlening betreffende. − Het beoordelen van signalen van jeugdigen/opvoeders, verwijzers en/of derden, de situatie van de jeugdige betreffende, op basis waarvan beslissingen voor het vervolgaanbod kunnen worden genomen. − Het verrichten van de eerste analyse van de hulpvraag van de jeugdige door middel van een screening, waarbij de leefomgeving van de jeugdige/opvoeders wordt betrokken. − Het, op basis de eerste analyse van de hulpvraag verkregen informatie, formuleren van een eerste hypothese rond de aard en ernst van de problematiek en het doen van een voorstel voor het meest geëigende indicatietraject (type 1 tot en met 4) en/of het bieden van kortdurende niet geïndiceerde ambulante hulp (zie module 2) of het beëindigen van het contact. − Het na goedkeuring zorg dragen voor de uitvoering van het indicatietraject. 6 Functieboek Jeugdzorg − Het, op basis van de verzamelde gegevens uit het indicatietraject en de interpretatie van de diagnostiek, in een intercollegiaal of multidisciplinair overleg, bijdragen aan de vaststelling welk hulpaanbod voor de jeugdige geëigend is naar aard (doelstelling), inhoud, omvang en urgentie (ontwerpindicatiebesluit). − Het opstellen van een rapportage, waarin de resultaten van de diagnostiek en een ontwerpindicatiebesluit is opgenomen, als basis voor het indicatiebesluit en het bespreken van de rapportage met de jeugdige. − Het ter vaststelling voorleggen van het ontwerpindicatiebesluit aan een gekwalificeerd gedragsdeskundige en het fungeren als aanspreekpunt hierbij. Module 2 Kortdurende ambulante hulp en crisisinterventie − Het, wanneer mogelijk gezien het acute karakter, op basis van analyse (mede) opstellen van hulpverleningsplannen en het bespreken en evalueren hiervan met de jeugdigen, het cliëntsysteem en overige betrokkenen. − Het begeleiden/behandelen van jeugdigen en hun cliëntsysteem in crisissituaties/een multiproblematische setting; voert hiertoe gedurende een korte periode niet gestructureerde, therapeutische interventies uit (psychosociale, individuele, systeemgerichte of groepsgerichte hulpverlening) waarbij voorbereiding door het acute karakter niet of nauwelijks mogelijk is. − Het, indien nodig, inschakelen van in- of externe deskundigen (bijvoorbeeld voor het verrichten van aanvullend psychiatrisch of psychologisch onderzoek). Module 3 Casemanagement − Het coördineren van de diagnostiek als vervolg op de screening; het daartoe inschakelen van gedragsdeskundigen, ten behoeve van de behandelings- en voortgangsdiagnostiek. − Het toezien op en bewaken van het opstellen van een samenhangend en richtinggevend hulpverleningsplan door de zorgaanbieder. − Het adviseren en informeren van de jeugdige over mogelijkheden van bezwaar, aanvullend onderzoek en second opinion. Het bepleiten voor de jeugdige van toewijzing van de meest wenselijk geachte zorg. − Het doen plaatsen van de jeugdige binnen de geïndiceerde hulpvorm en het maken van afspraken met de betrokken zorgaanbieder over de wijze van uitvoering en evaluatie van het hulpverleningsplan en de handelswijze bij tussentijdse wijziging of beëindiging van de hulp − Het evalueren en vervolgindiceren van de verleende hulp conform de Wet op de Jeugdzorg. Het bespreken van de resultaten van de vervolgindicatie met de jeugdige. Module 1, 2 en 3 − Het reageren op signalen van derden (i.c. kindermishandeling), het aannemen van meldingen, adviezen en consulten van het AMK en op basis hiervan passende actie ondernemen. − Het opstellen van in- en externe rapportages over de voortgang en de effecten van het hulpverleningsproces en het bespreken van de rapportages met de jeugdige. − Het uitvoeren van administratieve taken ten behoeve van registratie en dossiervorming en het bewaken en bijhouden van het dossier van de jeugdige conform de daartoe gestelde eisen. − Het vertegenwoordigen van de organisatie, het onderhouden en consulteren van interne- en externe contacten voor afstemming, samenwerking en overdracht van jeugdigen. − Het deelnemen aan diverse in- en externe overlegvormen (waaronder werkoverleg). 7 Functieboek Jeugdzorg Profiel van de functie Kennis − Hbo werk- en denkniveau (Maatschappelijke Dienstverlening). − Kennis complexe gezinssystemen, voorkomende problematiek en signalen en risicofactoren voor kindermishandeling. − Kennis van en inzicht in het hulpaanbod, hulpverleningsmethodieken en diagnostische instrumenten. − Kennis van de toepassing van de geldende en wettelijke kaders (zoals AWBZ) voor de (toegang tot de) Jeugdzorg. − Kennis van de sociale kaart. Specifieke functiekenmerken − Analytisch vermogen, benodigd om de hulpvraag van de jeugdige te kunnen vertalen naar een vervolgaanbod. − Sociale vaardigheden benodigd voor het voeren van gesprekken met jeugdigen en het cliëntsysteem gericht op het bieden van ondersteuning en hulp aan de jeugdige, waarbij elementen als luisteren, invoelend vermogen, motiveren en stimuleren, gedragscorrigerend en –controlerend optreden van belang zijn. − Mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden voor het voeren van overleg met jeugdigen, toewijzingsinstanties, jeugdhulpverleningsinstellingen en collega-hulpverleners (diagnostici en uitvoerders) en het opstellen van rapportages en hulpverleningsplannen. − Activerend, intercultureel en klantgericht kunnen werken. 2. AMBULANT HULPVERLENER B Algemene kenmerken voorziening/afdeling/functie De functie van Ambulant Hulpverlener B kenmerkt zich voornamelijk door het uitvoeren van modulen van geïndiceerde en niet-geïndiceerde zorg en komt voor bij zorgaanbieders. De werkzaamheden kunnen betrekking hebben op ambulante hulpverlening (procesmatige hulpverlening), ambulante begeleiding en hulpverlening met betrekking tot in (semi)residentiële voorzieningen opgenomen jeugdigen en/of het cliëntsysteem. Doel van de functie Het planmatig en doelgericht begeleiden en behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem. Organisatorische positie De Ambulant Hulpverlener B ressorteert hiërarchisch onder de leidinggevende van de afdeling, waarbinnen de functie is gepositioneerd. De Ambulant Hulpverlener B kan functionele ondersteuning krijgen bij de uitvoering van de werkzaamheden van de Werkbegeleider of Gedragswetenschapper/Behandelcoördinator. In voorkomende situaties zal de Ambulant Hulpverlener B stagiairs functioneel begeleiden. De Ambulant Hulpverlener B geeft zelf geen leiding aan anderen. Hoofdactiviteiten − Het (nader) analyseren van de hulpvraag van de jeugdige en/of het cliëntsysteem en het daartoe verzamelen van de noodzakelijke informatie. − Het, op basis van de nadere analyse, opstellen van hulpverleningsplannen en het bespreken en evalueren van de plannen met de belanghebbenden. − Het bieden van kort- en langdurende hulp en procesmatige begeleiding aan jeugdigen en/of het cliëntsysteem door gebruik te maken van op de geïndiceerde hulpvraag gerichte hulpverleningsmethodieken. 8 Functieboek Jeugdzorg − Het verzorgen van de eerste opvang van ouders tijdens de opname van de jeugdige en het ontwikkelen van een basis voor verdere samenwerking met de ouders. − Het bemiddelen en interveniëren in crisissituaties. − Het in voorkomende gevallen raadplegen dan wel inschakelen van in- of externe deskundigen (onder andere voor het verrichten van psychiatrisch en psychologisch onderzoek). − Het opstellen van interne en externe rapportages met betrekking tot (de voortgang en effecten van) het hulpverleningsproces. Het bespreken van de rapportages met de jeugdige en/of het cliëntsysteem. − Het adviseren van plaatsers en verwijzers ten aanzien van (de voortgang en effecten van) het hulpverleningsproces (verandering in behandelwijze, wijziging in het hulpverleningsplan, beëindiging van de hulpverlening). − Het leveren van bijdragen aan activiteiten op het gebied van advies en informatie, gericht op de positieverbetering van jeugdigen in probleemsituaties. − Het geven van trainingen aan zowel de jeugdige als het cliëntsysteem die erop gericht zijn sociale-, praktische-, opvoedings- en pedagogische vaardigheden uit te breiden. − Het onderhouden van contacten met de Medewerker Centrale Toegang (Casemanagement) en/of andere bij de jeugdige en/of het cliëntsysteem betrokken beroepsbeoefenaren, teneinde de begeleiding en behandeling op elkaar af te stemmen. − Het bewaken en bijhouden van het dossier van de jeugdige conform daartoe gestelde eisen en het bewaken van de naleving van de geldende termijnen. − Het gebruikelijk deelnemen aan werkoverleg. Profiel van de functie Kennis − Afgeronde Hbo-opleiding3 (Maatschappelijke Dienstverlening). − Kennis van en inzicht in het hulpaanbod en de