BAŞLARKEN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi 1995 yılında kuruldu. Fakültemiz o yıllardan günümüze çok büyük gelişmeler katetti. Ancak, akademik elemanlarımız tarafından Çanakkale şatlarında yürütülen çalışmaların da yer alacağı bir dergimizin bulunmayışı, ziraat alanında özveriyle çalışan genç akademisyen arkadaşlarımızı üzmekteydi. Elinizdeki derginin şekillenişi 2012 yılı Temmuz ayında başladı. 11 Aralık 2012’de, dergi hazırlıklarının tamamlandığını belirten bir yazı, tarafımızdan Dekanlığımıza ulaştırıldı. Dergimiz 14 Mayıs 2013 tarihinde ISSN numarası alarak, yayın hayatına resmen başlamış oldu. Dergimiz akademik camiada yoğun bir ilgi ve sevgiyle karşılandı. Çok sayıda araştırma ve derleme niteliğindeki makale kısa sürede dergimize ulaştırıldı. Bunlardan sonuçlandırılan 14 adet makale, dergimizin ilk sayısında yer almaktadır. Amacımız ilk adımı attığımız gibi, dergimizin geçen yıllarla birlikte daha da güçlenerek yayın hayatını sürdürmeye devam etmesi ve hem Üniversitemiz, hem de Çanakkalemize ziraat alanında önemli bilimsel katkılar sağlamasıdır. Bu vesileyle, dergimizin kuruluşu ile ilk sayının hazırlanmasında emeği geçen ve hakemlik yapmış bulunan bütün arkadaşlarımıza sonsuz şükranlarımızı sunuyoruz. Eylül ayında aramızdan ayrılarak ebediyete intikal eden arkadaşımız, merhum Prof. Dr. Hakan TURHAN’ın dergimizin ilk sayısında hakemliğinin bulunması, bu sayının değerini bir kat daha arttırmaktadır. Buradan, fakültemize ve hocamızın kıymetli ailesine bir kez daha başsağlığı ve sabırlar diliyor, “ÇOMÜ Zir. Fak. Derg.”sinin bu ilk sayısını Prof. Dr. Hakan TURHAN hocamıza ithaf ediyoruz. Yayın Kurulu Adına Doç. Dr. Alper DARDENİZ ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. Yayın Kurulu Başkanı ISSN: 2147–8384 ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU Journal of Agriculture Faculty) Cilt (Volume): 1 Sayı (Issue): 1 Yıl/Year: 2013 Yazışma Adresi (Corresponding Address) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Koordinatörlüğü, Terzioğlu Kampüsü, 17020, Çanakkale/Türkiye Tel: +90 286 218 00 18 Faks: +90 286 21805 45 E-mail: [email protected] ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi Hakemli bir dergi olup süresiz ve zamansız olarak yayınlanır. Dergi içerisindeki makaleler, çizelgeler, şekiller ve resimler izinsiz olarak kullanılamaz. Diğer makale, bildiri ve kitaplar için alıntı yapılacağı zaman referans verilerek yapılmalıdır. ÇOMÜ Journal of Agriculture Faculty is peer reviewed journal and published anytime. The articles, tables and figures of this journal are not allowed to use anywhere without permission. Only should be given as reference while taken for other articles, books and oral presentations. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU Journal of Agriculture Faculty) İmtiyaz Sahibi (Publisher) Prof. Dr. Feyzi UĞUR, Dekan/Dean Yayın Kurulu Başkanı (Editor in Chief) Doç. Dr. Alper DARDENİZ Yayın Kurulu (Editorial Board) Doç. Dr. Altıngül ÖZASLAN PARLAK Doç. Dr. Sibel TAN Doç. Dr. Murat YILDIRIM Yrd. Doç. Dr. Nazan ÇEVİK Yrd. Doç. Dr. Canan ÖZTOKAT KUZUCU Yrd. Doç. Dr. Cemil TÖLÜ Danışma Kurulu (Advisory Board) Prof. Dr. Kenan KAYNAŞ, Bahçe Bitkileri Prof. Dr. Savaş KORKMAZ, Bitki Koruma Prof. Dr. Taner KUMUK, Tarım Ekonomisi Prof. Dr. İsmail KAVDIR, Tarım Makineleri Prof. Dr. İskender TİRYAKİ, Tarımsal Biyoteknoloji Prof. Dr. Levent GENÇ, Tarımsal Yapılar ve Sulama Prof. Dr. Ahmet GÖKKUŞ, Tarla Bitkileri Prof. Dr. Nuray Mücellâ MÜFTÜOĞLU, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Prof. Dr. Feyzi UĞUR, Zootekni