गौरी ब्रह् मे / GAURI BRAHME अदिती गुप् मे / ADITI GUPTE सुहास लिमयमे / SUHAS LIMAYE Communicative Marathi for Nurses परिचारिकांसाठी मिाठी िघु-अभ्ासक्रम / SHORT COURSE संपादक / EDITORS ममेहरमे भूत / MEHER BHOOT दिभा सुराणा / VIBHA SURANA आन�ि काटीकर / ANAND KATIKAR संकल्पना आणि ननरममिती / CONCEPT & PRODUCTION मुंबई रिद्ापीठ िाज्य मिाठी रिकास संस्ा, मुंबई UNIVERSITY OF MUMBAI RAJYA MARATHI VIKAS SANSTHA, MUMBAI ISBN No.: 978-93-5346-828-6 FIRST EDITION, 2019 पहिली आिृत्ी, २०१९ प्रकल्प समन्वयक / PROJECT CO-ORDINATOR दिभा सुराणा / VIBHA SURANA लेखक / AUTHORS गौरी ब्रह् मे / GAURI BRAHME अदिती गुप् मे / ADITI GUPTE सुहास लिमयमे / SUHAS LIMAYE संपादक / EDITORS ममेहरमे भूत / MEHER BHOOT दिभा सुराणा / VIBHA SURANA आन�ि काटीकर / ANAND KATIKAR संपादकीय मंडळ / EDITORIAL TEAM माधुरी पुरंिरमे / MADHURI PURANDARE ज्योत्सा भभड मे / JYOTSNA BHIDE सयोनािी गुजर / SONALEE GUJAR कला, मांडिी, चचत्े / छायाचचत्े / अक्षि जुळिी LAYOUT DESIGN / PHOTOS / TYPESETTING नागमेश ससरसाि / NAGESH SIRSAL सुभाष गयोपाळमे / SUBHASH GOPALE प्रकाशक / PUBLISHER मुंबई दिद्ापीठ / UNIVERSITY OF MUMBAI, राज् मराठी दिकास संस्ा, मुंबई / RAJYA MARATHI VIKAS SANSTHA, MUMBAI ई-पत्ा /E-MAIL [email protected] संकेतस्ळ / WEBSITE ADDRESS https://www.learn-marathi.com www.rmvs.maharashtra.gov.in ` TEXT- CUM WORKBOOK AND 1 FREE DVD 500 प्रस्ािना | Preface Nursing has always been considered as one of the noble professions and even today is much sought after, especially in Mumbai. A large number of nurses working in various hospitals in Maharashtra, especially in Mumbai, hail mostly from South India, viz. Kerala and Tamil Nadu. The regional language Marathi poses a major barrier for them, especially when dealing with patients in government hospitals. पररचाररकांसाठी मराठी is a Marathi text-cum-workbook specially designed for such nurses. It addresses a target group of non-native nurses, who wish to learn Marathi as beginners, particularly as adult learners, with or without any prior, little/random knowledge of Marathi. Whether the learners have some prior acquaintance with the Devnagari script or not, they can start learning the script as well as reading and writing in Marathi. A first of its kind, this book has been prepared using an integrated communicative approach. It dedicates itself to serve the sole purpose of teaching Marathi to the non-native nurses and for them to be able to communicate in Marathi with the native patients, their relatives, doctors, co- workers and the hospital management. It focuses on understanding the problems of patients and giving them the right guidance and instructions in Marathi. The book consists of ten chapters, each with units such as communicative texts in authentic situations, pattern drills, grammar exercises, learning games, cartoons, answer keys, audio visual components and an overview of the vocabulary along