INFOBUNDEL Laatste wijziging: 1 juli 2014 De organisatie van ambulante activiteiten op het grondgebied van de gemeente FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie VVSG KMO-Beleid Dienst Economie Dienst Economische Vergunningen Tel. 02/211.55.65 Tel. 02/ 277 77 23 e-mail: [email protected] e-mail : [email protected] WTC III – 25ste verdieping Simon Bolivarlaan 30 1000 Brussel 1.De organisatie van avond-, jaarmarkten en kalenderfeesten Bij de organisatie van een “avond-, jaar- of feestmarkt” moet de gemeente beslissen om welke manifestatie het gaat en de daarbij horende wettelijke modaliteiten toepassen. De gemeente heeft daarbij de volgende keuze : a) een openbare markt De gemeente erkent de manifestatie als een openbare markt en neemt de organisatie ervan op in het gemeentelijk reglement betreffende de openbare markt, dat niet in strijd mag zijn met de wettelijke bepalingen. Het betreft een openbare markt met losse standplaatsen (min 5 %) of standplaatsen per abonnement (max 95 %). De standplaatsen worden enkel toegewezen aan de houders van een machtiging ambulante activiteiten als werkgever of aan de houders van een hoofdleurkaart of aan organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen. De houders van de standplaats dienen de identificatieplicht na te leven aan de hand van een uithangbord. Voor het toewijzen van de losse standplaatsen heeft de gemeente dan de wettelijke keuze tussen de toewijzing volgens chronologische volgorde van aankomst op de jaar of avondmarkt ofwel toewijzing door loting. Hierbij kan dus geen voorafgaande aanvraag worden vereist. Bij het toewijzen voor de standplaatsen per abonnement moet de gemeente de wettelijke toewijzingsmodaliteiten volgen nl : bekendmaking, indiening kandidaturen, register kandidaturen, wettelijke toewijzing aan kandidaten eventueel bij voorrang bepaald (volgens eventuele specialisatie) en chronologische volgorde. b)ambulante activiteit op het openbaar domein buiten de openbare markt De gemeente beschouwt de avond-, jaar- of feestmarkt als het uitoefenen van ambulante activiteiten op het openbaar domein buiten een openbare markt waarbij de gemeente de standplaatsen vooraf in het reglement, eventueel via een plan in bijlage, heeft vastgelegd. De standplaatsen worden enkel toegewezen aan de houders van een machtiging ambulante activiteiten als werkgever of aan de houders van een hoofdleurkaart of aan organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen. Hierbij bepaalt de gemeente zelf de onderverdeling tussen losse standplaatsen of standplaatsen per abonnement. De gemeente bepaalt via het reglement hoe de aanvragen dienen te gebeuren, waarbij een voorafgaande aanvraag kan vereist worden. De losse standplaatsen worden toegekend volgens chronologische volgorde van aanvragen, in functie van de gevraagde plaats en specialisatie. Bij gelijktijdige indiening van meerdere aanvragen gebeurt de toewijzing bij loting. De standplaatsen per abonnement worden toegekend overeenkomstig de wettelijke modaliteiten betreffende standplaatsen per abonnement op de openbare markt. Elke persoon, die een ambulante activiteit uitoefent op een jaar of avondmarkt, dient zich te identificeren aan de hand van een leesbaar uithangbord. c)een manifestatie met als doel de lokale handel of het leven in de gemeente te bevorderen De gemeente organiseert de “avond-, jaar- of feestmarkt” als een manifestatie met als doel de lokale handel (braderijen) of het leven in de gemeente te bevorderen. Een manifestatie met als doel het leven in de gemeente te bevorderen betreft een nieuw concept, georganiseerd of toegelaten door de gemeente met als bedoeling het contact te bevorderen en bezoekers aan te trekken. De verkopen tijdens dergelijke manifestaties zijn niet onderworpen aan de machtiging ambulante activiteiten, voor de lokale handelaars of voor de handelaars en de verenigingen, die de belangen van deze verdedigen, die de gemeente heeft