Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY ASP (ACTIVE SERVER PAGES) PHP (HYPERTEXT PREPROCESSOR) Bilinmesi gerekenler: Bilinmesi gerekenler: HTML HTML Asp de kodlama Javascript veya VBscript ile Php’nin kod yapısı C gibidir. yapılır. Server, script dili belirtilmezse varsayılan olarak Yüklenmesi gereken programlar: Vbscript’e göre yorumlar. 1. Apache Server(http://httpd.apache.org/download.cgi) Asp sayfasının ilk satırında script dili belirtilir. 2. PHP(http://www.php.net/downloads.php) 3. MySQL veri tabanı <%@ language="VBScript"%> (http://www.mysql.com/downloads/index.html) Ya da bunların tamamının yüklenmesini sağlayan; <%@ language="javascript"%> Easyphp, appserv gibi paket yazılımlar. (http://www.easyphp.org)(http://www.appservnetwork.com) Yüklenmesi gereken programlar: Sayfaların tasarlanması yine dreamweaver veya Frontpage IIS (Internet Information Server): IIS asp gibi yazılımlarla yapılabilir. kodlarının yorumlanmasını sağlar. 1. Program ekle/kaldır NOT: 2. Windows bileşeni yükle kaldır Sunucular (Apache, IIS) 80 numaralı portu kullandıkları için aynı anda çalışmazlar. Php sayfalarını denerken IIS’in durdurulması gerekir. Bunun için; 3. IIS BaşlatÇalıştır net stop w3svc 4. Windows cd’sinden. Komutu kullanılır. IIS tekrar başlatmak için ise; BaşlatÇalıştır net start w3svc Sayfaların tasarlanması ve bazı işlemlerde Komutu kullanılır. kolaylıklar sunması için görsel bir web tasarım programı, dreamweaver veya Frontpage vb. PHP Syntax Php kodları html sayfası içine yazılır. ASP Syntax 1. Php kodları Asp kodları html sayfası içine yazılır. <?php 1. Asp kodları <% …………………… %> ……………. arasına yazılır. ?> Arasına yazılır. <html> <body> <% <html> response.write("MERHABA!") <body> %> <?php </body> echo "Hello World"; </html> ?> </body> </html> <html> <body> <%="MERHABA!"%> </body> </html> 2. Açıklama Eklenmesi 2. Açıklama Eklenmesi <html> <body> Açıklamalar ‘(tek tırnak) işaretinden sonra <?php yazılabilir. //Açıklama satırı /* Birden çok Satırlı açıklama */ ?> </body> </html> 1 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY Php Değişkenler Değişkenler değerleri, rakamları, stringleri veya fonksiyon sonuçlarını saklamak için kullanılır. Asp Değişkenler Php’de bütün değişkenler $ işareti ile başlar. Değişkenler verileri saklamak için kullanılır. $okul_ad = "Akören MYO"; <?php <% $yazi = "Hello World!"; dim ad, numara $sayi = 16; ad="Ali Osman" ?> Numara="027411033" response.write("Benim adım: " & ad) İsimlendirme kuralları: %> 1. Değişken isimleri harfler, rakamlar yada _ karakterinden oluşabilir. 2. değişken isimleri $ işareti ile başlamalıdır. 3. değişken isimlerinde ve komutlarda büyük küçük harf ayrımı vardır. Değişkenlerin veri tipi belirtilmek zorunda değildir. Atanan veriye göre otomatik olarak veri tipi belirlenir. Değişkenlerin veri tipi belirtilmek zorunda değildir. Atanan veriye göre otomatik olarak veri tipi belirlenir. Değişkenlerin Ömrü: Bir asp sayfasında tanımlanan değişkenler sayfa içindeki alt programlar tarafından da kullanılabilir. Alt program içinde tanımlanan değişkenler sadece alt program içinde kullanılabilir. Asp sayfasındaki değişkenler sadece o sayfada kullanılabilir. Oturum değişkenleri(Session Variables) Siteye giren her kullanıcı için oturum değişkeni oluşturulur ve o ziyaretçinin site içindeki tüm sayfalarından erişilebilir. Uygulama Değişkenleri(Application Variables) Bütün kullanıcılarda geçerli olan değişkenlerdir. Varsayılan olarak yayınlanan dizin ve Varsayılan olarak yayınlanan dizin ve sayfaların çağrılması: sayfaların çağrılması: Easyphp kullanıldığında; Varsayılan olarak yayınlanan dizin: C:\Inetpub\wwwroot Varsayılan olarak yayınlanan dizin: C:\Program Files\Easyphp\www IIS çalışırken: Apache web server aktifken İnternet explorer’dan adres kısmına http://localhost İnternet explorer’dan adres kısmına http://localhost http://127.0.0.1 http://127.0.0.1 2 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY http://bilgisayar_adı http://bilgisayar_adı yazıldığında resimde gösterilen localstart.asp yazıldığında resimde gösterilen index.php sayfası çalıştırılır. sayfası çalıştırılır. Site tasarlanırken Site tasarlanırken C:\Program Files\Easyphp\www C:\Inetpub\wwwroot İçerisine yeni klasör oluşturulur ve onun içine asp sayfalar İçerisine yeni klasör oluşturulur ve onun içine asp saklanır. sayfalar saklanır. Sayfa çağrılırken Sayfa çağrılırken http://localhost/klasör_adı/sayfa_adı.asp http://localhost/klasör_adı/sayfa_adı.asp ile çağrılır. ile çağrılır. Örnek: Örnek: <?php <% for i=1 to 6 %> for ($i=1; $i<=5; $i++) <font size="<%= i %>">Akören MYO</font><br> { <% next %> echo "<font size=".$i.">Merhaba!<br /></font>"; } ?> FORMLAR Form Nesneleri 3 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY Nesne Özellikleri Örnek Özellikler penceresi Görünümü Adı kullanım/Açıklama Form name Form adı aynı kalabilir. Action Buraya form içerisindeki Submit form özellikli butona tıklandığında çalışacak asp sayfasının adını yazınız. Form Method Burada web formuna yazılan bilgilerin servera aktarılma şekli seçilir. Default değer get’dir. Textfield adı Kodla bilgi alırken kullanılacak ad Char width Ekranda gösterilecek karakter genişliği Max chars Yazılabilecek maksimum karakter sayısı Type Single line: tek satırlı metin kutusu Multi Line: çok satırlı metin kutusu Textfield Password: Metin kutusuna girilen bilgiler yıldız”*” la kapatılır. Init val İçinde varsayılan olarak yazılması istenen Wrap veri Muti line seçildiğinde sona gelindiğinde alt satıra geçilmesi CheckBox Check boxa verilecek ad Checked Value İşaretlendiğinde sunucuya göndereceği veri CheckBox Initial State Varsayılan olarak işaretli yada işaretsiz olması RadioButton Radiobuttona verilecek ad Radio Checked Value İşaretlendiğinde sunucuya göndereceği veri Button Initial State Varsayılan olarak işaretli yada işaretsiz olması List/menu List/Menu adı Type List Menu Height List seçildiğinde kutunun satır yüksekliği Allow Multiple List seçildiğinde kutu içinden birden çok değer seçimine izin verilmesi Initialy_ Varsayılan olarak seçili gelmesi istenen List/menu Selected değer seçilir. List Values Liste kutusunda veya açılan kutuda yer alması istenenler ve karşılarında da seçilen etiketin göndereceği değer (value) belirtilir. Button name Butonun kodlarda kullanılacak adı Label Butonun üzerinde yazılması istenen etiket Action Submit Form: Formdaki bilgileri form özelliklerinde belirtilen action sayfasına Button gönderilmesini sağlar. Reset Form: Form nesnelerinin varsayılan değerlerini almasını sağlar. None: hiçbir işlem yapılmaz İpuçları: Formun olduğu .htm sayfası ile .asp sayfasını aynı klasör içine kaydediniz ve klasörü sunucuya yayımlaması için tanıtınız. Sunucuya bilgi aktarılırken kullanılan get ve post metodunda şu farklar vardır. o Get metodu ile bilgi aktarılırken gönder butonuna tıklandığında explorerın adres çubuğunda aktarılan veriler gösterilir. Bakınız: o Post metodunda adres çubuğunda bilgi görüntülenmez. Bakınız: o get metodu ile büyük formlardaki veriler aktarılmaz çünkü get metodu ile en fazla 8,192 karakter gönderilebilir. o Kredi kartı numarası gibi başkalarının eline geçmesi sakıncalı olan bilgilerin gönderilmesinde de get metodu kullanılmamalıdır. Çünkü güvenli değildir. List/menu nesnesi eklenip list seçilerek allow multiple özelliği onaylandığında formda bilgiler seçilip gönder butonuna basıldığında list kutusundan seçilen değerler aralarına virgül konularak gönderilir. Bakınız: Bu durumda Submit butonuna basılarak sunucuda liste kutusundaki değer okutularak bir değişkene aktarılırsa çıkarma ve Bölme etiketlerine karşılık olarak verilen value lar aktarılır. Çıkarma için value=”-“ Bölme için value=”/” yazılmış olsun bu durumda Değişken=”-, /” Olarak alınır. 