Deniz Ticareti 2014 Yılı İ statistikleri Deniz Taşıtları, Denizyolu Taşıma ve Teşvik İstatistikleri T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü 2014 T.C Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü DENİZ TİCARETİ 2014 İSTATİSTİKLERİ Deniz Taşıtları, Denizyolu Taşıma, Teşvik ve Gemi Sanayi İstatistikleri Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü İçindekiler DENİZ TİCARETİ FİLO İSTATİSTİKLERİ ................................................................................................................ 1 1.1.Türk Uluslararası Gemi Siciline ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Yıllık Gelişimi ........................................ 2 1.2. Türk Ticaret Filosu Genel Yaş Ortalamasının Yıllık Gelişimi 150 GT’ dan Büyük Gemiler ................................. 3 1.3. Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Sicil Limanlarına Göre Yıllık Gelişimi ...... 4 1.4. Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Sicil Limanlarına Göre Dağılımı–2014 .... 4 1.5. Türk Deniz Ticaret Filosu Gemi Cinslerinin DWT ve Adet Bazında Yıllık Gelişimi .............................................. 5 1.6. Türk Deniz Ticaret Filosu Gemi Cinslerinin Dağılımı............................................................................................ 6 1.7. Türk Deniz Ticaret Filosu Gemi Cinslerinin Yıllık Gelişimi ................................................................................... 7 1.8. Türk Ticaret Filosunun 10’lu Gemi Cins Grubuna Göre Dağılımı–2014 .............................................................. 8 1.9. Türk Ticaret Filosunun 30’lu Gemi Cins Grubuna Göre Dağılımı–2014 .............................................................10 1.10. Faal Durumdaki Türk Sahipli Filonun Yıllık Gelişimi..........................................................................................11 1.11. Dünya Deniz Ticaret Filosu ................................................................................................................................12 1.12. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Liman Başkanlığı Bazında Dağılımı-I ...................................................13 1.12. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Liman Başkanlığı Bazında Dağılımı-II ..................................................15 1.13. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Belediye Başkanlığı Bazında Dağılımı-I...............................................16 1.13. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Belediye Başkanlığı Bazında Dağılımı-II..............................................17 1.14. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Gemi Cinsleri Bazında Dağılımı-I .........................................................18 1.14. Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Teknelerin Gemi Cinsleri Bazında Dağılımı-II ........................................................19 DENİZYOLU TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ ................................................................................................................20 2.1. TOPLAM ELLEÇLEME İSTATİSTİKLERİ............................................................................................................21 2.1.1.Limanlarımızda Elleçlenen Toplam Yükün Yıllık Gelişimi..............................................................................21 2.1.2. Kargo Tipleri Bazında Toplam Elleçleme Dağılımı .......................................................................................22 2.1.3. Limanlarımızda Elleçlenen Toplam Konteynerin Yıllık Gelişimi....................................................................23 2.1.4. En Fazla Yük Elleçlenen 10 Liman Başkanlığı .............................................................................................24 2.1.5. En Fazla Konteyner Elleçlenen 10 Liman Başkanlığı ...................................................................................25 2.1.6. En Fazla Yük Elleçlenen 10 Liman Tesisi .....................................................................................................26 2.1.7. En Fazla Konteyner Elleçlenen 10 Liman Tesisi...........................................................................................26 2.1.8. En Fazla Yük Elleçlenen 10 İlimiz .................................................................................................................27 