EJAJ N ZN ZO ES EN Ey ZN EL अर EL y 90 ` शू mm mm mtm mtm tm mtm tm — J J , d > ` t u u J J J J EEO - d d d d d > » » ` d > . . u d , » , u , है , j > > . कै ` + o 3 है १ > ' y है . » . J , r d u है ' ' , > चि » " . d . ° . s d है J ® d . ? , के ' » है d है u d है 3 d ` . d » » . d d . J है d , . कै . > . ò " > d s d > , d t » . . , 5 , ° . > a . डॉ.सुमतिंद्र नाडिंग A W 0 V W W 50 000 00 4 000 0 0 0 W x 000 60 a करत ? AAAee e 1 दाम्पत्य जीता (कविता) मूळ कन्नड डॉ. सुमतिंद्र नाडिग कोंकणी अणकार डॉ. मनोहरराय सरदेसाय DE गोवा कोंकणी अकादेमी दाम्पत्य गीता Dampathya Gita (Poetry) (कविता) Original in Kannada मूळ कन्नड: by Dr. Sumatheendra Nadig डॉ. सुमतिंद्र नाडिग काकणी अणकार : Konkani Translation डॉ. मनोहरराय सरदेसाय by Dr. ManoharRai Sardesai प्रकाशन क्र. 102 Publication No. 102 © गोवा कोंकणी अकादेमी © Goa Konkani Akademi पयली आवृत्ती : 2007 First Edition : 2007 उजवाडावपी : Publisher : ज्योसिनो वाझ Joaosinho Vaz सचिव, Secretary, गोवा कोकणी अकादेमी, Goa Konkani Akademi, 243, पाटो कॉलनी, 243, Patto Colony पणजी, गोंय 403 001 Panaji, Goa 403 001 मुखचित्र : Cover: गौरीश वेर्णेकार Gourish Vernekar छापपी : Printer : कस्तुरी ग्राफीक्स Kasturi Graphics ढवळी, me - गोंय Dhavali, Ponda - Goa मोल : 50/- Price Rs. 50/- अकादेमीचे वतीन... नामनेचे कन्नड भाशेंतले कवी आनी समीक्षक डॉ. सुमतिंद्र नाडिग हांगेलें 'दाम्पत्य गीता' हें मूळ कन्नड भाशेंतलें कवितेचें पुस्तक, नामनेचे कोंकणी कवी डॉ. मनोहरराय सरदेसाय हाणी कोंकणी भाशेंत अणकारीत केलां. डॉ. नाडिग हांगेली कन्नड भाशेंत कवितेची इकरा पुस्तकां, समीक्षेची आठ, कथेचीं दोन जाल्यार बाल साहित्याची आठ पुस्तकां प्रकाशित जाल्यांत. तांगेल्या साहित्यिक योगदाना खातीर तांकां कर्नाटक साहित्य अकादेमी, दिनकर प्रतिष्ठान आदि संस्थाचे पुरस्कार लाबल्यात: 1996 ते 1999 ह्या काळांत ते नॅशनल बुक ट्रस्ट, नवी दिल्लीचे अध्यक्ष आशिल्ले. डॉ. नाडिग कांय काळ गोंयांत कॉलेजांत प्राध्यापक म्हण आशिल्ले. गोंयातल्या तांगेल्या वास्तव्याचो उल्लेख तांगेले 'दाम्पत्य गीता' कला कृतींत आवर्जून येता. डॉ. मनोहरराय सरदेसाय तांगेले स्नेही आशिल्ले. डॉ. मनोहररायानी मोटे आत्मियतेन आनी समर्थपणान हो अणकार केला आनी तो खूब सूटबूस जाला. वाचप्यांक तो मानवतलो अशी आस्त आसा. हें पुस्तक अकादेमीमेरेन पावोवपाचें काम, अकादमी एक वांगडी आनी नामनेचे लेखक श्री. दामोदर मावजो हाणी केलें. तेखातीर अकादेमी तांचे उपकार आठयता. पुंडलीक ना. नायक अध्यक्ष गोवा कोंकणी अकादेमी दाम्पत्य गीता - 3 'दापत्य ar च्या कोंकणी अणकारा संबंदान हांगा एक अशा विशयावयलें बोध दिवपी तेचबरोबर अस्वस्थ करपी अशें दुर्मिळ आनी असादारण पुस्तक आसा. एका अर्थान हो विशय सर्वसादारण, सामको सामान्य.