DİKARNŞ IÇTAIÖ AKDIAMŞL AR • iZ VE VAN/2017 İLAHİYFAATK ÜLTELXEXRIKİIE LAKMO ORDİSNYOANT OPLANTISI ULUSLARADRİASNKI A RŞIÇTAIG DAAŞK IMLAVRE DEİZSME MPOUZMYU BilMdeirtii nKlietraib ı SempozyumK oordinatörü: D oçD.r .V ecSihÖiN MEZ Editörler :D oçD.r .V eciShÖiN MEZ YrdD.o çD.r B.u rhaneKdIdYiInC I Yr dD.o çD.r M.e tYiInL DIZ Dizgi : YrdD.o çD.r M.e tin YILDIZ KapakT asarım : YrdD.o çD.r B.u rhaneKdIdYiInC I SempozyuYme riv eT arihi : VaYnü zünYcıüÜl n iversitesi İlahFiaykaütl tesi 12-1M4a yı2s0 17 TUŞBA/VAN YazışmAad resi VaYnü zünYcıüÜl n iversitesi İlahFiaykaütl tesi ZevKeam püsTüU ŞBA/VAN Tel0:4 3222 51 19 2 kelamkoosrydnoivanna2l70 @ gmial.com ilahiyua.te@tdyruy . ISBN 978-6 05-9 51-98 3- o a "' Yaynıe vi en sar neşriyat BasımY eri :Ö n-OÖfn deOrf sMeatt abcalııLkt dŞ.t i. VAN/2017 proVjaeYn Y Ü tarafıdnedsatne klenmiştir. Bu BAP DİKARNŞ IÇTAIÖ AKDIAMŞLAR • VE D 1 VAN/ 2017 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 1.B ÖLÜM 1 DEİZM 3 Deiz:mÖ ncİüs imvleTe erm eDlo ktrin ŞabaAnfD iÜ ZGÜN 15 Deizmİinnc ilTianndvreeıD iTna savvuru MeryKeAmR DAŞ 29 DeizAmk;l Tıann rılaşYtaıDr aıS lomrausmıÖs zugzü rlük HamdGiÜ NDOGAR 41 ModemÇ ağD eizmiNneidne nvleeSr oin uçları İbrahCiOmŞ KUN 71 EğitFieml seAfçeıssiı nDdeainz mİimnk anıTnaırnt ışılması CafeGrE NÇ 2.B ÖLÜM 93 DİNK ARŞIÇTAIÔ DAAŞK IMLAR 95 YunaSno fistlerindeUnz aGnüBaninüDr mi ünKz aer şıtlığı: AgnostivseUi mzumr samazcılık AbdufhSaNİmAiNtO GLU 107 KantA'gınno sAtnitki nomvieKl eelraim cıların AKrogzümmoalnoljairkı : ModemB ilAiçmı sınBdiDaren ğ erlendirme MehmBeUtL GEN 125 DinK arşBıitSrıö ylOelma rKaökt ülPürko blveemE il eştirisi MetÖiZnD EMİR 3.B ÖLÜM 135 DEİZMYİANN SIMALARI 137 WasA buB akArl -RAanzA it heist? MB.A ftaie _rı:.-Jı )lı 147 ö � ö}':rJ>. .O w T J,.lı .:.:--1) 4- 15 7 AdetuvlelSa ühn nettullahA çKıasvırnDademailnza irmı ReceApR DOGAN 173Y etersiz BakiTyaen:Tr aıDs eaivzvymuad'r aiu n SünnetYualslaalvhae Dr eıi zİml işkisi ÜTzeesrpiintel eBra zı NamıKke maOlK UMUŞ 193D eizm-Bİilliişvmke İi ssliDa ümş üncesi MahsuAmY TEPE 4.BÖLÜM 215 İSLMA DÜŞÜNCESİDNED EİMZ OKUMALARJ 217 TarihvseTe elo loAjçiıkdD aeni zvmeE leştirisi EmrDeORMAN 243T eizvmeD eizAmç ısınVdaahnyO el aİnh tiyaç ErsÖaZnTEN 267T eizmD eviez m AçıVsaıhnyOdela anİn h tiKyoançu sunun Değerlendirilmesi HanıÇnA ÖLAYAN 271 NübüvvYeatpeı İltainr azlar Bİabğnlüa'mrı-nRdiiav endi veN übüvvİentkiDa ürş üncesi VeciShÖNiM EZ 297N übüvvYeatpeı İltainr aBzalğalram ıİnbdnaü 'r-Riivendi veN übüvvİentkiDa ürş ünceDseiğneirnl endirilmesi MuzafBfAeRrL AK 301 EbuB ekEirr- RiizDie'idYseat k laAşkılmYı:en t kinliği