EKİM-KASIM-ARALIK 2012 OCTOBER-NOVEMBER-DECEMBER 2012 SAYI 7 ISSUE 7 LAODIKEIA GUGGENHEIM ÇATALHÖYÜK REMBRANDT MARDİN TÜRVAK AMASRA SELÇUKLU TOPKAPI HAREM NEFERTİTİ LAODICEA GUGGENHEIM ÇATALHÖYÜK REMBRANDT MARDİN TÜRVAK AMASRA SELJUKS TOPKAPI HAREM NEFERTİTİ Key to the Hıstory museum pass İstanbul MUSEUMS YOU CAN VISIT WITH MUSEUM PASS İSTANBUL: Chora Museum Hagia Sophia Museum The gates of history are wide open with the Museum Pass İstanbul. With this İstanbul Archaeological Museums card, you will be able to visit the historical and cultural treasures of İstanbul, İstanbul Mosaic Museum the capital city of three empires, whose history dates back over more than Topkapı Palace Museum and 9 thousand years, free of charge and without having to queue. Harem Apartments Museum of Turkish and Islamic Arts The advantages offered to holders of the Museum Pass İstanbul aren’t just ADVANTAGE POINTS: BKG Museum Shops and Cafes limited to this; attractive discounts await at the city’s elite private museums, City Windows Bosphorus Sightseeing Tours together with arts and entertainments venues, museum shops and GES Shops. Faruk Yal n Animal Kingdom and Botanical Garden GES Shops İstanbul Aquarium İstanbul Archaeological Museums Shop İstanbul Sightseeing Tours By Plan Tours Jurassic Land Maiden's Tower Rahmi M. Koç Museum Sadberk Hanım Museum Sakıp Sabancı Museum Sapphire Observation Deck Torium Snowpark Touring Club Publications and İstanbul Handicrafts Center Turkuazoo Aquarium Türvak Cinema -Theater Museum www.muze.gov.tr - www. museum.gov.tr Museums can be closed without prior notice for restoration. i ç i n d e k i l e r EKİM-KASIM-ARALIK 2012 OCTOBER-NOVEMBER-DECEMBER 2012 SAYI 7 ISSUE 7 LAODIKEIA GUGGENHEIM ÇATALHÖYÜK REMBRANDT MARDİN TÜRVAK AMASRA SELÇUKLU TOPKAPI HAREM NEFERTİTİ LAODICEA GUGGENHEIM ÇATALHÖYÜK REMBRANDT MARDİN TÜRVAK AMASRA SELJUKS TOPKAPI HAREM NEFERTİTİ 5 Başyazı 6 Topkapı Sarayı’nın saklı incisi 16 LAODIKEIA HAREM DAİRESİ 32 Bir şiirdir Mardin 40 Bir tablonun sırları 24 54 Güzellik kutlanıyor! İçi de dışı da sanat! GUGGENHEIM BILBAO 56 Türkler’i batıya taşıyan SELÇUKLULAR 60 ‘Küçük Müze’lerin en güzeli 46 66 Yeşilçam’ın hafızası Çağının ötesinde bir ‘DÜNYA MİRASI’ 70 Müzeler zamana ayak uyduruyor 72 Haber turu 74 Takvim 76 TÜRSAB-MTM müze rehberi 78 TÜRSAB-MTM müze harita Ekim-Kasım-Aralık 2012 Sayı 7 • October-November-December 2012 Issue 7 T A B L E O F C O N T E N T S 6 Editorial 5 The hidden pearl of the Topkapı Palace LAODIKEIA 16 THE HAREM Mardin is a poem 32 Secrets of a painting 40 24 Beauty is celebrated! 54 THE GUGGENHEIM MUSEUM BILBAO Art inside-out SELJUKS 56 Moved the Turks towards the west The most beautiful of all 60 46 small museums A ‘WORLD HERITAGE SITE’ Beyond its age Yeşilçam’s Memory 66 Museums keep up with the times 70 News in overview 72 Calendar 74 TÜRSAB-MTM museums guide 76 TÜRSAB-MTM map of museums 78 3 TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR YAYINLANIR PUBLISHED QUARTERLY BY THE TÜRSAB-MTM JOINT VENTURE TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı adına SAHİBİ / TÜRSAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI OWNER on behalf of the TÜRSAB-MTM joint venture / PRESIDENT OF THE TÜRSAB EXECUTIVE BOARD Başaran ULUSOY SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ / RESPONSIBLE MANAGING EDITOR Feyyaz YALÇIN YAYIN KURULU / EDITORIAL BOARD Başaran ULUSOY, Arzu ÇENGİL, Hakan HİMMETOĞLU, Köyüm ÖZYÜKSEL, Kibele EREN, Ayşim ALPMAN, Aylin ŞEN, Hümeyra ÖZALP KONYAR TÜRSAB adına YAYIN KOORDİNATÖRÜ / EDITORIAL COORDINATOR on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENGİL YAYIN YÖNETMENİ / EDITOR-IN-CHIEF Ayşim ALPMAN GÖRSEL YÖNETMEN VE YAYIN DANIŞMANI / ART DIRECTOR AND EDITORIAL CONSULTANT Hümeyra ÖZALP KONYAR GÖRSEL VE EDİTORYAL YÖNETİM / VISUAL AND EDITORIAL MANAGEMENT Özgür AÇIKBAŞ HABER MÜDÜRÜ / NEWS EDITOR Elif TÜRKÖLMEZ GRAFİK UYGULAMA / GRAPHICAL IMPLEMENTATION Semih BÜYÜKKURT ÇEVİRİ / TRANSLATION Ahmet ALPMAN, Erkin ÖZALP YÖNETİM MANAGEMENT YAYIN EDITORYAL BASKI PRINTING TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI MÜKA MATBAACILIK BRONZ YAYIN Villa Sk. No:7 Esentepe Reklamcılık Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti Pürtelaş Mah. Güneşli Sk. No: 15 D: 2 Şişli İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Eskoop 34433 Cihangir İstanbul / Türkiye Sanayi Sitesi C-7 No: 410 İstanbul / Türkiye Tel / Phone: (212) 259 84 04 34670 İkitelli-İstanbul Tel / Phone: (212) 244 85 37-38 Faks / Fax: (212) 259 06 56 Tel / Phone: (212) 549 68 24 Faks / Fax: (212) 244 85 34 www.muze.gov.tr Faks / Fax: (212) 549 00 92 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] www.muka.com.tr e-mail:[email protected] MÜZE Dergisi Basın Konseyi üyesi olup, Basın Meslek İlkeleri’ne uymaya söz vermiştir. The Museum Journal is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. MÜZE Dergisi’nde yayınlanan yazı ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. None of the articles and photographs published in the The Museum Journal maybe quoted without mentioning of resource. 4 Turkey left behind the year 2012 with a reasonable decline in the field of tourism as it had been pre- dicted. Istanbul, however, raised the bar contrary to the conditions prevailing across the country. Did our museums have a share in this successful situation? If so, to which extent did they influence ürkiye, 2012 yılını turizmde beklenen, öngörülen küçülme the figures? This question is hard to answer, at ile geride bıraktı. İstanbul ise, ülke genelindeki küçül- least at this stage. However, there is something menin aksine çıtasını yükseltti. Bunda müzelerimizin we are certain about: museums in Turkey have payı var mıdır? Varsa ne ölçüdedir? En azından yanıtını experienced in 2012 one of their most auspicious şimdilik net olarak veremeyiz. Ancak net olarak bildiğimiz years. They have been refurbished in terms of their birşey var: Müzecilik 2012’de en parlak yıllarından birini physical conditions and recruited well-trained new yaşadı. Fiziki şartlarından personeline yenilendi, güçle- personnel, reaching higher standards. Another sig- nip çağdaş ölçütlere ulaştı. Bir o kadar önemli gelişme nificant event in 2012 was the return from abroad de, yurt dışından Türkiye’ye “yeniden kazandırılan” tarihi of various historical artefacts belonging to our eserlerimiz oldu. Her eserle müzelerimiz zenginleşti. cultural heritage. Each recovered item contributed Onunla kalmadı, dünya çapındaki haberlerle ilgi çekti, to the wealth of our museums. This development merak uyandırdı. attracted worldwide attention and was reported in Elinizdeki dergi, 2012 yılının son sayısı. 2013 yılında da the international media. müzeciliğin engin hazinesinden örnekleri paylaşmaya de- This is the last issue of our Museums’ Journal for Tvam edeceğiz. Ve inanıyorum ki, Türkiye’nin müzecilikte this year. We will continue in 2013 to share with yeni hamleleri ve başarı öykülerine şahit olacağız. our readers the marvels of the world of museums. I believe that we will witness next year also new initiatives and success stories concerning Turkey’s museums. Başaran Ulusoy 5 TOPKAPI SARAYI’NIN SAKLI İNCİSİ harem dairesi bir ‘eğitim merkezi’ idi. bir ‘hizmet mabedi’ idi. ama nihayetinde padişah’ın ‘evi’ idi... The hidden pearl of the Topkapı Palace THE HAREM It was an ‘education centre’ and a ‘service temple’. But in the end it