MUHAMMADU ALMUSTAFA Na Gari Abin Kwatance Tsira Da Amincin Allah Su Tabbata Aga Reshi Mawallafi Usman Nuri Tobbash Duk wani hakki kangaggye ne. ba‘a yadda wani ya kofi ko ya buga sarrafa wani abu daga wannan littafin ba ta hanyar anfani da na‘ura ko inji ko ya sa wani yanki cikin wata kasida tashi ko batu bas ai da rubutaccen izini daga Madaba‘ar da ta yada shi. Published by Erkam Publications at Smashwords Copyright © 2012 by Osman Nuri Topbas Smashwords Edition, License Notes All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of the copyright owner. E-mail:[email protected] Web site: http://www.islamicpublishing.net FIHIRISI Dasunan Allah Mai Rahama Mai Jinkai Gabatarwa Na gari abin kwatanceda bai da kinishi ne Shugabanmu Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Abun koyi na kwarai / kyakkyawan Misali abin koyi Halayen Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi; adaukaka Kyakkyawar fuskar Manzon Allah da halittar sa da halayensa Tawalu‘un Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Karamcin Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Tsoron Allan Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Zudun Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Tausayin Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Ladabi da kunyar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Jarumtar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Rashin wauta a wajen Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Tausayi Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Rahamarsa Afuwar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Kulawan Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Hakin Makwabci Mu‘amalar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Talakkawa Mu‘amalar Mazon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da fursuna da masu hidima Mu‘amalar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Mata Mu‘amalar Manzon Alla tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Marayu Mu‘amalar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da Dabbobi Mdaukakan Ma‘aunai sun kere Tauraru Gyaruwan ZUCIYA NA CIKIN BIN Manzom Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Bin Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da so da rataya a gare shi ne Zamanin dadin kai: Madubi ne na Halayensa da sonsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Matsananciyar ziza a cikin son Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Son Sahabba yaddar Allah ta tabbata a gare su ga Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Son Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare ya ci gaba har bayan Sahabbai yaddar Allah ta tabbata a garesu Salloli da Sallamomi Madaukaka ga Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Babban abun bukata a Makarantar Hankali dauciya shi ne na gari abin kwatamce Abin da ke ba dan Adam Mutucinsa ita ce Tarbiyyar Allah Karkatan dan Adam zuwa ga rikon abin koyi da bi Manzanni Abin koyi da misaltawa tsirarrakin Allah da amincinsa su tabbata a gare su Nawa ne sonmu ga Manzon Allah tsira da Amincin Allah su tabbata a gare shi?! Yin aiki da Zuciya da Hankali Abin koyi da misali daua tilo shi ne Mahammadu Manzon Allah tsira da Amincin Allah su tabbata a gare shi Alkur‘ani shi ne Mafi girman Mu‘ujizoji Wanda ya makabce yana gibar Rana ya yi hasadar ta Lalle Masoyi ga bin sonsa Mai biyayya ne Bin Manzo tsira da Amincin Allah su tabbata a gare na bukatan horo da tarbiya ta Zuciya Ina Muke game da gano matsayin Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Jarabawar so da Ladabi Ma‘auni a cikin Son Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Alamar sonsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Yana wuya sosai mu iya siffanta shi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi kamar yadda ya dace Khatima Dasunan Allah Mai Rahama Mai Jinkai Allah mai girma da daukaka ya sanar da mu Manzonsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi a cikin Ayoyi kamarhak : «Ya ku wadanda su kayi imani ku yi ma Alla biyayya ku yi ma Manzo biyayya kada ku bata ayukkan ku» (suratul-Anbiya 107) *** «Ya kai annabi lalle mu mun aikoka nai shaida kuma mai bushara kuma mai gargadi. Kuma maikira zuwa ga Allah ku hitila mai haskakawa» (suratul-ahzabi 45-46) *** «Hakika ya kasance muku a cikin lamarin Manzom Allah abin koyi nakwarai ga wanda yakkasance yana kaunar Allah da ranar karshe kuma ya ambaci Allah dayawa» (suratul-ahzabi 21) *** «Kuma lalle ka nada lada ba mai yankrwaba. Kuma lalle kana kan dabi‘u masu girma» (suratul- kalam 3-4) *** «Yak u wadanda kuka yi imani ku yi ma Allah biyayya ku yi ma Manzo biyayya kada ku bata ayukkan ku» (suratu- Muhammad 33) *** «Kuma duwwanda yayyi ma