COPYRIGHT AND CITATION CONSIDERATIONS FOR THIS THESIS/ DISSERTATION Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if o changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use. NonCommercial — You may not use the material for commercial purposes. o ShareAlike — If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your o contributions under the same license as the original. How to cite this thesis Surname, Initial(s). (2012) Title of the thesis or dissertation. PhD. (Chemistry)/ M.Sc. (Physics)/ M.A. (Philosophy)/M.Com. (Finance) etc. [Unpublished]: University of Johannesburg. Retrieved from: https://ujdigispace.uj.ac.za (Accessed: Date). , ( ..., ,v HeAT INVLOED VANSATANISME OP DIE GEESTESGESONDHEID VANADOLESSENTE deur HENRIETTE HEATHCOTE Skripsie voorgele tergedeeltelike vervulling virdie graad MAGISTER CURATIONIS In PSIGIATRIESE VERPLEEGKUNDE indie FAKULTEIT OPVOEDKUNDE EN VERPLEEGKUNDE aan die RANDSE AFRIKAANSE UNIVERSITEIT Studieleier: Prof. M. Poggenpoel Medestudieleier: Dr. A.C. Gmeiner Geldelike bystandgelewerdeurdieSentrumvirWetenskapsontwikkeling(RGN, Suid-Afrika) virhierdie navorsingword hierrneeerken. Menings uitgespreek en gevolgtrekkingswaartoe geraakis,isdie van die outeuren rnoet nienoodwendigaandie Sentrurn vir Wetenskapsontwikkeling toegeskryfwordnie. (i) BEDANKINGS Ek wil graag my dank teenoor die volgende persone uitspreek: • Aan Jesus Christus, wat my instaat gestel het om die navorsing suksesvol afte handel. • My kinders Lizette, Christoffen Henry, vir hulle geduld, liefde en opoffering. • My ouers, vir hulle liefde engebede. • MysussieElize, virdiehulp mettikwerk van kontrolegesprekke enhaar gebede, en haar gesinvir hulle opoffering. • My sussie Susan, vir haar bystand en aandra van boeke. • Prof. Poggenpoel, mystudieleier, en dr. Gmeiner, my medestudieleier, vir hulle leidingen bystand. • Dr. Guizellavan Reenen, virhaar gesprek as onafhanklike kodeerder. • Hendrik Venteren die onderskeie gebedsgroepe, vir alhulle gebede. • DENOSA, vir toekenning van SA Druggists-beurs. • RAU, vir die merietebeurs wat hulle toegeken het. • Peter, forthe recovery ofdata from hard drive. • Vemie, vir symoeite met die foto's. (ii) INHOUD B1adsy OPSOMMING (ix) SUMMARY (xi) HOOFSTUK EEN: OORSIG EN ORIENTASIE TOT DIE NAVORSING \ 1.1 RASIONAAL VAN NAVORSINGSONTWERP 1.2 PROBLEEMSTELLING 3 1.3 DOELSTELLINGS 4 1.4 SENTRAAL TEORETIESE STELLING 5 1.5 PARADIGMATIESEPERSPEKTIEF 5 1.5.1 Metateoretiese aannarnes 5 1.5.2 Teoretiese aannames 6 1.5.2.1 Modelle enteoriee 6 1.5.2.2 Teoretiese stellings 7 1.5.2.3 Definisies 8 1.6 NAVORSINGSMODEL 9 1.6.1 Determinante van navorsingsbesluite 10 1.6.1.l Aannamesvandienavorser 10 1.6.1.2 Navorsingsdoelwit 11 1.6.1.3 Navorsingskonteks 11 1.6.1.4 Kenmerke vandienavorsingsterrein 11 ~, 1.6.2 Navorsingsontwerp 12 1.6.3 Navorsingsmetode 12 (iii) 1.7 ETIESE RIGLYNE 13 1.8 GEVOLGTREKKING 14 1.9 HOOFSTUKINDELING 14 1.10 SLOTSOM 14 HOOFSTUKTWEE: NAVORSINGSONTWERP EN -METODE 14 2.1 INLEIDING 14 2.2 NAVORSINGSDOELSTELLING 14 2.3 NAVORSINGSONTWERP EN-METODE 14 2.3.1 Kwalitatief 16 2.3.2 Verkennend 17 2.3.3 Beskrywend 17 2.3.4 Kontekstueel 17 2.4 NAVORSINGSMETODE 18 2.4.1, Vertrouenswaardigheid 18 2.4.2 Etiesernaatreels 20 2.4.3 FaseEen:Verkenningenbeskrywingvandieverskynsel vandieadolessentewatbetrokkewasbysatanismeen struikelblokkeervaarinhullestrewenageestesgesondheid 21 2.4.4 Verskynselanalise 21 2.4.4.1 Steekproef 22 ~, 2.4.4.2 Populasie 22 2.4.4.3 Kriteriavirinsluiting 22 (iv) 2.4.4.4 Seleksie van respondente 23 2.4.4.5 Data-insameling: meervoudige data-insamelingsbronne en -metodes 23 2.5 DATA-INSAMELING VAN RESPONDENT I EN RESPONDENT II 23 2.5.1 Naiewe skets 23 2.5.2 Fenomenologiese onderhoude 25 2.5.3 Veldnotas en waarneming 26 2.5.4 Data-analise 27 2.6 DATAKONTROLE 28 2.6.1 Data-insameling 29 2.6.2 