with its meanings in English. At the end of each chapter there is a section of subject related information highlighting the specialised vocabulary needed by the nurses for their routine chores, for e.g. contagious diseases, health and nutrition etc. In addition to this, a comprehensive glossary from English to Marathi is provided at the end. A final test has been included at the end to test the written and oral language skills of the learners. Special efforts have been taken to integrate the communicative approach of learning so that the learners will be able to communicate in a non-native environment. Though the book is meant for classroom teaching of approximately 60 teaching hours, self- learners too can make use of the book with the help of the vocabulary given with the meanings in English and a glossary at the end. The course instructor may require 6 hours for each chapter. Regular dictation, additional exercises, tests and extra inputs may be used as per the target group. The course instructors are expected to use the audio-visual material, provided as free dvd with the book. Keeping in mind the aim of the target learners, which is basically to communicate, the instructor should stress on enhancing the speaking, listening and understanding skills of the learners. The writing skills are not so important for this target group. Hence the instructors are advised to undergo rigorous teachers’ training for the integrated communicative approach and may contact the project co-ordinator / editors / Rajya Marathi Vikas Sanstha for the same. 'Communicative Marathi for Nurses' has been designed after an extensive research and a survey carried out in various government and private hospitals in Mumbai. The content and preparation of material of the book is based on the data collected from these surveys. It is created solely for teaching communicative Marathi to the nurses and does not claim to impart medical knowhow. The book aims to offer general information required by nurses for the daily routine and refrains from mention of specific ailments and illnesses. This book has been prepared under the aegis of the project Marathi Language Teaching (MLT) spearheaded by Prof. Dr. Vibha Surana, Head of the Department of German, University of Mumbai and graciously funded by Rajya Marathi Vikas Sanstha. The innovative project MLT strives to complete six levels of courses for teaching communicative Marathi to non-native speakers and four short-term courses for teaching Marathi to (i) non-native bank employees, (ii) government officials, (iii) nurses and (iv) rickshaw- and taxi-drivers. We are indebted to the editorial team of Madhuri Purandhare, Jyotsna Bhide and Sonalee Gujar for reviewing this book and their invaluable inputs. We thank Girissha Tilak, Kruttika Bhosale, Shrikant Pathak, Sammati Balgi, Mihir