manyetik özellikler İşlenecek konular ● Manyetik özellikler nelerdir? ● Bu özellikleri nasıl ölçeriz? ● Manyetizmanın atomik ölçekte karşılığı nedir? ● Manyetik malzemeler nasıl sınıflanırlar? ● Manyetik depolama için malzeme tasarımı ● Süper iletken mıknatısların önemi nedir? giriş ● Modern teknolojik cihazların büyük kısmı manyetik malzemelerle çalışır. ● Bunlar arasında elektrik güç jeneratörleri, transformatörler, elektrik motorları, radyo, televizyon, bilgisayar, ses ve görüntü üretim ve kayıt cihazlarını sayabiliriz. ● Demir, bazı çelikler, ve doğada bulunan mıknatıs taşı manyetik özellik gösteren malzemelerdir. ● tüm malzemeler bir manyetik alandan az ya da çok etkilenirler. Manyetik malzemeler Dizüstü bilgisayar Hard disk sürücüsü içi (disk 5400- 7200 devir/dk hızda döner.) diz ve masa üstü bilgisayarlarda kullanılan hard disk sürücüleri Hard disk sürücülerinde kullanılan düşey manyetik kayıt malzemesinin TEM görüntüsü. manyetizma Bir mıknatıs üzerine yerleştirilen cam veya mukavva üzerine ince demir tozları serpildiğinde, demir tozları manyetik alan çizgileri denen düzgün çizgiler üzerine toplanır. Manyetik alan ● hareket eden elektrik yüklü parçacıklar manyetik kuvvetlere yol açarlar. ● Manyetik kuvvetler manyetik alan oluşturur. ● Bu manyetik alanı kuvvetin yönünü gösterecek şekilde çizilen bir dizi kuvvet çizgisi ile gösterebiliriz. Manyetik dipoller (çift kutup) ● Manyetik malzemelerde manyetik dipoller bulunur. ● Manyetik dipolleri kuzey ve güney kutupları bulunan küçük mıknatıslar olarak düşünebiliriz. ● Manyetik alanda alanın kendi kuvveti bu dipolleri alanla birlikte yönlendirmek için bir tork uygular. ● örnek: manyetik kumpas iğnelerinin yerküre manyetik alanında yönlenmeleri gibi. Manyetik Alan ve Manyetik Akı ● İçinden elektrik akımı geçen bir iletkenin çevresinde manyetik alan (H) oluşur. ● Bu manyetik alanın içine manyetiklik özelliğine sahip bir malzeme (mıknatıs) konacak olursa manyetik alan şiddeti daha da artar ve kuvvet çizgileri sıklaşır. ● Malzeme varlığından doğan ek manyetik alan artımına manyetik akı yoğunluğu (B) denir. uygulanan manyetik alan Bobinden geçen akımın oluşturduğu manyetik alan: Manyetik alan H N = sarım sayısı L = bobinin uzunluğu akım I Uygulanan manyetik alan boşlukta manyetik akı büyüklüğü: N I H  L akım B =  .H o 0 amper-sarım/m  boşluğun manyetik geçirgenliği 0 : Manyetik geçirgenlik Boşlukta manyetik alan içine demir konulursa alan çizgileri birbirine yaklaşır; böylece birim alandan geçen manyetik akı artar. demir        