uitgenodigd. Organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen, kunnen eveneens aan een dergelijke manifestatie deelnemen. Alle deelnemers, uitgezonderd de handelaars die voor hun winkel verkopen, zijn verplicht zich gedurende de hele duur van de manifestatie op een zichtbare wijze te identificeren. De organisatie ervan is niet onderworpen aan de wettelijke bepalingen. In haar reglement verwijst de gemeente dat de manifestatie erkend wordt als een manifestatie ter bevordering van de lokale handel of ter bevordering van het leven in de gemeente en bijgevolg niet onderworpen is aan de wettelijke bepalingen volgens artikel 9 van het KB van 24 september 2006 betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante activiteiten. d)een handels-, ambachts- of landbouwbeurs De gemeente organiseert de “avond-, jaar- of feestmarkt” als een handels-, ambachts- of landbouwbeurs. In dit geval is de wet ambulante activiteiten niet van toepassing. De vrijstelling geldt enkel voor zover de manifestatie aan een aantal typerende criteria voldoet. Met een beurs wordt namelijk een handels- , ambachts- of landbouwbeurs bedoeld die kan omschreven worden als een manifestatie met een uitzonderlijk tijdelijk karakter, rond een bepaald thema uitgebouwd, waarbij het promotionele aspect primeert op de verkoop. Aan een beurs mogen enkel zelfstandigen deelnemen met inbegrip van de professionele verkopers van goederen of diensten noodzakelijk voor het onthaal van de bezoekers (horeca, hostessen, sanitair, enz. …); alsook de organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen. De verkopen tijdens beurzen zijn niet onderworpen aan de regels van de ambulante handel waardoor er voor de verkoop op beurzen geen machtiging ambulante activiteiten vereist is. Bij de organisatie van een beurs is de gemeente niet gehouden aan de wettelijke toewijzingsmodaliteiten. e)een culturele en sportieve manifestatie De gemeente kan een manifestatie erkennen als een culturele of een sportieve manifestatie. Het volstaat dat de gemeente deze manifestatie erkent als een sportieve of culturele manifestatie opdat een privé-organisator er zelf de ambulante activiteiten kan organiseren, waarbij hij enkel een standplaats kan toewijzen aan of via de houders van een machtiging ambulante activiteiten als werkgever of aan organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen. De ambulante verkopen tijdens dergelijke manifestatie moeten bijkomstig blijven aan de aard van de manifestatie en de goederen en diensten moeten erop betrekking hebben. Deze regelgeving geldt voor culturele en sportieve manifestaties die zowel op het openbaar domein als op privé-terrein worden georganiseerd. f) een manifestatie voor occasionele particuliere verkopen Zie volgend punt. 2.Manifestatie voor occasionele particuliere verkopen Het betreft een manifestatie waarbij particulieren zich kunnen ontdoen van zaken die ze niet langer nodig hebben. Dergelijke manifestatie is geen markt. De organisatie ervan op het openbare weg moet niet in het gemeentelijk marktreglement opgenomen worden. Particulieren kunnen in geen geval aan een openbare markt of privémarkt deelnemen. Zij kunnen wel deelnemen aan een occasionele manifestatie voor particuliere verkopen. Dergelijke manifestaties zijn niet onderworpen aan de bepalingen van de wet betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante activiteiten op voorwaarde dat : -de verkopen occasioneel blijven. De particuliere verkoop mag noch regelmatig zijn noch de vorm van een commerciële activiteit aannemen. -de verkopen betrekking hebben op de goederen die de verkoper niet heeft aangekocht, niet heeft gefabriceerd of niet heeft geproduceerd met het oog op de verkoop ervan en het normaal beheer van een privaat patrimonium niet te buiten gaan. -wanneer deze verkopen plaatsvinden tijdens een manifestatie die verschillende niet- professionele verkopers verenigt, deze vooraf moet worden toegestaan door gemeente van de plaats waar