2.1.9. En Fazla Konteyner Elleçlenen 10 İlimiz .......................................................................................................28 2.1.10. Liman Başkanlıkları Bazında Toplam Elleçleme Dağılımı-I ........................................................................29 2.1.10. Liman Başkanlıkları Bazında Toplam Elleçleme Dağılımı-II .......................................................................30 2.1.11. Limanlarımızda Elleçlenen Yükün Cins Bazında Dağılımı-2014 ................................................................31 2.2. DENİZYOLU DIŞ TİCARET ELLEÇLEME İSTATİSTİKLERİ ..............................................................................45 2.2.1. İthalat ve İhracat Yüklerinin Yıllık Gelişimi ....................................................................................................45 2.2.2. İthalat ve İhracattaki Konteynerin Yıllık Gelişimi ...........................................................................................46 2.2.3. Konteyner Türleri Bazında Konteyner İhracatının Yıllık Gelişimi..................................................................47 2.2.4. Konteyner Türleri Bazında Konteyner İthalatının Yıllık Gelişimi ...................................................................48 Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü 2.2.5. İhracatın Aylık Gelişimi ..................................................................................................................................49 2.2.6. İthalatın Aylık Gelişimi ...................................................................................................................................50 2.2.7. Yıllar İtibariyle En Fazla İhracat Yapılan 10 Ülke..........................................................................................51 2.2.8. Yıllar İtibariyle En Fazla İthalat Yapılan 10 Ülke ...........................................................................................52 2.2.9. En Fazla İhracat Yapılan 10 Yük Cinsi..........................................................................................................53 2.2.10. En Fazla İthalat Yapılan 10 Yük Cinsi .........................................................................................................54 2.2.11. İhracat, İthalat ve Transit Taşımalarının Ülkeler Bazında Dağılımı–2014 ..................................................55 2.2.12. İhracattaki Taşıma Sistemlerinin Yıllık Gelişimi ..........................................................................................59 2.2.13. İthalattaki Taşıma Sistemlerinin Yıllık Gelişimi ...........................................................................................60 2.2.14. İhracat Yüklerini Taşıyan Araçların Bayraklarına Göre Yıllık Gelişimi (%) .................................................61 2.2.15. İthalat Yüklerini Taşıyan Araçların Bayraklarına Göre Yıllık Gelişimi (%) ..................................................62 2.2.16. İhracat Miktarının Taşıma Sistemlerine Göre Aylık Gelişimi–2014 ............................................................63 2.2.17. İthalat Miktarının Taşıma Sistemlerine Göre Aylık Gelişimi – 2014 ...........................................................64 2.3. DENİZYOLU TRANSİT ELLEÇLEME İSTATİSTİKLERİ .....................................................................................65 2.4. KABOTAJ HATTI ELLEÇLEME İSTATİSTİKLERİ ..............................................................................................65 2.4.1. Kabotaj Yüklerinin Yıllık Gelişimi ...................................................................................................................65 2.4.2. Kabotaj Yüklerinin Aylık Gelişimi-2014 .........................................................................................................66 2.4.3. Kabotajda Elleçlenen Konteynerin Yıllık Gelişimi .........................................................................................67 2.4.4. Kabotajda Taşınan Yolcunun ve Adet X Mil’in Yıllık Gelişimi .......................................................................68 2.4.5. Kabotaj Hattında Taşınan Araç Miktarı ve Araç X Mil’in Yıllık Gelişimi ........................................................69 2.5. KRUVAZİYER GEMİ VE YOLCU İSTATİSTİKLERİ ............................................................................................70 2.5.1. Limanlarımıza Uğrayan