www.kitapsevenler.com Merhabalar - Buraya Yüklediğim e kitaplar Aşağıda Adı Geçen Kanuna İstinaden Görme Özürlüler İçin Hazırlanmıştır Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitapları Dinliyoruz Amacım Yayın Evlerine Zarar Vermek Değildir Bu e-kit aplar Normal Kitapların Yerini Tutmayacağından Kitapları Beyenipte Engelli Olmayan Arkadaşlar Sadece Kitap Hakkında Fikir Sahibi Olduğunda Aşağıda Adı Geçen Yayın Evi, Sahaflar, Kütüphane, ve Kitapçılardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hiç Bir Maddi Çıkarım Yoktur Böyle Bir Şeyide Düşünmem Bu e- kitaplar Kanunen Hiç Bir Şekilde Ticari Amaçlı Kullanılamaz Bilgi Paylaştıkça Çoğalır Yaşar Mutlu - Not: 5846 Sayılı Kanunun "altıncı Bölüm Çeşitli Hükümler " bölümünde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitapları dahil, alenileşmiş veya yayımlanmış yazılı ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler için üretilmiş bir nüshası yoksa hiçbir ticarî amaç güdülmeksizin bir engellinin kullanımı için kendisi veya üçüncü bir kişi tek nüsha olarak ya da engellilere yönelik hizmet veren eğitim kurumu, vakıf veya dernek gibi kuruluşlar tarafından ihtiyaç kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda çoğaltılması veya ödünç verilmesi bu Kanunda öngörülen izinler alınmadan gerçekleştirilebilir."Bu nüshalar hiçbir şekilde satılamaz, ticarete konu edilemez ve amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz. Ayrıca bu nüshalar üzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulması ve çoğaltım amacının belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yayınına geçilmiştir. T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi İşlem ve Otomasyon Dairesi Başkanlığı Ankara Bu kitaplar hazırlanırken verilen emeye harcanan zamana saydı duyarak Lütfen Yukarıdaki ve Aşağıdaki Açıklamaları Silmeyin Tarayan Yaşar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Arthur C. Clarke _ 3001- Son Efsane ARTHUR C. CLARKE ji'ni fizik ve matematik 1917'de İngiltere'de, Somerset'te doğdu. King's Kole dallarında birinci olarak bitirdi. British Interplanetary Society'nin eski başkanı, Academy of Astronautics, Royal Astronomical Society ve başka birçok bilimsel organizasyonun üyesidir. 2. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Hava Kuvvetleri subayı olarak ilk kez radar yoluyla kör iniş yaptırma denemelerinde görevliydi. Elli kitap yazmış, bu kitaplar otuzun üzerinde dile çevrilmiş ve yirmi milyondan -Westinghouse bilim fazla satmıştır. Aldığı ödüller arasında, 1961 Kalinga, AAAS yazısı, Bradford Washburn, Hugo, Nebula ve John W. Campbell ödülleri vardır. 1968'de, 2001: Bir Uzay Efsanesi için Stanley Kubrick ile birlikte Oscar'a aday gösterildi ve on üç bölümlük TV dizisi: "Arthur C. Clarke'ın Gizemli Dünyası", birçok ülkede yayınlandı. CBS'in Apollo uçuşları hakkındaki programlarında ise Walter Cronkite ile çalıştı. 