veN übüvEvleetş tirisi MetiYInL DIBZu/r haneKIdYdIiCnI 313 EbuB ekEirr- RiizDie'idYseat k laAşkılmYı:en t kinliği veN übüvEvleetş tirDiesğie'rnlienn dirilmesi YunCuEsN GİZ 5.BÖLÜM 319 ANAB İLMİ DALIE GİTMİ,Ö GRETMİ VE KOORDİNASYSOONR ULNARI 321 İmaHm atLiips eleİrnianSndoçer u(n)ları FatmGaÜ NAYIDN 337İ HLM eslDeekr slÖeğrrie tmenlKeerliaDnmei rns Biankeı şı İsmaBiUlL UT 355B atıdNaükbiü vKvaertş Gıötrıü şHluesru sunda MustaSfaa bErfie n'dniiT na vrı AhmeÖtZ VARİNLİ 369D EGERLEDNİRME UluslarDairnK aasrışÇ ıatğıd Aakşı mlvaeDr e izSme mpozyumu ZeynŞeEpK ER ÇağdDaişKn a rşıAtık mılavreD eizm O. . NS. .O Z Kelamİ,s laDmi ni'inniann cvaed avranışdlaairiral kelenraisnlia rdhaanr eketle belirlevyeae knl yiö ntemletrelmee llenddiersitpe klebyierin l ioml masyıö nüydlien i konularadraa ştırvmeda ü şünmeöynic eleytiapk lbiads itliğiknudretnu lmaamyaıç edinmişKteilra.İm s lama'nıani lekleribenlii rlteeymiepl liernedbni rd isipollidnu ğuna göre diilniim learsilnı onlıu şturduirğ;e İrs lamiil imliesre b u asıvle t emele dayanmaktaÇdüınrk.üA llahv'aırnl ıvğebı i rliği, peygagmebreerklliiağlhiiinğr ie,t in gerçekliği, iybaandsıeı trldaei rğiednri nhiü kümlerin yiasppmıaaltdıa nd iğeIrs lami esaslardan bahmsüemtkmüenkd eğildZiirr.Ka e lamkio nularKıunr 'avne!n ebevi dayanakblualruı nmaktTaedvıhri.d aisnı llhaarkık ındsaökzKi u r'adna'na lınmıZşitrıar . Alla"hE:ğ egrö ktvee y erdAel lah'btaaşnk ial ahloalrs ayedlıb,e titkei dseib ozulup gider.d("iE nbiSyuar es2i2,a. y etb)u yurmaktaİdşıtbreu. ,A llahb'iıornl duğvueo rtağı olmadıdğeıl ilbienlii rstöeznü önz üdür. İsladmü şünctea rihiKnedlea iml minyionğ unlaşetnöı nğeım lmie seltee vhiinda ncı olmuştBuurs .e bepblaeş langbıuçi tlam ikno nusAul lahz'aıtnbı i,r lieşğviie ,b enzerinin olmamashıe,rt ürleük sikliukztaekvn e y üce( münezzebha)ş,t yae gantea pınıvlea n yaratoılcmıa ükz erteü mk emavle y etkinilfaidkee dens ıfatlanriletal enmoilşm asıdır. Kelami lmAil lahv'aırnl ığbıanzıe Knu r'an ayetlhearrienkdeetnbl aez,ed ne A llah'ın ayetoil arkaakb ueld ilteanb iathtaarne ketle ispat etmeaynel açmadKlauı rş'ıar.n -Bıu Kerlm'idnes aenvır ehna kkınddüaş ünmeyçea ğırbainr çoaky evta rdıKril..i natvtaar oladnü zevne u yumd ay,a ratoılcaır Aalkl ahv'aırnl ığvıenb ıinr liğeinnb iüny üikş areti olarkaakb ueld ilmiştir. Kelam'iıkni ntceim eklo nusnuü büvvetAtlilra.hm ,e sajlarıinnıs anlara peygamberlegröinndee rdviağhii yullea ştıBruınrag. ö ren übüvvepte;y gamberliğin imkanıdniığ,e pre ygamberlerin risalkeuttisnkaiil,t apvlaHahzry.Mıi u,,h ammed'in (s..vap.e)y gamberliiğsipnaitknıa npıs amaktaKdeılra.m 'bıindr iğeörn emlkio nusdua ahirienta ncıKduırr'.ad nai 'n sanlabruıd nü nyadasköizv ed avrnaışlarısnodraunm lu oldukldairlıge e tirAihliirrie.nt a niclıie l gdiellii lolretra kyoa naraakh irevtairnl vıeğ ı aşamalairsıp atlanmçaaylaı şAılllıarnh.