Kulkarni, Gurunath Kalamkar, Gurudutt Kamath, Saurabh Bhosale, Manish Bawker, Disha Gudulkar for their sustained support and assistance. We are grateful to Mr. Charuhas Pandit and Mr. Prabhakar Wadekar for the copyright permission of Chintoo cartoon strips. We also thank Mrs. Sunita Deshmukh, senior nurse of Dr. Bedekar Hospital for Women and Children and the nurses Harsha Shinde, Namrata Malusare, Shubhangi Gogavle, Vandana Jadhav and Varsha Gawde for their photos and Mr. Sachin Suresh and Mr. Rajesh Wadekar for the audio recording and the making of the DVD respectively. We appreciate and thank all those who have contributed in the making of this book. Gauri Brahme, Aditi Gupte, & Suhas Limaye 2019 अनुक्रमणिका पाठ रिषय संिादकौशल्य व्ाकिि शब्दसंपदा परिस्स्ती पृष्ठ क्र. १ ओळख अभभिािन, स्वर-स्वरािी काय, कयोणता, कुठमे, व्यिसायात कयोण ७ नाि-गाि आसण व्यंजन कयोण, कसा, कशी, कयोण आहतमे ? स्वतःबद्दि सांगणमे, स्वरचचन्मे कुठिमे, कुठल्ा, पररचाररका, ससस्टर, व्यिसाय सांगणमे ि शब्द अच्ा, टाटा, ठीक िॉडब्ड ॉय, डॉक्टर, इतरांना त्ाबद्दि जयोडाक्षरमे आह,मे चािमेि, उद्ा दिझ़िऑथमेरदपस्ट, दिचारणमे, शब्द भमेटू, नमस्ार, ऑपरमेशन मराठी िण्णमािा दिशमेष उच्ार व्यिसाय लथएटरमध् मे सयोपमे मराठी शब्द िाक्मे अंक : १-२० सहाय्यिका... प्रश्नशब्द मित्ताचे : शरीराचमे भाग ि अियि २ रुग्ािय रुग्ािय आसण व्यक्तििाचक सि्णनाममे, हकती िाजिमे? रुग्ाियाचमे दिभाग: २४ िॉडब्ड द्दि सामान्य ित्णमानकाळ : कयोणता, कयोणतमे, कान / नाक / घसा िमेळ, दििस ि महहना असणमे, नसणमे, कयोणती, कयोणत्ा, दिभाग, बािरयोग आणणमे, िणमे मे, दठकाणमे, दिभाग... दक्रयादिशमेषणमे : िर, खािी, अंक : २१-५०, मित्ताचे : जिळ, उजिीकड,मे डािीकडमे महहनमे आसण दििस रुग्ाियाची रचना – एका पररचाररकमेच्ा नजरमेतून ३ तुम्ािा िनै ंदिन व्यिहार, साधा आसण अपूण्ण कमेव्ा / कधी आरयोग्ाच्ा ४६ काय इच्ा व्यति करणमे, ित्णमानकाळ हिंय, पाहहजमे समस्ांबद्दि बयोिणमे, हयोतंय? दििसाच्ा िमेळा, िश्णक सि्णनाममे कळतंय, पटतंय िमेगिमेगळ्ा प्रकारच्ा ऋतू नाममे : लिंग िसचूं ी नािमे, उपचारांसाठी गरज असणमे : रीततित्णमानकाळ आजार, मित्ताचे : आतिमे अंक : ५०-१०० अियि ४ एक आज्ा, सूचना, आज्ाथथी, दक्रयापि मे ि त्ांची कर, करा पमेशंटच्ा ७० दििस सल्ा, नकाराथथी रूपमे, करू नकयोस, करू नातमेिाइकांना, सूचनांचा दिनंती, आभार, दिशमेषणमे नका, सिाईकामगारांना, परिानगी िणमे मे / कृपया... सहकाऱयांना सूचना नाकारणमे, ििकर, सािकाश, िमेणमे रंग हळू, जपून, मित्ताचे : दिदिध १०० च्ा पुढीि सूचनाििक िाचणमे अंक ५ आता महत्ताची िक्षणमे षष्ी दिभतिती, प्रश्नशब्द, माहहतीपत्रकमे ८६ तब्तमे तपासणमे ि नोंि अप्रत्यी कम्ण, चा, ची, चमे, च्ा, समजणमे, कशी करणमे, चचहकत्ा, रीततिाचक दक्रयादिशमेषण अनमेकिा, पटपट, िक्षणांबद्दि चचचा आहमे? आढािा घमेणमे आपयोआप, उगीच करणमे मित्ताचे : दिदिध व्यिसाय पाठ रिषय संिादकौशल्य व्ाकिि शब्दसंपदा परिस्स्ती पृष्ठ क्र. ६ िक्षणमे भूतकाळातिी गयोष्ट, असणमे : हयोतयो / हयोत नाही, नमेहमी, सध्ा, काि, िमेिना आसण उपाय १०१ समस्ा सांगणमे, सामान्य भूतकाळ ‘हयोणमे’, िररयोज, हल्ी, मित्ताचे : काय त्रास हयोत आह मे काििाचक दक्रयादिशमेषणमे कधीतरी, पमेशंटचमे