1945'te iletişim uydularını icat etmesi, Clarke'a Marconi Uluslararası Dostluk Ödülü, Franklin Enstitüsü'nden bir altın madalya ve Londra King's Koleji Dostluk Ödülü'nü kazandırdı. hak) İl Edebiyat 12 Bilimkurgu 9 3001- Son Efsane Arthur C. Clarke ISBN 975-6902-19-1 -Ardan Tüzünsoy Özgün Adı: 3001: Final Odyssey/Arthur C. Clarke Çeviri: Oya İşeri © 1997 by Arthur C. Clarke Bu eserin telif hakları Kesim Ajans aracılığıyla alınmıştır. Türk çe yayın hakları İthaki Yayınlarına aittir. Yayına hazırlayan: Savaş Kılıç Kapak Tasarımı: Füsun Altıner Teknik Hazırlık: Penguen Kitap Kaset Bas. Yay. Ltd. ŞtL Kapak ve iç baskı: Mart Matbaacılık 1. Baskı İstanbul, NİSAN 1999 3001: SON EFSANE Arthur C. Clarke - Ardan Tüzünsoy Çevirenler: Oya İşeri İthaki Yayınları Caferağa Mah. Sakızgülü Sk. 33/2 Kadıköy 81300 İstanbul Telefon: 0 216 348 36 97 Faks: 0 216 338 26 33 ithaki ÖNDEYİŞ: İLKÇOCUKLAR Onlara ilkçocuk deniyordu. İnsanoğluyla uzaktan yakından ilgileri olmamalarına rağmen, etten ve kandandılar; uzayın derinliklerine baktıklannda, korku ile hayranlık arası bir saygı, şaşkınlık ve yalnızlık hissi kaplıyordu içlerini. Güç kazanır kazanmaz, kendilerine yıldızlar arasında dostlar aramaya başladılar. Araştırmaları sırasında, çok çeşitli yaşam türleri ile karşılaşmışlardı ve binlerce gezegenin evrim süreçlerini izlemişlerdi. Kozmik gecede ilk zeka pınltılannın ne sık panldayıp söndüğünü görmüşlerdi. ndan, onun her Tüm Galakside, "bilinç"ten daha değerli bir şey bulamadıkları yerde doğması için çaba gösterdiler. Yıldız tarlalarının çiftçileri oldular; ektiler, bazen de biçtiler. Bazen de soğukkanlılıkla zararlı otlan ayıkladılar. Bin yıllık bir yolculuktan sonra araştırma gemisi Güneş Sistemi'ne girdiği zaman dev dinozorlar çoktan yok olmuştu. Gemi donmuş dış gezegenleri geçti ve ölmekte olan Mars'ın çöllerinde biraz durarak Dünya'ya baktı. Kaşifler altlarında yaşam belirtileriyle dolu bir gezegenin uzandığını gördüler. Yıllarca çalışmış, toplamış ve sınıflandırmışlardı. Öğrenebilecekleri her şeyi - öğrendiklerinde uygulamaya başlamış 3001: Son Efsane lardı. Karada ya da denizde yaşayan birçok türün kaderleriyle oynadılar. Fakat hangi deneylerinin başarıya ulaştığını en azından bir milyon yıl boyunca rdi. öğrenemeyecekle Sabırlıydılar; ancak henüz ölümsüz değildiler. Yüz milyar yıldızın bulunduğu bir evrende yapacak daha çok şey vardı ve birçok gezegen onları bekliyordu. Bu yüzden bir kez daha bu yoldan geçemeyeceklerini bilerek boşlukta ilerlediler. Aslında tekrar geçmelerine gerek de yoktu. Bıraktıkları uşaklar gerisini halledeceklerdi. Dünya'da Buzul Çağı başlamış ve bitmişti; bu arada değişmeyen Ay sırrını taşımaya devam ediyordu. Kutup buzullarından bile daha yavaş bir hızla, uygarlık gelgitleri Galaksi boyunca al çaldı ve yükseldi. Garip, güzel ve korkutucu imparatorluklar kuruldu, yıkıldı ve sonraki nesillere bilgilerini aktardılar. Dünya unutulmamıştı, ancak ikinci bir ziyaret pek gerekli değildi. Dünya, çok gezegenden biriydi. azı konuşma yeteneği kazanabilecek, milyonlarca sessiz Ve şimdi, yıldızların arasında, evrim yeni hedeflere doğru ilerliyordu. Dünya'nın ilk kaşifleri et ve kan sınırına çoktan ulaşmışlardı. Makineleri vücutlarından daha iyi duruma