Allah da Manzo biyayya to wadannan suna tare dawadanda Allah yayi ni‘ima a kan su da Annabawa da masu yawan Gaska-tawa da masu shahada da Salihai kuma eadannan sun kyautayu ga zama abokan tafiya» (suratun-nisa‘I 69) *** «Lalle Allah da mala‘ikunsa suna yi ma Annabi salati yak u wadanda kuka yi imani ku yi masa salati kuma ku yi ma sa salla domin amintarwa a gare shi» (suratul-ahzab 56) Sadakall-Ahul-azim Gabatarwa Mu na godema ma daukaci godiya da yabo dawwamammu domin ya yi muna ni‘imaya kuma kyautata muna ya kuma sharrafa mu daya sayya mu al-umma ga Manzonsay a kuma aiko muma shugaban Annabawa ga baki daya masoyin Allah Mahammadu tsira da dmincin Allah su tabbata a gare shi Annabi ne kuma Manso. Tsira da aminci su dawwama akan shugadan mu Muhammadu taurason taurari hasken hakika shiriya maihaskakawa ko da yaushe akan hanyyar rabauta ga diyan Adam daki daya. Allah madaukaki ya aikoshi ga diyan Adam a cikin lokacin su mafi tsanani sai Allah yayyi ni‘ima ga diyan Adam da Manzon sa Rahama ga talikai acikin lokacin da Duniya ta nutse cikin kogi zalumci da duhu. Allah ya karrama mu da Manzon sa kamar tauraro surayya wanda ya bullo a sararin Duniya Allah ya sanya shi haske mai haskaka taurari da rana wadanda an tufatarda su da bargon duhu acikin Duniyar da jama‘an ta su ke rayuwa kamar Dabbobin Dawa cikin gafala da Sabo. Allah ya yi shi ni‘imanega komai da komai kuma Rahama ne ta har abada bat a yankewa ga ababe masu raid a wadanda ba suda raid a duwatsu da itace da kogi da teku da kasa da sama da lokaci da waje musamman gad an Adam. Kuma Allah ya sanya Annabin sa ya zama hanya ceta Albarka da shiriya da Rahama da tsira. Kuma shi Rahama ne domin tausayawar sad a tausasaear sa su mamaye dukkan dan Adam da sauran halittu. Shi Rahama ne don Alla sa shi yazama mabubbuga ne na Rayuwa ta harabada ga zukata da Hankulla kuma tushen dadin zukata ne kuma tushen Albarka ne. Shi ahama ne don Allah ya karrama shi da ALkurani mai shiryarwa zuwa ga dawwamammiyar Shiriya. Shi Rahama ne don shi ne Manzo mafi soyuwa a wajen Allah kuma shi ne mafi tsadar halittu a wajen Allah kuma shi ne Manzon da Allah ya girmama shi da mi‘iraji (tafiya zuwa sama ta bakwai). Shi Rahama ne da badon shi bada Duniya ta zama bakar Sahara mai namun daji. Shi Rahama ne kuma dukkan karbabben kyau ya na misalta shi ne kuma shi ne cikon kowane kyau. Shi Rahama ne don Allah madaukaki da kan shi alkadarin shi da kimar sa da yima sa dawwamammen salati. Haka Diniya dukkan ta ta na karkashin Rahamar mai shiryarwa Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Duniya ta shaki kamshin natsuwa Gaskiya haka diyan Adam dasu ke shake da hayakin sabo wanda ya kusa ya kar da su acikin gumurtsin jahiliyyah amma ga shi sun fara shaker sabon nunfashin Rayuwa ta kofofin Ilimi da sani na hakika da Manzon mu mai karam ci tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya bude mu su harma sun a baza fikafikkan su acikin sammai na Ilimi masu fadin gaske. Da Zukata sun zama kamar kangararru sais u ka zama kar laka acikin gannayen sa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. Kuma da Zukatasun kasance gurbatattu nutsatstsu a cikin dauda da tsatsa sai aka wanke su da mabubbugar ruwan shiriyar sa aka tsarkake su sai haske yam aye gurbin daudar da tsatsar. Wahashi bahabashe kafin ya muslumta kangararre ya kasance mai kashe Mutane amma bayan ya muslumta tarbiyyar Manzon Allah ta sa ya wayi gari mai tabshin Zucira. Irin sad a yawa acikin Sahabban ,anzon Allah. Wadansu Rayukka sun kusa su karasa tsa kanin munanan dabi‘u sai ga su bayan sun sha daga mabubbugar shiriyar sa sun samu sabuwar Rayuwa tahar abada kuma sun samu abin alfahari da taukaka da izzah kuma sai gas hi ana gwama sunayen su da lakabi Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. Dukkan abinda ya gabata ya na bayanin karamcin Manzon mu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ne shi babbar mu‘ujiza ne da Allah mai girma da daukakaya yi muna falala da shi kuma shi mu‘ujiza ne ta kowane bangare zahiri da badini shi kammalalle ne abun kammalawa kumamasoyi abin so. Domin kasancewan sa Rahama kyauta da kyautataea ne daga eajen Allah ma‘abocin daukaka akan dukkan talikai sa boda ha ne suka kasancedukkdn salihai da tsarkakakku da waliyyai da masu hikima masu daukaka a cikin tarihin dan Adam dukkan su makeafai ne wancan babban misali tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. Saboda haka hanyar kusanci ga Allah da yardarm sa ita ceson sad a bin sunnar sa Allah ya yi bayanin haka a cikin ayoyi masu yaea daga ciki: «Ka ce indan ko kasance kun a son Allah to ku bi ni Allah zai so ku ya kuma gafarta muku zunuban ku Allah mai gafara ne kuma mai jinkai» (suratu Ali‘imran 32). «Wanda ya yi da‘a ga Manzo to