ü, b üvvveeta hireKte,l am'tıenm eklo nuları olmakbliar libkutt ee meklo nulaarçıı klamada iyzollve eny eönn temledreiğni şmesi, felsefİesnliil.ndm ü nyasıynadyaı lmdaösnıe,m isno syvaelk ültüdreeğli şimlebraiğnleı olaroarkt açyıak an problemlerk oKneullaamr'dııangn ıe nn işmleesinsee beopl muştur. Bundadno laGyaız zil.b1a1ş toal maükz erbea zkıe lamcıKlealra,m 'kıonn usunvuanr lık (mevcud) oldsuöğyulneum işlFeerldsieri.fl eKe e lam'iıçni çeg eçtidğaih as onraki dönemleridseKe e lam'kıonn usudniun eis aslaurzlaavk e yyaa kın ibliirş bkuilsuin mak şartıbyillai nebhielrşe eny( malumo)l uşturmuştur. Buç erçeveİdsel amİili mlieçre risiknadpes ambliıry eres ahiopl aKne lami lmi konularıinnısnai nn ancıiyllgaib lüit üny önlekraip samaKseıl amA nabilDiaml ları olarak bi1z2l-e1rM3ia y ı2s 01t7a rihlerVianndY eü züncYüı lÜ niversiİtleashii yat Fakülteseivns aihni pliğgienrdçee kleştİilraihliFeyanak tü lteXXlIeIr.Kie laAmn abilim DalKıo ordinasTyoopnl antıs"ıDnidnKa a rşıÇtaığ daş AkımlDaeri zmvk"eo nusunu işlemesyeev ke tmiştSierm.p ozyumbdua k onug,e neoll aradke izmitna rihasrekla plantıe,m eild dialdaeriız,md io ğurnaen denlveesr o nuçlaagrnıo,s itzimsitna,n rveıd in tasavvudreui,z mipne ygamberklairkş ıstöıy lemlervienrei lteeno lojciekv aplar, ateizmtienm ealr gümanlarıbnidraoinl aragkö rülkeönt ülü(ka gnopsr)o blevmei ÇağdDaişKn a rAşkııtıml avreD eizm eleştivreMi üssil ümadnü şünürlbeurk ionn uybaa kıvşaıh,i kya ynakdliın lekraer şoıl an deizmitnu tarsıtzeliıfsğitıl ,o vzeod fü şünürlvearhiyne duyiuhltainy ialciaş kin olarak ilesrüir düklgeerrie kçre,İl meamH atiLpi selerinde okuyan öğrednaciirl erin inanca sorvue s orunleakrsıe ninedlaeel ınmıştır. Tanrı'vnaırnl ığıinsıpna tlanimçaisvnıa hyep,e ygambevreem ucizeliehrtei yaç olmadığsıanvıu nadne izmiiknti e mehla rekneotk tavsaır dıBri:r incTiasnir,ı 'vnaırnl ığı akılblial inebiikliinrci;is seei,v reyna ratıldsıokntrakane ndyia salargıönraie ş leBru. yüzden aTratnır'kın ın evvreei nnes anmaü dahaleet mesigneer eyko ktuErv.r enin ve doğanmıünk emmellkiağriş ısıTnadnar,ı 'inlımni vneek udrethianyer andluıyka ank lın, insandıu,a nıTna,n rı'şyüak ravne m innettadrulyımka nıanh,i retötdeü lv ec eza verilmesgienrienk ollid uğuinnaa nmaysae vke ttiğdiünşiü nevne h attkae ndisini Hıristoilyaarnta akn ımlayan doelidsutğgluie brbi u,n larhıinç birgienrie kglöir meyen, dolayısdıayv laah ikya ynakdliın lerkiunt skailt aspe,v apg,ü nahi;b adedtu,a v,a hiy, kadearh,i rceetn,n ecte,h ennemme,l ek, vecş ieny tagnib i tkeamverla mlartıünmıünn ü reddeddeeni stdleev ra rdır. Ötey andadne izmienn temeil tirnaozk tasınnüıbnü vveytöen eloilkd uğu bilinmektNeedbierv.