Volume: 13 Issue: 3 Year: 2016 Öğretmenlerin mesleki Teachers’ views on imajlarina ilişkin görüşleri ve professional image and mesleki imaja etki eden influential factors1 faktörler Serkan Ünsal2 Birsen Bağçeci3 Abstract Özet Nowadays, it is essential for teachers to renew Bu çalışmanın amacı: sürekli yenilenmenin, themselves, change and continually pursue değişimin ve mükemmeli arayışın söz konusu excellence. Thus, the core purpose of this study olduğu günümüzde, kamu okullarında ve özel was to determine public and private school okullarda görev yapan öğretmenlerin mesleki teachers’ views on professional image and imajlarına ilişkin görüşlerini belirlemek ve influential factors. Within this framework, the mesleki imaja etki eden faktörlerin neler overall objective of this study was to reveal olduğunu tespit etmektir. Bu genel amaç teachers’ views on professional image, factors çerçevesinde öğretmenlerin mesleki imaj, influencing this image, teaching profession mesleki imaja etki eden faktörler, mesleğin status, profession dignity, teacher qualification statüsü, mesleğin saygınlığı ve öğretmenlerin and personal image. The study was based on a kişisel imaj hakkındaki görüşleri tespit edilmeye qualitative research design. In order to reveal çalışılmıştır. Araştırmanın yöntemi ise nitel different dimensions of the problem and give araştırma doğrultusunda olgu bilim deseninde voice to different views, the research group was tasarlanmıştır.Problemin farklı boyutlarını ortaya formed by 25 participants on the basis of koyabilmek ve farklı görüşlere yer verebilmek maximum variation sampling. A semi-structured amacıyla, araştırmanın çalışma grubu, örnekleme interview was conducted in the study. The data tekniklerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi obtained from interviews were analyzed with temel alınarak 25 katılımcıdan descriptive analysis in accordance with semi- oluşturulmuştur.Araştırmada yarı yapılandırılmış structured interview technique. The responses görüşme formu kullanılmıştır.Yarı given by participants to each of the questions in yapılandırılmış görüşme tekniğine uygun olarak, interviews were analyzed and grouped in terms görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analiz of similar and different characteristics. The yöntemiyle analiz edilmiştir.Görüşmelerde views obtained from participants are presented kişilerin her bir soruya verdikleri cevaplar, in frequency (f) and percentage (%) on related birbirine benzer ve birbirinden farklı olma tables, and their explanatory and indicative durumlarına göre analiz edilerek views were directly included into the findings. gruplandırılmıştır.Belirlenen görüşler frekans (f) Teacher views based on factors influencing ve yüzde (%) olarak ilgili tablolarda professional image were identified under the gösterildikten sonra katılımcıların açıklayıcı ve sub-theme of political figures as teachers are belirleyici görüşleri doğrudan alınarak bulgulara neglected by the government, and their eklenmiştir.Mesleki imajı etkileyen faktörlere profession is under-valued. On the other hand, yönelik öğretmen görüşleri, siyasi aktör alt 1 This manuscript has been produced from Unsal’s PhD Thesis with the same title in 2015. 2 Assist. Prof. Dr., Kahramanmaras Sutcu Imam University, Faculty of Education, [email protected] 3 Assoc. Prof. Dr., Gaziantep University, Faculty of Education, [email protected] 3906 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 the value and roles appointed to teachers by the teması altında; hükümetlerin öğretmeni sahipsiz Ministry, inconsistencies in education policies, ve yalnız bırakması, öğretmene değer vermemesi ignorance of teacher views in studies, and yönünde tespit edilmiştir.Milli Eğitim Bakanlığı forcing teachers into a passive position by over- alt teması altında ise; Milli Eğitimin öğretmene vindication of students and parents are under yüklediği anlam ve roller, eğitim politikalarındaki the sub-theme of Ministry of National tutarsızlıklar, yapılan çalışmalarda öğretmenlerin Education (MNE). From the interviews, the görüş ve düşüncelerinin alınmaması, veli ve participants found teacher qualifications öğrenci her zaman haklıdır anlayışı inadequate and considered the status as well as doğrultusunda öğretmenin pasif bir konuma the prestige of the teaching profession to be itilmesi olarak belirtilmiştir.Görüşmelerde low. katılımcılar öğretmenlerin niteliğini yetersiz bulmuşlar, öğretmenlik mesleğinin statüsünü ve Keywords: Professional image; prestige of saygınlığını ise düşük değerlendirmişlerdir. teaching profession; dignity of the profession; status of teaching profession. Anahtar Kelimeler: Mesleki imaj; öğretmenlik mesleğinin imajı; mesleğin saygınlığı; mesleğin (Extended English abstract is at the end of this