i. Lenin V. MATERVALiZM V AMPI• RVOKR•I T• I• SIZM YAYlNLARI MATREYALİZM VE AMPİRYOKRİTİSİZM GERCİİ BİR FELSEFEÜZ ERİNE ELEŞİTREL NOTLAR[!] V.İ.LEN iN ÇEVİREN SEVİM BELLi BİRİNCİ BASKI İÇİNDEK İL E R 7 Ö n s ö z l e r 7 BirinBcais kıÖynas özY,a zar 9 İkincBia skıÖynas özN,. L enin ll GİRİŞ YERİNE. -Bazı" Marksist1l9e0r8"' vdee B,a zıid ealistler 1710M'adtae arlyizNmais ıÇlü rütüyorlard.ı? 32 BİRİNCİ BÖLÜM.- AmpiryokritviesD iizymailne Mkattiekr iyzamlin BilgTie orisi 32 1.D uyurnlavre D uyumK armaşaları 47 2." Dün·yÖ ağeleriBnuilnu nması" 63 3.İ lkeD üzenlemvees "iS afçGae rçekçilik" 72 4.D oğaİn sandaÖnn ceV arm ıydı? 85 5.İ nsanB eyniil me iD üşünür? 94 6. MachA vevneia urs'Tuenk benciliği 99 İKİNCİ BÖLÜM. - Ampiorkyritisivzem Diiny alekMtaitke ryalizmin BilgTie orisi 99 1." Knedinde-yŞaed ya"V . ÇernoFvr,i edrEincghe lÇsü'riü tüyor 109 2." Aşış("" Transcenysau dsa" V). Bazarov "EDnügzeells-'i tiyor" 122 3." KendindeK-oŞneuys"u nLd.aF euerbavcehJ .D ietzgen 127 4.N esneGle rçeVka rm ıdır? 138 5.M utla�k· eG öreli Geyraç deak A.B ogdanovB'uulnd uğu Engels Seçmeciliği 145 6.B ilgTie orisiPnrdaet iÖğliçnü tü 153 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM.- AmpiryokritviesD iizyıanlienMk attiekr yalizmin BilgTieo risi 153 1.M addeN edri?D eneyN edir? 161 2.P lehano"vD'eunne yK"a vramıİlniaş kYiann ılgısı 164 3.D oğadNae densevlelZ iokr unluluk 182 4.D üşüncTaes arrİulfkue svie ''DünyaBniırnl iSğoiru"n u 189 5.U zayv eZ aman 203 6.Ö zgürlvüekZ orunluluk 211 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM.- Felseİdfeia lisAtmlpeirr,y okritSiisliazhm in Arkadaşvlea Anr dılları 211 1.K antçılSıoğlıdnav ne SağdaEnl eştirisi 224 2." AmipryosembYoulşcküe" v"iAçm,p irytoikkrçiÇie"r novN'al-a sıAll ayE tti? 228 3.M achv eA venraius'Suinl aAhr kadaşları 238 4.A mpiryokriHtainsgiDizo mğ rultGuedlai şiyor? 249 5.A .B ogdanov"'Aumnp iryomonizm"i 256 6." SimelgeTre osrii"( yad aH iyeroglTieofrliesvrie )H elmholtz'- unE leştirisi 263 7.D ühring'Tiünr El eİşktii risi 269 8.J .D ietzgNaesnı Gle riFciil ozoflGaönznü nGei rebildi? T/7 BEŞİNCBIÖ LÜM-. DoğaB ilirnlerinÇdaeğ daDşe vrivme Felsefi Idealizm 280 1. iModernF iziğBiunn alımı 286 2. "MaddKea yboldu" 295 3. MaddesHiazr ekKeatv ranabmiil?i r 304 4. ModerFni zikİkit eA kımv eİ ngiTliinzs elciliği 314 5.M oderFni zikİtkeiA kımv eA lmaİnd ealizmi 324 6. ModemF izikİkit eA kımv eF ransİınza ncılığı 333 7. BirR us" İeda lil<s't: izikçisi" 337 8." FizikIsdeela"l iÖzzmüiv ne Ö nemi 350 ALTINCBIÖ LÜM-. Ampiryolu·ivteTi asriizMhmai t eryalizm 351 1. AlmaAnm piryokritikTçoipllerininu mBsialli mAllearn ınGdea-ki zintileri 360 2. BogdanMoavr,x 'Nıa sıDlü zeltviey "oGre liştiriyor" 370 3. Suvorov"'Tuonp lumFsealls efTeenmienl leri" 375 4.F elsefTedaer afvleaB re yinsFiizl ozoflar 387 5. ErnsHta eckevle E rnsMta ch 400 S o n çu 403 DÖRDÜNCBÜÖ LÜMÜIN.K ESİMİNEEK .