Kruvaziyer Gemi ve Yolcu Sayılarının Yıllık Gelişimi.............................................70 2.5.2. Limanlarımıza Uğrayan Kruvaziyer Gemi ve Yolcu Sayılarının Yıllık Grafiksel Gelişimi ve Dağılımı..........71 2.6. RO-RO ARAÇ TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ ...........................................................................................................73 2.6.1. Yurt Dışı Bağlantılı Düzenli Hatlarda Taşınan Aracın Yıllık Gelişimi ............................................................73 2.6.2. Taşınan Toplam Araç İstatistikleri (Adet) ......................................................................................................74 2.6.3 Ro-Ro Gemileri ile Taşınan Toplam Araç İstatistikleri* ..................................................................................75 2.6.4. Taşınan Araçların Cins Bazında Dağılımı .....................................................................................................76 2.6.5. Taşınan Araçların Ülkeler Bazında Dağılımı .................................................................................................77 2.7. LİMANLARIMIZDA İŞLEM GÖREN GEMİ İSTATİSTİKLERİ..............................................................................78 2.7.1. Sefer Türlerine Göre Limanlarımızda İşlem Gören Gemi Sayısı (2014)-I ....................................................78 2.7.1. Sefer Türlerine Göre Limanlarımızda İşlem Gören Gemi Sayısı (2014)-II ...................................................79 2.7.2. Limanlarımızda İşlem Gören Gemi Sayısının Yıllık Gelişimi ........................................................................80 DÂHİLİ TAŞIMACILIK TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ ................................................................................................81 3.1. ÖTV’si Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Uygulamasında Verilen Teşvik Miktarlarının Yıllık Gelişimi .........................82 3.2. ÖTV’si Sıfırlanmış Deniz Yakıtının Yıllar İtibariyle Gemi Cinslerine Göre Yıllık Gelişimi................................83 3.3. Düzenlenen Yakıt Alım Defter Sayısının Yıllık Gelişimi ...................................................................................84 3.4. ÖTV’si Sıfırlanmış Deniz Yakıtının Kamu - Özel Dağılımının Yıllık Gelişimi ...................................................85 Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü GEMİ SANAYİ İSTATİSTİKLERİ .............................................................................................................................86 4.1 Faaliyette Bulunan Tersaneler...........................................................................................................................87 4.2 Sektörel Kapasite Bilgileri ..................................................................................................................................87 4.3 Sektörel İhracat ve İthalat Bilgileri .....................................................................................................................88 4.4 Tersanelerde İstihdam Durumu .........................................................................................................................88 4.5 Türkiye’de Gemi Geri Dönüşümü ......................................................................................................................89 4.6 Denizdibi Tarama ...............................................................................................................................................90 GEMİ DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ .........................................................................................................................91 5.1 Paris Mutabakatı Kapsamında Tutulan TBG Analizi.........................................................................................92 5.2 Akdeniz ve Karadeniz Mutabakatı Kapsamında Liman Denetim İstatistikleri ..................................................93 TÜRK BOĞAZLARI GEMİ GEÇİŞ İSTATİSTİKLERİ ...........................................................................................94 6.1 İSTANBUL BOĞAZI YILLAR İTİBARİYLE GEMİ GEÇİŞ İSTATİSTİK ÖZETİ .................................................95 6.1.1. Yıllar İtibariyle İstanbul Boğazı Gemi Geçişleri .............................................................................................95 