gelir gelmez de taşınmaya başlayacaklardı. Önce beyinleri, sonra da yalnızca düşüncelerini metal ve plastikten yapılmış yeni kusursuz evlerine yerleştirdiler. Bunların içinde, yıldızların arasında dolaştılar. Arthur C. Clarke Ondan sonra da uzay gemisi yapmadılar. Kendileri uzay gemisiydiler. Ancak makine- varlıkların devri de çabucak geçti. Bitmek bilmeyen deneyleri sırasında, bilgilerini uzayın kendi bünyesinde depolamayı ve düşüncelerini sonsuza dek donmuş ışık kafeslerinde korumayı öğrenmişlerdi. Böylelikle kendilerini saf enerjiye dönüştürdüler. Binlerce gezegende açtıkları boş yuvalar ölümün umursamaz dansıyla titredi ve paslanıp ufalandılar. Artık Galaksi'nin Efendileriydiler ve dilediklerinde yıldızlar arasında dolaşıyorlar ve uzay boşluğuna ince bir sis gibi çökebiliyorlardı. En sonunda maddenin zalim elleri nden kurtulmalarına rağmen, özlerini, yok olmuş bir denizin ılık balçığından geldiklerini bütünüyle unutmamışlardı. Ve o muhteşem aletleri hâlâ çalışmaya, yıllar önce başlamış olan deneylerini gözetim altında tutmaya devam ediyordu. Ancak bundan sonra yara tıcılarının emirlerine her zaman uymayacaklardı. Maddeden yapılmış her şey gibi, onların da Zaman'ın ve onun sabırlı ,yorulmak bilmez uşağı Entropi'nin sebep olduğu zararlara karşı bağışıklığı yoktu. Ve bazen, kendilerine ait bazı hedefler keşfedip arıyorlardı. 3001: SON EFSANE Cherene, Tamara ve Melinda için- Benimkinden çok daha iyi bir yüzyılda mutlu olmanız dileğiyle 1 YILDIZ ŞEHRİ KUYRUKLUYILDIZ ÇOBANI Kaptan Dimitri Chandler [M2973.04.21/ 93.106 // Mars // Uzay Akad3OO5], ya da dostlarının kullandığı adıyla "DiırTin canının sıkkın olduğu kolayca anlaşılabiliyordu. Dünya'dan gelen mesajın Neptün yörüngesinin ötesindeki uzay gemisi Go- liath'z ulaşması altı saat almıştı. Eğer mesaj on dakika sonra ulaşmış olsaydı, şöyle bir cevap vermiş olacaktı: "Üzgünüm, şu anda burayı terk edemeyiz; güneş levhasını yerleştirmeye henüz başladık." Bu mazeret gayet yerinde olabilirdi; çünkü yalnızca birkaç molekül kalınlığında ve bir tarafı kilometrelerce uzunlukta olan bir tabaka yansıtıcı film ile bir kuyrukluyıldızın çekirdeğini sarmak, yarısında bırakılacak cinsten bir iş değildi. Ama yine de bu saçma isteği yerine getirmek iyi bir fikir olabilirdi; kendi hatası değildi, ama Güneş'e doğru yönelmişti bile. İnceleme yapmak için Satürn'ün halkalarından buz parçalan toplama ve asıl amaç olan Venüs ile Merkür'e yol açma çalışmaları 2700'de, yani üç yüz yıl önce başlamıştı. Kaptan - Chandler, Güneş Enerjisi Gözet menleri'nin uzay tahribatı ile ilgili suçlamalarını desteklemek amacıyla sürekli ortaya koyduklan "durum öncesi ve son - rası" manzaralar arasında önemli bir farklılık görememişti hiç. Ancak önce 13 3001: Son Efsane ki yüzyıllardaki ekolojik felaketlere karşı duyarlılığını hâlâ koruyan kamuoyu bunun aksini düşünmekteydi ve "Ellerinizi Satürn'den Çekin!" düşüncesi büyük oy f arkıyla öndeydi. Sonuç olarak Chandler artık Halkaların At Hırsızı değil, Kuyrukluyıldız Çobanı olmuştu. O sırada Alpha Centauri'nin fark edilecek kadar yakınında, Kuiper Kuşağı'ndan olan ayrılan cisimleri topluyordu. Burada Merkür'ü ve kilometrelerce derinliği okyanuslanyla Venüs'ü kaplayacak kadar buz vardı. Ancak yine de onların cehennem sıcağını dindirmek ve yaşanabilir kılmak yüzyıllar alabilirdi. Eskisi kadar -tabii ki- hararetle olmasa da, Güneş Enerjisi Gözetmenleri hâlâ buna karşı -ne ironiktir ki karaya çarpsa çıkıyorlardı.. 