KAJIAN PERSEPSI KE ATAS KEMUDAHAN AMENITI DI KAWASAN PERUMAHAN KOS RENDAH : KAJIAN KES DI NEGERI PULAU PINANG BEH SANG HOW SARJANA SASTERA (SOSIOLOGI) UNIVERSITI UTARA MALAYSIA 06010 SINTOK, KEDAH DARUL AMAN OKTOBER 2014 KAJIAN PERSEPSI KE ATAS KEMUDAHAN AMENITI DI KAWASAN PERUMAHAN KOS RENDAH : KAJIAN KES DI NEGERI PULAU PINANG BEH SANG HOW Tesis ini dihantar ke Pusat Pengajian Siswazah, Universiti Utara Malaysia (UUM)bagi memenuhi syarat memperolehi Sarjana Sastera (Sosiologi) KEBENARAN MERUJUK TESIS Kajian ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat pengijazahan Sarjana Sastera (Sosiologi), Universiti Utara Malaysia.Saya bersetuju memberi kebenaran kepada pihak perpustakaan universiti ini untuk mempamerkannya sebagai rujukan. Saya juga bersetuju bahawa sebarang salinan sama ada secara keseluruhan atau sebahagian daripada kajian ini untuk tujuan akademik adalah dibolehkan dengan kebenaran penyelia tesis atau Dekan Pusat Pengajian Siswazah, Kolej Undang-undang, Kerajaan dan Pengajian Antarabangsa (COLGIS). Sebarang bentuk salinan dan cetakan bagi tujuan komersil dan membuat keuntungan adalah dilarang sama sekali tanpa kebenaran bertulis daripada penyelidik. Pernyataan rujukan kepada penulis dan Universiti Utara Malaysia perlulah dinyatakan jika sebarang bentuk dibuat ke atas kajian ini. Kebenaran untuk menyalin atau menggunakan kajian ini sama ada secara keseluruhan atau sebahagian daripadanya hendaklah dipohon melalui: DEKAN PUSAT PENGAJIAN SISWAZAH KOLEJ UNDANG-UNDANG, KERAJAAN DAN PENGAJIAN ANTARABANGSA UNIVERSITI UTARA MALAYSIA 06010, SINTOK, KEDAH DARUL AMAN ii ABSTRAK Kemudahan ameniti adalah satu elemen penting di kawasan perumahan bagi memberi peluang kepada penduduk tempatan untuk berinteraksi dan berkomunikasi. Penyediaan kemudahan ameniti di kawasan perumahan kos rendah sering diabaikan oleh sesetengah pemaju di Malaysia. Kajian ini dijalankan dengan mendapat persepsi mengenai penghuni-penghuni tentang kemudahan ameniti di Pangsapuri Pelangi dan Flat Teluk Indah, Pulau Pinang. Sejumlah 720 responden telah dipilih secara rawak. Maklumat primer telah diperolehi melalui borang soal selidik, manakalamaklumat sekunder diperolehi melalui buku, tesis, artikel dan laporan kajian.Hasil kajian mendapati bahawa sebilangan besar responden berpuashati dengan kemudahan ameniti yang disediakan dan mereka sering menggunakan kemudahan tersebut. Kajian juga mendapati bahawa kemudahan seperti dewan komuniti, kemudahan tempat ibadat, tadika, sekolah dan taman permainan kanak-kanak telah beroperasi dan diselenggara dengan baik di kedua-dua kawasan kajian. Majoriti penghuni di kawasan kajian iaitu di Pangsapuri Pelangi dan Flat Teluk Indahbersetuju bahawa kemudahan-kemudahan yang disediakan telah mempengaruhi interaksi sosial dan membolehkan mereka berinteraksi dan berkomunikasi di kalangan ahli-ahli komuniti di samping membentuk semangat patriotisme di kalangan penghuni yang aktif bergiat di dalam program-program yang diadakan. Sebagai kesimpulan, kajian mencadangkan satu bentuk garis panduan yang bersesuaian perlu disediakan supaya penyediaan kemudahan ameniti dapat disediakan dengan lebih efisien. Kata Kunci : Interaksi sosial, kemudahan ameniti, perumahan kos rendah, persepsi iii ABSTRACT Community amenities are the important element in a residential area which provides an opportunity for local residents to interact and communicate. Provision of community amenities in low cost housing areas often overlooked by some developers in Malaysia.This study was conducted to get an overview of the perceptions of residents on community amenities inPangsapuri Pelangi and Flat Teluk Indah, Pulau Pinang. A total of 720 respondents were randomly selected. Primary information was obtained through questionnaires, while secondary informationthroughbooks, thesis, articles and research reports. The results showedthat most of the respondents were satisfied with the community amenities provided and they frequently use the facilities. Study also found that the facilities such as community hall, religion facilities, kindergarten, school and children playground have been operated and maintained in bothstudy areas. Significantly, majority of the residents in both study areas Pangsapuri Pelangi and Flat Teluk Indah agreed thatthe facilities has influenced social