बमेड कसमे तमे सांगणमे कुपयोषण तयार करायचमे? ७ औषधमे ि औषधयोपचार, ित्णमानकाळ, भूतकाळ िार, कमी, भरपूर, औषधांची माहहती १२० उपचार आहाराबद्दिच्ा आसण नकाराथथी : असणमे, हकंचचत, अत्तं , आसण नोंि, पद्धती सूचना, भवितीया संप्रिान चतुथथी, जरा, औषध कसमे घ्ािमे आहाराबद्दिची पररमाण िाचक दिदिध खाद्पिाथ्ण मित्ताचे : पौक्ष्टक आिड-नािड दक्रयादिशमेषण आहार ८ चाचण्ा इच्ा व्यति करणमे, साधा भदिष्यकाळ : यमेईन, बाजूिा, मागमे, िर, दिदिध १३६ ि पत्र िाचणमे, जाईन, घमेईन, जिळ, िांब, मध्मे तपासण्ांसाठी, तपासण्ा तपासणी ि गुणदिशमेषण संख्ादिशमेषण सुंिर, घाण... ऑपरमेशनपूि्ण सूचना पूि्णतयारी, िहािा, िमेणमे ररपयोट ्ड िाचणमे चाळीसािा... मित्ताचे : संसग्णजन्य रयोग ९ अपघात पमेशंटचा ररपयोट ्ड काििश्णक दक्रयादिशमेषणमे आज, काि, उद्ा, दुसऱया नस्णिर काम १५५ आसण लिहहणमे, नातमेिाईकांशी चतुथथी दिभतिती परिा. पूिथी, हल्ी, सयोपिणमे, तातडीची बयोिणमे, सामान्य रूपमे आजकाि, अपघाताचमे िण्णन, समेिा इतर पररचाररकांशी िा आसण ना नातमेिाईकांना शांत संिाि साधणमे, करणमे, कुटुबं पमेशंटिा धीर िणमे मे मित्ताचे : ज्ष्मे नागररकांशी संिाि १० स्वच्ता स्वतःची आसण काििश्णक दक्रयादिशमेषणमे आधी, नंतर, पुन्ा, स्वच्तमेचमे महत्त, १७४ रुग्ाियातीि िगमेच सिाईपत्रक स्वच्ता, पण, आसण, मित्ताचे : पमेशंटचमे काम करून घमेणमे स्वच्तमेची साधनमे स्संजंग कसमे करािमे? सूचना िणमे मे ११ दृक् श्ाव्य १९१ १२ परीक्षा १९७ १३ उत्तरमे २०७ १४ शब्दसंग्रह २३४ ओळख १ ओळख १ चला, णशकू या : अचििादन कििे आपले नाि-गाि आणि स्वतःबद्दल सांगिे आणि रिचाििे व्िसाय सांगिे ि इतिांना त्ाबद्दल रिचाििे मिाठी ििमिमाला आणि सोपे मिाठी शब्द िाचिे आणि ललहििे प्रश्नशब्द (काय, कुठून, कुठे, कशा, कोि) अकं : १-२० meele 7 ओळख १ • हाय, मी सुरमेश शमचा. • मी भयोपाळचा. • मी डॉक्टर आह.मे • नमस,मे मी िक्ष्मण शमेट.मे • मी मुंबईचा. • मी िॉडब्ड ॉय आह.मे • नमस,मे मी संिीप मानमे. • मी नागपूरचा. • मी सिाईकामगार आह.मे 8 Deeþ ओळख १ • नमस्ार, मी चचत्रा राजन. • मी कमेरळची. • मी पररचाररका (नस्ण) आह.मे • नमस्ार, मी अदनता घयोष. • मी कयोिकात्ाची. • मी ममेट्रन आह.मे • हिॅ यो, मी रजनी. • मी पुण्ाची. • मी स्वागततका (ररसमेप्शदनस्ट) आह.मे veT 9 ओळख १ १ आता तुमच्ाबद्दल सांगू या. --------------------------- तुमचं नाि काय? चचत्रा राजन --------------------------- तुम्ी कुठल्ा? कमेरळची --------------------------- तुम्ी काय करता? मी पररचाररका आह.मे १.१ िाचू या. नमस्ार / नमस मे / हिॅ यो / हाय --------- --------- तुमचं नाि काय? माझ ं नाि / मी ----------- तुम्ी कुठिमे / कुठल्ा? मी चा / ची. ----------- तुम्ी कयोणता व्यिसाय करता? मी आह.मे अच्ा / टाटा / उद्ा भमेटू / उद्ा भमेटू या १.२ रिकाम्ा जागी पुढीलपैकी योग्य शब्द ललहू या. -------------------- ------------------- -------------------- अभभिािन : नमस्ार / / / ------------------------------------ -------------------------------------- प्रश्न : उत्तर : ------------------------------------ -------------------------------------- प्रश्न : उत्तर : ------------------------------------ -------------------------------------- प्रश्न : उत्तर : --------------- --------------- --------------- दनरयोप घमेणमे : / टाटा / / 10 one