2304 yılında Pasifik asteroidinin - çok daha az hasar ve kayıp olurdu yol açtığı tsunami yüzünden ölen milyonlarca kişi, bütün gelecek kuşaklara insan ırkının bir kırılgan sepet içinde ne kadar çok yumurta taşıdığını hatırlatmıştı. Pekâlâ, dedi Chandler kendi kendine, bu özel paketin hedefine ulaşması elli yıl kadar süreceği için bir haftalık bir gecikme pek bir şey fark ettirmez. Ancak dönüş, ağırlık merkezi ve rota ile ilgili hesaplann tekrar yapılması ve kontrol için Mars'a geri gönderilmesi gerekiyor. Milyonlarca tonluk bir buz kütlesini, Dünya'ya en yakın noktaya sürükleyecek olan yörüngeye sokmadan önce hesaplarını dikkatlice yapman iyi fikirdi. 14 Yıldız Şehri Daha önce de birçok kez olduğu gibi, Kaptan Chandler'in gözleri masasının üzerinde duran eski bir fotoğrafa kaydı. Fotoğrafta, önünde korkunç bir ihtişamla beliriveren buzdağının yanında küçücük görünen üç yelkenli bir buhar gemisi görülüyordu. Ve işte tam o sırada Goliath da oldukça küçük görünüyordu. Bu ilkel Discover y ve Jüpiter ile aynı adı taşıyan gemi arasındaki uçurumu yalnızca uzun ömrün birleştiriyor olması ne tuhaf diye düşünürdü çoğu kez. Ve şu eski Antarktika kâşifleri onun gemisinin köprüsünden görünen manzara hakkında ne düşünürlerdi acaba? Şüphesiz akılları karışırdı, çünkü Goliath'm yanında yol aldığı buz duvarı aşağıya ve yukarıya doğru göz alabildiğine uzanıyordu. Oldukça garip bir görünüşü vardı, çünkü donmuş kutup denizlerinin beyazlığı ve maviliğinden u; gerçekten de öyleydi. Sadece % tamamen yoksundu burası. Hatta kirli görünüyord 90 kadarı buzlu su idi; geri kalanı ise, çoğu sadece mutlak sıfır noktasının çok altında olmayan sıcaklıklarda dengeli kalabilen karbon ve sülfür bileşikleriydi. çabilirdi. Bir Bu bileşikleri ısı ile çözmek pek hoş olmayan olaylara yol a yıldız kimyacısının mükemmel biçimde ifade ettiği gibi, "Kuyrukluyıldızların nefesleri iğrençtir." "Kaptan'dan tüm personele," diye anons etti Chandler. "Programda ufak bir - değişiklik olmuş 15 3001: Son Efsane tur. Uzay Muhafaza radarının belirlediği bir hedefi incelemek üzere çalışmalanmızı ertelememiz istenmektedir." Geminin iç iletişim sistemindeki endişeli sesler dindiği sırada, "Konuyla ilgili herhangi bir ayrıntı var mı?" diye sordu birisi. "Pek fazla değil, ancak bundan, iptal etmeyi unuttukları başka bir Binyıl Komitesi'ne ait projesi olduğu anlamını çıkarıyorum." - Endişeli sesler arttı; herkes 2000'li yıllann son lanna doğru gerçekleştirilmesi planlanmış olan tüm olaylardan oldukça rahatsızlık duymaya başlamıştı. 