ze doorgaat. De gemeente kan deze manifestatie ook organiseren. Deze manifestaties mogen met toestemming van de gemeente op privé-initiatief georganiseerd worden. De particulieren hebben dan geen machtiging van de gemeente nodig. Ze hoeven zich enkel in te schrijven bij de organisator en zijn instructies op te volgen. Het is evenwel de gemeente die beslist of ze deze manifestatie voorbehoudt aan niet- professionele verkopers of ze uitbreidt tot professionelen. De gemeente kan ze ook specialiseren of haar een thema geven. In dit geval zijn de voorwerpen die buiten dit thema vallen niet toegelaten. Wanneer de manifestatie open staat voor zowel professionele als niet-professionele verkopers, moet elke professionele verkoper over een machtiging ambulante activiteiten beschikken. De particuliere verkoper heeft daarentegen geen machtiging ambulante activiteiten nodig. Bovendien moet de professionele verkoper gedurende de hele duur van de manifestatie, zijn hoedanigheid kunnen bewijzen door middel van een leesbaar identificatiebord welke op een zichtbare wijze op de standplaats is aangebracht. Deze identificatieplicht geldt niet voor de particuliere verkoper. Ook de organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen kunnen aan een occasionele manifestatie voor particuliere verkopen deelnemen. 3.Occasionele verkopen zonder commercieel karakter op een openbare markt Volgens de wettelijke bepalingen kunnen de verantwoordelijken van verkoopsacties zonder commercieel karakter, voor één van de wettelijk omschreven doelen, een standplaats op de openbare markt toegewezen krijgen. Het occasionele karakter houdt in principe in dat er geen abonnement maar enkel losse standplaatsen kunnen toegewezen worden. Bij het toewijzen van een losse standplaats mogen de personen die verkopen zonder commercieel karakter realiseren, geen belemmering vormen voor de kandidaat ambulante handelaars voor deze losse standplaatsen. Bijgevolg past de gemeente in eerste instantie de wettelijke toewijzingsmodaliteiten toe voor alle kandidaat ambulante handelaars,hetzij via chronologische aankomst op de markt, hetzij door loting, steeds in functie van een eventueel vastgelegde specialisatie. Daarna kent ze de overgebleven losse standplaatsen toe aan de personen die verkopen zonder commercieel karakter realiseren, zonder hen aan de eventuele loting te laten deelnemen. Indien er geen genoeg losse standplaatsen overblijven moet de gemeente aan deze verenigingen een locatie toewijzen in een aparte zone buiten de standplaatsen (losse en vaste) die deel uitmaken van het marktplan. Naargelang het statuut van de organisator : - is de verkoop toegelaten zonder voorafgaande goedkeuring, wanneer deze door jeugdverenigingen georganiseerd wordt die erkend en gesubsidieerd worden door de overheden bevoegd voor jeugdaangelegenheden, - is de verkoop onderworpen aan een voorafgaande verklaring, wanneer deze georganiseerd wordt door verenigingen of instellingen die fiscaal aftrekbare giften mogen ontvangen erkend door de Federale Overheidsdienst Financiën, - is de verkoop aan een machtiging onderworpen, wanneer deze gebeurt door andere categorieën organisatoren (natuurlijke personen, feitelijke verenigingen en verenigingen met rechtspersoonlijkheid); 4. Activiteiten op de openbare markt vrijgesteld van de machtiging ambulante activiteiten of leurkaart Het wettelijk toepassingsgebied van ambulante activiteiten betreft niet enkel de verkoop van producten en diensten aan de consument, maar eveneens het te koop aanbieden van of het uitstallen met het oog op de verkoop van producten en diensten. Met het te koop aanbieden of het uitstallen met het oog op de verkoop wordt evenwel bedoeld dat de consument de mogelijkheid heeft om daar ter plaatse het product te bestellen. M.a.w; indien de promotie van het product of dienst aanleiding geeft aan de consument om onmiddellijk ter plaatse het product of de dienst te bestellen, betreft het een ambulante