6.1.2.Yıllar İtibariyle Boylarına Göre İstanbul Boğazı Gemi Geçişleri ....................................................................95 6.1.3. İstanbul Boğazı Kaza İstatistikleri..................................................................................................................96 6.1.4. İstanbul Boğazında Taşınan Yük Miktarı (X1000 MT) ..................................................................................97 6.2. ÇANAKKALE BOĞAZI YILLAR İTİBARİYLE GEMİ GEÇİŞ İSTATİSTİK ÖZETİ ............................................98 6.2.1.Yıllar İtibariyle Boylarına Göre Çanakkale Boğazı Gemi Geçişleri ................................................................98 6.2.2.Yıllar İtibariyle Boylarına Göre Çanakkale Boğazı Gemi Geçişleri ................................................................98 6.2.3. Çanakkale Boğazı Kaza İstatistikleri .............................................................................................................99 6.2.4. Çanakkale Boğazında Taşınan Yük Miktarı (X1000 MT)............................................................................ 100 GEMİ ADAMI İSTATİSTİKLERİ ............................................................................................................................ 101 7.1. GEMİ ADAMI EĞİTİMİ VEREN OKUL İSTATİSTİKLERİ .............................................................................. 102 7.1.1. Uzakyol Yeterliğinde Zabitan Sınıfı Gemiadamı Eğitimi Veren YÖK bağlısı.............................................. 102 7.1.2. 3000 GT/KW’ ye Kadar Zabitan Sınıfı Gemiadamı Eğitimi Veren YÖK Bağlısı Meslek Yüksekokulları-2014 ................................................................................................................................................................................ 102 7.1.3. 3000 GT/KW’ ye Kadar Eğitim Veren MEB Bağlısı Ortaöğretim Kurumları-2014 ...................................... 102 7.1.4. MEB bağlısı Özel Öğretim Kurumları .......................................................................................................... 102 7.2. GEMİ ADAMI SINIFLANDIRMASI.................................................................................................................. 103 7.2.1. Gemiadamı Toplam Sayıları Ve Dağılımı.................................................................................................... 103 AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................................................... 104 Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü ÖNSÖZ Bilgi çağının yaşandığı günümüz dünyasında verinin doğru ve düzenli olarak toplanması ve hızlı bir şekilde yayılması kaçınılmaz bir hal almıştır. Uluslararası bilgi paylaşımında ve bilgi akışında istatistik ortak bir anlaşma dili haline gelmiştir. İstatistik; belirsizlik ortamında, araştırma, tahmin ve karar verme mekanizmaları geliştiren bir bilim dalı olup, aynı zamanda diğer bilim dallarının da teknolojisi olarak kabul edilmektedir. Bu bakış açısı dikkate alındığında, bilimsel çalışma olup da istatistiksel değerlendirmesinin olmayacağı hiçbir araştırma düşünülemez. Bu bağlamda, bilgi çağı kavramının oluşmasında istatistiğin rolü dikkate değerdir. Çünkü her türlü ulusal ve uluslararası, sosyal, ekonomik ve diğer gelişme hedeflerinin belirlenmesi ve bu hedeflerin başarıya ulaşması güncel, güvenilir istatistiksel çalışmalara dayandırılmasına bağlıdır. Günümüzde dünya ticaretinin ve ülkemiz ticaretinin TonxMil bazında %90’dan fazlası deniz yolu ile taşınmaktadır. Dünya deniz ticaret filo gelişimi incelendiğinde Ocak 2015 itibariyle dünya deniz ticaret filosunun bir önceki yıla göre %3,5’lik bir artışla 1,66 milyar DWT ’a, dünya deniz ticaret hacmi de bir önceki yıla göre %3,4’lik bir artışla 10.25 milyar ton’ a ulaşmıştır. 