H.C. ANDERSEN Sheekaxariir 2005 LI A M O S H.C. ANDERSEN Sheekaxariir 2005 RUGKUTUBEEDKA BOQORTOOYADA Buugga Sheekaxariir ee H.C.Andersen oo loogu talagalay qoysaska soo doolay waxaa soo saaray Rugkutubeedka Boqortooyada,diyaarintiisiina waxaa iska kaashaday Sanduuqa HCA 2005,Wasaaradda Qaxootiga, Doolka iyo Qalabixinta,Wasaaradda Waxbarashada,Guddida Rugkutubeedka,Ururka Rugkutubeedka ee Dhenmaarig, Rugkutubeedka Dawladda iyo ka Doolka iyo Rugkutubeedka Boqortooyada. Tafatirka:Jytte Hilden iyo Claus Olsen Jaangoynta shaxannada iyo tekiska buugga:Mikkel Sonne Jeldiga:Claus Seidel Waxa u tarjumay carabi:Duna Talib Ghali,boosni:Milena Mille Rudez iyo Ljupce Muncanovic, urduu:Nasar Malik,beershi:Fereydun Vahman,soomaali:Ahmed Diria Liban,turki:Adil Erdem iyo dheenish fudud:Kirsten Ahlburg iyo Karl Aage Kirkegaard Nuskhadda asalka ah ee uu qoray H.C.Andersen iyo xaashiyaha la soo jaray, waxaa dib u soo saaristooda iska leh Rugkutubeedka Boqortooyada © Rugkutubeedka Boqortooyada,2005 H.C. ANDERSEN waa dheenish,waana qof tilmaaman. Haddaynu nahay dadka,xoog buu inoo yiqiin.Sidaa darteed baa looga wada jecel yahay dunida oo dhan.2da abriil 2005 ayey 200 sannadood ka soo wareegaysaa,markuu dhashay. Rugkutubeedka Boqortooyada,oo kaashanaya Wasaaradda Qalabixinta iyo Rugkutubeedka Doolka iyo xoogag kale oo muhiim ah,ayaa munaasabaddaas ugu dabbaaldegaya buuggan Sheekaxariir oo loogu talagalay dheenishka cusub ee asalkoodii hore ka yimi dalal lagaga hadlo afaf kale. Lix sheekaxariir oo uu qoray H.C.Andersen ayaa qoysaskaas loogu tarjumay af:carabi,boosni,urduu,beershi,soomaali iyo turki. Fikraddu waxay toos uga dhalatay ruuxda abwaankii qoray sheekaxariirrada. Dhaqanka dheenishka ee wargelinta dadwaynuhu wuxuu ku salaysan yahay xiisaynta in wax la isu sheego.Sidaas awgeed waxa isagana la soo saaray buug ku qoran af dheenish fudud. Waxay xoojinaysaa dimuqraadiyadda iyo xoogga xidhiidhiya bulshada,markaynnu aqoon u leenahay soo jireenkeenna. Kor u akhriska sheekaxariirtu waa cajiib,waana xidhiidh dhaqameed. Ayeeyo dhabta ku haysa ubad ay dhaleen ubadkeedu,ama aabbo xilliga hurdada ku seexinaya ilmihiisa sheekooyin. H.C.Andersen waa qof la xidhiidha soo jieenkeenna. Jytte Hilden iyoClaus Olsen Jeldiga iyo Hordhaca Lorenz Frølich 1820-1908 Hanis-Hacoo Bjørn Wiinblad oo dhashay1918,Hans Tegner 1853-1932iyoSvend Otto S.1916-1996 Shinbirbadeedka Yar ee Fooshaxun Vilhelm Pedersen 1820-1859,Ib Spang Olsen oo dhashay1921,Else Hasselriis 1878-1953, Hans Tegner 1853-1932iyoAsger Jorn 1914-1973 Amiiraddii Ku Seexatay Iniinta Dorte Karrebæk oo dhalatay1946, Hans Tegner 1853-1932 iyo Ib Spang Olsen oo dhalatay1921 Qarafka Vilhelm Pedersen 1820-1859,Anni Lippert oo dhalatay1928 iyoSvend Otto S. 1916-1996 Cirsankayeedhka Vilhelm Pedersen 1820-1859,Else Hasselriis 1878-1953, Dina Dam Jensen 5u Dugsiga Christianshavn, Ib Spang