Yabancı Dil Danışmanı (Advisory of Foreign Language) Öğr. Gör. Baboo Ali Yayın Koordinatörleri (Coordinators) Dr. Arda AKÇAL Dr. Gökhan ÇAMOĞLU Dr. Mustafa SAKALDAŞ Mizanpaj (Typesetting) Dr. Arda AKÇAL Tasarım (Design) Uzm. Mürsel GÜVEN Yazışma Adresi (Corresponding Address) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Koordinatörlüğü, Terzioğlu Kampüsü, 17020, Çanakkale/Türkiye Tel: +90 286 218 00 18 Faks: +90 286 21805 45, E-mail: [email protected] İçindekiler/Contents ‘Monroe’ ve ‘Blake’ Geççi Şeftali Çeşitlerinde Modifiye Atmosfer Paketleme Uygulamasının Muhafaza Süresince Meyve Kalitesine Etkileri ..................................................... 1 Mustafa Sakaldaş, Ali Kaçan, Murat Şeker, Kenan Kaynaş Fidanlık Parsellerindeki Aşı Noktası Dikim Yüksekliğinin Açık Köklü Aşılı Fidan Randıman ve Gelişimi Üzerine Etkileri .......................................................................................... 9 Alper Dardeniz, Arda Akçal, Tolga Sarıyer Taze Fasulyede Su Stresinin Belirlenmesinde Termal Görüntülerin ve Spektral Verilerin Kullanımı ......................................................................................................................................... 15 Gökhan Çamoğlu, Levent Genç Italia Üzüm Çeşidi Kalemlerinin Besin Elementi İçeriklerinin Belirlenmesi ................................. 29 Alper Dardeniz, N. Mücellâ Müftüoğlu, Cafer Türkmen, Mustafa Sakaldaş, Arda Akçal Türkiye’de Organik Arıcılık ............................................................................................................ 35 Yakup Erdal Ertürk, Orhan Yılmaz Does the Ratio of Na+ and K+ Affect the Hydrolytic and Pumping Activity of the Plasma Membrane H+-Atpase from Maize (Zea Mays L.) Shoot ................................................................ 43 Ali Sümer, Christian Zörb, Feng Yan, Sven Schubert Some Phenotypical Characteristics of Camels Raised in Provinces of Balikesir and Canakkale of Turkey ....................................................................................................................... 51 Orhan Yılmaz, Yakup Erdal Ertürk, Mehmet Ertugrul Karamenderes Havzası Topraklarının Yarayışlı Mikro Besin Elementlerinin (Fe, Cu, Zn ve Mn) Durumu ............................................................................................................................... 57 Osman Çetinkaya, Ali Sümer Gökçeada’nın Çalılı Mera Ekosistemlerinde Aptesbozan (Sarcopoterium Spinosum (L.) Spach) Mücadelesi .......................................................................................................................... 67 Ahmet Gökkuş, Altıngül Özaslan Parlak, Harun Baytekin, Fırat Alatürk Keçi Genotiplerinin Oğlağını Tanıma ve Emzirme Davranışları Bakımından Karşılaştırılması .............................................................................................................................. 73 Cemil Tölü, Ömer Hıdıroğlu, Türker Savaş Bazı Atık ve Toprak Düzenleyicilerin Toprakta Solucan Davranışlarına Etkisi ............................. 79 Cafer Türkmen, Erdem Temel, Galip Çatal, Mahmut Sinecen, Mete Mısırlıoğlu Türkiye’de Tarımsal Örgütlenme Politikalarının ve Mevzuatının İrdelenmesi: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği ........................................................................................................... 87 Sibel Tan, İlker Karaönder Impact of Phosphorus Levels on Vegetative Growth and Seed Yield of Lettuce (Lactuca sativa L.) Cultivars ........................................................................................................... 