hakika ya yi da‘a ga Allahwanda kowa yajuya baya to ba mu aikoka mai tsaro gare suba» (suratun nisa‘I 80) Kar yanda ayoyi su ka tabbatar ma‘auni guda daya na sanin Allah shi ne bin Manzon allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi mutun ya kasance cikin bageren sa kewaye das hi in bah aka ba to ba a lissafa kishiyar haka imani. ma‘auni daya tilo mai tabbatar da son Allah shi ne bin sunnar Manzo wannan itace hakikar dab a mai imanin ad ga rabkanadaga gar eta saboda haka ya wajaba karantarwar Manzo ta kasance halarce acikin kowane kibcin ido na Rayuwar mu kuma ya wajaba Manzo ya kasance ma‘aunin da mu ke gina kan mu da shi kenen bukatar mu babba ta farko it ace sanin Manzo da sanin Rayuwar sa kai hatta da nunfashin sa haka zukatan mu su zama irin ta shi ko ta kasance irin ta Sahabban shi ma su karamci Allah ya yarda da su wdanda su ka so MAnzo matukar so har zukatn su sun a kuna saboa son sad a shaukin sa. Dudda cewa ba za mu iya yi ma Manzo salati gaskiyan salati irin wanda ya dace da shi ba domin kasawar mu to da a ce ba mu yi ma sa komai ba sai bin hanyarsa don kasawar mu day a isa. Wane irin dadin kai ne da za mu yi kwaikwayon a cikin halayen sa!!. Saboda cimma wannan manufa mu ka wallafa wannan Littafin wanda shi ma kadan ne daga dayawa gas hi mun dora shi gadan ka muna fatan zai sanarda kai Manzo mai girma tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi a cikin dan karamin lokaci. Kuma mun tanadi takaita bayani a kan Rayuwar Manzon Allah kadai daga Littatafan da mu ka wallafa a can baya. Takanyu bayanin mu ya yi tsawo amma ba zai cika hakkin sa ba saidai muna jin cewa tilas ne mu gode ma Allah mai girma da daukaka akanbabbar ni‘ima day a yi muna daya aiko mu na Manzon sa mai girma tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi godiyar nan na iya kasancewa ta hanyar Magana a kan sa ko ta hanyar bada labarin sa ko bin shiryarwar sa. Abun da ke faruwa shi ne cewa ya kamata mu san cewa babban aikin da ke kan mu shi ne daukar nauyin bayyana Manzon Allah ga diyan Adam ga baki daya iya gwargwado cewa sh Rahama ne ga Duniya baki daya musamman a cikin wannan Zamanin da rigingimu su ka yi yawa mu bayyana shi a cikin sura ta kwarai kar yadda yak e da yare mafi ktau domin shi ne mu‘ujizar da ta kai makura a cikin daukaka. Mafificin daukakan mu shi ne mu bayyana annabi mai girma tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi a cikin sura ta kwarai. Ya Ubangiji ka sa muna rabo na gari abin kwatance mai girma tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi wanda kini ka kuma sa zukatan mu su zama rayayyu da son sa da shaukin sa ka sa mu dace da cin jarabawar iiImani a kan mika wuya zuwa gare shi kuma ka sa mu cancanci yardar ka da son ka. Amin.1 Na gari abin kwatanceda bai da kinishi ne Shugabanmu Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi Hakika Allah ya ba Manzon sa Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi kyauta mai tsada mai matukar tsada wajan diyan Adan saboda mattsayin sa da kimar sa a wajan Allah mai garma da daukaka kuma ya doki yi ma manzon sa biyayya matsayin yi masa biyayya kuma yi ma masa mubaya‘a a matsayin yi masa mubaya‘amai girma da daukaka kuma Allah ya bin sunnar Manzon sa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shardi ne na samun soyayyar sada yardar sa wadannan ayoyi suna nuna haka: «Ba mu aiko ka ba face Rahama ga talikka» (suratul-anbiya‘I 107) Ku,a Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya kasance ya na yi ma Sahabban sa bayanin haka kamar yanda ya zo icikin fadar sa: «Ya ku mutane lalle ni rahama ce ma shiryarwa» (addarimi ya rawaito sa a cikin mukaddima 3). «Wanda ya yi da‘a ga Manzo to lalle ya yi da‘a ga Allah» (suratun-nisa‘I 80) «Lalle eadanda su ke yi maka mubaya‘a to lalle sun a yi ma Allah mubayaVa n» (suratul-fathi 10) «Kace indan ko kasance kun a son Allah to ku bi ni Allah zai so ku ya kuma gafarta muku zunuban ku Allah mai gafara ne kuma mai jinkai» (suratu Ali‘imran 32). Kuma Allah mai girma da laukaka ya hana a gabatarda kamai gabanin sa da kuma gabanin masoyin saManzon sa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shikzatakzata zannan ya zo a cikin fadar Allah mai girma da daukaka: «Ya ku wadanda suka yi imani kada ku gabatarda komai gaban Allah da manzonsa kuji tsoron Allah lalle Allah mai ji ne kuma masan» (suratul-hujrati 1). Wannan Ayar mai girma tana umurni da iyakance inda ya wajaba Ryuwarmu ta tsaya shi ne Alkurani da Sunnar ba tareda kari ko ragiba.Ba tareda fita daga kewayen umurnin Allah da Manzonsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ba taeda ketare shiryarwan Alkurani ko Sunna ba. Domin Manzon Allah yq tarbiyyantadda Sahabbansa daidai da karantarwan Alkurani da Wahayin