interaction and enable them to interact and communicate among the community members besides creating patriotism among the residents who were active in the programme. As conclusion, the study proposed an appropriate facilities design guideline has to be properly outlined so that the provision of community amenities can be provided efficiently. Keywords : Communityamenities, low cost housing, perception, social interaction iv PENGHARGAAN Sekalung penghargaan dan jutaan terima kasih diucapkan kepada Yang Berbahagia Prof. Madya Dr. Dani Salleh sebagai Penyelia yang telah banyak memberi bimbingan, nasihat, tunjuk ajar dan dorongan kepada saya untuk terus bekerja keras semasa dalam proses penyiapan kajian ini. Saya juga ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Yang Berbahagia Prof. Datuk Dr. Zainal Kling, Yang BerbahagiaProf.Dato’ Dr. Ibrahim Wahab dan Yang BerbahagiaDr. Faizal Md Hanafiah kerana membantudan memberi nasihat yang berguna sehingga siapnya kajian ini. Dengan adanya kerjasama dan maklumbalas yang positif daripada semua, kualiti kajian ini dapat dihasilkan dengan jayanya. Istimewa buat seluruh ahli keluarga terutamanya isteri saya, terima kasih di atas segala pengorbanan dan dorongan yang diberikan. Buat teman-teman seperjuangan, terima kasih di atas segalanya. Sekian, terima kasih BEH SANG HOW KOLEJ UNDANG-UNDANG, KERAJAAN DAN PENGAJIAN ANTARABANGSA, UNIVERSITI UTARA MALAYSIA 06010, SINTOK, KEDAH DARUL AMAN v JADUAL KANDUNGAN BAB PERKARA MUKA SURAT KEBENARAN MERUJUK TESIS ............................................. ii ABSTRAK................................................................................. iii ABSTRACT .............................................................................. iv PENGHARGAAN ..................................................................... v JADUAL KANDUNGAN ........................................................... vi SENARAI JADUAL .................................................................. xi SENARAI RAJAH .................................................................... xv SENARAI AKRONIM ............................................................... xix BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan ................................................ 1 1.2 Pernyataan Masalah .................................. 4 1.3 Kepentingan Kajian .................................... 7 1.4 Persoalan Kajian ........................................ 8 1.5 Objektif Kajian ............................................ 10 1.6 Skop Kajian ................................................ 10 1.7 Batasan Kajian ........................................... 11 BAB 2 LATAR BELAKANG TEORITIKAL : PERUMAHAN KOS RENDAH DAN ASPEK PENYEDIAAN KEMUDAHAN AMENITI 2.1 Pengenalan ................................................ 13 2.2 Definisi Persepsi ........................................ 14 2.3 Definisi Perumahan .................................... 14 2.4 Definisi Perumahan Kos Rendah ............... 16 2.5 Definisi Kemudahan Ameniti ...................... 17 2.6 Objektif Perumahan Kos Rendah .............. 18 2.7 Keperluan Perumahan ............................... 19 2.8 Status Perumahan ..................................... 23 2.9 Teori Persepsi ............................................ 24 2.10 Kepentingan Kemudahan Ameniti ............. 26 2.11 Konsep Kejiranan ....................................... 27 2.12 Konsep Bandar Kejiranan .......................... 33 2.13 Teori Interaksi Sosial.................................. 34 2.14 Rumusan Bab ............................................ 36 vi BAB 3 SENARIO PERUMAHAN KOS RENDAH DI MALAYSIA 3.1 Pengenalan ................................................ 38 3.2 Garis Panduan Perancangan Perumahan (2013) ..................................... 41 3.2.1 Piawaian Perancangan dan Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat ............................... 43 3.2.1.1 Saiz Tanah dan Ruang Lantai .................................... 44 3.2.1.2 Piawaian Kepadatan Perumahan Berbilang Tingkat .................................. 44 3.2.1.3 Saiz Jalan ............................. 45 3.2.1.4 Piawaian Kawasan Liputan Bangunan ............................. 45 3.2.1.5 Anjakan Plot Bangunan ........ 46 3.2.1.6 Ketinggian Bangunan ............ 