activiteit. Bestaat de promotie van het product of de dienst er niet in dat de consument ter plaatse het product of de dienst kan bestellen, dan hoeft deze promotie niet als een ambulante activiteit te worden beschouwd. Volgens de wettelijke bepalingen wordt een standplaats voor het uitoefenen van ambulante activiteiten op een openbare markt enkel toegewezen aan of via de houder van de machtiging ambulante activiteiten als werkgever. Bijgevolg moet men ingeval van promotie zonder directe mogelijkheid tot verkoop bij de betrokken gemeente navragen of ze naast de standplaatsen voorzien voor de houders van een machtiging ambulante activiteiten op een openbare markt ook een ruimte voorziet voor activiteiten waarvoor geen machtiging vereist is. De gemeente beslist zelf of ze dergelijke activiteiten op de openbare markten of het openbaar domein toelaat, en onder welke voorwaarden. Dit geldt eveneens voor activiteiten die niet onderworpen zijn aan de bepalingen van de wet betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten. Zo is deze wet niet van toepassing voor ambulante activiteiten van artistieke producten door hun auteur of van artistieke diensten waardoor er geen machtiging ambulante activiteiten vereist is voor bijvoorbeeld de verkoop van tentoongestelde tekeningen of andere kunstvoorwerpen of voor de prestaties van zangers of zanggroepen. Ook voor geldinzamelingen is deze machtiging niet vereist. In beide gevallen beslist de gemeente of ze dergelijke activiteiten op de openbare markt of het openbaar domein toelaat, en onder welke voorwaarden 5.Concessie van een openbare markt De gemeente kan de organisatie van haar openbare markt in concessie geven via een concessiecontract. De concessiehouder moet steeds de wettelijke bepalingen betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante activiteiten naleven. De gemeente heeft de plicht de naleving door de concessiehouder van de wettelijke modaliteiten betreffende de organisatie van een openbare markt te controleren. Daar de gemeente de taak heeft de openbare orde, veiligheid en volksgezondheid en het optimaal beheer van het gemeentelijk openbaar domein op haar grondgebied te waarborgen, blijft ze de verantwoordelijkheid dragen voor de in concessie gegeven openbare markt. Merk op : De wettelijke definitie van een private markt bepaalt dat het een markt betreft die ingericht wordt door een “privé-initiatief”. Er staat inderdaad niet uitdrukkelijk in de wet vermeld dat een privémarkt op privéterrein moet georganiseerd worden. Evenwel bepaalt de wet dat ambulante handel op het openbaar domein het voorwerp moet uitmaken van een gemeentelijk reglement die de toewijzingsmodaliteiten van de standplaatsen regelt. Deze verplichting verbiedt de inrichting van een "markt op privé-initiatief" op het openbaar domein omdat door de aard van een dergelijke private markt, de toewijzing van de standplaatsen gebeurt op basis van contractuele onderhandelingen en niet op basis van de wettelijke voorziene toewijzingsmodaliteiten toepasbaar op de openbare markten. Een in concessie gegeven markt op het openbaar domein betreft dus altijd een openbare markt onderworpen aan de voorziene wettelijke bepalingen. Private markten kunnen bijgevolg enkel op privé-terrein worden georganiseerd. 6.Private markten Sinds de wetswijziging, van kracht sinds1 oktober 2006, kunnen voortaan een private markten georganiseerd worden. Een voorafgaande toestemming van de gemeente is evenwel vereist. De gemeente kan deze toelating weigeren omwille van redenen van openbare orde en veiligheid, bescherming van de consument. alsook indien de gemeente van mening is dat het bestaand commercieel aanbod in gevaar wordt gebracht. De initiatiefnemer van een privé-markt is niet gehouden aan de wettelijke toewijzingsmodaliteiten. Zijn keuze is vrij. Een standplaats op een privé-markt kan echter enkel ingenomen worden door de houder van een machtiging ambulante activiteiten als werkgever of als aangestelde of door organisatoren van occasionele verkopen zonder commercieel karakter voor één van de wettelijk omschreven doelen. Wanneer de markt zich binnen een gebouw afspeelt, kan naargelang de oppervlakte van het gebouw een sociaal-economische vergunning vereist zijn (de wet van 13 augustus 2004). Op de private markten kunnen controles worden uitgevoerd door de aangestelde ambtenaren. 