Mecit Gafuri BU DÜNYAYI VAR EDİP YAŞATANDIR MUHABBET Şiirler * * * Мәжит Ғафури БЫЛ ДОНЪЯНЫ ТОТОП ТОРҒАН МӨХӘББӘТ Шиғырҙар Ankara 2011 Mecit Gafuri / Мәжит Ғафури BU DÜNYAYI VAR EDİP, YAŞATANDIR MUHABBET БЫЛ ДОНЪЯНЫ ТОТОП ТОРҒАН МӨХӘББӘТ ANKARA, TÜRKSOY 2011 / АНҠАРА, ТЮРКСОЙ 2011 ISBN 978-975-7213-35-2 Тәржемәселәре: Albert Kadirov / Альберт Ҡадиров İbrahim Türkhan / Ибраһим Тюркһан Ali Akbaş / Ғәли Аҡбаш Ramiz Asker / Рамиз Аскер Yayına Hazırlayanlar / Төҙөүселәре: Ahat Salihov / Әхәт Сәлихов Lütsiyе Kamayeva / Люция Камаева Madril Gafurov / Мадриль Гафүров Ömer Küçükmehmetoğlu / Ғүмәр Кючюкмәхмәтоглу Tasarım / Верстка: Okan Yurdakul / Окан Юрдакул Baskı / Нәшриәт: Sata Reklam Tasarım Basın Yayın Matbaacılık Ltd. Şti. Arjantin Caddesi Halıcı Sokak No:6/1 GOP/ANKARA © Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) , 2011. © Mecit Gafuri 21. Yüzyıl Sosyal Teşekkül Vakfı (Başkur- distan), 2011 ©Albert Kadirov, Ali Akbaş, İbrahim Türkhan, Ramiz Asker (Çevirenler), 2011. ©Ahat Salihov, Lütsiyе Kamayeva, Madril Gafurov, Ömer Küçükmehmetoğlu (Hazırlayanlar) 2011. 2 Mecit Gafuri BU DÜNYAYI VAR EDİP YAŞATANDIR MUHABBET Şiirler * * * Мәжит Ғафури БЫЛ ДОНЪЯНЫ ТОТОП ТОРҒАН МӨХӘББӘТ Шиғырҙар Ankara 2011 İÇİNDEKİLER TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ’un Sunuşu 14 Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ‘ın Sunuşu 15 Başkurdistan’ın İlk Halk Şairi Mecit Gafuri 16 Ali Akbaş’in çevirileri 18 Ramiz Asker’in çevirileri 26 Albert Kadirov ve İbrahim Türkhan’in çevirileri 28 Bugün bana muhabbet oldu mihnet 28 …’ye (Bir hatıra) 30 Meclis 32 Bahçede 34 Aşk 36 Aldanan âşık 38 Harap bahçe 42 Vefasız aşık 44 Acı 46 Benzetme (Gençlik hatıraları) 48 (…’ye) 50 Yanan yürek 50 İlave 52 Hayali gözümün önünde 54 İlk aşk 56 Aşktan kaçma 58 Yanma 60 Bir hatırlatma 62 Ben sarhoş 62 Bir aşığın sözleri 64 Sen hepsinden güzelsin 68 O 68 Ansızın 70 4 ЙӨКМӘТКЕҺЕ ТЮРКСОЙ генераль секретаре Дүсән Касеиновтың инеш һүҙе 14 Кечиөрән районы хәкимиәте башлығы Мостафа Аҡтың инеш һүҙе 15 Башҡортостандың халыҡ шағиры Мәжит Ғафури 16 Ғәли Аҡбаш тәржемәһе 18 Рамиз Аскер тәржемәһе 26 Альберт Ҡадиров һәм Ибраһим Тюркһандың тәржемәләре 28 Миңә был көн мөхәббәт булды михнәт 29 …гә (Бер хәтирә) 31 Мәжлес 33 Баҡсала 35 Мөхәббәт 37 Алданған ғашиҡ 39 Харап баҡса 43 Вафаһыҙ ғашыҡ 45 Әсе!.. 47 Оҡшатыу (Йәшлек хәтирәһе) 49 ...гә 51 Янған йөрәк 51 Ғиләүә 53 Халәте тәьҫирҙә 55 Беренсе мөхәбәт 57 Һөйөүҙән ҡасыу 59 Яныу 61 Бер иҫтәлек 63 Мин - «иҫерек» 63 Бер ғашиҡтың һүҙҙәре 65 Һәммәһенән һин матур 69 ул 69 Көтмәгәндә 71 5 Acayip bir iş 72 Aysız bir gecede 72 Kararım 74 Onu gördüğümde 78 Gölgesi 80 Gülümsedi 80 Ben 82 …ye 84 Tuhaf mı? 84 Sevinç ve hasret 86 Solmuş çiçek 88 Saçı 92 Ayakları 94 Üzülme 96 Resmini verme sen bana artık... 96 … ye 98 Sokağımdan geçerken 100 Ölü yürek 100 Cevap (…. ye) 102 Kırım çiçekleri 104 Kitaplarım 106 Gönül darlığı 108 Yaprak 110 Yıldız 112 Duy Allahım! 