4 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY 1. Veri Girişi: (asp-php) Formun ekran görünümü Form sayfasının html kodları 2. REQUEST.FORM (asp) Request.form komutu post metodu ile formdan gönderilen verilerin alınmasını sağlar. Bu metotla gönderilen bilgide limit yoktur ve gönderilen bilgi gösterilmez. <form name="form1" method="post" action="veri_oku.asp"> …… </form> Bu kod sayfaya form eklenmesini sağlayan html komutudur. Görüldüğü gibi method post’dur bu durumda veriyi almak için Request.form(“form nesnesinin adı”) Komutu kullanılmaktadır. Yukarıda ekran görünümü ve kodları verilen formdan bilgileri alarak browserda gösteren asp sayfasının kodları aşağıdaki gibidir. 5 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY 3. REQUEST.QUERYSTRING (asp) Form dan veriler get metoduyla gönderildiğinde bilgileri almak için request.querystring komutu kullanılır. Get metoduyla bilgi gönderildiğinde, bilgiler browserın adres çubuğunda gösterilir. Veri giriş sayfası yukarıdaki gibidir sadece formun metodu get yapılmıştır ve action kısmına bilgiyi get metoduyla alacak olan sayfanın adıyazılmıştır. 6 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY 4. $_POST (php) Php’de veri giriş sayfasında belirtilen formdan gönderilen bilgileri almak için $_POST komutu kullanılır. $_POST[“form nesnesinin adı”]; 5. $_GET (php) 6. $_REQUEST (php) PHP’de $_REQUEST değişkeni $_GET, $_POST, ve $_COOKIE komutlarının tümünü içerir. Example Welcome <?php echo $_REQUEST["name"]; ?>.<br /> You are <?php echo $_REQUEST["age"]; ?> years old! 7 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY ASP Operators PHP Operators Matematiksel Operatörler (Arithmetic Operators) Operatör Anlamı Örnek Sonuç Matematiksel Operatörler (Arithmetic Operators) Açıklama Örnek Sonuç + Toplama S=3+4 S=7 Operator Description Example Result - Çıkarma S=4-1 S=3 + Toplama x=2 4 * Çarpma S=3*4 S=12 Addition x+2 / Bölme S=9/3 S=3 - Çıkarma x=2 3 Subtraction 5-x ^ Üs alma S=2^3 S=8 * Çarpma x=4 20 Mod Kalan S=23 mod 10 S=3 Multiplication x*5 \ Tam bölme S=10\3 S=1 / Bölme 15/5 3 Division 5/2 2.5 Karşılaştırma Operatörleri (Comparison Operators) % Mod(Bölmede kalan) 5%2 1 Operatör Anlamı Örnek Sonuç Modulus (division 10%8 2 = Eşit 4=3 False remainder) 10%2 0 < Küçük 4<3 False ++ Arttırma x=5 x=6 Increment x++ > Büyük 4>3 True -- Azaltma x=5 x=4 <= Küçük eşit 4<=3 False Decrement x-- >= Büyük eşit 4>=3 True <> Farklı 4<>3 True Atama Operatörleri (Assignment Operators) Operator Örnek Eşiti Mantıksal Operatörler (Logical Operators) Example Is The Same As Operatör Anlamı Örnek Sonuç = x=y x=y F and F F += x+=y x=x+y F and T F And Ve -= x-=y x=x-y T and F F T and T T *= x*=y x=x*y F or F F /= x/=y x=x/y F or T T Or Veya .= x.=y x=x.y T or F T T or T T %= x%=y x=x%y Not Değil Not true False Not false True Karşılaştırma Operatörleri (Comparison Operators) Açıklama Örnek String Operatör (String Operator) Operator Description Example Operatör Anlamı Örnek Sonuç == Eşit mi 5==8 returns false Ad=”Ali” != Eşit değil mi 5!=8 returns true Soyad=”Ak” & Birleştir A_s=ad&soyad A_s=Ali Ak > Büyük mü 5>8 returns false < Küçük mü 5<8 returns true >= Büyük eşit mi 5>=8 returns false <= Küçük eşit mi 5<=8 returns true Mantıksal Operatörler (Logical Operators) Operator Description Example && ve x=6 y=3 and (x < 10 && y > 1) returns true || veya x=6 y=3 or (x==5 || y==5) returns false ! Değil x=6 y=3 not !(x==y) returns true 8 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY KARŞILAŞTIRMA İFADELERİ KARŞILAŞTIRMA İFADELERİ Farklı durumlarda farklı kodların çalıştırılması Farklı durumlarda farklı kodların çalıştırılması için karşılaştırma ifadeleri kullanılır. için karşılaştırma ifadeleri kullanılır. If...Else İfadesi Vbscript’de dört koşul ifadesi kullanılabilir: Koşul sağlandığında veya sağlanmadığında bir kodun çalışması gerekiyorsa fi komutu aşağıdaki gibi kullanılabilir. if …then ……… koşul sağlandığında kod yada kodların çalıştırılması için kullanılır. Syntax if...then...else …… Koşul