Alkurani.domin haka ne idan Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya tambayi Sahambansa a kan wani abu to sai suce: Allah da Manzonsa suka fi kowa sani! Koda kowa sun san wannan abun. Saboda haka suka kai matuka a cikin ladabi da tausasawa da kyawon dabi‘u. Hakika Allah mai girma da daukaka ya umurci Muminai da su kasance masu matukar Ladabi da maida murya kasa a lokacin da suke yi ma Manzon Allah magana da lokacin mu‘amala da shi ba tareda daukaka murya ba idan suna kiransa kuma lalle sabama wannan umurnin komi karamcin shi yana rusa ayukkan da Mutun ya yi.Ayoyinda ke nuni zuwa ga wannan masu yawa ne daga cikin su akwai wannan ayar: «Ya ku wadanda suka yi imani kada ku daukaka sautukanku a kan sautin Annabi kuma kada ku bayyana magana a gare shi kar bayyanawar sashenku ga sashe dan kada ayukkanku su baci alhali kuwa baku sani ba» (suratul-hujrat 2). Kuma Allah mai girma da daukaka girmama matsayin Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shida bayinsa zasu yi ya zama jrarabawa ce mai tantance yawan imanin da tsoron Allah da ke cikin zuciyar bawa. Kuma Allah mai girma da daukaka ya sa son Manzonsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi yazama sanadi ne na cimma daraja da yardarsa.Kuma ya sa rashin riko da ladabin magana da Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shibabbar alama ce mai nuna jahilci: «Lalle wadanda suke runtse sautukansu a wajen Manzon Allah wadannan su ne wadanda Allah yajarabi zukatansu da takuwa suna da Gafara da ijara mai girma.Lelle wadanda suke kiranka da bayan dakuna mafi yawansu ba su aiki da hankal» (suratul-hujrat 3-4). A cikin wannan babi kumamuna iya kafa dalili da wannan ayar mai girma: «Kada ku sanya kiran Manzo kamar kiran sashenku ga sash» (suratun-nur 63) Abdullahi dan Abbas ya fassara wannan da cewa: Sahabbai sun kasance una cewa: Ya kai Mahammadu Ya kai Baban kasim. Sai Allah yahhana su fadin haka girmamawa ga Annabinsa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shisai dai su ce: Ya Annabin Allah.Ya Manzon Allah. (tafsirin ibni kasir.tafsirin surstun-nur63). Allah baitaba kiran Annabinsa Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da sunansa alkunyarsa ba kamar yadda yake kiran sauran Annabawa da sunayensusaidai yana kiransa da sifofinsa ne sai ya ce:Ya Annabin Allah. Ya Manzon Allah. Saboda girmamawa. Wannan darasi ne Allah yake ba bayinsa a kan ladabi ga Manzonsa masoyinsa Annabinmu Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. Kuma Allah ya gargadi wadanda suke jahiltar matsayin Manzon Allah da madaukakiyar kimarsa a lokacinda ya rantse da Rayuearsa a yayinda ya ce: «Rantuwa da Rayuwarka lalle su suna cikin mayensu suna ta dimuwa» (suratul-hijir 72). ba a samu Rantsuwa mai kama da wannan a cikin Alkurani ba. Na daga cikin abin da ke nuna girmansa matsayinsa da alkadarinsa da daukakarsa a wajen Ubangijinmu mai girma da daukaka cewa Allah yana yi masa salati Mala‘iku ma na yi masa salati kuma Allah ya yi umurni ga Muminai da suyi masa salati da yawa a Inda yake cewa «Lalle Allah da mala‘ikunsa suna yi ma Annabi salati ya ku wadanda suka yi imani kuyi masa salati kuma kuyi ma sa salla domin amintarwa a gare sh» (suratul-ahzab 56). Karramawarda Allah ya yi ga Manzo da kyautatawa da kyauta mai girma bai tsaya a nan gidan Duniya kadai ba dalilin shi ne fadar Allah: «kuma lalle ne Uban gijinka zai yi ta baka sai ka yard» (suratud- duha5). Dadi dadawa Allah mai girma da daukaka ya daukaka shi ya fifita shi a kan dukkan Annabawa da Manzanni daukakawa mai yawa ya kuma yi masa matsayi na musaman a tsakaninsudalilin haka fadar Allah madaukaki: «Wadancan Manzannin mun fifita sashensu a kan sashe daga cikinsu akai wanda Allah ya yi magana da shi kuma ya daukaka sashen su darajoj» (suratul-bakara). sashenda aka daukaka zuwa darajoji shi ne:dayansu cewa da Manzonmu Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. An karbo daga Dan Abbas yaddan Allah ta tabbata a gareshi ya ce wasu Mutane daga Sahabban Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi sun zauna suna jiransa sai ya fito saida ya yi kusa dasu sai ya ji suna hira sai yasaurari hirarsu sai ya ji dayansu ya ce: Abi mamaki Allah ya riki aboki daga hallitunsa ya riki Ibrahima aboki.Wani kuma ya ce:wannan baikai maganarda Allah ya yi da Annabi Musa mamaki ba. Wani kuma ya ce: kai Isa fa kal;ar Allah ne kuma Ruhinsa.Wani ya ce: Adamu kowa ai Allah ya zabe shi.sai ya fito musu ya yi musu sallama sannan ya ce: «lalle na ji zancen ku da mamakinku da kuka yi na kasancewar Ibrahima abokin Allah e shi abokinsa ne kuma Musa ya yi hira da Allah Isa kuma kalmar Allah ne kuma ruhinsa ku Allah madaukaki ya zabi Adam dukd haka ne.Niko ni ne Msoyin Allah ba alfahari nake ba ni ne zan doki