- N.G .Ç ernişevKsaknit çı· lığEılne ştiriHsainngAeiç ıdaYna klaşıyor? E K L E R 407 409 KonferansOçnıSo yrau 412 DiyaleSkotriuknÜ uz erine 419 AdlaDri zini 503 AçıklaNyoıtclıa r ÖNSÖZLER BİRİNciB ASKIÖYNAÖS Z Marksgiesçti nbeanzy ıa zarlbauyr ı,l m,a rksfieslts efe­ yek arşgıe rçbeikkr a mpanyagyiar iştAillteaıryd . a nk ısa bizra mandeas,ao sl arvaekh emehne men saddieycael ektik matreyaliszamel dırank idtöaçrpıt k tBıu.n lariılnkv,ie e n önemlisi, BazaroLvu,n aBçoagrdsBakeniro,mv a,n Hne,l l­ fondY,u şkevvieSç u vorovy'auznı lardıenrdlaenMn aernk sist FelseÜzfeer i(n?e "karşdıe"n sedyadhia d oğroul urdu) - Denemel(eSrtP'.ei t ersb1m98g0); s onrYau şkeviMça'tienr ­ yalivzem EleşGteirrçeelk çiBleirkm'ain;nÇ' aığnd aBşi lgi TeorIişsıiğ ıDnidyaa lekVtailke'nit,i nMoavr'kusni zFmeiln­ setYıa paır.ıl'dır. Bütübnu a damlaMra,r xv eE ngels,'f ienlsgeöfriü şleri- 7 nind,i yalemkattiekr yaollidzumğ udneuf alabreclai rtomli­ş duklagreır çeğbiinlim ezlgieklteemne Szilyears.gi ö rüşlerin­ dek eskaiynr ılıokllmaars kıanraş gıenn,de e b ütübnua dam­ lard,i yalemkattiekr yaldiuzymdeu klkairnıdb ei rleşmişler­ divre g endee f elsefmeadrek soilsdtu klaörnıesn üır mekte­ dirlEenrg!e lsd'iiyna lek"tgiiğzie,md ciir(" "myisqtueir")t diyoBre rmanBna.z arsoavn,k kie ndiliğaiçnıbdkie grne rçek­ mişg ibEin,g elsg'öirnü şl"eersik imişdtiiyre" gelişigüzel atıy-orv em ateryal"içzamğ,d aş tbeiolrgiis" im"ondie,r n felsef(ey"ady ai" moderonl guculuyka"nu"i)2 ,0y .ü zyılın doğab ilimlfeerlis efebsöbiü"rnlie nekreenkd iletrainnıek göstebruegn ö züpseakv aşçılarımız taraçfüı­ndan böylece rütülmoülşu yoBürt.ü bnu s özdeenm oderönğ retidlaeyrae­ naradki,y alemkattiekr yaylıikzımc ılapreırmvıazs,ıi zşcia,, doğrudianna ncı*l (ıfğiad ei[s2vmJae r)d ırlıayr(o bru e,n i yi Lunaçarski'de goö,rt üelkbü arş,ı dneaağm ial dibru!n[a3 J: karşıMlaırkxv eE ngelsk'aer ştıu tumlaarçııbnkiı şr e kilde belirlseömzekko nusu olbdüutğücunen sdaar,e tvleek reinn­i dii nançlakraırnşbaıü tüsna ygılarını yGietriçreikytoer,l ar. diyalemkattiekr yalizymadnmeian r,k sizmtdaembn i ary rıl­ ma;l aftsaa,d escoen gue lmekza çamakkluarrn,a zlıskol­ar, runuönz ündkeanç mçaa balakreın,dg ie rilemelerini maske­ lemeg,e neoll arak materyalbiiçzrem ş miyatet reirnyea lizm koymak,ı sacMaa,r xv eE ngelisns' ayısmıazt eryatleizs­t lerindionğ rudtaanh