114 Kokulu çiçek 114 Ben ve halkım 116 Olduğum yer 116 Vicdanî dilek 118 Saf gönüllü dostum 120 Fakir 122 Kader 124 Nice yıldır dururum bu dünya zindanında... 126 Gönlümün Kabe’sinden bir taş sökülür her gün 126 6 Ғәжәп эш 73 Айһыҙ төндә 73 Яңы танышым 75 уны күрһәм... 79 Шәүләһе 81 Көлдө 81 Миң 83 Имлә (…гә) 85 Ғәжәпме 85 Шатлыҡ менән хәсрәт 87 Һулыған сәскә 89 Сәсе 91 Аяктары… 95 Рәнйемә... 97 Һин миңа рәсемеңде бирмә... 97 …ғә 99 урамдарҙан үтеп бара 101 Үлгән йөрәк 101 Яуап (…ғә) 103 Ҡырым гөлдәре 105 Китаптарым 107 Күңел тарлығы 109 Япраҡ 111 Йондоҙ 113 Ишет, тәңрем... 115 Еҫле гөл 115 Үҙем һәм халҡым 117 Мин ҡайҙа?.. 117 Выждан теләге 119 Саф күңелле дуҫым 121 Ярлы 123 Яҙмыш 125 Нисә йылдар торам ер төрмәһендә... 127 Изге күңелем кәғбәһенән көн дә бер таш емерелә... 127 7 Kızıl gül olsaydın sevgili 128 Bugün rengi kıpkızıl bir tane gülü 128 Güneşin batışı 130 Bazen 132 Hayat 134 Yaz sabahı 136 Hüzün ve özlem (Uzun ezgi) 138 Dökülen yaş 140 …ye 142 Hayat çeşmesi 142 Bir tarafımda yüce dağ,başını diker... 148 Akşam alacakaranlığı 150 Saf gönül 152 Ümit 154 Saz 156 Bir gecede 158 Mutsuz bir günde 160 Ahvalim 162 Hayallerim 162 Gönlüme 164 Birbiri ardınca gönül bahçemdeki ağaçları... 164 Ey Mecit, bir gün yalnız... 166 Şafağı gözden ırak halâ kara gecenin... 168 Alevler içinde kaldım bir vakit... 170 Ver elini 172 Aç 174 Günlük 176 Gaziler 178 Âmâlar 180 Yetim kiz 184 Eski şarkı (Teftilev) 186 Deniz kıyısında 192 Göçmen kuşlar giderken 196 Denizde 198 8 Һөйөклөм, һин әгәр булһаң ҡыҙыл гөл... 129 Бөгөн бер бик матур, наҙлы сәскә... 129 Ҡояш байығанда 131 Ҡай ваҡытта 133 Тормош 135 Йәйге көндөң иртәне 137 Моң вә һағыныу (Оҙон көйгә) 139 Түгелгән йәш 141 ...гә 143 Хаят шишмәһе 143 Бер яғым тау, күкрәк киреп тора... 149 Эңер ваҡыты 151 Саф күңел 153 Өмөт 155 Саз 157 Бер төндә 159 Күңелһеҙ бер көндә 161 Был да ҡалмаһын әле 163 Хыял 163 Күңелгә 165 Бер-бер артлы шырт кеүек үҫкән күңелдең талдарын... 165 Эй, Мәжит, һин бер көндө ҡалырһың... 167 Таңын һаман күрә алмайым төнөмдөң... 169 Ялкынланып яндым бер ваҡытта… 171 Бир ҡулыңды 173 Ас 175 Көндәлек 177 Инвалидтар 179 Һуҡырҙар 181 Йәтим кыҙ 185 Иҫке йырға ҡушып... («Тәфтиләү» көйөнә) 187 Диңгеҙ буйында 193 Ҡоштар киткәндә 197 Диңгеҙҙә 199 9 Deniz kenarında 200 Yoldan (Doğduğum yere) 202 Kır çiçekleri 204 Moskova 204 Halimiz 206 Han mescidi 208 Neler gördük 210 Çayır 212 Güneş’e hitap 212 Güneş çıktı 214 Kimin nefsine yetse gücü... 216 Milletine hadim olan insana... 218 İyilik 218 Sahib-i keramet 220 Nasihat 222 Bir düşün 224 İtiraf 224 Yol 226 Kolay söylenen sözler 228 Mukaddes yolda 232 Hakikate doğru yürüdüğünde 234 Yola revan oldum, ümidiyle aydın günlerin... 234 Oturup çocukça ağlama... 236 Ah ne kötü! Yarınlarda korku dolu an seziyorum... 238 Ahir günler bazıları nedendir... 238 Ben bu gün dünyanın orta yerinde... 238 Tefekkür 240 Tezat 240 Hediye 242 Şeyh Şamil’e 244 Halit’e 246 Şahit ölmüş 246 Şair Abdullah Tukay’ın vefatına 248 Son hediye 250 10