was the residential quarters of the Sultan... MÜZELER museums Yazı -Text Elif Türkölmez 6 nsan hep bilinmeyene ilgi duyuyor, gizli olanı People are always interested in the unknown, curious about what merak ediyor. Bu yanıbaşımızda olanlar için de, is hidden. This is valid as much for things in our proximity, as tarihin gizemli derinliklerinde olmuş olanlar için for mysteries hidden in the depths of history. We always want to de geçerli. Hep daha fazlasını bilmek, açılmamış know more, to see what is behind closed doors. And, the more sandıkları açmak, kilitli kapıların ardındakileri blurry the dusty pages of history are, the greater are the specula- görmek istiyoruz. Ancak, tarihin tozlu sayfaları ne kadar bulanıksa, o tions about them. One of the best examples of this is the Topkapı sayfalarda yazanlar hakkında üretilen spekülasyonlar da o denli fazla Palace Harem, also known as Darüssaade. This place being the oluyor. Bunun en iyi örneklerinden biri de Topkapı Sarayı’nın Harem Sultan’s private space; it was not allowed to reveal what was hap- Dairesi. Namı diğer Darüssaade. Burası, Padişah’ın özel alanı olduğu pening inside. However, the more things were kept secret; all the için içeride olanlar sır gibi saklanır, yaşananlar dışarıya anlatılmaz- more stories were invented about it. Hence, it became the subject mış. Böyle olunca da, hem o dönem, hem şimdi hakkında en çok on which the greatest variety of rumours was being produced, in rivayet üretilen yer olmuş. Biz şimdi, rivayetlere değil, harem hakkın- the past as in the present. But now, let us set aside fantasies and daki gerçeklere bakalım… look at the facts of the harem... Harem sözcüğü, Arapçada, gizlilik, kapanmak anlamlarına gelen The word harem is derived from the Arabic word “harim” mean- ‘harim’ sözcüğünden türetilmiş. Topkapı Sarayı’nda bulunan ve sul- ing confidential. The Ottoman rulers lived with their families in tanların aileleri ile birlikte yaşadığı Harem Dairesi, 16. yüzyıldan 19. the Topkapı Palace Harem, from the 16th century until the begin- yüzyıl başlarına kadar çeşitli dönemlerin mimari üslup özelliklerini ning of the 19th century. Since its structures reflect the various yansıtması sebebiyle mimarlık tarihi açısından son derece önemli bir periods in terms of architectural styles, the complex gained great kompleks olmuş. Günümüze ulaşabilen İslam saraylarındaki benzer- importance with regard to the history of Ottoman architecture. leri arasında bu açıdan öne çıkan Harem Dairesi, Topkapı Saray’ın- The Harem, standing out from this angle among its existing daki ikinci avlunun içinde ve arka bahçelerinin üzerine kurulmuş, counterparts in other Islamic palaces, was built at the second yüzyıllar içinde genişlemiş. Daire, saraydaki selamlıktan ve yönetim courtyard and rear gardens of the Topkapı Palace and expanded işlevlerinin gerçekleştiği diğer avlulardan yüksek duvarlarla ayrılarak over the centuries. It was carefully hidden and separated from the özenle gizlenmiş. “selamlık” (the quarters reserved for men) and the administrative Burada, üç yüzden fazla oda, dokuz hamam, iki camii, bir hastane, sections of the palace, through very high walls. koğuşlar ve çamaşırlık bulunuyor. Günümüze ulaşan son biçimini, The complex includes more than three hundred rooms, nine uzun bir zamana yayılan tadilatlar ve ilaveler sonucu alan Harem baths, two mosques, a hospital, dormitories, and laundry rooms. Dairesi’nin genel yapısını, birbiri ardına sıralanan avlular şeklinde The overall structure of the present configuration, resulting from özetleyebiliriz. Bu avlular ile ayrılan kapı girişleri sonrasında koğuş- successive renovations and expansions carried out over a time 8