lillyearpimnaiyk ıa rarbliır şekilde reddetBmier.m arksisçtoikdn o ğroul aranki telendirdiği gibbiu,, g erçebki r" diçzö keriesky an"Bduı,rt .i pibki r felsreefvii zyoniçzümndkiümr,a, r ksiztmeimneg lö rüşlerin­ denu zaklaşvaert aekr kettikleraiç ıfskiö kzilrüldleüür­kl,e rüstlküakr,a rlvıela ıçkı klı"khleas aplakreısnmıe dyee"­ teneksvieza lşiıkkr oır kakglöıskt erkeörtebüki ürn k azanan sadecree vizyonisOtrlteorddomikarsr. k sisMtalrexr',bı an- • inancıl(ıfki sdmee;)- .- İnanıb ilimyienr ine geyçai rdedana hag eniş bira nlamdian anbae llbii rö nemy ükleyöeğrnet i-.ç . 8 zıe skiygeönr üşlbeerliinrit dmuerku munkdaal dıkları za­ man( Mehr'iinbnga ztıa rihösneelr melkearirnçşeıı k tgıiğ­ı bi,)b ui şhie,rz amaon k adabre lirlviel ikoka ldeaa ry rın­ tılbıi rb içimydaepı tlakri , onçlaalrıışnm alhairçıb nird a zamaenn k üçübki rku şkuuy andırbaicrda ukr um buluna­ madı. ZateMna,r ksiFsetl se"fÜzee rinDee"n emelegre'rd­e çeğbee nzert ebtkiü rrn cvea rdBıurd .a L,u naçars"kBie'ln­in kiy anlyıoşl da[ybıuzr,a bdeas,b ekliDl,ei nemelyearz'airn­ Iarkıa sted]i,lai myabo irra rayiıçşi nd.e"(y si1z.6 1d)i yen tümcesiOdkiurr.ud ni kka·ts iunneduğbuumk itapttüam,c e­ ninb iritnücmic ğeicnimiunt lbaikgr e rçoelkd uğuinkui,n ci­ siniiesng örebliigr e rçoelkd uğtuannuı tlaçmaalyıaş acağım. Şimdilikb eşlmuienrkutl yee tinekyiie,mğ efri lozoflarımız, marksiazdmı ndae ğdiel, bazı m"aarrkasyiıscatıd lıanra" konuşmoulşs alkaernddıi,l veerm ianrek sikzamredş aıh baü ­ yükb isra yggıö steromliaşc aklardı. Kendpia yımbae,nd ef,e elfsed"ea rayanlabri"rdiayni m. Dahaa çıkç:ba usn ıoatrldam,a rksikzıml ıağlıt ınbdiaz,e , bilmehma ngtiu tarksaırzm,a kargıeşrıişkce,iy s iu nakni şi­ lernienr eydoel laşraışnıır dıkalraarrşııtnnıaıky eın digmöe­ reve dindim. Eylü1l9 08 YAZRA İKİNCİB ASKIYAÖ NSÖZ Bub askbıi,r kdaüçz eldtımşeı nddaah,öa n cebkais kıdan farkdleığ i.lK diitrab-ıRnu,sm alıçıilloaelr aın podlıe­mik şındam-arkzsmiifne lsefesine, diyalevket ik materyalizme doğbai limleernsi onbniu nl uşlarçıınkdaarfnıe llasnse ofniu ç­ Iargai rainşl amıonldmaa ükz erpee,kd e yaraorlsmıaz­ yacağını uYmoalrdıVam.şİ. . N evskib'un ikni itzalbeıy en makaleisnic,e lefmıerks abtuılnaım aomlıdşu ğAu.mA .B og­ danov'uny apsıotnhl aakrkıı ngdear ekalçiı klamvael-rair 9 yorJG4eln eoll aryaakl nıbzicprar opaganodlaacrıça akl ış­ malarıdnedğaia ly,nz ıa mandöaz,eo ll arpaakr otkiu luentd­a kin mbiilri otlaanr daakV .İ N.e vskyio ldAaş.A, .B o gdanov'­ un" proletkaürlyta"ü 5[r1kü ılıağlıt ıbnudraj uvvega e rigcöi­ rüşlyearyid ığı ivnaamrna c fıınras abtoıblno ıbl u lmuş.t ur 2 Eylü1l9 20 N.L ENİN 10