sağlandığında veya if (koşul) sağlanmadığında belirli kod yada kodların koşul sağlandığında çalışacak kod; çalıştırılmasını için kullanılır. else if...then...elseif ………….. koşulun 2 den çok koşul sağlanmadığında çalışacak kod; olduğu durumlarda sağlayan koşula ait Örnek işlemlerin yapılmasında kullanılır. Aşağıdaki örnekte günlerden Cuma ise iyi hafta sonları select case – çok durumlu koşullarda koşulun yazmakta değilse iyi günler yazmaktadır: sağlandığı duruma ait işlemlerin yapılmasını <html> sağlar. <body> <?php If....Then.....Else $d=date("D"); if ($d=="Fri") if i=10 Then msgbox "Merhaba" echo "İyi hafta sonları!"; else Burada else ifadesi kullanılmamıştır. Koşul sağlandığında tek echo "İyi günler!"; bir komut çalışacaksa then’den sonra yazılabilir. ?> </body> Koşul sağlandığında birden çok komutun çalışması </html> istendiğinde her komut tek bir satıra yazılmalıdır ve if Koşul sağlandığında veya sağlanmadığında birden çok komut ifadesinin sonunu belirtmek için end If kelimesi kullanılır: çalışması gerekiyorsa komutlar { ….. } işaretleri arasına yazılır: if i=10 Then <html> msgbox "Merhaba" <body> i = i+1 <?php end If $d=date("D"); if ($d=="Fri") { Koşul sağlanmadığında çalışması istenen kodlar else echo "Merhaba!<br />"; kelimesinden sonra yazılır: echo "İyi hafta sonları!"; echo "Pazartesi görüşürüz!"; if i=10 then } msgbox "Merhaba" ?> else </body> msgbox "Güle güle" </html> end If ElseIf İfadesi If....Then.....Elseif Birden çok durumlar arasında karar verirken if komutları arka arkaya kullanılır. Birden çok durum için karar verilmesi gerektiğinde if komutu arka arkaya kullanılır: Syntax if (koşul) if odeme="Peşin" then koşul sağlandığında çalışacak kodlar; msgbox "Peşin ödeme yapacaksınız!" elseif (koşul) elseif odeme="Visa" then koşul sağlandığında çalışacak kodlar; msgbox "Visa ile ödeme yapacaksınız." else elseif odeme="posta" then koşul sağlanmadığında çalışacak kodlar; msgbox "Posta çeki ile ödeme yapacaksınız." else msgbox "Ödeme metodunuz belli değil." end If 9 Akören Ali Rıza Ercan M.Y.O. Öğr. Gör. Fazıl SARAY Select Case Switch İfadesi Bir değişkenin alabileceği birçok durumdan birine karar Birçok komuttan birinin çalışması gerektiğinde php’de switch verilmesi gerekiyorsa select case komutu kullanılabilir: ifadesi kullanılır. select case odeme Syntax case "Peşin" switch (değişken) msgbox "Peşin ödeme yapacaksınız!" { case "Visa" case durum1: msgbox "Visa ile ödeme yapacaksınız." değişken=durum1 ise çalışacak kodlar; case "posta" break; msgbox "Posta çeki ile ödeme yapacaksınız." case durum2: case Else değişken=durum2 ise çalışacak kodlar; msgbox "Ödeme metodunuz belli değil."end break; select default: değişken durumlardan hiç birine uymazsa çalışacak kodlar; Değişken case ile belirtilen durumlardan birine uyup uymadığı } sırayla sınanır değişken hiçbir duruma uymazsa case else ifadesinden sonraki kodlar çalışır. Switch komutundan sonra değişkenin durumlara uyup uymadığı sırayla kontrol edilir uyduğu durum varsa ilgili kodlar çalıştırılır kodlar çalıştıktan sonra switch ifadesinden çıkılması için break komutu kullanılır. Değişken durumlardan hiçbirine uymuyorsa default: komutundan sonraki kodlar çalışır. <html> <body> <?php switch ($x) { case 1: echo "Bir"; break; case 2: echo "İki"; break; case 3: echo "Üç"; break; default: echo "Sayı 1-3 arasında değil"; } ?> </body> </html> ASP DÖNGÜLER PHP DÖNGÜLER For…….next döngüsü: for Kaç defa çalışacağı belli olan döngülerde for…next döngüsü Kaç defa çalışacağı belli olan döngülerde for…next döngüsü kullanılır. kullanılır. For i=2 To 10 kodlar Next Syntax for (başlangıç; koşul; artırım) { For ifadesinde i değişkeninin başlangıç ve bitiş değerleri Çalışacak kodlar; belirtilir, next ifadesinde i değişkeni 1 arttırılır. } Step Step ifadesi sayaç değerinin artış değerinin değiştirilmesini sağlar. Negatif girilirse başlangıç değerinden geriye doğru sayılması sağlanabilir. 10
Description: