mój ogródek MAREK MAJOROWSKI Iglaki w kompozycjach ogrodowych MAREK MAJOROWSKI Iglaki w kompozycjach ogrodowych MULTICO Oficyna Wydawnicza Tekst i zdjęcia: Marek Majorowski Autor serdecznie dziękuje wszystkim osobom, które pozwoliły sfotografować swoje ogrody. Rysunki: Anna Pokora wg koncepcji Autora Okładkę wg koncepcji Wojciecha Sobolewskiego wykonała Emilia Malcherek Zdjęcia na okładce: Autor © MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2002, 2013 Wszelkie prawa zastrzeżone MULTICO Oficyna Wydawnicza sp. z o.o. 00-232 Warszawa, ul. Ciasna 6 tel. 22 564 08 00, fax 22 564 08 03 e-mail: [email protected] ISBN 978-83-7763-253-6 ■ ■ ■ I e mail. [email protected] www.Iasksiazek.pl tel. 22 564 08 00 faks: 22 564 08 03 Spis treści Wstęp 6 Rośliny iglaste w ogrodzie 8 Zakładanie ogrodu z iglaków 9 Szukanie inspiracji do tworzenia kompozycji 11 Dobór iglaków do kompozycji ogrodowych 15 Kształt roślin 15 Formy krzaczaste 16 Formy szerokostożkowe 16 Rośliny iglaste w kompozycjach Formy kuliste i jajowate 16 ogrodowych 47 Formy kolumnowe i wąskostoż- Akcenty optyczne w postaci igla­ kowe 17 ków 47 Formy zwisające (płaczące) 18 Tło z iglaków dla innych kompozy­ Formy płożące 18 cji roślinnych 50 Barwa i jej zmienność 20 Przegrody wewnętrzne z iglaków 53 Faktura roślin 22 Iglaki jako element maskujący nie­ Zasady i sztuka tworzenia kom­ estetyczne miejsca 54 pozycji z roślin iglastych 25 Kącik wypoczynkowo-biesiadny Zasady tworzenia grupowych z iglakami 56 kompozycji z iglaków 25 Iglaki w części frontowej ogrodu 58 Unikanie zagęszczenia kompo­ Kompozycje roślinno-skalne zycji 25 z iglakami 60 Ograniczona liczba gatunków Kompozycje z iglaków z elementa­ i odmian w grupie 25 mi wodnymi 64 Dobór konkretnych gatunków Iglaki w kompozycjach z roślinami i odmian w grupie 26 liściastymi 67 Harmonijny dobór barw 27 Kompozycje z iglaków z kamienia­ Piętrowy układ kompozycji 29 mi naturalnymi 74 Gra cieni 30 Iglaki w kompozycjach z innymi Elementy pionowe i poziome 31 elementami nieroślinnymi 77 Zestawianie iglaków w jednostki Przedogródek i ogród przydomo­ kompozycyjne 32 wy z iglaków 81 Kompozycja jednoelementowa 1 Przedogródek z iglakami w głów­ soliter 34 nej roli 81 Kompozycja dwuelementowa 35 Ogrody przydomowe z udziałem Kompozycja trójelementowa 36 iglaków 85 Kompozycja czteroelemento- Ogród nawiązujący do stylu ja­ wa 38 pońskiego 85 Kompozycja pięcioelementowa 39 Ogród z elementami stylu ame­ Ruchome kompozycje w pojemni­ rykańskiego 88 kach 40 Słowniczek 92 Iglaki pozwalają na Wstęp Ogromne znaczenie w kompozycji, a tworzenie dekora­ zarówno przed, jak i za domem, mają cyjnych i funkcjonal­ rośliny. Wśród wielu sadzonych ga- I nych kompozycji w ogrodzie Ogród przydomowy, składający się tunków oraz odmian drzewa i krzewy JI z części frontowej i tej za domem, iglaste, potocznie zwane iglakami, za-11 powinien być postrzegany jako har­ czynają odgrywać pierwszoplanową I monijne dopełnienie budynku miesz­ rolę. Ich niepowtarzalne walory to kalnego. Różnorodność stylów oraz przede wszystkim: duże zróżnicowa- I Kompozycje z roślin iglastych w części bogactwo motywów kompozycyj­ nie form, ładne barwy, ciekawa faktu-1 frontowej i za do­ nych wydają się wprost nieograniczo­ ra, zimozieloność, a także stosunko- 1 mem powinny har­ ne. To od nas zależy, w jakim stopniu wo łatwa uprawa i nieskomplikowana i monizować z bryłą budynku mieszkal­ uda się nam stworzyć wymarzony pielęgnacja. Chcąc umiejętnie wyko- 1 nego ogród. rzystać te wszystkie zalety do stwo- I rżenia dekoracyjnego, a zarazem funkcjonalnego ogrodu, nie wystarczy ' poznać bogaty świat gatunków i od- I mian iglaków. Trzeba również zgłębić I zasady ich zestawiania w grupy i two- j rżenia mniej lub bardziej złożonych kompozycji w ogrodzie. Mam nadzieję, że informacje, wska­ zówki i konkretne przykłady przed­ stawione w tej książce będą przydat­ ne nie tylko zwolennikom iglaków, ale także każdemu miłośnikowi sztuki 6 ogrodowej. Rośliny iglaste w ogrodzie Krzewy iglaste w po­ łączeniu z roślinami liściastymi na tle obszernych traw­ ników tworzą wspa­ niale kompozycje przestrzenne Rośliny iglaste one wspaniale kompozycje prze- i strzenne. Zainteresowanie drzewami w ogrodzie i krzewami iglastymi wiąże się z zi- i motrwałością ich ulistnienia i stosun­ W ogrodach przydomowych Europy kowo powolnym wzrostem tych ro-1 Zachodniej iglaki występują po­ ślin. Powyższe cechy sprawiają, że I wszechnie już od dobrych kilkudzie­ iglaki coraz częściej stają się podsta- sięciu lat, natomiast w naszym kraju kompozycji ogrodowej w każdej i Bogactwo form moda na nie nastała pod koniec lat porze roku. pokrojowych i róż­ osiemdziesiątych. W połączeniu z zi­ Rośliny iglaste pochodzą z różnych i norodność kolory­ mozielonymi krzewami liściastymi, ra­ kontynentów i stref klimatycznych. J styczna igłaków są imponujące batami z bylin i trawnikami tworzą Większość z nich najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych, ale są i takie, które dobrze się czują w cie- ! niu. Łatwo się dostosowują do roz- I maitych warunków siedliskowych; I wiele z nich znakomicie sobie radzi j na glebach suchych, inne mogą ro- i snąć w miejscach podmokłych, a na- j wet w wodzie. Iglaki odznaczają się bogactwem form pokrojowych i zróżnicowaniem kolorystycznym. Ponadto co roku na rynku pojawiają się nowo wyhodo- j wane odmiany, które mogą dodat­ kowo urozmaicić już istniejące kom- pozycje. 8 Zakładanie ogrodu z iglaków Założenie ogrodu, gdzie panuje ład i harmonia, wbrew pozorom nie jest takie proste. Chcąc uniknąć błędów i dodatkowej pracy związanej z po­ prawianiem kompozycji, najlepiej jest naśladować już istniejące wzorce i rozwiązania aranżacyjne. W tym ce­ lu można się zapoznać z przykłado­ wymi projektami znajdującymi się Ciekawe zestawienie w wielu fachowych czasopismach grupowe roślin igla­ I książkach. Jednak najbardziej prze­ stych w Ogrodzie mawiają do wyobraźni ładnie zapro­ Botanicznym Uniwer­ sytetu Warszawskie­ jektowane ogrody z oryginalnymi go może stanowić kompozycjami, które można spotkać wzór do naśladowa­ w sąsiedztwie lub u znajomych. Do­ nia w kompozycjach ogrodów przydomo­ skonałym źródłem inspiracji do two­ wych rzenia niepowtarzalnych kompozycji są ogrody botaniczne, arboreta czy wiedni dobór roślin i artefaktów, czyli sama natura. Na podstawie wzorców elementów aranżacyjnych powstałych pochodzących z otaczającego krajo­ w wyniku pracy ludzkiej. Znajomość brazu mogą powstać ogrody o cha­ tworzywa roślinnego, zwłaszcza jego rakterze naturalistycznym. cech botanicznych, pozwala na takie Zakładając ogród, powinniśmy grupowanie drzew i krzewów, żeby W ogrodach przydo­ uwzględnić specyficzne cechy klima- po kilku latach miały zagwarantowa­ mowych często się spotyka oryginalne tyczno-glebowe danego terenu, kie­ ną przestrzeń do swobodnego wzro­ kompozycje z udzia­ rując główną uwagę na warunki mi- stu. Przeładowane roślinami ogrody łem iglaków kroklimatyczne wybranego miejsca. Często w niezbyt odległych zakąt­ kach tego samego ogrodu mogą one być zupełnie odmienne. To właśnie mikroklimat nawet niewielkiego ob­ szaru ma decydujący wpływ na wzrost i rozwój roślin. Iglaki najlepiej rosną w grupach, gdyż wtedy stwa­ rzają sobie nawzajem sprzyjające wa­ runki, tzn. zwiększoną wilgotność podłoża i powietrza. Ułatwiają w ten sposób również rozwój przyjaznych mikroorganizmów glebowych. Decydującą rolę przy tworzeniu kom­ pozycji ogrodowej odgrywa odpo­ 9 Ogrody przeładow ne roślinami iglast) mi wyglądają dość monotonnie wyglądają nieciekawie i z czasem tra­ ny ogrodu mają wpływ nie tylko zgro­ cą harmonię. Pamiętajmy, że iglaki madzone gatunki i odmiany roślin powinny współgrać z innymi elemen­ oraz ich wzajemne połączenie, ale tami kompozycji, takimi jak: kamie­ również istniejąca infrastruktura i pej­ nie, schodki, oczka wodne, altany, zaż otaczający ogród. Duże znaczenie i tworzyć z nimi jednolitą całość. odgrywa także właściwe wkompono­ Styl ogrodu i atmosfera w nim panu­ wanie bryły budynku mieszkalnego jąca nie powstają od razu. Oprócz do­ w otoczenie. Wiąże się to już na sa­ brego projektu trzeba wielu lat starań mym początku ze starannym opraco­ i wytrwałej pracy, aby osiągnąć zamie­ waniem koncepcji zagospodarowania rzony cel. Na ostateczny efekt wizual­ całego układu przestrzennego. 0 ostatecznym efek- cie wizualnym ogro­ du decyduje nie tylko kompozycja wewnętrzna, ale również ogrodzenie i najbliższe otoczenie 10