Tutargodiya ranar tashin kiyama a karkashin tuta ta a kwai Adam da sauran Annabawa ba alfahari nake ba ni ne farko wanda zai yi ceto kuma farkon wannda za‘a karbi cetonsaRanar tashin kiyamaba alfahari nake ba ni ne farkon wanda zai kwankwasa kofar Aljannah ba alfahari nake yi ba ni ne mafi karamcin na farko da na karshe a wajen Allah ba alfahari nake b» (Trmizi ya rawaito shi a cikin manakib: 1/3616.da Darimi shi kuma a cikin mukadima). Kuma Manzon Allahtsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya ce: ni ne shugaban diyan Adam ranar kyama ba alfahari nake ba ga hannuna ne tutar godiya takeba alfahari nake ba babu wani Annabi daga Adam har wanda ba shi ba face sai yana karkashin tuta ta kuma ni ne nafarkon wanda kasa zata kece ya fito ba alfahari nake b. (tirmizi ya rawaito sa a cikin tafsirin kurani17/3148). Saboda sifofi da ababen kebanta madaukaka ga Manzotsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ne Allah mai girma da daukaka ya umurci Muminai da su yi kokari a cikin yi ma Manao tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi salati. Babban dalili a kan haka shi ne umurni da Allah ya yi da arinka yi ma Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi salati cikin tahiya ta kowace salla suna masu cewa: Amincin Allah ya tabbata a gareka ya kai wannan Annabi da Rahamarsa da Abalkatunsa duk da cewa yin sallama ga wani yana bata sallah. Shehin Malami ban Hamid cewa da Algazali ya bayyana hikimada ke cikinTahiya yana maicewa: idan ka zauna don tahiya to ka zauna da ladabi kuma ka san cewa lalle kukkan kalmominda kake fada na yabo ga Allah haka ne.kuma ka halarto da Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shia cikin zuciyarka a lokacinda zakace: Amincin Allah ya tabbata a gareka ya kai wannan Annabi da Rahamarsa da Albarkatunsa.kana maifatan a isarmasa kuma ya amsa maka da abinda ya hi wanna (Ihya‘u ulumid-dini 1/224). Shehin Malami Khalid aldagdadiy ya anbata a cikin risala ta hudu cikin littafinsa: Almaktubat.daga Shehin Malami Shihab ibni Hajar almakkiyacikin sharhin alibadata yayinda yake bayani ma‘anar Tahiya cewa: Anyi magana da Annabi kar Allah yana nuni ne zuwaga cewa a lokacin sallah ana nunama Annabi alummarsa. Wannan na nuna cewa lalle Annabi Muhammad tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shi ne ya fi soyuwa ga Allah fiyada kowane bawan Allah maigirma da daukaka kuma mafi daukakadomin shi ne alfaharin Duniya da Lahira maishiryarwa maiceton diyan AdamDuniya da Lahira.kuma Annabi Adam tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi lokacinda ya yi laifi a cikin Aljnnah ya yi tawassuli da Annbabi Mahammad tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi sai Allah ya yafe msaalbarkaci Mahammad tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi saidai wannan labarin bai inganta ba. Kai hatta Annabi Musa ya yi fatan kasancewa a cikin alummar Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi dan tsananin falalar da ya ga Allah ya yi ma alummar Mahamadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi. Ankarbo daga katada dan nu‘uman yaddan Allah tatabbata a gareshilalle Annabi Musa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shiya ce:ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Mafi alherin Alumma wannda aka fitarma Mutane suna umurni da kyakkyawa kuma suna hani akan mummuna.Allah kasa suzama alummata. Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Alummada ita ce ta karsen halitta amma ta farkon shiga aljannah. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini:Alkuraninsuna cikin kawunansu ne don Allah ya basu hardadda baiba kowa ita ba Alummominda suka gabacesu suna karanta littattafansu da duba ne da babu lttattafan da basu san komai ba don basu haddace ba. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Alumma sun yi imani da littafin farko da na karshe suna yakar batattu kalakala har sai sun yaki Dujal mai ido daya. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Alummadda suna cin sadakarsu a cikin cikakkansu kuma abasu lada a kan sadakar kuma Allah na karban sadaka daga mawadatansu ya ba matalautansuamma wadanda suka gabacesu idan sukai sadaka idan Allah ya karba sai ya aiko wuta daga sama ta kone sadakar idan kowa bai amsa da sai abarta namun dawa da tsuntsaye su canye ta. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Alumma ce da idan dayansu ya yi niyyar aikata wani aiki na kwarai sannan bai aikata ba yanada Lada daya ida ya aikata kowa yanada Lada goma zuwa dari bakwai. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. ya ce kuma ya Ubangiji lalle ni na gani acikin Allulan da aka sabkar mini: Alummadda sune masu ceto da ake yi ma ceto. Allah kasa suzama alummata.Allah ya ce alummar Ahmad ce. Sai Katada ya ce: sai Nu‘umanu ya ambata cewa Annabi Musa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shiya jefarda Alluna sai ya ce Allah ka sa ni cikin alummur Ahamadtsira da amincin Allah su tabbata a gare shi (Tafsirin ibni kasir bairut 1988m m1/j2/suratu-a‘araf154). Abinda ke faruwa shine cewa babu wani Annabi face saida ya yi bushara zuwanAnnabi MuhammadLmustafa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shiwada aka aiko shi Rahama ne ga talikai. Dakarshe Haskenda ake jira ya bayyana kusan fitwan Rana ranar attaningoma sha biyu ga Watan Rabi‘ul-awwal Shekara ta daribiyar da saba‘in da daya 571na haihuwar Annabi IsaRanar ce wajen ya sami karaci matuka. Tare da bollowan Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ne RahamarAllah maigirma da daukaka ta yawaita acikin Duniya kuma launin safiya da marece ya canza kalmomi suka yi tabshi haka magana ma haka abubuwan jin dadi kuma komai ya samu sauyi na ma‘ana da kyawo. Gumaka suka girgiza suka farfadi gishikkan fadar kisra babban sarki suks fadiZukata suks cika da Albarka da tsarkaka Albarkar tammamaye dukkan Duniya dukkan wajaje da lakuta dakomai da komai. Da shugaban mu Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shibaihaskaka wannan Duniyar ba da diyan Adam nanan cikin bakin duhu da dimuwa hartashin kiyama da masu rauni sun zama ababen farautar masu karfi da kuma sharri ya rinjayi alheri da azzalummai da masu dagawa sun mulki Duniya. Hakikan mawakinda ya fadi wadannan baitoci ya kyauta: Ya kai Manzo da baka zo ba da babu hurenda zaibude da babu tsuntsunda zaiyi kuka da Dunita ta nutse cikin bamuwa takaici. Hakika shugabanmu Jalalud-dini arrumi ya fada cewa yawajaba mu rika jin ni‘ima da falalar zuwan Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi wanda ya rusa gumaka ya yada Adalci a doron kasa ya yaye zalunci da zukata yana mai cewa: ya kai Musulmi wannan zamani da badan Jihadi shugabanmu Ahmadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da hamasarsada himmarsa cikin rusa gumaka da ka zama irin kakannaika kana bautama gumaka. Lalle wannan Mutumin da bai iya karatu da rubutu ba wanda ya bayyana a cikin jahillayya inda babu wani cigaba duk da haka ya gagari Mazajen wannan zamanin da Iliminsa da Hikimarsa lalle ya zo da Muujiza da dabu mai iya cimata har zuwa kiyama cewa da mu‘ujizar Kurani mai girma. Alkurani ya yi bayni a kan Alummominda suka gabata da nau‘o‘I daban daban na Ilimi da abubuwanda zasu faru nan zuwa gaba kuma ba wanda ya isa ya karyatarda shi tun shekaru dubu da dari hudu 1400. Alhalin ga mafi sharan ensikolofidi nan kowace shekara sai sun kara mujalladi daya kuma su gara kurakurran baya. Kuma wannan Annabi marayenda bai iya karatu ko rubutu ba kuma bai nemi Ilimi wajen kowane dan Adam ba saidai yazo ne don cetom diyan Adamya na mai bayyana Duniyar gaibi babban Malamin Makarantar Allah madaukaki. Annabi Musa tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi y zo da wadansu hukunce-hukunce.Annabi Dawuda tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya zo da Adu‘o‘I da ganawa da Allah.Annabi Isa ya zo don ya sanarda diyan Adamkyawawan Dabi‘u zuhudu.Annabi Muhammadu Almustafa kowa ya zo wadannan dukkansu ya sanarda shari‘a da hukuce-hukuceya sanarda Mutane tsarkake Zuciya ya sanarda su yin Addu‘a da Zuciya mai takawa ya kuma sanarda su kyawawan dabi‘u kuma ya kasance musu misali abin koyi ya yi musu wasici da kada kyale-kyalen Duniya mai gushewasu rudesu. A takaice dai ya tattara ayukkan Annabawa shi kadai kyawo na usli da ladabi da kamala. Manzon Allahtsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya rayu cikin jahiliyya shekaru arba‘inkuma mafi yawan Dabi‘u da falala da ya zo masu da subayan hakabasu san su ba.domin basu san Manzon Allah a matsayinsa na mai Wa‘azi mai huduba mai Daula basu kuma san shi a mtayin shi na soje ba balle kasancewar shi shigaba babba. Babu shakka isarsa shekara Arba‘in shi ne babban mafarin diyan Adam. Kafin wadannan shekarun tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi bai ji wani yana magana a kan Alummominda Annabawanda suka gabata ba ko wani na magana a kan Algannah da Wuta ko a kan tashin kiyama ba saidai yana Rayuwa madaukakiya da kyawawan Dabi‘u amma bayan ya dawo daga kogon hira‘I da sakon Uban giji komai ya canza kwata-kwata. Alokacinda tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya fara kara da isarda sako yankin larabawa (aljaziral arabiyya) ya dimauce da tsoron balagar Annabi da hududar shi ta ba su mamaki sai musabakoki na waka da balaga da adabin Larabci suka zama ba suda ma‘ana. Daganan ba‘a sake samun mawakinda ya rataya wakarsa ga tufan dakin Kaba da sunan ya ci musabaka ba. An hakaito cewa ‘yaruwar Imru‘ulkaisi shahararren mawakin