statüsü. document) GİRİŞ Günümüz dünyasında kurumlar, şirketler, organizasyon ve meslekler için imaj ve halkla ilişkiler önemli iki kavramdır. Bu iki kavram her ne kadar sadece özel sektör için geçerli gözükse de özellikle Türkiye’de, kamudaki mesleklerin etkililiği ve yaygınlığı düşünüldüğünde kamudaki meslekler içinde imaj kavramı daha çok önem arz etmektedir (Taslak ve Akın, 2005). Modern dünyada imaj o kadar etkili ve önemlidir ki mesleklerin başarısı; çalışanların niteliği, performansı, teknik bilgisi, donanımı ve yetenekleri kadar imajlarına da bağlıdır. Jean Baudrillard söylemlerinde, ifadesini bulan bireylerin algılanan gerçeği asıl gerçek olarak benimsediği günümüzde (akt.Peltekoğlu, 2006) kamuya yönelik hizmet veren mesleklerin de olumlu bir imaja sahip olması gerekmektedir. İmaj kavramın çok boyutlu yapısına uygun olarak imajın, kurum, kişi, meslek, şirket gibi pek çok çeşidi olduğu söylenebilir. Kişilerin, mesleklerin, ürünlerin ve olguların olumlu veya olumsuz bir imajı olacaktır. Bununla birlikte organizasyonların hem kurum içinde çalışanların gözünde hem de kurum dışı hedef kitleler gözünde farklı bir imajı olacaktır (Peltekoglu, 2004; Okay, 2005). İmaj kavramının nötr bir anlamı olmasından dolayı olumlu veya olumsuz çağrışımı, durum ve sonuçlarına göre değişir (Walhout, 2013). Kişiye bağlı ve kişiden kişiye değişebilen imaj kavramı multidisipliner olmasından dolayı tanımlarını; araştırma yapılan birime, yapıya, mesleğe, kuruma, markaya ve şirket gibi unsurlara göre genellemek mümkündür (Gemlik ve Sığrı, 2007 ). Peregrin (2009) meslekî imajı bir mesleğe yönelik izlenimlerin (algıların) toplamı olarak tanımlamıştır (akt.: Gök ve Derin, 2014:135). Meslekî imaj; insanların bir meslek hakkındaki, görüş, düşünce ve algılamalarını içerir. Bireyler herhangi bir meslek üyesinde gördükleri veya yaşadıkları bir deneyimden yola çıkarak o meslek ve üyeleri hakkında bir sonuca varması neticesinde meslek imajı oluşur (Çelik, Pasinoğlu ve Kocabeyoğlu., 2013). Özata ve Arslan (2010) ise genel olarak mesleki imajı, toplum tarafından meslek üyelerine duyulan saygı, üyelerinin sosyal statüsü, yeteneği ve davranış modeli olarak değerlendirmiştir.Lim de (2000) mesleki imaj kavramını prestij, dürüstlük, yeterlilik ve mesleğin doğası olmak üzere dört boyutta ele almıştır.Meslek imajı bir mesleğin hem iç paydaşlar hem de dış paydaşlar tarafından algılanışını ifade eder. Diğer bir ifade ile meslek imajı, mesleğin insanlar üzerinde bıraktığı izlenim veya bir mesleğin insanlar tarafından algılanması, yorumlanması ve değerlendirilmesi olarak tanımlanabilir. 3907 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 İnsanlarda, mesleklere yönelik imajın oluşmasında; mesleğin profesyonellik gerektirme düzeyi, mesleğin sağladığı statü, mesleğin kişiye sağladığı prestij, mesleğe yönelik etik çağrışımlar, meslek mensuplarının kişilik özellikleri ve davranışlarının etkili olduğu düşünülmektedir (Gök ve Derin, 2014). Öğretmenliğin meslekî imajını ise belirleyen birçok faktör bulunmaktadır.Birçok faktör bulunmasının nedeni kavramın kendisinin karmaşık ve multidisipliner olmasıdır (Walhout, 2013). Walhout (2011)’a göre, öğretmenlerin mesleki imajı öğretmenlerin halkın üzerinde bıraktığı birçok özelliğin birleşiminden oluşmaktadır.Bu özelliklerin bir kısmı olumluyken bir kısmı ise olumsuz olmaktadır.Parnel (2010) ise öğretmenlerin mesleki imajını; toplumsal değerler, mevcut eğitim sistemi, toplum, aileler ve öğretmenlerin mesleğe bakış açıları olmak üzere dört boyutta değerlendirmiştir. Hoyle (2001) ise mesleğin imajında; öğretmenin kişilik özelliği, uzmanlığı, bilgisi, hizmet edilen öğrencilerin özelliği, hizmet edilen kesimin özelliği, öğretmenin etkisi, öğretmenin maaşı gibi birçok faktörün etkili olduğunu belirtmiştir.Öğretmenlere yönelik mesleki imajın oluşmasında, günlük deneyimler, kültür, sosyal çevre, aile, sanat ve medya etkili olmaktadır (Dolloff, 1999 ) Bahçeci (2009) imaj kavramını nitelik bağlamında değerlendirmekte, bu nitelik kavramı içinde öğretmenin niteliğine vurgu yapmaktadır. Öğretmenlik mesleğinin öğrenciler ve toplum üzerindeki etkisi düşünüldüğünde, öğretmenlik mesleğinin imajı daha fazla önem kazanmaktadır (Bağçeci, Çetin, Ünsal, 2013).Türkiye’de mesleki imaj konusunda, kamuya dayalı meslekler içerisinde polislere, imamlara, hemşirelere, doktorlara yönelik çalışmalar bulunmaktadır. Ancak sekiz yüz binin üzerinde çalışanı bulunan ve toplumdaki eğitim ve öğretim hizmetinin yerine getirilmesinde birinci derece sorumlu olan öğretmenlerle ilgili mesleki imaj çalışması yok denecek kadar azdır. Yapılan çalışmalar ise doğrudan öğretmenlik mesleğinin imajını bütünlüklü olarak ölçmekten daha çok, okulların kurumsal imajı (Bahçeci, 2009;Kılıçaslan, 2011;Çobanoğlu, 2011)öğretmenlik mesleğinin özelliği (Çelikten, vd., 2005) mesleğinin statüsü (Özpolat, 2002; Ocak, 2005; Torun, 2010) öğretmenlerin ekonomik problemleri (Yaman, vd.,2001; Erdem, 2010;Daşdan, 2008) öğretmenlerin niteliği (Yetim ve Köktaş, 2004; Taşkaya, 2007) ve mesleğe yönelik tutum (Semerci, 2004;İlter, 2009; Kara, 2009) gibi mesleki imajı etkileyen faktörlere yöneliktir. Oysa öğretmenlik mesleğinin imajı planlı, kapsamlı ve sistemli olarak sürekli incelenmesi gereken önemli bir konudur. Türk eğitim sisteminin gerek imajın ölçülmesi, gerekse de imaj geliştirmeye ilişkin düzenli ve bilinçli programa sahip olmaması bir eksiklik olarak kabul edildiğinde, (Bahçeci,2009) öğretmenlerin mesleklerinin imajı hakkında ne düşündüklerinin bilinmesi bu eksikliğin giderilmesi adına önemli bir adım olacaktır çünkü “başkalarının kafasındaki meslek imajını biçimlendirmenin ilk yolu, mesleği icra edenler tarafından mesleğin imajının nasıl algılandığını anlamak ve ölçmektir” (Bağçeci, Çetin, Ünsal, 2013:37). İmajla ilgili yapılacak çalışmalarda göz önünde bulundurulması gereken en önemli kural, imajın içten dışa doğru olduğudur.“Başkalarının bizi algılama şekli bizim kendimizi algılamaşeklimize bağlıdır. Kendimizi nasıl algıladığımız, başkalarının da bizi nasıl algılayacağını tayin eder. Başkalarının gözünde saygınlık kazanmanın yolu kendi gözümüzde saygınlığımızı korumak ve güçlendirmektir”(Çakır, 2013: 23). İnsanlar üzerinde olumlu imaj oluşturmak, kurumlar ve meslekler için çok önemli olmasına rağmen fazla önemsenmemiş veya belli alanlarla sınırlı tutulmuştur.Bu durum imaj kavramının büyük ölçüde yanlış anlaşılmasından veya imajın iyi anlaşılmamasından kaynaklanmaktadır. Ülkesi ve toplumu için büyük fedakârlıklar gösteren, birçok zorluğa katlanan, kendisini mesleğine adamış öğretmenlerin, giyim kuşamıyla, dış görünüşleriyle, etkili iletişim becerileriyle, duruşlarıyla ve konuşmalarıyla profesyonel bir meslek icra ettiklerini göstermenin yolunun imajdan geçtiğinin farkına varmaları, öğretmenlerin ve mesleklerinin sorgulandığı günümüzde, bu sorgulama ve eleştiri için önemli bir bariyer oluşturacaktır. 3908 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 Judge (1995)göre öğretmenlerin imajı ile ilgili yapılan analizler sonucunda öğretmenler hakkında daha fazla bilgi elde edilebilecek ve öğretmenlerle ilgili zengin bir veri setine ulaşabilecektir.Öğretmenlerin mesleki imajı ölçüldüğünde, mesleğe yönelik tutumu, meslektaşlarına bakış açısı, mesleğe yönelik davranış ve normları içselleştirme düzeyi hakkında da bilgi sahibi olunacaktır (İlhan, 2004). Bir meslek mensubunun mesleği ve kendisi hakkındaki algılamaları o kişinin davranışlarını biçimlendirmekte, mesleğine yönelik tutumunu ve motivasyonunu etkileyebilmektedir(Akyüz, 1997). Bu açıdan değerlendirildiğinde ise öğretmenlerin mesleki imajı konusuna yönelik yapılmış çalışmalardan elde edilecek sonuçlar öğretmenlerin mesleğe yönelik tutumları ve motivasyonları konusunda da bilgi sahibi olmamıza olanak sağlayacaktır. Bu araştırmanın, öğretmenlik mesleğinin imajı sadece dışsal faktörlerle değil, mesleği icra edenlerin her türlü tutum ve davranışlarından, performansından, niteliğinden, kişisel imajından, iletişim becerilerinden etkilendiğinin öğretmenler tarafından fark edilmesini sağlayarak bu konuda öğretmenlerin kendilerine dönük bir sorgulama sürecine girmelerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Öğretmenlik mesleğine ve öğretmenlere çeşitli açılardan yaklaşan ve araştırma gündemine getiren çeşitli bilimsel çalışmaların farklı kavramsal çerçevelere dayansalar da ortak noktaları, öğretmenlerin kendi seslerinden kendi deneyimlerini gerçeklik temelli ifade etmelerine olanak vermeleri, yani öğretmenin sesini bilimsel araştırmanın odağına çekmeleridir (Esen, 2005).Öğretmenlerin mesleki imaj konusunda kendi deneyimleri, algıları ve kavramsallaştırmaları bağlamında yapılan bu araştırmayla edinilen bilgiler doğrultusunda öğretmenlerin mevcut mesleki imajlarını iyileştirmek ve geliştirmek için öneriler sunulabilir. Eğitim sisteminin en önemli ve en dinamik unsuru olan öğretmenler için yapılacak olumlu çalışmalar öğrencilere, topluma ve tüm ülkeye pozitif bir değer kazandıracağı (Güdek, 2007) düşünüldüğünde bu çalışmanın da topluma, öğretmenlik mesleğine ve eğitim bilim alanına olumlu katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Türk Eğitim sisteminin gerek imajın ölçülmesi, gerekse imaj geliştirmeye ilişkin düzenli ve bilinçli programa sahip olmaması bir eksiklik olarak kabul edildiğinde(Bahçeci,2009) bu çalışmanın, bu eksikliğin giderilmesi adına bir başlangıç olacağı umulmaktadır. Araştırmanın Amacı Bu çalışmanın amacı: sürekli yenilenmenin, değişimin ve mükemmeli arayışın söz konusu olduğu günümüzde, kamu ve özel okullarda görev yapan öğretmenlerin mesleki imajlarına ilişkin görüşlerini belirlemek ve mesleki imaja etki eden faktörlerin neler olduğunu tespit etmektir. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. 1- Öğretmenlerin mesleki imaj konusundaki görüşleri nelerdir? 2- Öğretmenlerin mesleki imajının oluşmasında hangi faktörler etkilidir? 3- Öğretmenlerin mesleğin statüsü konusundaki görüşleri nelerdir? 4- Öğretmenlerin mesleğin saygınlığı konusundaki görüşleri nelerdir 5- Öğretmenlerin mesleki imaj ölçeğinin iletişim boyutuna ilişkin görüşleri nelerdir? 6- Öğretmenlerin kişisel imaj konusundaki görüşleri nelerdir? 7-Öğretmenlerin mesleki imajının daha iyi seviyede olması için; a) Öğretmenlerin, b) Toplumun, c) MEB ve siyasi aktörlerin yapması gerekenler nelerdir? YÖNTEM Bu bölümde araştırmanının modeli, çalışma grubu, veri toplama aracı ve verilerin analizi hakkında bilgiler verilecektir. 3909 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 Araştırma Modeli Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.Nitel çalışmalarda araştırmacı gözlem, görüşme ve doküman incelemesinden yola çıkarak, kavramları, olguları, ilişkileri açıklamaya, anlamaya çalışır (Merriam, 1998).Araştırmanın yöntemi ise nitel araştırma doğrultusunda olgu bilim deseninde tasarlanmıştır.Olgubilim araştırmalarında amaç bireylerin bir olguya ilişkin yaşantılarını, algılarını ve bunlara yüklediği anlamları ortaya çıkarmaktır (Yıldırım ve Şimşek 2013). Çalışma grubu Araştırmanın çalışma grubu probleminin farklı boyutlarını ortaya koymak ve değişik görüşlere yer verebilmek için toplam 25 katılımcı amaçlı örnekleme tekniklerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi temel alınarak seçilmiştir (Yıldırım ve Şimşek, 2013). Maksimum çeşitlilik örneklemesine uygun olarak, çalışma grubunda yer alan katılımcıların seçiminde branş, okul türü, cinsiyet, eğitim durumu, kıdem, gibi özelliklerin farklı olması göz önünde bulundurulmuştur. Araştırmaya katılım tamamıyla gönüllülük ilkesine dayandırılmıştır.Öncelikli olarak okul müdürleri ile görüşülmüştür.Daha sonra okul müdürleri aracılığı ile görüşme yapılacak öğretmenlerden özel randevular alınmıştır.Katılımcıların düşünce ve duygularını paylaşmaya oldukça istekli oldukları görülmüştür.Aynı okuldan ikiden fazla öğretmenle görüşülmemiştir.Aynı okulda çalışan öğretmenlerin ortak okul kültüründen, tutumlardan kaynaklı ortak özelliklere sahip olabilecekleri düşünüldüğü için bu yönde bir seçim yapılmıştır. Tablo 1.Nitel çalışma grubundaki katılımcıların demografik özellikleri Sıra Cinsiyet Kıdem Okul Branş Mezuniyet K.1 Erkek 21 ve Üzeri Yıl Lise Matematik Fen Edebiyat K.2 Bayan 0-5 Yıl Ortaokul Müzik Eğitim Fakültesi K.3 Bayan 0-5 Yıl Lise Biyoloji Fen Edebiyat K.4 Erkek 11- 15 Yıl Lise Matematik Yüksek Lisans K.5 Erkek 11- 15 Yıl Ortaokul Din Kültürü Eğitim Fakültesi K.6 Bayan 6-10 Yıl İlkokul İngilizce Eğitim Fakültesi K.7 Erkek 21 ve Üzeri Yıl İlkokul Sınıf Öğretmeni Ön Lisans K.8 Erkek 11- 15 Yıl Ortaokul Sosyal Bilgiler Fen Edebiyat K.9 Erkek 21 ve Üzeri Yıl İlkokul Sınıf Öğretmeni Eğitim Fakültesi K.10 Bayan 6-10 Yıl Lise İngilizce Eğitim Fakültesi Fen K.11 Erkek 11- 15 Yıl Ortaokul Fen- Edebiyat ve Teknoloji K.12 Erkek 6-10 Yıl Lise İngilizce Eğitim Fakültesi K.13 Bayan 0-5 Yıl Lise İngilizce Yüksek Lisans K.14 Erkek 16-20 Yıl Lise Coğrafya Yüksek Lisans K.15 Erkek 21 ve Üzeri Yıl Ortaokul Beden Eğitimi Eğitim Fakültesi K.16 Erkek 11- 15 Yıl Ortaokul Matematik Fen Edebiyat K.17 Erkek 21 ve Üzeri Yıl İlkokul Sınıf Öğretmeni Yüksek Lisans K.18 Erkek 21 ve Üzeri Yıl Lise Edebiyat Yüksek Lisans K.19 Bayan 11- 15 Yıl Ortaokul Sosyal Bilgiler Fen Edebiyat K.20 Erkek 11- 15 Yıl Lise Coğrafya Fen Edebiyat K.21 Erkek 16-20 Yıl Ortaokul Tek. Tasarım Eğitim Fakültesi K.22 Bayan 16-20 Yıl Ortaokul Türkçe Eğitim Fakültesi K.23 Erkek 6-10 Yıl İlkokul Sınıf Öğretmeni Eğitim Fakültesi Okul Öncesi K.24 Erkek 0-5 Yıl İlkokul Eğitim Fakültesi Öğr. Fen ve K.25 Erkek 13 Yıl B.Sanat M. Yüksek Lisans Teknoloji 3910 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 Görüşmeye katılan 25 öğretmenin 18’i erkek 7’si bayan; 9’u lisede 9’u ortaokulda 7’si ise ilkokul da çalışmakta; 11’i eğitim fakültesi, 7’si fen edebiyat, 6’sı yüksek lisans, 1’i ise ön lisans mezunudur. Veri Toplama Araçları Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Bu çalışmada kullanılan görüşme formu yaklaşımında, görüşme sırasında irdelenecek konu ile ilgili sorular önceden hazırlanır.Açık uçlu sorular ve incelemeler insanların deneyimlerini algıları fikirleri duyguları ve bilgileri ile ilgili derinlemesine cevaplar alınmasını sağlar (Patton, 2014:4). Yıldırım ve Şimşek (2013: 122) bu yaklaşımda görüşmecinin önceden hazırladığı soruları, çalışılan konu ve alana sadık kalarak sorduğunu ve ayrıntılı bilgi almak amacıyla ek soru sorabildiğini belirtmiştir. Görüşme sorularının hazırlanmasında, öncelikli olarak