1 Ocak 3001'in olaysız geçmesi herkesin içini rahatlatmış ve insan ırkı günlük hayatına geri dönmüştü. "Her neyse, bu da sonuncusu gibi yanlış bir alarm olabilir. İşimizin başına mümkün olduğunca çabuk döneceğiz. Kaptanınız konuştu." Chandler üzgün bir şekilde, meslek hayatı boyunca boşa kürek çektiği üçüncü bir olayla karşı karşıya olduğunu düşünüyordu. Yüzyıllardır süregelen bunca araştırmaya rağmen, Güneş Sistemi hâlâ sürprizler yapabiliyordu ve belki de Uzay de hayal gücü Muhafaza'nın bu isteği iletmesi için haklı bir sebebi vardı. Yine kuvvetli bir manyağın, bir kez daha, efsanevi Altın Asteroit'i görmüş olmadığını -ki Chandler bir an bile buna umut ediyordu. Eğer altın bir asteroit varsa - inanmamıştı bu, mineralojik bir tuhaflıktan başka bir 16 Yıldız Şehri şey olmayacaktı; o zaman da, çorak gezegenlere hayat vermek amacıyla Güneş'e doğru yol açmak için aralanndan geçtiği buzlardan çok daha değersiz olacaktı. Bununla beraber, ciddiye aldığı bir olasılık daha vardı. İnsan ırkı yüz ışık yılı uzaktaki uzay boşluğuna robot araçlan çoktan göndermişti ve Tycho Tektaşı daha eski uygarlıkların da benzer uğraşlar içinde bulunduklarını yeterince hatırlatır nitelikteydi. Güneş Sistemi'nin içinde ya da onun içinden geçip giden tan Chandler Uzay yabancılar tarafından yapılmış şeyler olabilirdi pekâlâ. Kap Muhafazanın aklında bu tür bir şey olabileceğini düşünüyordu; aksi halde Uzay Muhafaza 1. Sınıf bir uzay gemisini tanımlanamayan bir radar sesinin ardından göndermezdi. len bir Beş saat sonra, araştırma yapan Goliath oldukça uzak bir menzilden ge -yordu. Ancak yankı tespit etti. Uzaklığından dolayı maalesef çok az duyulabili daha net hale gelip yankı güçlendikçe, aşağı yukarı iki metre uzunluğunda olan metal bir cismin sinyallerini vermeye başladı. Güneş Sistemi'nin dışına doğru yönelen bir yörüngede ilerliyordu. Chandler bu cismin, insanoğlunun son bin yıl içinde yıldızlara doğru düşüncesizce fırlattığı sayısız uzay hurdasının bir -n, belki bir gün gelecek, insan parçası olduğuna karar verdi. Bu hurda parçala ırkının bir zamanlar var olduğuna dair tek belirti olacaktı. 17 3001: Son Efsane Daha sonra cisim gözle incelenecek kadar yakına geldiği sırada, Chandler korku ile karışık bir hayret içerisinde bazı azimli tarihçilerin hâlâ Uzay Çağı'nın ilk kayıtlarını araştırdığını hatırladı. Bilgisayarların cevabı ona, Binyıl kutlamalan için bir kaç yıl gecikmeli vermiş olması ne kadar üzücüydü! "Burası Goliath" diye Dünya'ya sinyal gönderdi Chandler. Sesinde ciddiyet olduğu kadar guaır da seziliyordu. "Güverteye bin yaşındaki bir astronotu getiriyoruz. Ve onun kim olduğunu tahmin edebiliyorum." UYANIŞ Frank Poole uyanmıştı, ancak hiçbir şey hatırlamıyordu. Adının ne olduğundan dahi emin değildi. Belli ki bir hastane odasındaydı; gözleri hâlâ kapalı olduğu halde en ilkel ve anımsatıcı duyulan ona orada olduğunu söylüyordu. Aldığı her nefes içine rahatsız edici olmayan belli belirsiz bir antiseptik kokusu dolduruyor ve bu koku Po-ole'un -elbette ki- tehlikeye aldırmayan bir genç olarak Arizona Planör Şampiyonası'nda kaburgasını kırması gibi bazı hatıralarını canlandırıyordu ona. 18 Yıldız Şehri Artık kendine gelmeye başlıyordu. Ben Yardımcı