DĠOKSĠN ANALĠZ METOTLARI VE AVRUPA KOMĠSYON DĠREKTĠFLERĠNDEKĠ YENĠ UYGULAMALAR TARIM, GIDA VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI ANKARA GIDA KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ 2014 Adı Soyadı : Demet UZUN  ÇalıĢtığı Birim : GTHB Ankara Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü  Konu : Dioksin Analiz Metotları Ve Avrupa Komisyon  Direktiflerindeki Yeni Uygulamalar Gidilen Ülke : Amsterdam- HOLLANDA  Görev Tarihi : 10-14 ġubat 2014  Dioksin ve PCB’lerin Tanımı, Kimyasal Yapısı, 1. Kaynakları Dioksin Krizi 2. Dioksin Analiz Yöntemleri 3. DR Calux metodu ve güvenilirliği 4. DR Calux çalıĢma prensibi ve analiz alanları 5. Dioksin ile ilgili AB Stratejileri ve düzenlemeler 6. DR Calux için yeni kriterler 7. Sonuç hesaplama ve raporlama 8. Genel değerlendirme 9. DĠOKSĠNLER Dioksin ve benzeri bileĢikler hemen her yerde bulunabilen insan  ve hayvan sağlığını tehdit eden toksik çevre kirleticileridir. Lipofilik olmaları nedeniyle özellikle hayvansal gıdalarda  birikebilir. Besin zinciri yoluyla da insanlara ulaĢarak insan sağlığını etkilerler. Ġnsan sağlığı ve gıda güvenliği açısından dioksin  kontaminasyonunun belirlenmesi ve önlenmesi büyük önem taĢımaktadır. DĠOKSĠNLER En çok bilinen dioksinler; -Poliklorlu-ρ-dioksinler (PCDD), -Poliklorludibenzofuranlar (PCDF) ve -Poliklorlubifeniller (PCB)’dir. 75 PCDD izomeri Dioksin, iki oksijen köprüsüyle birbirine bağlanmıĢ iki klorlu benzen halkası içeren bileĢen grubunun genel ismidir. Poliklorludibenzofuran tek oksijen köprüsüyle birbirlerine 135 PCDF izomeri bağlanmıĢ iki klorlu benzen halkası içeren bileĢen grubunun genel ismidir. PCB’LER Poliklorlu bifeniller (PCB’ler) iki benzen halkasından oluĢan bir molekül olan  bifenile bağlı 1 ile 10 klor atomundan oluĢan organik bileĢiklerdir. Toplam 209 PCB bulunmaktadır.  Bunların 12’si dioksin benzeri PCB’lerdir.  En bilinen ve toksik dioksin bileĢeni 2,3,7,8-tetraklorin-dibenzo-p-dioksin (TCDD)’ dir. Dioksin Doğal olarak oluĢmaz.  Ġnsan yapımı değildir.  Ortamda klor varlığında 200oC-1000oC’de organik  maddelerin yanması sonucu oluĢur. PCB Ġnsan yapımıdır. DIOKSINLERIN OLUġUM KAYNAKLARI  Atık yakma tesisleri  Tıbbi ve evsel atık bertarafı  Termik santraller  Petrokimya endüstrisi  Geri dönüĢüm metal endüstrisi  Çimento fabrikaları  Kağıt üretim tesisleri (beyazlatma)  Doğal kaynaklar (madenler, volkanlar, orman yangınları)  Hayvan karkaslarının yakılması vb. DĠOKSĠN TOKSĠSĠTESĠ YEM VE GIDALARDA DIOKSIN KRIZI Brezilya Turunçgil pulpu1998 Belçika PCB’li yağ 1999 Almanya Kil 1999 Belçika Kolin klorid 2002 A lmanya Ekmekçilik atıkları 2003 Hollanda Patates kabukları/kaolinic kil 2004 Belçika Jelatin/Hidroklorik asit (HCl) 2006 A vustralya Balık/Home bush bay-2,4,5-T 2006 Hindistan Guara Gum/PCP 2007 Ġtalya Mozzarella atıkları 2008