hulpverleningsmethodieken. − (Bijhouden van) kennis van de ontwikkelingen binnen het vakgebied door het deelnemen aan deskundigheidsbevordering. − Kennis van cliëntsystemen en mogelijk disfunctioneren hierbinnen. − Kennis van pedagogiek en ontwikkelingspsychologie. Specifieke functiekenmerken − Mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden voor het voeren van gesprekken met jeugdigen (en het cliëntsysteem), het rapporteren en adviseren over de uitvoering van het hulpverleningsplan. − Sociale vaardigheden, nodig voor het bieden van hulp en begeleiding aan jeugdigen (en hun omgeving) in een intermenselijke situatie en het kunnen omgaan met tegengestelde belangen en loyaliteiten. − Stressbestendigheid en improvisatievermogen vereist bij interventie in crisissituaties. 3 Het betreft een opleidingsindicatie. 9 Functieboek Jeugdzorg 3. AMBULANT HULPVERLENER A Algemene kenmerken voorziening/afdeling/functie De functie van Ambulant Hulpverlener A kenmerkt zich voornamelijk door het uitvoeren van modulen van geïndiceerde en niet-geïndiceerde zorg en komt voor bij zorgaanbieders. De werkzaamheden kunnen betrekking hebben op ambulante hulpverlening (procesmatige hulpverlening), ambulante begeleiding en hulpverlening met betrekking tot in (semi) residentiële voorzieningen opgenomen jeugdigen en/of het cliëntsysteem. De begeleiding/behandeling richt zich, ten opzichte van de Ambulant Hulpverlener B, voor het merendeel op complexe situaties: minder toegankelijk of een extra problematisch, breed cliëntsysteem (multiproblematiek). Door het acute ongestructureerde karakter van de hulp is afstemming vooraf en/of begeleiding tijdens de hulpverlening niet of nauwelijks mogelijk. Doel van de functie Het intensief begeleiden en behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem. De begeleiding/behandeling is gericht op het in relatief korte tijd te komen tot een gedragsverandering van de jeugdige en/of binnen en van het cliëntsysteem. Organisatorische positie De Ambulant Hulpverlener A ressorteert hiërarchisch onder de leidinggevende van de afdeling, waarbinnen de functie is gepositioneerd. De Ambulant Hulpverlener A kan functionele ondersteuning krijgen bij de uitvoering van de werkzaamheden van de Werkbegeleider of Gedragswetenschapper/Behandelcoördinator. In voorkomende situaties zal de Ambulant Hulpverlener A stagiairs functioneel begeleiden. De Ambulant Hulpverlener A geeft zelf geen leiding aan anderen. Hoofdactiviteiten De Ambulant Hulpverlener A is een vakvolwassen hulpverlener en verricht de werkzaamheden zoals weergegeven bij de Ambulant Hulpverlener B met een grote mate van zelfstandigheid, doch is daarnaast belast met (een deel van) de navolgende hoofdactiviteiten: − Het begeleiden/behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem in crisissituaties/een multiproblematische setting, waarbij het noodzakelijk is gedurende een korte periode niet gestructureerde, therapeutische interventies te plegen. De voorbereiding van deze vorm van hulp, afstemming hierover en/of begeleiding tijdens de hulpverlening is door het acute karakter niet of nauwelijks mogelijk. − Het begeleiden/behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem waarbij de therapeutische interventie gericht is op gedragsverandering en actie in een bepaalde richting. − Het begeleiden/behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem in een situatie waarbij de hulpverleningsmethodiek zich kenmerkt door een zekere mate van specialisatie, waarbij de functionaris, door het gespecialiseerde karakter van de methodiek, in collegiaal opzicht, niet of nauwelijks inhoudelijke terugval heeft en de kennis voor de toepassing van deze hulpverleningsmethodiek wordt verkregen door speciaal op deze hulpverleningsmethodiek gerichte opleiding. − Het begeleiden/behandelen van jeugdigen en/of het cliëntsysteem in een situatie waarbij op korte termijn ten aanzien van de in te zetten behandelmethoden op basis van vele keuzemogelijkheden beslissingen moeten worden genomen, waarbij een groot beroep wordt gedaan op improvisatievermogen en creativiteit ten aanzien van het bedenken van oplossingen en waarbij de terugvalmogelijkheid niet direct aanwezig is en achteraf op hoofdlijnen de beslissingen kunnen worden getoetst, dan wel gecontroleerd. 10 Functieboek Jeugdzorg