Konwergencja i nierówności na świecie. Modele neoklasyczne czy Ak? Zaawansowana makroekonomia Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Na ostatnich zajęciach… • …poznaliśmy model pokazujący znaczenie wydatków i podatków rządu, który dzięki ich włączeniu do funkcji produkcji „stał się” modelem Ak • Nie jest to wyjątek – modele Ak dość prosto „powstają” , przez włączenie do funkcji Cobb-Douglasa odpowiednio zdefiniowanych czynników produkcji • Na przykład Romer (1986), w słynnym modelu learing-by- doing, zaproponował (za Arrowem), że: • A=g(K), co podstawione do funkcji Y=Kα(AN)1-α. • ….daje model AK Modele Ak • Modele Ak jest to więc dość spora grupa, a wnioski z nich wynikające są ciekawe. • Podkreślają one znaczenie polityki gospodarczej, oszczędności oraz całego wachlarza innych determinant dla długookresowego wzrostu • W swojej najprostszej postaci NIE przewidują one konwergencji Modele Ak i neoklasyczne • Wśród modeli wzrostu można wydzielić kilka grup. Wśród nich są na pewno: – Modele neoklasyczne (na przykład model Solowa) – Modele Ak (modele endogeniczne, starsza generacja) • Oba te podejścia są dość atrakcyjne. Pytanie brzmi: • Które jest bliżej prawdy? • Jednym z testów może być zjawisko konwergencji Konwergencja • „Hipoteza konwergencji, efekt doganiania – hipoteza, że w krajach biedniejszych dochody na mieszkańca (mierzone np. PKB/osobę) rosną szybciej niż w krajach bogatych. • Zgodnie z tą hipotezą względne zacofanie może wbrew pozorom ułatwiać rozwój gospodarczy kraju. Sytuacja taka nazywana jest też efektem doganiania (catch-up effect). • SLAJD jest CYTATEM ZA: https://www.nbportal.pl/slownik/pozycje- slownika/konwergencja Konwergencja • W literaturze dotyczącej wzrostu gospodarczego możemy spotkać dwa znaczenia terminu „zbieżność” i dwie jej miary. • Pierwszy (czasami nazywany "sigma-zbieżnością") dotyczy zmniejszenia dyspersji (różnorodności) w poziomie życia w różnych społeczeństwach. • Natomiast drugie znaczenie (nazywane "beta- zbieżnością") występuje, gdy ubogie kraje rozwijają się szybciej niż bogate. • Ekonomiści mówią też o "warunkowej beta-konwergencji", gdy gospodarka doświadcza "beta-konwergencji", ale uzależniona jest to od innych warunków” Konwergencja • Beta konwergencja absolutna (wszystkie γ = 0) oraz warunkowa (pełna wersja równania)  y n a,t   y   x  a a,t1 z z,a,t a,t y z1 a,t • Sigma konwergencja.   tT t Gdzie sigma to miara dyspersji (na przykład odchylenie standardowe) Konwergencja • Konwergencja „sigma” oznacza jednocześnie absolutną konwergencję „beta” • Na odwrót już nie.. • Warunkowa konwergencja „beta” nie musi oznaczać konwergencji absolutnej „beta”, ani tym bardziej „sigma” Konwergencja i dywergencja Źródło: Sala-i-Martin, Konwergencja – podstawy teoretyczne • Przewidywana przez założenie o malejących przychodach z kapitału - ta sama ilość kapitału zainwestowana w biednym kraju, w którym jest go niewiele, przyniesie znacznie większą korzyść niż w kraju bogatym (modele neoklasyczne). • Inny powód: możliwość taniego wykorzystywania przez kraje słabo rozwinięte technologii już opracowanych i sprawdzonych. W krajach bogatych są one najczęściej przestarzałe, ale jednocześnie rewolucjonizują technicznie produkcję w krajach biednych. • Oprócz zaoszczędzenia czasu i pieniędzy na badania naukowo-techniczne, kraje te ograniczają do minimum ryzyko zawodności danej technologii