nan lokacinda tajji ana karanta wannan ayar: «Kuma aka ce ya ke kasa ki hadiye Ruwanki ya ke sama ki kame sai aka kafarda Ruwa aka hukunta alamarin jirgin ya daidaita akan judiyyi aka ce nisa ya tabbata ga azzaluma» (suratul-hud 44). Bayan ta ji ayar sai ta ce: ba wannda ya isa ya ce wani abu kuma babu fa‘ida ga rataya kasidun danuwana ga tufan Ka‘aba domin babu wani anfani ga maganar wani mawaki balle har a yi alfahara da ita. Sai aka sabko da kasidar danuwarta imru‘ulkaisi sannan saran kasidun nan bakwai daya bayan baya. Hakikan Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shiya sanarda dan Adam gaskiyan kasancewan halifar Allah a kan doro kasa. Kuma ya shinfida ka‘idadi cikin bangarorin rayuwa dukkansu kamar bangaren zamantakewa da sakafa da tattalin arziki da shugabantar Mutane da alakokin kasashe.Wadannan bangargri ne da Mazaje ba su iya gano hakikanin gaskiyarsu sai bayan sun batarda mafi yawan Rayuwansu cikin bincike bayan garrabe-garrabe masu yawa a kan dan Adam da sauran ababe. Na daga cikin abinda aka tabbatar cewa dan Adam aduk lokacinda ya ci gaba a fagen gano ababen Ilimi to ko ya samu dama ta gane hakikanin gaskiyarAnnabi Muhammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shisosai da sosai. To Manzomu mai girma tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shi ne wanda bai taba yin yaki ba sai soguda shima bai riki takobi a hannunsa ba. Kuma ya wayi gari babban jagoran sojoji ba tareda ya koya ba kuma gorzon sojen da ba ya nawa wajen kutsa yaki komai tsananinsa don tabbatarda Tauhidi da zaman lahiyar jama‘aduk da cewa mai yulwawwar Raham ne wadda ta mamaye dukkan diyan Adam daka. Kuma Mazon,u ya kasance yana bin gida-gida don isarda Addinin Allah madaukaki ga diyan Adam.saidai tababbu su ne wadanda suka ki Shiriya suka rufe masa kofofinsu suka ji tsoron kada haske shiriya ya iso wajensu suna tabbata cikin duhu har abada.harma wasunsu dan tsananin kekashewan zukatansusun nuna masa kekasa saidai baya tasirantuwa da haka saidai saboda gafalarsu da jahilcinsu kuma ya kasance yana ce musu: «ka ce ba na neman lada akan wa‘azin nan kuma ni ba mai kakalensa ne ba» (suratu-sad 86). Ma‘ana Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi yana neman yaddar Allah mai girma da daukaka ba wani abu ba. Hakika Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya ci Nasara a cikin Shekaru tara ya ci jazira arabiyya da yaki da karfi osje kwatankwacin kashi daya cikin uku na karfin makiya. Kuma ya hakkaka budi mai yawa dubarun yaki da ya koyama Mutanen wannan Lokacin marasa tsari masu hargitsi da kuma karhin ruhi wadda ya shayarda mabiyan sa. Ya hakkaka wannan budin da karamar hasara ta Rayukasabanin sauran yakoki Duniya. Kuma ya ci nasara akan manyya-manya kasashe a wancen Lokaci cewada Rum da Farisa. Tamkar haka ne Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya iya haddasa babban sauyia cikinA CIKIN Tarihin dan Adam ya shahe zalumci ya shahe hawayen wadanda aka zalumta. Kuma hannusa mai Albarka ya kasance yana shafan kawunan Marayu kuma hasken Rahamarsa ya kasance yana tseratadda Zukata daga kunci. Mawakin nan Muhammad Akif atturkiy ya bayyana kyawon Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi a inda yake cewa: A lokacinda lokaci ya yi bayan lalle wannan marayev ya kai shekaru arba‘inhakika hannayenda suke dararar jini sun tsarkaka.shine Ma‘asuminda ya diyautarda diyan Adam da busa ta imani ya rinjayi shuwagabannin Rum da Farisa cikin daukiguda daya ya darkake su darkakewa. Sai Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya ceci masu rauni da ake tsangwama wadanda ba suda wani hakki sai kaskanci da rini. Bayan zalumci ya kasance ba ya tsammanin zai gushe sai kowa ya gushe. Haka sharai‘ar sa ta kasance Rahama ce ga talikkai hakika Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya baza fikafikkan Rahama a kan garuruwan wadanda suke kiran Adalci. Jama‘u dukkansu da daidaiku dukkansu suna goyonbayan sa diyan Adam dukkansu masu goyonbayansa ne. Ya Uban giji ka tyarda mu kan wannan Imanin. Hakika hayyar shugaban mu Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shugaban Annabawa da Manzanni Teku ne mai fadi amma hayoyin sauran Annabawa sun kasnce gulabe ne suna kwarara a cikin wancan Tekun Hakika Manzo ya kasance mai siffofi masu banbance shi dukkansu wadanda aka sani ko wadanda ba a sani ba suna banbance shi da sauran Annabawa wadanda sun kai dubu dari da ashirin da hudu 124000 kamar yadda ya zo a cikin saran riwayoyi dabi‘unda sun kai kololuwa kyau. Dadi akan cigabanda diyan Adam suka samu a lokacinsa a bangaren tunani da Rayuwa Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya kaasance nagari abin kwatance wanda ya ke iya fuskantar bukatun diyan Adam har zuwa tashin