Kumandan Frank Poole, Üstteğmen, USSS Discovery, Çok Gizli bir görev için Jüpiter'e yolculuk ediyor- Buz gibi bir elin kalbini kavradığını hisseder gibi oldu. O an kontrolden çıkmış olan uzay kapsülünü, ağır çekimle hareket ediyormuş gibi hatırladı. Kapsül, - yanlarından uzanan metal kıskaç larıyla hızla ona doğru sürükleniyordu. Hemen sonra sessiz çarpışma yaşandı ve pek de sessiz olmayan bir tıslamayla hava elbisesinden d ışan kaçmaya başladı. Daha sonra çaresizce uzayda sürüklenişiyle ilgili hatırladığı son şey, bağlantısı kesilen oksijen hortumunu boşu boşuna tekrar bağlamaya çalışıyor olmasıydı. Pekâlâ, uzay kapsülünün kontrol biriminde ne tür esrarengiz bir kaza olmuş o lursa olsun, şu anda hayattaydı. Herhalde Dave hemen bir EVA yapmış ve onu oksijen yetersizliğinden kaynaklanan kalıcı bir beyin hasarından kurtarmıştı. Eski dostum Dave! dedi kendi kendine. Sana teşekkür etmeliyim... ama bir dakika! Şu anda Discoveryde olmadığım apaçık ortada. Ayrıca Dünya'ya geri götürülecek kadar uzun bir süre baygın kaldığımı sanmıyorum. Bu karmaşık düşünceler zinciri, Dünya kurulduğundan bu yana mesleklerinin e simgesi olan önlüklerini giymiş bir başhemşire ve iki hastabakıcının gelişiyl - birdenbire dağılıverdi. Biraz şa 19 3001: Son Efsane Yıldız Şehri şırmış göründüler: Poole umulandan önce uyanıp uyanmadığını merak etmiş ve bu fikir onda çocukça bir memnuniyet hissi uyandırmıştı. Birkaç denemeden sonra "Merhaba!" diyebildi. Ses teller i pas tutmuştu sanki. "Nasıl görünüyorum?" Başhemşire hafifçe gülümsedikten sonra, "Konuşmaya çalışma" diye emredercesine parmağını dudaklarına götürdü. Daha sonra iki deneyimli hastabakıcı hemen onun ve reflekslerini yanına gelerek büyük bir özenle nabız atışını, ateşini ölçtüler. Bir tanesi Poole'un sağ kolunu kaldırıp tekrar indirdiğinde, Poole bir - gariplik olduğunu fark etti. Kolu yavaşça düşüyordu ve normal ağır lındaymış gibi durmuyordu. Hatta, kımıldamaya çalıştığında da vücudu yavaşça hareket ediyor du. Gezegenlerden birinde olmalıyım, diye düşündü. Ya da yapay yerçekimi olan bir uzay istasyo- nundayım. Ancak kesinlikle Dünya'da değilim, çünkü ağırlığım yeterli derecede değil. Tam malum soruyu soracağı sırada başhemşire boynunun yan tarafına bir şey ba stırdı ve Poole hafif bir karıncalanma hissiyle beraber tekrar deliksiz bir uykuya daldı. Bilincini yeniden yitirmeden biraz önce, o karmaşık düşünceler bir kez daha kafasında dönüp dolaştı. ar garip! Benimle oldukları bütün süre boyunca tek kelime etmemeleri ne kad 20 İYİLEŞTİRME Tekrar uyanıp da başhemşireyi ve hastabakıcıları yatağının çtrafında görünce Poole konuşabilecek kadar gücünü toplayabildi. "Neredeyim? Bunu söyleyebilirsiniz sanırım!" Üç kadın birbirlerine baktılar; belli ki ne yapacaklarını bilemiyorlardı. Daha sonra başhemşire kelimelerini oldukça yavaş ve dikkatle seçerek cevap verdi: "Her şey yolunda, Mr. Poole. Profesör Anderson bir dakika içinde burada olacak... O size açıklayacak." Neyi açıklayacak? diye düşündü Poole biraz öfkelenerek. Ama aksanının nereye ait olduğunu anlayamamama