literatür araştırmalarından yararlanılmıştır.Yapılan çalışma neticesinde 13 soru hazırlanmış ve 3 öğretmenle pilot uygulama gerçekleştirilmiştir. Soruların açık ve anlaşılır olup olmadığı, araştırmanın amacına uygun olarak cevapları ölçme düzeyi tez danışmanıyla beraber incelenerek soruların iç geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır. Pilot uygulamada elde edilen veriler ışığında yanlış anlaşılabilecek veya yanlış yorumlamalara neden olabilecek görüşme soruları düzeltilmiştir. Düzeltmeler sonucunda üç soru çıkartılmış, beşi demografik bilgileri içeren on iki soruluk görüşme formu elde edilmiştir.Sonra da asıl görüşme çalışması yapılmıştır. Verilerin Analizi Yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine uygun olarak görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.İçerik analizi, görüşme sürecinde toplanan verilerden birbirine benzeyenleri belirli temalar altında bir araya getirilerek düzenli bir şeklide sunulur (Aydın, 2005). Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Nitel araştırmada geçerlik, ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı olguyu doğru ölçmesi, araştırmacının araştırdığı olguyu yansız olarak ortaya koyması anlamına gelir.Kısaca, araştırma sonuçlarının doğruluğunu konu edinir. Bu araştırmanın iç geçerliğini arttırabilmek için elde edilen bulguların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, danışman eşliğinde, araştırmacı tarafından kontrol edilmiştir. (Yıldırım ve Şimşek, 2013) Nitel araştırmada güvenirliğin arttırılması için ise araştırmanın her bir aşamasının ve izlenen yolun ayrıntılı olarak tanımlanması gerekir. Bu araştırmada güvenirliliği arttırmak için toplanan veriler ayrıntılı bir şekilde rapor edilmiş ve araştırmacının sonuçlara nasıl ulaştığı açıklanmıştır (Büyüköztürk,2013). Güvenirliği sağlamak adına araştırmada veri kaynağı olan kişilerin açık bir biçimde tanımlanması için, katılımcılara dair demografik özellikler tablo halinde sunulmuştur.Böylece benzer araştırma yapan diğer araştırmacılar örneklem oluştururken bu tanımlamaları dikkate alabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2013). Araştırmacı, katılımcıların öğretmenlik mesleğinin imajı konusundaki düşüncelerini ortaya çıkarmaya çalışırken mümkün olduğu kadar nesnel tavır sergileyerek dış güvenirliği sağlamaya çalışmıştır. (Yıldırım ve Şimşek, 2013). Yıldırım ve Şimşek (2013)’e göre araştırmanın geçerliği ve güvenirliğini sağlama açısından katılımcıların gönüllü olmaları önemli bir faktördür.Bu amaçla öğretmenlere araştırmaya gönüllü katılmalarını sağlamak amacıyla araştırmanın önemi anlatılmış ve gönüllü olan öğretmenlerle görüşme gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmada görüşme yoluyla elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile çözümlenmeye çalışılmıştır.Görüşmelerde kişilerin her bir soruya verdikleri cevaplar, özelliklerine göre birbirine benzer ve birbirinden farklı olma durumlarına göre analiz edilerek gruplandırılmıştır.Belirlenen görüşler frekans (f) ve yüzde (%) olarak ilgili tablolarda gösterilmiş katılımcıların açıklayıcı ve belirleyici görüşleri doğrudan alınarak bulgulara eklenmiştir. 3911 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 Bulgular ve Yorum Bu bölümde araştırmanın yedi alt problemine ilişkin elde edilen bulgular ve bu bulgular doğrultusunda oluşturulmuş tabloların analizleri yer almaktadır. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular Katılımcılara yöneltilen“Öğretmenlerin mesleki imajları hakkındaki düşüncelerinizi belirtiniz?” sorusuna vermiş oldukları yanıtlardan elde edilen bulgular Tablo 2’ de verilmiştir. Tablo 2. Öğretmenlerin mesleki imajlarına yönelik görüşleri Tema Alt tema f % Olumlu 6 24 Öğretmenlerin mesleki imajlarına Olumsuz 19 76 yönelik görüşleri Toplam 25 100 Öğretmenlerin mesleki imajı hakkında sorulan soruya verilen cevaplar incelediğinde görüşme yapılan katılımcıların % 76‘sı öğretmenlik mesleğinin imajını olumsuz bulmuş % 24’ü ise olumlu bulmuştur. Olumlu ve olumsuz görüş belirten katılımcıların bazılarının düşünceleri şöyledir: K7. “Bir peygamberlik mesleği olması bakımından sağlam bir imaja sahiptir.Bu mesleğin gereklerini yerine getirenler bu imajı korumaktadır.” K9. “Öğretmenlik mesleğinin imajı kamudaki diğer memurlara göre (polislik, sağlık çalışanı ve maliye, sgk ) daha iyi konumdadır.” K11. “90’lı yıllardan sonra ekonomik bir rahatlığa kavuşuldu, bu da öğretmenlerin imajını olumlu etkilemiştir.” K13. “Kendilerine has olumlu bir imaja sahip olduğunu düşünüyorum. Çünkü toplumda bilirkişi, edep ve ahlak temsili olarak kabul edilmektedir.” K19. “Orta derecede olumlu imaja sahip olduğunu düşünmekteyim.” K25. “Öğretmenlerin mesleki imajı diğer mesleklerle karşılaştırıldığında iyidir diyebiliriz.Bu yargıya varmamızı sağlayan faktörler toplumda öğretmenlere saygı gösterilmesi, üniversite öğrencilerinin öğretmen olmak için çaba sarf etmesi gibi faktörlerdir.K6.