95 Shahjahan Shabbir Ahmed, Muhammad Azam Khan, Imran Ali Sani, Muhammad Sharif, Muhammad Naseem Shahwani, Sarwat Afridi, Nazeer Ahmed Influence of Abiotic Factors on the Population of Dysdercus koenigii Fab. (Hemiptera: Pyrrhocoridae) in Cotton Field in Pakistan ................................................................. 101 Baboo Ali, Muhammad Altaf Sabri, Muhammad Afzal Murtaza Bu Sayının Danışma Kurulu (Adviser Board of This Issue) Öğr. Gör. Baboo Ali, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü, Çanakkale. Doç. Dr. Erhan Akkuzu, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yap. ve Sulama Bölümü, İzmir. Doç. Dr. Aydın Akın, Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Konya. Yrd. Doç. Dr. Barış Bülent Aşık, Uludağ Üniv., Ziraat Fak., Toprak Bil. ve Bitki Bes. Böl. Bursa. Dr. Fadime Ateş, Manisa Bağcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Manisa. Prof. Dr. İbrahim Cemal, Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Aydın. Yrd. Doç. Dr. Yakup Çıkılı, Düzce Üniversitesi Çilimli Meslek Yüksek Okulu, Düzce. Yrd. Doç. Dr. Nuray İ. Demir, Atatürk Üniv., Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Erzurum. Doç. Dr. Hanife Genç, ÇOMÜ Ziraat Fakültesi, Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü, Çanakkale. Prof. Dr. Levent Genç, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Çanakkale. Doç. Dr. Hakan Geren, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, İzmir. Prof. Dr. Abdul Kabir Khan Achakzai, Department of Botany,University of Balochistan, Pakistan. Yrd. Doç. Dr. Selma Kayalak, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Çanakkale. Prof. Dr. Ali Koç, Osmangazi Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Eskişehir. Yrd. Doç. Dr. Seyrani Koncagül, Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Şanlıurfa. Prof. Dr. Mehmet Koyuncu, Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Bursa. Yrd. Doç. Dr. Ertan Köycü, Namık Kemal Üniv., Ziraat Fak., Zootekni Bölümü, Tekirdağ. Doç. Dr. Ünal Kızıl, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Çanakkale. Dr. Muhammed Naseem, University of Wüizburg, Biocenter, Germany. Doç. Dr. Okan Özkaya, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Adana. Dr. Shahjahan Shabbir Rana, BUITMS Univ., Department of Biotechnology, Quetta, Pakistan. Doç. Dr. Fatih Şen, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, İzmir. Doç. Dr. Sibel Tan, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Çanakkale. Prof. Dr. Hakan Turhan, ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü, Çanakkale. Yrd Doç. Dr. Cafer Türkmen, ÇOMÜ, Ziraat Fak.,Toprak ve Bitki Besleme Bölümü, Çanakkale. Yrd. Doç. Dr. Orhan Yüksel, ÇOMÜ, Bayramiç Meslek Yüksek Okulu, Çanakkale. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU Journal of Agriculture Faculty) 2013: 1 (1): 1–8 ‘Monroe’ ve ‘Blake’ Geççi Şeftali Çeşitlerinde Modifiye Atmosfer Paketleme Uygulamasının Muhafaza Süresince Meyve Kalitesine Etkileri Mustafa Sakaldaş1* Ali Kaçan2 Murat Şeker1 Kenan Kaynaş1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 17020, Çanakkale 2 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Biga İlçe Müdürlüğü *Sorumlu yazar: [email protected] Özet Çalışmada modifiye atmosfer paket uygulamasının “Monroe” ve “Blake” geççi şeftali çeşitlerinde muhafaza süresince bazı kalite özellikleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu kapsamda Çanakkale bölgesinden hasat edilen bu iki şeftali çeşidine ait meyveler düşük yoğunluklu polietilen (LDPE) bazlı