दादलो आनी बायल हांचेमदलें नातें दाखोवपी एके कवितेच्या सामान्य तत्त्वाचो हो विशय. तातूंतलें असामान्य कितें काय म्हळ्यार कवीक तें कशे असादारण रितीन समजलां तें. स्वैर, मुक्त, आनी निर्भयतायेन उक्तायिल्ल्यो विवाहीक मोगाच्यो सगळ्यो अदृश्य छटा. तातूंतल्यो उमेदी आनी सुखां, तातूंतलीं geai आनी झगडीं. सुमतिंद्र नाडिगाची कन्नड कविता गरजेच्या वेळार तर केन्ना गरज ना तेदेवेळार दिता मोगाक लागींचीं नातीं- गोती. एकवट आनी झगड्यांचो एक विस्तारीत धाडसी खेळ. हे कवितेची व्याख्या करप कठीण. ती पुराय कथाय न्हय आनी पुराय काव्यय न्हय, म्हाकाव्य नासलें तरी म्हाकाव्याचो कांयसो स्पर्श. विस्कावणी आनी संयोगाची सतत आनी फुसलावपी दाखंवण. तें फकत जिणेचें पडबींब न्हय पूण जिणेवयलेंय पडबींब. कल्पना आनी उमाळे, ललीत कलागुणांचीं उतरां आनी भावनांच्या वादळामदीं वाचपी सांपडटा. म्हजें कन्नडाचें गिन्यान हें वयल्यावयलें. हांव संगीत आनी उतरांचो जादू, पुराय अर्थ कळळेबगर समजूंक शकतां. जर्मन कवी गोथे हाणीं हाची पारखणी केल्या. “अणकारांत शेणल्या ती कविता.'' हावें ही कविता कन्नडांतल्यान कोंकणीत अणकारीत केल्या. ह्या वावरांत कितलें सुटलां हाचें म्हाका पुराय धंगण आसा. महाराष्ट्रीय 4 - दाम्पत्य गीता इतिहासकार राजवाडे हांची हीआ नीक एक पारखणी. अणकार हो एके कुपींतल्यान दुसरे कुपीत ओतिल्ल्या अत्तराप्रमाण. हे क्रियेंत कितेंतरी शेणूंकच जाय. मुळावो रंग आनी वास चडानचड आसा तसो दवरपाचो हांवें यल केला. ही कविता आत्मजिणेत्मकच कशी. प्रखरपणान आत्मजिणेत्मकच. आपणाले बायलेकडल्या नात्यांतलो सामको सुक्षीम तपशील लेगीत प्रकट करताना कवी आपलें अनुचीत वागप उक्ते करपाकय अनमनूक नात. तांच्या वागपाची ती कबुली आनी तेचबरोबर समर्थनय बी. भावनातिरेक आनी मोगाची निश्टुरटाय उकतावपी ही स्वचिकित्सा म्हळ्यार एक तोखणायेचोच यल. आत्मजिणेत्मक आसूनय ती आत्मजिणेपेल्यान वता. ती विश्वात्मक जाता. संवसारांतल्या खंयच्याय घोव आनी बायलेमदल्या लिपिल्ल्या जिविताचेर मारिल्लो तो विद्यूत प्रकाशझोत. गोंयकार म्हण हे कवितेची वेगळेतरेन गणना करपाक म्हाका कारण आसा. कविचें गोंयासंबंदिचें वर्णन. गोंयचो रसरशीत सैम, गोंयच्यो न्हंयो, दोंगर आनी पांचवीचार शेतां, विशेश करून गोंयकार जे पोरन्या स्मृतींक परतून उजाळो Ran. सुमतिंद्र नाडिगाचे बाबतींत सांगपाचें जाल्यार ते कांय वर्सा गोंयांत आशिल्ले आनी सेंट झेवियर्स कॉलेज, म्हापशें तशेंच ताचे आदीं श्रीमती पार्वतीबाई चौगुले कॉलेज, मडगांव हांगां इंग्लीश शिकयताले. हांवूय शिकयतालों श्रीमती पार्वतीबाई चौगुले कॉलेजींत. आमी बऱयापैकी इश्ट तशेंच बरे शेजारी. श्री. नाडिग हांच्या धाडसी प्रयोगाखातीर आनी जीण आनी मोग हांच्या खर अणभवांत आमकां वांटेकार घेतल्याखातीर: आमी तांचे उपकार मानूंक जाय आनी तांकां परबीं भेटोवंक जाय. इंग्लीश आनी मराठी अणकारीत कवितेचो हावें उपेग केला. चड करून केशव मेश्राम हांचो मराठी अणकार म्हाका खूब उपकाराक पडलो. तांकां हांव दीनवासतां. डॉ. मनोहरराय सरदेसाय दाम्पत्य गीता - 5 ¡MEAN : Ps >. E =d a >` E:A STa E 2 N= Y, Enea टल a < | Ndo, s do $ T =पyक े% ' 8002a2?1 0 हैa| मिलक! [| & जन Eज ा ur ys ep Apo: O = Pra q AA vá TFED Neet o VOA siA A E OA j wir शोज. 3 BIg ok pus š Se Fit grrr hata n ri}: ES A SPO ERIN, Pk [NK "PAR RRS f BrP AO ym masis SS E M | y = za bOtm viदeा.s -., E T] (3 > ` På a del १५. a, पुरोवाक्‌ दुसरे कवी आनी विचारवंतानी कवीक ताचे लग्नाउपरान्तचे जिणेचे गोडवे गावंक सांगले: पम्प, कुमारव्यास आनी बेंद्रे हांणी केलें म्हाका पाचारण तांचे लागीं हांव, घेवन श्रध्दाफुलां जावन अनन्यशरण पम्पकवीन सांगलें म्हाका, ''माणकुल्या गा किदेंय नवें नवें कीर्तीमान'' कुमारव्यासान सांगलें म्हाका, “कर रे निर्माण आंतरिक भक्तीमान.'' म्हाकवी बेंद्रेचो आसलो नवो वेगळोच विचार. सांगले म्हाका, “गा रे तूं मेकळेपणान नरनारी सख्यभाव कर साकार.'' आडिगा हाणें सूचित केलें मर्म “छेड, छेड़ हृदय संगीत होच खरो कवीधर्म !'' ह्या समस्त कवीवरांची आसली हीच भावना ती आयकून ते जियेतले परतून जुवानीललें प्रेम तत्व, नवें संगीत आनी आयकतले धुंद जावन म्हजें गीत. दाम्पत्य गीता - 7 बेद्रेच्या लयछंदाचेर केलें हावें सुरू सख्यगान, प्रीतगान म्हाकाच म्हजो वाज आयलो. पूण येनाच जाली हृदय भरून तान. मागीर पम्पाचो एक छंद म्हज्या मनांत रिगलो फांतोडेच्या किर्णावरी उमेदीन भरून गेलो आतां अशी जाली सुरू अग्नी परीक्षा प्रणयाची “लोकभास हीच भास” जाली वाणी कुमार व्यासाची तितले म्हणसर आयलो थंय रलाकर aga लेगीत जालो हाजीर ज्योतिर्लिंगाचो सुघोष करीत आयले मागीर वेदमुनी एक एक करून दीत म्हाका दिव्य स्फूर्त, मन गेलें भरून हातांतली छडी सांसपीत, सांसपीत होमर लेगीत आयलो ओले, ओले केंस सांवरीत शेले कवी पावलो अप्रूपाचो देखून सुवाळो आयलो, आयलो मार्लो गटे लागीं चलत, चलत कालिदास आयलो स्मितवदन पावलो थंय पावलो, आनंदवर्धन रोखून आपली नदर पळेतालो वॉल्ट व्हिटमन वालो न्हेसून आयलो गांधी वक्लांतल्यान ल्हवूच हांसत. नंदीचेर आयलो बसून श्रीशंकर कैलासनाथ. मागविले हे भोंवडीकार प्रसन्न जावन देखताली तेजस्वी अक्का महादेवी आयलो मागीर अभिलेखांचो स्वामी राघवांक 8 - दाम्पत्य गीता