öi ğ retinniihna yetibnidrbe ,e şerTiann rı'daalnd ıvğaıh iyle kurumsallaşıp dined üeşvürnidlüdğiüğmiünDzied iez,m inna sbıilTr a nrtıa savvuruna sahiopl duğauy rbıi örn eme sahiBupk toinruD. e izmiiknai n af ormoul arkaakb ueld ilen eskdie izmv em odernd eizma rasındaki farkltıelsıpkivlteaiİ r bırna hidmi!n lerin mukayeseislbiei rlieklteae l ınariankc elenmseöszki o nusoul abiZliirrea.s kdie izm inanışmıondıe,r fne lsveefb ei limblier leştikruelrleakn miaskt eymeond erdne istlerin, Tanriıl iel etieşsikmiiky ıey asdlaah ad ai mkanskıazb uelt tikilfeardeied ilmektBeud ir. bağlamTdaan riılş ea hsbii dri yalomğüum küng öreinl dke istlgeürnlüem,ü zdMeu tlak Tanrı'gnöırne,cv ea rlıkollaairnn sanlkaırylaaks a buelt meyeceğviebn uen edenOl'en a herhanbgiir t anımv ed eğear tfetmeiymik anskıazb ul eden myoadkelranş ım arasındfaarkkil ılıokrltaarkyıoa y açna lışmailhatriayv aarçd ır. Tarihpienk ç okd önemlerinvdaeh,i yduezna kk alainn satno plulukşliarrkıe yönelmbieşn,c diuly gularvıens ıınn ırasrızzu lareısniıornli d uğiuç izna livmeg addarca yönetimvlees ri stemkluerrm uştBuurt .ü rd urumlarodnal arşai,r kkea rştıe vhivdei zulmkea rşaıd alettaiv sieydee nv et ümy apıept tikleraihnidregenüt n ündhee saba çekilecekhlaetrıirnlipa etyagna mberrleehrb,e rlbiukltuen aryaakr dımoclım uştBuur . bakımdavna hyivnep eygambermlüieks sesiinnisna ntlaırki ahçiı sınödnaenm iin kar edilembeizrg erçekliYkitniiern .s anoğlutnaurni htseeclr übaeçsıik gçöas termikşit,i r vahyiotno ritienssia,n oğludnüuşnü,n celedruiyngiu,l avreıs nıın ırasrızzu lakroınntır ol etmedeo,n ub ird isipvleit ne rbiaylet ıanlam adaak lnai spetçloekd ahag üçlvüe etkilidir Kur'ans'aah,i shü nnetvee a klaa ykıorlıa ns öylevme u ygulamalfairklrae n mücadeleet meb ilinkcaiz andırmvaesc ıi ddçia lışmalaorlduaşnm anseıd eniyblue sempozyumsduan ulabni ldirkiilterahipa lingee tirmeanrianş tırmvaeck ıo nunun meraklılaaçrııs ındfaany daollıa cğaıngıö rdü.kB u niyetSleem pozyumun düzenlenmesibnud eesne rionr tayçaı kmasıknaad arg eçesnü redkea tkvıe desteklegröirndiü ğümtüüzm a kademisyenkluerruemv, e k uruluşlbairra kdeazh a teşekkeüdre rb,uç alışmahnaıynı rlvaersaio llem asıynüıc Ael lah'ntiaynae zd er.i z SempozyuKmo ordinatörü DoçD.r V.e ciShÖiN MEZ VAN2 017 Deiz/m 1 1. B. O. LU. . M • DEIZM