7. Commerciële parkings en private bermen gelegen langs de openbare weg Ook voor de uitoefening van ambulante activiteiten op commerciële parkings en private bermen gelegen langs de openbare weg is de voorafgaande toelating van de gemeente vereist. De gemeente kan hierbij een taks vragen omdat de uitoefening van de ambulante activiteiten op deze plaatsen lasten voor de gemeente met zich meebrengt De gemeente kan deze toelating weigeren omwille van redenen van openbare orde en veiligheid en bescherming van de consument alsook indien de gemeente van mening is dat het bestaand commercieel aanbod in gevaar wordt gebracht. De uitoefening van ambulante activiteiten op deze plaatsen is onderworpen aan de machtiging ambulante activiteiten. Ook op deze plaatsen kunnen controles worden uitgevoerd door de aangestelde ambtenaren. 8.De organisatie van een openbare markt 8.1Het verplicht marktplan Volgens de nieuwe wettelijke bepalingen moet het gemeentelijk reglement naast de plaats, de dag en de uren van de markt, een marktplan bepalen (eventueel in bijlage). De gemeenteraad kan aan het College van burgemeester en schepenen het bepalen van het plan van de standplaatsen en het aanbrengen van de wijzigingen ervan toevertrouwen. Het College van burgemeester en schepenen moet evenwel de beslissingen die ze neemt inzake het marktplan bekendmaken. Het marktplan, dat deel uitmaakt van het reglement, moet eveneens aan de FOD Economie bezorgd worden (bij wijzigingen achteraf 1 x per jaar). 8.2 Verlengstuk van de winkel Indien de standplaatsen in het verlengstuk van een winkel tot het marktplan behoren moet bij de toewijzing ervan de wettelijke voorziene modaliteiten gerespecteerd worden. Voor losse standplaatsen door chronologische aankomst op de markt of door loting (zoals aangegeven in het reglement) Voor abonnementen aan kandidaten uit het kandidaturenregister ! Indien de gemeente tijdens de markt handelaars toelaat op het voetpad als verlengstuk van hun winkel mogen deze standplaatsen geen deel uitmaken van het marktplan ! 8.3 Specialisatie van de standplaatsen (tekst aangepast op 1 juli 2014) Hoe bepaalt de gemeente de specialisatie en technische specificaties van de standplaatsen op de openbare markt ? Volgens de wettelijke bepalingen (art 8§1 wetswijziging 4 juli 2005) wordt de organisatie van een openbare markt geregeld door het gemeentelijk reglement. Dit gemeentelijk reglement bepaalt naast de plaatsen, dagen en uren ook een plan van de standplaatsen met hun eventuele specialisatie en technische specificaties (art 8§2 wetswijziging 4 juli 2005) namelijk het wettelijk verplicht marktplan dat deel uitmaakt van het gemeentelijk reglement. De gemeente moet bijgevolg de eventuele specialisaties en/of de technische specificaties van de standplaatsen via het wettelijk verplicht marktplan vastleggen. De gemeente bepaalt autonoom hoever ze daar in gaat en kan dus voor elke standplaats naast de specialisatie van het product of de dienst ook de technische specificaties zoals bijvoorbeeld aard infrastructuur, afmetingen, statuut standwerker enz in het marktplan opnemen. Bij het vrijkomen van een vaste standplaats heeft de gemeente bij de bekendmaking de mogelijkheid de specialisatie en/of de technische specificaties te veranderen, mits aanpassing aan het marktplan. Indien de gemeente de standplaatsen op het marktplan enkel via hoofdcategorieën van producten of diensten specialiseert, is deze hoofdcategorie, vermeld op het marktplan, de officiële specialisatie (belangrijk bij bijv. overdracht van de standplaats) en dus niet de meer