Datakontrole en dataverwerking 29 2.6.3 Fase Twee: Beskrywing van riglyne virpsigiatriese verpleegkundiges wat hulp verleen aan adolessente wat by satanisme betrokkewas en struikelblokke ervaarin hulle strewe na geestesgesondheid 29 3. GEVOLGTREKKINGS, TEKORTKOMINGE EN AANBEVELINGS 29 4. SLOTSOM 30 HOOFSTUK3: BESKRYWING VANVERSKYNSEL VAN ADOLESSENTE WAT BETROKKE WAS BYSATANISME EN STRUIKELBLOKKE ERVAAR IN HULLE STREWE NA GEESTESGESONDHEID 31 3.1 INLEIDING 31 3.2 OPERASIONALISERING VAN DIE VELDWERK 31 (v) 3.3 BESKRYWING VANVERSKYNSEL VANADOLESSENTE WATBETROKKEWAS BYSATANISME EN STRUIKELBLOKKE ERVAAR INHULLE STREWE NAGEESTESGESONDHEID 33 3.3.1 Realiteite enverwarring ("confusion") 34 3.3.2 Brutaliteitlpyn/trauma/grusaarnheid 35 3.3.3 Bisarheid ("weird")vreemde taalwordgepraatlmisdaad enrituele 36 3.3.4 Magenbeheerdeurvreesmetverlies vankeuse 37 3.3.5 Paranoia/wantroue/geheirnhouding 39 3.3.6 Nooitveilig nie/nooit ontslae vanvervolging nie 41 3.3.7 Ontseggingvantoegangtot rna seliefdelonderdrukking vanemosieslverdedigingsmeganismes 41 3.3.8 Doodenselfinoord ("deathwish") 43 3.3.9 Isolasie ("separateness") 44 3.3.10 Emosioneleuitputting 45 3.3.11 Skuldgevoelens 45 3.3.12 Ontnugtering 46 3.4 SLOTSOM 46 3.5 SAMEVATTING 47 HOOFSTUK VIER: DATAKONTROLE 4.1 INLEIDING 48 4.2 TEMAS 49 :. 4.2.1 Realiteite enverwarring 49 4.2.2 Brutaliteitlpyn/trauma/grusaarnheid 50 4.2.3 Bisarheid ("weirdness"), vreemde taalwordgepraatlmisdaad en rituele 51 (vi) 4.2.4 Mag enbeheerdeur vrees met verlies van keuse 52 4.2.5 Paranoialwantrouelgeheimhouding 54 4.2.6 Nooit veilig nie/nooit ontslae van vervolging '55 4.2.7 Ontseggingvan toegang tot rnase liefdelonderdrukking van emosies/verdedigingsmeganismes 56 4.2.8 Dood en selfmoord 57 4.2.9 Isolasie ("separateness") 58 4.2.10 Emosionele uitputting 59 4.2.11 Skuldgevoelens 59 4.2.12 Ontnugtering 60 4.3 "ROCK"-MUSIEK 60 4.4 SLOTSOM 61 HOOFSTUK5: RIGLYNE VIRVERPLEEGKUNDIGES BETROKKE BY HULPVERLENING AANADQLESSENTE WAT BETROKKE WAS BY SATANISME EN STRUIKELBLOKKE ERVAAR IN HULLE STREWE NA GEESTESGESONDHEID 63 5.1 INLEIDING 63 5.2 RIGLYNE AAN VERPLEEGKUNDIGES WAT HULP VERLEEN AAN HIERDIE GROEP ADOLESSENTE 64 5.3 GEVOLGTREKKINGS 67 5.4 TEKORTKOMINGE 69 5:5 AANBEVELINGS 71 5.6 SLOTSOM 71 , 73 BIBLIOGRAFIE (vii) BYLAES: BYLAEA: TOESTEMMINGSBRIEF BYLAEB: PROTOKOL VIR DATA-ANALISE SOOS BESPREEK IN CRESSWELL (1994:152-156) OOREENKOMSTIGTESCH SE AGT STAPPE BYLAEC: UITTREKSELS VIT ONDERHOUD MET ADOLESSENT BYLAED: VERDUIDELIKENDE NOTAS OOR SATANISME EN BESKRYWINGVAN RITUELE EN DISSIPLINERINGSMETODES BYLAEE: MY ERVARINGS TYDENS DIE NAVORSING BYLAEF: ONDERVINDING VAN MY SUSTERTYDENS DIE TRANSKRIBERINGVAN DIE KONTROLEGESPREK BYLAEG: KOERANTUITKNIPSELS (viii) LYS VAN TABELLE Tabe12.1 Maatreels vir geloofwaardigheid, oordraagbaarheid, vertroubaarheid en bevestigbaarheid in kwalitatiewe navorsing 18 Tabe12.2 Data-insamelingvan respondentIen respondent II 24 Tabe12.3 Databronne en insamelingsmetodes 28 LYS VAN FOTO'S Foto 3.1 Pentagram met bokkop (na bladsy 31) Foto 3.2 Speel van glasie-glasie om demoneop te roep (na bladsy 31) Foto 3.3a) Dissipline en satanistiese rituelegaangepaard met bloed en fisiese pyn (na bladsy 35) Foto 3.3b) (na bladsy 35) Foto 3.4 Katoffertydens.satanistiese ritueel (na bladsy 36) Foto 3.5 Brotherhood ofRam - hoerrangorde in satanisme (na bladsy40) Foto 3.6 Satanistiese kentekens (na bladsy 47) Foto 4.1 Superintendent Kobus Jonkermet satanistiesedoodskissie (na bladsy 47) Foto 4.2 Rocksterbuigvoorskedel- simbolies voorsatan (na bladsy 59) Foto 4.3 Rockster drink simboliesbloed uit skedel ter ere van satan (na bladsy 59) Foto 4.4 Gelukbringer(Eddie) van die rockgroep Iron Maiden "Nabootsing van lyk" (zombie) (na bladsy 61) Foto 4.5 Die vemedering van die Christus-kruis ter ere van satandeur 'n rockster(nabladsy61)