Olsen oo dhashay1921 iyoGustav Hjortlund 1901-1977 Waa Hubaal! Mads Stage 1922-2004, Karin Olesen oo dhashay1957 iyoHans Tegner 1853-1932 Bogagga Dhexe Amiiraddii Ku Seexatay Iniinta,oo H.C.Andersen gacanta ku qoray iyo xaashiyo laga soo jaray waxyaabo uu qoray H.C.Andersen Dina Dam Jensen,Dorte Karrebæk,Anni Lippert,Karin Olesen,Ib Spang Olsen iyo Bjørn Wiinblad si gaar ah ayaa loogu mahadnaqayaa sawirrada ay ugu deeqeen mashruuca Sidoo kale ayaa loogu mahadnaqayaa Puk Hjortlund,Agnete Stage iyo Kristin Wiborg oo ku deeqay sawirrada Gustav Hjortlund,Mads Stage iyo Svend Otto S. Matxafka farshaxnka ee Silkeborg,isagana waxaa loogu mahadnaqayaa oggolaanshaha dib u daabicista farshaxanka Asger Jorn Le canard inquiétant/ Shinbirbadeedka yar ee wareersan. Machadka Suugaanta- iyo Afka dheenishka iyo Gyldendal ayaa loogu mahadnaqayaa oggolaanshahooda dib u soo saarista qoraalkii asalka ahaa ee sheekaxariirrada H.C.Andersen tan iyo sannadkii 2003. Fidiyaha qalabka barbaarinta gaarka ah ee Herning iyo Dugsiga Sawirka Tvillingehallen ee Dawladda Hoose ee Kobanheegan,ayaa loogu mahadnaqayaa talasiintii iyo tusaalooyinkoodii Waxaa Daabacay:Eks-Skolens Trykkeri Aps oo leh Shahaadadda Deegaanka ISO 14001 Rugkutubeedka Boqortooyada Søren Kierkegaards Plads 1 1016 København K www.kb.dk Hanis-Hacoo .................................................................. 7 Shinbirbadeedka Yar ee Fooshaxun .............................. 13 Amiiraddii ku Seexatay Iniinta .................................... 27 Qarafka .......................................................................... 31 Cirsankayeedhka ............................................................ 45 Waa Hubaal! .................................................................. 61 Hanis-Hacoo Beer da’wayn baa ku tiil meel ka baxsan magaalada.Beerta waxaa lahaa,degenaana dhexdeeda,oday gaboobay oo dhalay laba wiil oo aftahanno ah.Wiilashu waxay rabeen inay doonaan inanta boqorka. Arrintaasna waxay ku dhiirradeen,ka dib markay baahisay inay guursan doonto ninkay u aragto inuu ugu aftahansan yahay ragga soo doona. Muddo siddeed cisho ah ayey labada wiil isu diyaarinayeen arrintaas,taasoo ahayd inta ugu badan ay haysteen,hase yeeshee way ku filnayd,waayo markooda hore ayey lahaayeen aqoon hore oo ballaadhan,waxtarna way ahaayeen.Midkood wuxuu dusha ka qaybsanaa dhammaan qaamuus aqooneedka laatiinka ah,iyo giddi wargaysyadii magaalada ka soo baxay saddexdii sannadood ee ugu danbeeyey,isagoo hor iyo gadaal,gees walba ka dareerin karayey. Wiilka kalena wuxuu yiqiin giddi qodobada xeerka iyo wax kastoo ay ahayd inuu ogaado waxgaradku.Siduu filayeyna,wuxuu ka hadli karayey dhammaan arrimaha la xidhiidha dawladda.Waxaa kaloo intaas u dheeraa daabaca xisaamada saraawiisha,isagoo ahaa xariif ku wanaagsan farsamada gacanta. »Waan ku guulaysanayaa inanta boqorka!