modifiye atmosfer (MA) ambalajlara konarak 0,5 ± 0,5 sıcaklıkta %90 ile %95 arası oransal nemde 25 ve 50 gün süreyle muhafaza edilmişlerdir. Meyveler her muhafaza süresinden sonra 18–20°C sıcaklıkta ve %50–60 oransal nemde 3 gün süreyle raf ömründe tutulmuşlardır. Şeftali meyvelerinde hasattan sonra, her muhafaza ve raf ömrü döneminden sonra meyve eti sertliği, suda çözünebilir kuru madde oranı, titre edilebilir asit miktarı, yünlüleşme, toplam ve indirgen şeker içeriği incelenmiştir. Her iki şeftali çeşidinde de MA ambalajında depolanan meyvelerin meyve eti sertliğinde görülen azalışlar daha düşük düzeylerde olmuştur. Benzer şekilde toplam ve indirgen şeker içeriği de MA ambalajında muhafaza edilenlerde daha düşük seviyede tespit edilmiştir. Muhafaza sonunda yünlüleşme oranı, MAP uygulamasıyla azalış göstermiştir. Ayrıca herhangi bir uygulamaya yapılmamış kontrol meyvelerinde titre edilebilir asit miktarında görülen artış muhafaza süresince daha yüksek seviyede tespit edilmiştir. MAP uygulamasının, “Blake” ve “Monroe” şeftali çeşitlerinde 50 günlük muhafaza süresince meyve kalitesinin korunmasında önemli etkilerinin olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Şeftali, Modifiye atmosfer ambalajı, Kalite özellikleri, Depolama, Raf ömrü. Abstract The Effect of Modified Atmosphere Packaging on Fruit Quality of Some Late Session Peach Varieties during Storage In this research, the effects of modified atmosphere packaging on some quality properties of late session “Blake” and “Monroe” peach varieties were carried out. In this context low density polyethylene (LDPE) based (MAP) applied fruits were harvested from Çanakkale province and they were stored at 0.5 ± 0.5 temperature with between 90–95% relative humidity conditions for 25 and 50 days respectively. Furthermore fruits were kept at 18-20°C temperature and 50–60% relative humidity conditions for 3 days after each storage period for shelf life evaluation. Fruit flesh firmness, total soluble solids content, wooliness, titratable acidity, total sugar and invert sugar content were assessed after harvest and after each storage and shelf life period in peach fruits. According to the results, the reduction of fruit firmness was lower in fruits stored with MA packaging. Furthermore total and invert sugar content was fixed at lower level in same fruits. On the other hand the rate of woolliness was reduced by MAP application. Besides malic acid content was increased in fruits without any application during storage. As a result, MAP application affected the fruit quality of “Blake” and “Monroe” peach varieties significantly until 50 days storage period. Key Words: Peach, Modified atmosphere package, Quality properties, Storage, Shelf life. Giriş Şeftali (Prunus persica L. Batsch), Çin orijinli olup (Salunkhe ve Desai, 1984); ülkemizde ve Dünya’da yoğun şekilde üretilen sert çekirdekli bir meyve türüdür. Bu kapsamda; Türkiye gerçekleştirdiği yaklaşık 546.000 tonluk şeftali üretimiyle Dünya’da altıncı sıradadır (Anonymous, 2011). Dünya şeftali üretiminde ilk sırayı Çin almakta, bunu sırasıyla İtalya, ABD, İspanya ve Yunanistan izlemektedir (Anonymous, 2011). Şeftali raf ömrü çok uzun olmayan sert çekirdekli bir meyve türü olup, hasat sonrasında çeşitli fizyolojik ve patolojik bozulmalar yaygın görülmektedir. Şeftaliler için, 0°C civarında muhafaza sıcaklığı önerilmektedir (Crisosto ve Mitchell, 2002). Düşük sıcaklıklarda, üşüme zararı ve tat bozulması; yüksek sıcaklıklarda ise yapıda bozulmalar meydana gelmektedir (Karaçalı, 2009). Şeftalide pazarlama süresince en önemli sorunlardan birisi olan “yünlüleşme (woolliness)” muhafaza sürecinde yumuşamayla birlikte meydana gelmektedir (Ben Arie ve Sonego, 1980). 