47 3.2.1.7 Keperluan Unit Kediaman OKU ………………………….. 47 3.2.1.8 Keperluan-keperluan Tambahan ............................. 48 3.3 Garis Panduan Pelaksanaan Harga Baru Rumah Kos Rendah (Pindaan 2002) ......... 48 3.4 Garis Panduan Perancangan dan Rekabentuk Perumahan Kos Rendah (Bagi Semua Jenis Rumah Kecuali Rumah Pangsa) (1998) .............................. 50 3.5 Garis Panduan Perancangan Kemudahan Masyarakat (2013) ................. 51 3.6 Pencapaian Perumahan Kos Rendah ........ 60 3.6.1 Perumahan Kos Rendah dalam Tempoh Rancangan Malaysia Kedua – Keenam ............................... 60 3.6.2 Perumahan Kos Rendah dalam Tempoh Rancangan Malaysia Ketujuh (1996-2000) .......................... 61 3.6.3 Perumahan Kos Rendah dalam Tempoh Rancangan Malaysia Kelapan (2001-2005) ......................... 63 3.6.4 Perumahan Kos Rendah dalam Tempoh Rancangan Malaysia Kesembilan (2006-2010) ................... 65 3.6.5 Perumahan Kos Rendah Negeri Pulau Pinang ..................................... 65 3.7 Rumusan Bab ............................................ 67 vii BAB 4 METODOLOGI KAJIAN 4.1 Pengenalan ................................................ 69 4.2 Kerangka Teoritikal Kajian ......................... 70 4.3 Rekabentuk Kajian ..................................... 71 4.4 Pengumpulan Data Kajian ......................... 73 4.4.1 Peringkat Pengumpulan Data ........... 73 4.4.2 Kaedah Pengumpulan Data Primer .. 74 4.4.3 Kaedah Pengumpulan Data Sekunder ........................................... 74 4.5 Instrumen Kajian ........................................ 75 4.6 Persampelan Kajian ................................... 76 4.7 Penganalisisan Kajian ................................ 77 4.8 Rumusan Bab............................................ 78 BAB 5 ANALISIS DATA DAN PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN 5.1 Pengenalan ................................................ 79 5.2 Latar Belakang Perumahan Pangsapuri Pelangi ....................................................... 80 5.3 Latar Belakang Perumahan Flat Teluk Indah .......................................................... 86 5.4 Penemuan Analisis Data Kajian ............... 90 5.4.1 Profil Responden ............................... 91 5.4.2 Jenis Kemudahan Ameniti Yang Disediakan Di Kawasan Perumahan ........................................ 101 5.4.2.1 Kemudahan Kesihatan ......... 105 5.4.2.2 Kemudahan Pendidikan ....... 106 5.4.2.3 Kemudahan Keselamatan (Polis) .................................... 108 5.4.2.4 Kemudahan Bomba .............. 109 5.4.2.5 Kemudahan Pusat Komuniti ................................ 109 5.4.2.6 Kemudahan Perpustakaan Awam .................................... 110 5.4.2.7 Kemudahan Kebajikan .......... 112 5.4.3 Kualiti Kemudahan Ameniti................ 114 5.4.3.1 Perbandingan Di Antara Tempoh Masa Menetap Di Kawasan Perumahan Dengan Tahap Kepuasan Responden Terhadap Kualiti Keadaan Kemudahan Ameniti Disediakan ............................. 117 5.4.4 Tahap Kekerapan Penggunaan Kemudahan Ameniti........................... 119 viii 5.4.4.1 Perbandingan Umur Dengan Tahap Kekerapan Mendapat Rawatan Daripada Kemudahan Kesihatan Kerajaan Di Kawasan Perumahan ............................ 124 5.4.4.2 Perbandingan Bangsa Dengan Tahap Kekerapan Pendaftaran Anak-Anak Belajar Di Sekolah Kerajaan Di Kawasan Perumahan ....... 125 5.4.4.3 Perbandingan Bangsa Dengan Tahap Penglibatan Diri & Keluarga Dalam Aktiviti Kemasyarakatan Yang Dilaksanakan Di Kawasan Perumahan ........... 127 5.4.4.4 Perbandingan Saiz Isi Rumah Dengan Tahap Kekerapan Membawa Kanak-Kanak Bermain Di Taman Permainan Di Kawasan Perumahan ........... 129 5.4.4.5 Perbandingan Umur Dengan Tahap Kekerapan Pengwujudan Aktiviti Vandalisme Di Pusat Komuniti Di Kawasan Perumahan ........................... 131 5.4.5 Pengendalian / Pengoperasian Kemudahan Ameniti.......................... 132 5.4.6 Persepsi Penghuni Terhadap Keberkesanan Kemudahan Ameniti Yang Disediakan .................. 137 5.4.6.1 Perbandingan Bangsa Dengan Persepi Penghuni Terhadap Keberkesanan Kemudahan Ameniti Yang Disediakan Di Kawasan Pangsapuri Pelangi .................................. 143 5.4.6.2 Perbandingan Bangsa Dengan Persepi Penghuni Terhadap Keberkesanan Kemudahan Ameniti Yang Disediakan Di Kawasan Flat Teluk Indah .... 151 ix