“Geçmişte gurur duyulan ideal bir meslekti ve toplumda en önemli mesleklerden biri olarak kabul edilirdi ancak şu anda öyle değil.” K14. “Okul, aile ve öğrenci dengesi bozulduğundan öğretmenlik mesleğinin imajı kalmamıştır.” K15. “Mesleki imajın olumsuz olduğunu düşünüyorum ancak bu sadece öğretmenler ile ilgili bir durum değil diğer devlet memurları için de bu durum geçerlidir. Çünkü eskiden kamu otoritesi ve korkusu vardı, şimdi ise vatandaş otoritesi ve bundan çekinen devlet memuru var.” K18. “Öğretmenin mesleki imajı denildiğinde ideal anlamda öğrenci, veli üzerinde yetkin bir meslek elemanı olmaktır.Şu anda öğretmenlerin mesleki imajı sıfırlanmış konumdadır.” İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular Katılımcılara yöneltilen“Öğretmenlik mesleğinin imajının oluşmasına etki eden faktörler nelerdir?” sorusuna vermiş oldukları yanıtlardan elde edilen bulgular tablo 2’de verilmiştir. Tablo 1. Öğretmenlerin mesleki imajını etkileyen faktörlere yönelik görüşler Tema Alt Tema f % MEB 10 18,1 Toplumsal faktörler 6 10,9 Medya 5 9,9 Siyasi aktörler 8 14,5 Öğretmenden 12 21,8 Öğretmenlerin mesleki kaynaklanan faktörler imajını etkileyen faktörlere Mevcut öğretmen sayısının ve yönelik görüşleri atama bekleyen öğretmen sayısının 3 5,4 fazlalığı Velilerin tutumu 3 5,4 Ekonomik koşullar 4 7,2 Örgütlenme ve dayanışma bilinci 3 5,4 Kişisel imaj 1 1,8 3912 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 Mesleki imajı etkileyen faktörlere yönelik katılımcıların görüşlerine bakıldığında siyasi aktör alt teması altında; hükümetlerin öğretmeni sahipsiz ve yalnız bırakması, öğretmene değer vermemesi çünkü devlet öğretmenine ne kadar değer verirse toplumda öğretmenine o kadar değer vermektedir, görüşü belirtilmiştir. MEB alt teması altında ise milli eğitimin öğretmene yüklediği anlam ve roller, eğitim politikalarındaki tutarsızlıklar, yapılan çalışmalarda öğretmenlerin görüş ve düşüncelerinin alınmaması, veli ve öğrenci her zaman haklıdır anlayışı ile öğretmenin pasif bir konuma itilmesi olarak belirtilmiştir. Medyadan kaynaklanan nedenler ise öğretmenlerle ilgili görsel ve yazılı medyada olumsuz örneklere çok yer verilirken olumlu örneklerin ise az yer almasıdır. Öğretmenden kaynaklanan nedenlere bakıldığında ise; öğretmenlerin birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmemeleri, öğretmenlerin niteliği ve kendilerini geliştirememeleri, öğretmenlerin kişisel hataları, öğretmenlerin kötümser düşünce ve davranışları, öğretmenlerin performans düzeyleri, öğretmenlerin değişen rolleri ve bu rolleri öğretmenlerin tam anlamıyla yerine getirememeleri olarak belirtilmiştir. İmajı etkileyen diğer faktörler ise velilerin tutum ve davranışlarıyla öğretmenleri baskı altına almaları, gerek atama bekleyen öğretmen sayısı gerekseistihdam edilen öğretmen sayısının fazlalığı öğretmenlerde yüz eskimesine neden olmaktadır. Toplum içerisinde mesleğe yönelik kalıp yargıların- yılın yarısı yatıyor az çalışıp çok kazanıyor- olması mesleğin imajını olumsuz etkilemektedir. Öğretmenlerin mesleki imajını etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin bir kısmı aşağıda belirtilmiştir: K25.“Öğretmenlerin mesleki imajını etkileyen faktör öncelikle fiziksel görünümüdür. Fiziksel görünümü etkileyen faktörler ise; kılık-kıyafet(temizlik, uyumluluk, çeşitlilik), kişisel bakım(saç, sakal, bıyık tıraşı, parfüm, tırnak, ağız ve diş sağlığı.) dır. İkinci olarak öğretmenin akademik başarısıdır. Akademik başarısını da üniversitedeki aldığı eğitim, alanı ile ilgili yaptığı çalışmalar ve öğretmenlik mesleği (formasyon) ile ilgili yaptığı çalışmalar… Üçüncü olarak ise öğretmenin iletişimidir. Öğretmenin iletişimi güçlü… Dördüncü olarak öğretmenlerin kişisel özellikleridir. Adil, tutarlı, dürüst, toplumsal değerleri benimseme ve uygulama, görev sorumluluğuna dikkat etme gibi özelliklere sahip olması…” K10. “Öğretmenlerin statüsünün ve imajının düşük olduğuna inanıyorum. Buna neden olan faktörlere bakıldığında: Öğretmenlerin sadece not vermekle görevliymiş gibi algılanması, aileler ve öğrencilerin başarıyı ve öğrenmeyi sadece yüksek nota bağlamaları, okulun zorunlu olarak gelinmesi gereken bir kurum olarak görülmesi. Diğer taraftan öğrencilerin, öğrenme seçenekleri oldukça fazla olması yani dershane, özel ders imkânı, etüt merkezleri, teknolojik olanakların gelişmesi.” K4. “Arz-talep dengesizliği 400.000 civarı atama bekleyen öğretmen olması az olanın kıymetli çok olanın kıymetsiz olduğu anlayışını doğruluyor.Bazı öğretmenlerin sapkın davranışları (cinsel taciz, dayak, cinayet vs.) bulunması öğretmenlik mesleğinin imajını olumsuz etkiliyor.”K17. “İmajın azalmasında değişik faktörlerin etkili olduğunu düşünüyorum.Bunda en önemli etken siyasal etkenler ve bakanlık politikalarıdır.Bakanlık politikalarından dolayı öğretmen kolay ulaşılabilir, kolay harcanabilir ve kolay hırpalanabilir bir mesleğe dönüştü.Öğretmenden kaynaklanan nedenler ise; kolektif bilinç ve ekip ruhu yok.Diğer taraftan mesleki birlikteliğin olmamasından dolayı öğretmenler siyasal anlamda çok kolay linçe tabi tutulabiliyor. Sendikalar bile bir araya gelerek öğretmenlerle ilgili meseleler konusunda ortak bir noktaya varamıyor……” K10.“Öğretmenlerin kendisini gerçekten nitelikli olarak yetiştirmemesi bazı olumsuz örneklerin medya da daha çok ön planda olması, öğretmenlerin toplumu yönlendiren, etkileyen rolünün teknoloji ile birlikte geride kalması K18.“Maalesef öğretmenlik mesleği tüm yetkisi elinden alınan kendisine hareket alanı tanınmayan bir meslek haline geldi. Elinden malzemeleri alınan bir marangoz nasıl zanaatını icra edemezse… Serbest piyasadaki müşteri her zaman haklıdır mantığı, eğitimde de kabul görmeye başlamış durumda. Bunun doğrultusunda ise; öğrenci ve veli haklıdır mantığı geçerli olmaya başlamış bu ise her meselede öğretmeni suçlayan haksızlığa iten bir anlayışı da beraberinde getirmiştir.Tüm bunlar imajı olumsuz etkilemiştir”.K15. “Mesleki imajın olumsuz olduğunu düşünüyorum ancak bu sadece öğretmenler ile ilgili bir durum değil diğer devlet memurları için de geçerlidir. Çünkü eskiden kamu otoritesi ve korkusu vardı, şimdi ise vatandaş otoritesi ve bundan çekinen devlet memuru var”. K19. “En önemli faktör mesleki örgütlenme ve dayanışmanın olmaması.Bu konuda Sağlık Bakanlığı örnek gösterilebilir.Doktora saldırı olduğunda herkes kenetlenerek seslerini duyurup, haklarını arayabiliyor.Hâlbuki öğretmenin başına bir sıkıntı geldiğinde başta okul müdürü dâhil olmak üzere herkes öğretmeni yalnız bırakabiliyor”. K21. “En önemli faktörün mevcut eğitim anlayışı ve uygulamalar olduğunu 3913 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 düşünüyorum. Şu anda öğretmen pasif, öğrenci ise hakim konumda… Şu anda öğretmenle kavga etmeye hazır bir veli profili var”. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular Katılımcılara yöneltilen“öğretmenlerin mesleki imajını geçmişle kıyasladığınızda nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna verdikleri yanıtlardan elde edilen bulgular Tablo 3’te verilmiştir. Tablo 3 .Öğretmenlerin mesleki imajının geçmişe göre durumu Tema Alt tema f % Daha iyi konumdadır. 1 4 Öğretmenlerin mesleki imajı Daha kötü konumdadır. 19 76 hakkındaki görüşleri Görüş belirtmeyenler 5 20 Toplam 25 100 Öğretmenlerin mesleki imajının geçmişle kıyaslamasına dair soruya 25 katılımcının, 19’u (%76) daha kötü konumda olduğunu belirtirken, 5’i ise (%20) daha iyi konumda olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin görüşlerinin bir kısmı aşağıda belirtilmiştir: K1. “Geçmişte öğretmenler her yerde devletin temsilcisi olarak değerlendirilir ve itibar görürlerdi ama bu anlayış kalmadığından dolayı imaj da geçmişe göre zayıflamıştır”. K.2.“Eskiden öğretmen imajı daha olumluydu, öğretmen kıymetli ve ulaşılmazdı.Şimdi ise ‘’Hiçbir şey olamazsan öğretmen ol” anlayışı var”. K12.“Öğretmenlik mesleğinin imajı geçmişe kıyasla daha olumludur.Buna etken ise yetişmiş insan ihtiyacının günümüzde daha da artması bunun ise ancak eğitim aracılığıyla gerçekleşebileceği düşüncesidir”. K14.“Geçmişe göre öğretmenlik mesleğinin imajı azalmış durumdadır (kendi öğrencilik yıllarımla karşılaştırdığımda bunu daha net görmekteyiz.)Kanun ve yönetmelikler öğretmenin elini kolunu bağlamaktadır”.K16.“Küreselleşmiş dünyada kitle iletişim araçları ile birlikte bilgi ucuzlamış hatta değersizleşmiş … Bilginin otoritesi olan öğretmen bu konumunu yitirmiş, bu durum öğretmenlik mesleği imajının zayıflamasına neden olmuştur”.K.19.“Geçmişe göre imajımız daha olumsuzdur.Bunda toplumdaki kapitalist anlayış ve vatandaşlık bilincinin etkili olduğunu düşünmekteyim.Geçmişte devlet memurları her şekilde haklıydı. Şimdiyse vatandaş vergi verdiği için daha iyi hizmet alma ve hesap sorma hakkını kendisinde görüyor. Çoğunlukla bunu yanlış usul ve yöntemlerle yapsa da”.K25.“Olumsuz yönde etkilendiğini düşünüyorum.Öğretmenler eskiden devleti temsil ediyordu ve öğretmenlerin devletin gücünü arkasına alarak kuvvetli bir görünümü vardı. Şimdi böyle değil... Eskiden çok açık olmasa da öğretmenlerin yaşam kalitesi diğer bireylere göre iyiydi ama şimdi değil…Tüm bunlar öğretmenin imajını etkilemektedir”. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular Katılımcılara yöneltilen:“Öğretmenlerin statüsü hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?’’ sorusunaverdikleri yanıtlardan elde edilen bulgular Tablo 4’te verilmiştir. Tablo 4. Mesleğin statüsü hakkındaki görüşleri Tema Alt tema f % Statüsünü yüksek bulanlar 5 20 Öğretmenlerin Statüsünü düşük bulanlar 18 72 mesleğin statüsü Görüş belirtmeyenler 2 8 hakkındaki görüşleri Toplam 25 100 Mesleğin statüsüne yönelik soruya 25 katılımcının verdiği cevaplar incelendiğinde; 5 katılımcı (% 20) mesleğin statüsünü yüksek bulurken 18 katılımcı (%72) mesleğin statüsünü düşük bulmuş ve 2 (% 8) katılımcı ise görüş belirtmemiştir. Bu rakamlara göre görüşmeye katılan öğretmenlerin büyük bir kısmı öğretmenlik mesleğinin statüsünü düşük bulmuştur. Statüsünü düşük bulanlar sebep olarak; ekonomik koşullar, mesleğin toplum tarafından kolay bir meslek olarak algılanması, öğretmen sayısının fazlalığı, eğitimdeki başarısızlıklarda birinci derecede öğretmenin sorumlu tutulması, 3914 Ünsal, S., &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/jhs.v13i3.3908 öğretmenden beklentilerin fazla olması bu beklenti gerçekleşmediğinde yaşanan hayal kırıklığı, maddi değerlerin toplumda daha başat bir değer haline gelmesi, öğrenci merkezli eğitimin yanlış uygulanması, öğretmende güç (silah) ve para olmaması, yeni iş kolları ve mesleklerin çıkması olarak belirtmişlerdir. Mesleğin statüsünü yüksek bulanlar ise sebep olarak, bireylerin ve toplumun ihtiyacı olan eğitimin ancak öğretmenler aracılığıyla gerçekleşebilmesini, mesleğin ekonomik olarak iyi konumda olmasını belirtmişlerdir. Katılımcıların mesleğin statüsüne yönelik görüşlerinin bir kısmı aşağıda belirtilmiştir. K1.“Tüm olumsuzluklara rağmen toplumda öğretmenliğin olumlu bir statüsü vardır.Çünkü toplumların eğitime ihtiyacı var, bu ise ancak öğretmen aracılığıyla gerçekleşebilir.”K5.“Saat olarak az çalıştığımızı düşünüyorum. Saat hesabı yapıldığında iyi kazandığımızı düşünüyorum.Fiziksel anlamda bizden daha ağır meslekler var. Gerek ekonomik koşul olsun gerekse statü bakımından iyi konumda olduğumuzu düşünmekteyim.”K11. “Ekonomik olarak geçmişe göre iyi konumdayız.Statü konusunun da göreceli bir konu olduğunu düşünmekteyim. Eğer alt sosyo- ekonomik bir yapıdan gelmiş isek statümüz yüksek eğer üst sosyo- ekonomik düzeyden gelmişsek statümüz düşük olacaktır. Ben köyde doğan ve akrabaları da hala köyde yaşayan…” K2.“İnsanların gözünde statüsü düşük, çünkü hiçbir şey yapmadan kolay para kazanılan bir meslek olarak görülüyor.Öğretmenlik kolay gözüken ama aslında zor bir meslek.” K21. “Geçmişe göre statüsünde bir kayıp var bu doğal bir süreç çünkü sayımız hızla artıyor. Yeni meslek grupları ve iş kolları çıkıyor öğretmenlik mesleği de bunlar arasında kendine yer bulmaya çalışıyor.” K6. “Öğretmenlerin eskiye oranla statüsünün daha altta olduğunu düşünüyorum. Sebeplerine bakıldığında: değişen toplumsal şartlar, Milli Eğitim Bakanlığının yanlış politikaları, toplumun öğretmenleri her şeyi değiştirecek, düzeltecek bir sihirbaz olarak görmesi, öğrencileri çok üst düzeyde görüp başarısızlıktan dolayı öğretmenleri suçlamaları görülmektedir. K8. Öğretmenliğin statüsünün olumsuz olduğunu düşünmekteyim.Toplumda bir nevi çocuk bakıcısı olarak algılanmaktayız.Bu aslında öğretmenlik mesleğinin doğasından kaynaklanmaktadır.Ülkemizde statü, para ve silahla ölçülmekte.Öğretmenlerde de her ikisi bulunmadığı için statüsü oldukça gerilerdedir. K10. “Öğretmenlerin statüsünün düşük olduğuna inanıyorum. Buna neden olan faktörlere bakıldığında: Öğretmenlerin sadece not vermekle görevliymiş gibi algılanması, aile ve öğrencilerin başarıyı ve öğrenmeyi sadece yüksek nota bağlamaları, okulun zorunlu olarak gelinmesi gereken bir kurum olarak görülmesi yer alır. Diğer taraftan öğrencilerin, öğrenme seçeneklerinin oldukça fazla olması…” Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular Katılımcılara yöneltilen “Öğretmenlerin saygınlığı konusundaki düşünceleriniz nelerdir” sorusuna verdikleri yanıtlardan elde edilen bulgular Tablo 5’de verilmiştir. Tablo 5. Mesleğin saygınlığı hakkında görüşler Tema Alt tema f % Saygınlığının yüksek olduğunu 6 24 düşünenler. Öğretmenlerin Saygınlığının düşük olduğunu mesleğin saygınlığı 19 76 düşünenler. hakkındaki görüşleri Toplam 25 100 Öğretmenlerin toplumdaki saygınlığıyla ilgili soruda katılımcıların, 6’sı (%24) öğretmenlik mesleğinin saygınlığının yüksek olduğunu düşünürken, 19 (% 76) katılımcı ise toplumda öğretmenlik mesleğinin saygınlığının düşük olduğunu düşünmektedir.Öğretmenler saygınlığın düşmesine neden olan faktörleri; öğrenci ve velilerin tutumları, öğretmenin değişen rolleri ve öğretmenden beklentilerin farklılaşması, teknolojik gelişme ve küreselleşme bağlamında herkesin bilgiye rahatlıkla ulaşabilmesi, öğretmenler arasında dayanışma ve birlikteliğin olmaması, eğitim anlayışının öğrenci merkezli olmaktan çıkıp, öğrenci egemen bir yapıya bürünmesi, siyasi aktörlerin öğretmen aleyhine konuşması ve öğretmenlerin her meselede günah keçisi ilan edilmesi olarak değerlendirmiştir. Mesleğin saygınlığı konusunda öğretmenlerin görüşleri aşağıda belirtilmiştir.