1 ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU Journal of Agriculture Faculty) 2013: 1 (1): 1–8 Modifiye atmosfer paketleme (MAP) uygulamalarının yaş meyve ve sebzelerde kullanımı kapsamında; "Aktif MAP" ve "Pasif MAP" en yaygın kullanılan iki uygulama biçimidir. Aktif MAP uygulaması geçirimsiz ambalaj materyali içerisine ürüne uygun gaz bileşiminin vakum uygulamasıyla ambalaj içerisi O 'nin alınması ve dışarıdan CO uygulanması şeklinde gerçekleşir. Pasif MAP 2 2 uygulamasında ise; ambalaj materyalinin geçirgenliği ve gözenek yapısına bağlı olarak ürünün aerobik solunum sonucu ambalaj materyali içerisindeki gaz bileşiminin değişmesi prensibine dayanan bir uygulamadır (Beaudry 1999, 2000). Modifiye atmosfer paketleme uygulamalarının şeftali ve nektarin çeşitlerinde muhafaza sürecinde meyve eti sertliğinin korunumu, solunumun yavaşlaması bu kapsamda meyve kalitesinin korunumu üzerine olumlu etkileri saptanmıştır (Deily ve Rizvi, 1983; Pesis, 1995). Türkiye’nin en önemli şeftali üretim merkezlerinden biri olan Çanakkale ilinde yetiştiriciliği yoğun olarak yapılan “Blake” ve “Monroe” çeşitlerinde pazarlamayı kısıtlayan en önemli etmen muhafaza süresinde yaşanan kayıplar olmaktadır. Bölgede yetiştirilen şeftali çeşitlerinin muhafaza sürelerinin uzatılması, yöre üreticisine ve bölge ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır. Bu çalışmada, modifiye atmosfer paketleme uygulamalarının depolama ve raf ömrü süresince “Blake” ve “Monroe” geççi şeftali çeşitlerinin meyve kalitesine etkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem Materyal Çalışmada; Çanakkale ili Lâpseki ilçesinde bulunan Nemaguard anacı üzerine aşılı 7 yaşındaki 5 x 5 m. dikim sıklığında kurulmuş üreticiye ait “Blake” ve “Monroe” geççi şeftali (Prunus persica L. Batsch) ağaçlarından hasat edilen meyveler kullanılmıştır. “Blake” şeftali çeşidine ait meyveler 18.08.2009 tarihinde, “Monroe” şeftali çeşidine ait meyveler ise 25.08.2009 tarihinde hasat edilmiştir. Çalışmada kullanılan ortalama meyve ağırlığı, “Blake” çeşidi için 270±20 g; “Monroe” çeşidi için 250±20 g olmuştur. Meyvelere Yapılan Uygulamalar ve Meyvelerin Muhafazası Her iki çeşide ait şeftali meyveleri hasat edildikten hemen sonra 1°C sıcaklıkta meyve sıcaklığı 3–4 °C seviyesine düşene kadar yaklaşık 24 saat süreyle soğuk hava ön soğutma yöntemiyle ön soğutmaya tabi tutulmuşlardır. Meyve eti sıcaklığı problu termometre "T106, Testo, ABD” termometre yardımıyla ölçülmüştür. Ön soğutma sonrasında meyvelerde, 22 µm kalınlığında LDPE bazlı 5 kg kapasiteli MA ambalajına (Xtend, Stepac, İsrail) yerleştirilmiş ve ağızları plastik klipsle kapatılmıştır. MA ambalaj kullanılmayan meyveler kontrol olarak kabul edilmiştir. Tüm kasalara meyveler tek sıralı şekilde sıralanmıştır. Kontrol ve MAP uygulaması yapılan meyveler; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Soğuk Hava Depolarında, 0,5 °C±0,5 sıcaklık ve %90 ile %95 arasındaki oransal nemde sırasıyla 25 ve 50 gün süreyle depolanmışlardır. Buna ilaveten; her muhafaza süresi sonrası meyveler 3 gün süreyle 18°C ile 20°C arası sıcaklık ile %50 ile %60 arasında oransal nemdeki raf ömründe tutulmuşlardır. Muhafaza süresince depolama koşullarının sıcaklık ve oransal nem değerleri dijital termohigrometre (Datalogger, TFA, Almanya) yardımıyla izlenmiştir. Kalite Özelliklerin Belirlenmesi Her iki çeşide ait meyvelerde; hasattan sonra, her muhafaza ve raf ömrü süresinden sonra aşağıda belirtilen bazı kalite özellikleri incelenmiştir: Meyve Eti Sertliği (MES) Meyvelerin ekvator düzlemi çevresinde el penetrometresi "Effe-gi, İtalya" ile 8 mm uç kullanılarak ve meyve kabuğu uzaklaştırılarak ölçülmüş, sonuçlar “kg” cinsinden ifade edilmiştir. Suda Çözünür Kuru Madde (SÇKM) Oranı Meyve suyunun SÇKM miktarı dijital el refraktometresi (PAL–1, Atago, Japonya) yardımıyla ölçülmüş, sonuçlar “%” olarak ifade edilmiştir. 