3 tarafı denizlerle çevrili olması ve gemilerin geçiş noktasında bulunması sebebiyle stratejik öneme sahip bir denizci ülke olan Türkiye’nin bu büyüklükteki pastadan daha fazla pay alması kaçınılmaz hale gelmiştir. Dünyada ve ülkemizde uluslararası ticaretin yaklaşık %90’ından fazlası denizyolu ile gerçekleştirildiği düşünüldüğünde ülkemiz deniz ticaretine ilişkin verilerden istatistiksel değerlendirmeler sonucunda oluşturulan deniz ticaret istatistikleri, denizcilik sektörü açısından dikkate değer bir öneme sahiptir. Denizcilik sektörü açısından tartışılmaz bir öneme sahip olan deniz ticaret istatistiklerinin, güvenilir veriler ile kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, uluslararası istatistikler ile karşılaştırılabilir formatta ve yüksek güvenilirlik düzeyinde üretilmesi ve yayımlanmasının ülkemiz deniz ticaretine önemli katkı sağlayacağı açıktır. Bu kapsamda, ülkemiz deniz ticaretinin dünya deniz ticareti içerisindeki yerinin anlaşılması, deniz ticaretinde ülkemizin yakalamış olduğu trendi, deniz ticaretinin geçmişini, mevcut durumunu ve ile geleceğini ortaya koyarak basitçe açıklayabilmesi, denizcilik alanında yapılacak yatırımlarda karar verme sürecinde karar vericilerin elindeki önemli ve güvenilir bir kaynak olarak kullanılabilmesi için gerekli olanlardan birisi güncel ve güvenilir istatistiklerdir. Bu doğrultuda, Türk deniz ticaret filosu ve deniz taşımacılığının mevcut durumunun ortaya konulması amacıyla yapılan bu çalışma karar vericiler, araştırmacılar ve tüm kullanıcılar için yararlı olacaktır. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü 1.BÖLÜM DENİZ TİCARETİ FİLO İSTATİSTİKLERİ 1 1.1.Türk Uluslararası Gemi Siciline ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Yıllık Gelişimi (150 GT ve Üzeri Gemiler) TUGS MGS TOPLAM YIL ADET GT DWT ADET GT DWT ADET GT DWT 2003 446 3.299.581 5.145.251 702 1.813.833 2.481.596 1.148 5.113.414 7.626.847 2004 535 3.180.255 5.486.076 674 1.592.095 1.568.854 1.209 4.772.350 7.054.930 2005 677 4.412.902 6.753.346 702 815.637 849.944 1.379 5.228.539 7.603.290 2006 734 4.371.965 6.612.967 695 711.890 658.083 1.429 5.083.855 7.271.050 2007 807 4.406.072 6.758.218 744 788.915 511.523 1.551 5.194.987 7.269.741 2008 887 4.863.718 7.031.012 762 794.566 490.907 1.649 5.658.284 7.521.919 2009 940 5.313.832 7.674.388 782 825.344 476.200 1.722 6.139.176 8.150.588 2010 967 5.701.087 8.334.764 810 801.374 438.387 1.777 6.502.461 8.773.151 2011 987 6.049.591 8.950.157 845 1.043.036 808.779 1.832 7.092.628 9.758.936 2012 1.026 6.366.647 9.399.020 853 1.129.815 858.607 1.879 7.496.462 10.257.627 2013 1.019 5.788.366 8.377.285 890 1.261.125 841.703 1.909 7.049.491 9.218.988 2014 1.006 5.548.409 8.147.819 882 1.342.511 904.020 1.888 6.890.920 9.051.839 ADET DAĞILIMI Adet 1200 1000 800 600 400 200 0 TUGS MGS Milyon GT GT DAĞILIMI Milyon DWT DWT DAĞILIMI 7 10 r a 9 6 ln o 8 y 5 liM 7 6 4 5 3 4 3 2 2 1 1 0 0 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 TUGS MGS TUGS MGS 2 1.2. Türk Ticaret Filosu Genel Yaş Ortalamasının Yıllık Gelişimi 150 GT’ dan Büyük Gemiler Yıl Ortalama Ya ORTALAMA YIL YAŞ 2003 24 2004 23 2005 21 2006 22 2007 21 2008 21 2009 21 2010 21 2011 21 2012 22 2013 23 2014 23 ORTALAMA YAŞ 19 20 21 22 23 24 25 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 3 1.3. Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Sicil Limanlarına Göre Yıllık Gelişimi (Tüm Gemiler) Gemi Sicil ADET GT DWT Limanı 2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014 Antalya 689 740 788 825 32.377 33.680 35.728 37.758 2.147 2.127 2.226 2.173 Bandırma 661 668 662 654 33.742 33.675 34.709 35.671 2.434 1.594 2.436 2.436 Mersin 704 753 745 702 20.356 22.866 21.625 20.919 5.737 5.760 4.161 3.744 Samsun 938 986 979 955 30.564 31.997 31.730 31.117 1.468 1.154 1.866 1.847 Trabzon 519 557 572 580 30.681 31.313 30.237 31.315 10.976 10.742 9.833 10.133 Çanakkale 471 552 573 556 10.765 9.104 9.186 11.853 2.703 1.128 1.128 5.478 İskenderun 324 350 337 350 18.499 18.570 17.893 18.272 276 276 276 566,99 İstanbul 3.848 3.918 4.287 3.704 987.923 1.071.275 1.234.217 1.258.197 723.324 773.935 790.411 808.493 (Milli) İstanbul 1.110 1.144 1.136 1.115 5.521.063 5.833.062 5.200.341 4.958.805 8.179.052 8.628.929 7.536.959 7.306.661 (TUGS) İzmir (Milli) 2.766 2.806 2.827 2.788 172.978 176.626 149.649 179.326 96.769 96.433 60.886 97.785 İzmir 246 261 277 299 555.984 562.191 618.185 622.809 774.225 773.317 843.667 844.701 (TUGS) Zonguldak 368 397 401 404 8.515 8.755 8.614 9.020 380 218 84 70 TOPLAM 12.644 13.132 13.584 12.932 7.423.447 7.833.114 7.392.116 7.215.062 9.799.491 10.295.613 9.253.932 9.084.088 1.4. Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Milli Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin Sicil Limanlarına Göre Dağılımı–2014 ADET Antalya 7% Bandırma İzmir (Milli) 6% Mersin 25% 6% Samsun 8% İstanbul (TUGS) Trabzon 10% 5% İstanbul (Milli) 30% GT Dağılımı DWT Dağılımı rimzİ)illiM(İ%2zmir9 (%TUGS) reğiD%3 İs(tM1a7nil%bliu)l )illiM( rim%1 İzmir9 (%TUGS)reğiD%0 z İ İstanbul (TUGS) İstanbul 69% (TUGS) 81% 4