« ayey labaduba yidhaahdeen.Aabbahoodna mid walba wuxuu siiyey faras.Kii korka ka hayey qaamuus-aqooneedka iyo wargaysyadu wuxuu helay faras caynab ah.Kii yiqiin xeerarka iyo daabacuna wuxuu helay faras baroor ah.Dabadeed bishimaha ayey ku subkadeen saliid beer kalluun,si ay debnahoodu u liilaan.Dhammaan shaqaalihii beerta 7 ayaa goobta isugu soo baxay,si ay u daawadaan goortay fardaha fuulayaan.Islamarkaas ayuuna yimi walaalkoodii saddexaad.Dhab ahaan walaaluhu waxay ahaayeen saddex,hase yeeshee kan cidi ma tirin jirin.Waayo sida labada kale ma lahayn aqoon,waxaana loogu yeedhi jiray Hanis Hacoo. »Halkaad tegaysaan,ee aad u lebbisateen dharkii munaasabadaha?« ayuu waydiiyey. »Qasriga boqorka ayaannu tegaynaa,si aannu amiiradda u doono!« ayey ku yidhaahdeen,»miyaanad maqlin warka durbaanlayda boqorku gaadhsiisay dalkoo dhan!« Markaasay u sheegeen. »Waa arrin fiican,ee haddaa aniguna aan idin raaco!« ayuu yidhi Hanis-Hacoo.Walaalihiina intay ku qosleen ayey fardahoodii dhaqaajiyeen. »Aabbo,anigana faras i sii!« ayuu kor ugu qayliyey Hanis-Hacoo,» hawo guur ayaa qudhayda i haysa e.Hadday i yeesho,i yeeshay. Hadday i yeeli waydana,waan soo dhabar garaacayaa!« »Waxaasi waa hadaltiro!« ayuu yidhi aabbihii,»adiga waxba faras ku siin maayo,oo ma hadli taqaanid! Ragga ishu haysaa,waa walaalahaa!« »Haddaan faras waayo!« ayuu yidhi Hanis-Hacoo,»markaa orgigayga ayaan kaxaysan.Isagaan iska leeyahay.Si fiicanna wuu ii qaadi karayaa! Dabadeed dhabarka ayuu uga baxay orgigiisii, markaasuu cidhbaha kaga dhuftay dhinacyada oo cagta saaray jidkii magaalada.Orgac! Waa sidee.»Waan soo socdaa!« ayuu yidhi Hanis-Hacoo,markaasuu hees kaga dayaamiyey. Hase yeeshee walaalihii si aad u deggan ayey u hor socdeen,iyagoon 8 eray ka soo baxayn afkooda.Waayo waxay diyaarinayeen murti hufan ay golaha geeyaan,taasoo hadda ay sii gorfaynayeen. »Waar Hooy!« ayuu ku qayliyey Hanis-Hacoo,»waan soo socdaa! Bal eega waxaan jidka ka soo helay!« dabadeed wuxuu tusay tuke bakhtiyey. »Hacoo!« ayey ku yidhaahdeen,»maxaad ku falaysaa waxan?« »Waxaan hadyad u siinayaa inanta boqorka!« »Waad tahay ee sidaas yeel!« ayey ku yidhaahdeen,oo intay ku qosleen ayey cagta maaleen. »Waar Hooy!« ayuu haddana ku qayliyey Hanis-Hacoo,»waan soo socdaa! Bal eega waxan hadda soo helay,waa wax aan maalin kasta laga helin jidka!« Walaalihii baa haddana soo jeestay si ay u arkaan wuxu helay. »Hacoo!« ayey ku yidhaahdeen,»waa qaraafiico duugoobay oo sartii sare ka hoolantay! Ma inanta boqorka ayaad waxanna u waddaa?« »Haa,iyadaan siinayaa!« ayuu yidhi Hanis-Hacoo;Walaalihiina intay ku qosleen,ayey fardahoodii dhaqaajiyeen oo in badan ka goosteen. »Waar Hooy! Haddana waa i kan« ayuu ku qayliyey Hanis-Hacoo,»oof! Hadda waxaan helay baa ka sii wacan oo ka sii wanaagsan! Kan wax u dhigmaaba ma jiraan!« »Maxaad imminkana heshay?« ayey yidhaahde- en walaalihii. 9