kiyama don haka ne aka aiko shi zuwa ga diyan Adam dukkansu a matsayinsa na Manzon karshen Zamani. Saboda haka ne Manzo tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya siffanta dabi‘unsa a takaice yana mai cewa: An aiko ni ne don in cika kyawawan dabi‘u. ( muwadda cikin kyawawn dabi‘u 8) Kma baibar gadon wani kayan Duniya ba sai dai ya bar ma diyan Adam kyawawan dabi‘un sa ne. Abun koyi na kwarai / kyakkyawan Misali abin koyi Hakika Annabi Mahammadu tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shi ne mutunenda Tarihi ya rubut Rayuwarsa dukkanta hatta da kankanan abubuwa. Na baga cikin falalan Annabawa tsira da amincin Allah su tabbata a gare sukasancewansu masu daidaikun misalai ne abinkoyi da su a cikin Rayuwa saidai misalan nasu takaitattu ne cikin bangarori kadan na rayuwarsu. Amma shi Annabin karshen Zamani tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi hakika an rubuta Rayuwarsa dakika bayan dakika abinda ke bayyana ayukkansa da magangannunsa dukkansu kanani da manyya. An rubuta rayuwarsa a matsayin ta na abin daukaka da alfahari. Wannan rubutun ya faru ne tun lokacin Rayuwarsa kuma zaici gaba har zuwa karshen Zamani. Idan muna son mu nisantadda kawunan mu daga fitinar Rayuwa da bala‘o‘I da masibu da girshe- girshe marasa kyawto dole mu yi koyi da dabi‘unAnnabi madaukaka tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi kamar irinsu: Godiya da Dogaro ga Allah da yadda ba kaddar Allah da yin hakuri akan bala‘o‘I da Himma da Zarumta da kana‘a da Wadatar zucci da taimakama wani da Karamci da Kankantadda kai da juriya. Don mutane su samu kyawan misali acikin wadannan abubuwa ya aiko ma mutane kyauta: shi ne shugaban mu Mammadu Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi kammalallen mai shiryarwa da Rayuwarsa mai tsarki bin kwatan ce da misaltawa. Lalle Rayuwar Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi itace abi koyi ga Matanenda za su zo har tashin kiyama hakika Alkurani ya yi magana a kanshi yana mai cewa: «kuma lalle hakika kana da Lada ba mai yankewa ba» «kuma lalle hakika kana a kan Halayen kirki many» (suratul-kalam 3-4). Hakika Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da shiryarwar sa mai Albarka sun saka kyakkyawan tsari na rayuwar dan Adam bayyananne da Mutun zai iya fahimta ya kuma kiyaye cikakken kiyayewa da fahimta.Kuma hakika Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi ya kasance abin koyi kuma ya cika aikinsa na shiryarwa kuma yakasance shhi da kansa misali ne yayye tsakanin diyan Adam. Hakika Allah mai girma da daukakaya gabatar ma diyan Adam ga baki daya abin koyi na kwarai kar yadda Alkurani ya fada: «Lalle hakika ya kasance muku abi koyi na kwarai gadaManzon Allah ga wanda ya kasance yana fatar Rahamar Allah da Ranar karshe kuma ya ambaci Allah da yawa» (suratul-ahzab 21). Kowane shafi daga Rayuwar shugaban mu Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi yana nuna muna kammalallen kyawo ta kowace fuska.Sai kyawo ya bayyana ga remu ta kowane bangare na Rayuwar sa da halayen sa a dunkule ko a fayyace.Saboda haka kowane dan Adam ya na iya samun kyawawan dabi‘u kammalallua cikin sharifiyarRayuwa da sunnarAnnabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi da zai zaba ma kansa. Manzon Allah tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi shi neabin koyi cikin jakorancin Addini da jagorancin Daula.Kuma shi ne abin koyi ga masu neman son Uban giji.Kuma shi ne abin koyi cikin godiyar sa a yayinda Ni‘imar Uban gijin sa ta lullube shi. Kuma shi ne abin koyi cikin Hankalin sa da sallamawar sa a wajajen da lokacion tsanani. Kuma shi abin koyi ne cikin karamcin sa da kamewar sa a wajen Ganima. Kuma shi abin koyi ne cikin Rahamar sa da tausayin ga Mutan Gidan sa. Kuma abin koyi ne cikin tausayin sa ga masu rauni da bayi da matafiya. Kuma abin koyi ne cikin ahuwar sa da yafiyar sa ga masu laifi. Da a ce kai babban mai Arziki ne to ka tuna tawalu‘u da Karamcin mai GirmaAnnabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi wanda ya shugabanci jaziral-larabawadukkan tada shuwagabannin Larabawa da ya jawo su da Suyayya. Idan kuma ka kasance makyayi ne mai rauni to ka rikiRayuwar Manzon Allah abin koyi domin rayu karkashin hukuncin mushirikai azzalumai a Garin Makka. Idan kowa ka kasance mayaki ne da kacci Nasara to ka yi koyi da Rayuwar Annabi tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi wanda ya yi kokari da zarumta da lalama ya rinjayi makiya a yakin Badar da yakin Hunaini. Idan kowa an ci ka da yaki Allah dai ya tsareto ka tuna Annabin nan mai tawakkalitsira da amincin Allah su tabbata a gare shi wanda ya zakaya tsakanin Sahabban sa da suka yi Shahada da wadanda suka jimu a yakin Uhudu yana mai nuna zarumta da Hakuri.