2 ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi (COMU Journal of Agriculture Faculty) 2013: 1 (1): 1–8 Titre Edilebilir Asitlik (TA) Miktarı Meyvelerden elde edilen meyve suyu örneklerinde TA miktarı, meyve suyunun bir bazla nötralizasyonu esasına göre saptanmıştır. Bu amaçla 10 ml meyve suyuna 40 ml saf su eklenmiş ve pH= 8,1 oluncaya kadar 0,1 N NaOH ile titre edilerek harcanan NaOH miktarından hesaplanarak ve g malik asit 100 ml-1 olarak ifade edilmiştir (Karaçalı, 2009). Toplam Şeker ve İndirgen Şeker İçeriği Hasat ve muhafaza sürelerinden sonra toplam ve indirgen şeker içeriği meyvelerinden alınan 5 g meyve örneğinde Dinitrofenol metoduna göre spektrofotometrik yöntemine göre saptanmış ve sonuçlar g 100 g-1 olarak verilmiştir (Ross ve ark., 1959). Yünlüleşme Oranı Yünlüleşme oranı, her tekerrürde raf ömrü sonrası bozukluğun meydana geldiği meyvelerin toplam meyveye orantılanmasıyla hesaplanmış, sonuçlar % olarak verilmiştir. % değer olarak her muhafaza sonrası raf ömrü süresinden hesaplanmıştır. İstatistiksel Değerlendirme Deneme, tesadüf parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüş ve her tekerrürde 15 adet meyve kullanılmıştır. Elde edilen bulgular; "Minitab 16" istatistik paket programı yardımıyla varyans analizine ve çoklu karşılaştırma testine tabi tutulmuş ve LSD testiyle değerlendirilmiştir (p=≤0,05). Bulgular ve Tartışma Meyve Eti Sertliği Her iki çeşide ait meyvelerde muhafaza süresi arttıkça MES azalmıştır. Bunun yanında; her muhafaza süresiyle raf ömrü arasında benzer şekilde azalma görülmüştür. Muhafaza süresinin MES değerlerine etkileri önemli düzeyde olmuştur (p<0,05). “Monroe” ve “Blake” şeftali çeşitlerinde modifiye atmosfer uygulamaları MES değerlerini önemli düzeyde etkilemiştir (p<0,05). “Blake” çeşidinde muhafazanın tüm süreçlerinde farklılık çok belirgin görülürken (Çizelge 1.), Monroe çeşidinde özellikle 25 gün muhafaza süresi sonrası raf ömründe önemli farklılıklar görülmüştür (Çizelge 2.). Çizelge 1. “Blake” şeftali çeşidinde muhafaza süresince MES (kg) değerinde meydana gelen değişimler Muhafaza Süresi (gün) Uygulama 0 25 25+3 50 50+3 Kontrol 4,14 A 2,88 BC 2,17 CD 1,19 EF 0,72 F MAP 4,14 A 4,02 A 2,90 BC 3,32 AB 1,83 DE Muhafaza Süresi Ort. 4,14 a 3,45 b 2,53 c 2,25 c 1,27 d LSD (0,05) Muhafaza süresi: 0,5915. LSD (0,05) Uygulama x Muhafaza süresi: 0,8365. Farklı harfler farklı istatistiksel grupları ifade ederler. Çizelge 2. “Monroe” şeftali çeşidinde muhafaza süresince MES (kg) değerinde meydana gelen değişimler Muhafaza Süresi (gün) Uygulama 0 25 25+3 50 50+3 Kontrol 6,43A 4,53 BC 2,80 D 3,16 D 1,77 E MAP 6,43A 5,02 B 4,16 BC 4,71 B 3,67 CD Muhafaza Süresi Ort. 6,43a 4,78 b 3,48 c 3,94 c 2,72 d LSD (0,05) Muhafaza süresi: 0,6811. LSD (0,05) Uygulama x Muhafaza süresi: 0,9632. Farklı harfler farklı istatistiksel grupları ifade ederler. “Blake” çeşidine ait meyvelerde başlangıçta meyve eti sertliği 4,14 kg iken, MA ambalaj kullanılmayan kontrol meyvelerinde 50 gün muhafaza sonunda söz konusu değer 0,72 kg olurken, MAP uygulamasına ait meyvelerde sertlik değeri 1,83 kg olarak tespit edilmiştir. Benzer şekilde 3