rağmen, en azından İngilizce konuşuyordu... Anderson o sıralarda gelmek üzere olmalıydı, çünkü kapı birkaç dakika sonra açıldı. Anderson Poole'a ve ona yönelen meraklı gözlere şöyle bir baktı. Poole kendini hayva nat bahçesinde yeni sergilenmeye başlayan bir hayvan gibi hissetmişti. -Çinli, Profesör Anderson ufak tefek, şık ve dış görünüş açısından birçok ırkın - Polinezyalı ve İskandinav belirgin özelliklerini taşıyan biriydi. Sağ eliyle Poole'a selam verdi ve biraz duraksa- yarak el sıkıştı. Bu biraz garip bir duraksamaydı; 21 3001: Son Efsane belki de ona tamamen yabancı olan bir hareketi yapmaya çalışmıştı. "Sizi iyi gördüğüme sevindim, Mr. Poole... Sizi göz açıp kapayıncaya kadar ayağa kaldıracağız." Yine o tuhaf aksan ve yavaş telaffuz; ama yatağın baş ucunda bu kendinden emin duruş her çağda ve her yerde, bütün doktorlarda olan türdendi. "Bunu duyduğuma sevindim. Belki şimdi birkaç soruyu cevaplayabilirsiniz..." "Tabii, elbette. Ancak bir dakika izin verin." Anderson başhemşire ile öyle hızlı ve çabuk konuştu ki Poole bazılarına tamamen yabancı olduğu birkaç kelime anlayabilmişti sadece. Daha sonra başhemşire hastabakıcılardan birine başını salladı. Hastabakıcı duvardaki dolabı açtı ve Po- ole'un başına saracağı ince, metal bir bant çıkardı. "Bu ne için?" diye sordu Poole. Kendilerine ne yapıldığı hakkında hep birşeyler bilmeye çalışan bu tip zor hastalar, doktorları hep rahatsız etmiştir. "EEG* çıktıları mı bunlar?" Profesör, başhemşire ve hastabakıcılar akıllan karışmış bir şekilde birbirlerine - baktılar. Ve An derson'ın yüzünde hafif bir gülümseme belirdi. "Ah, elektro... ansef... alo... gram," dedi doktor yavaşça; sanki hafızasının - derinliklerinden çekip çıkartıyordu bu kelimeyi. "Çok doğru. Sadece be Elektroansefalogram, beynin elektriksel faaliyetini çizim 22 halinde kaydetmek için kullanılan cihaz, (ç.n.) Yıldız Şehri yin fonksiyonlarınızı izlemek istemiştik." Eğer kullanmam için izin vermiş olsaydınız, beynim oldukça iyi çalışıyor olacaktı, diye mırıldandı Poole. En azından, sonunda bir sonuca varıyor gibiyiz. "Mr. Poole" dedi Anderson; sanki yabancı bir dil konuşmaya kalkışmış gibi hâlâ bu tuhaf ve fazla ciddi ses tonunu kullanıyordu. "Discover^nin dışında çalışırken oldukça ciddi bir kaza geçirip sakatlandığınızı, elbette ki, biliyorsunuzdur." Poole başını sallayarak onayladı. "'Sakatlanma' ifadesinin oldukça hafif kaldığını düşünmeye başladım," dedi soğuk bir tavırla. Anderson gözle görülür bir şekilde rahatladı ve yüzünde hafif bir gülümseme belirdi. "Kesinlikle haklısınız. Ne olduğunu düşünüyorsunuz, söyleyin lütfen." "Pekâlâ, en iyi durum senaryosu şu: Kendimi kaybettikten sonra, Dave Bowman beni kurtardı ve gemiye geri getirdi. Dave nasıl? Kimse bana bir şey anlatmıyor!" Ya en kötü durum?" "Hepsi mantıklı... Frank Poole o anda ensesinde hafif bir esinti hissetti. Bir süredir kafasında oluşan şüpheler daha belirgin bir hal almaya başlıyordu. "Ben öldüm, ama tekrar buraya getirildim - burası da neresiyse. Ve siz beni hayata döndürmeyi başardınız. Teşekkürler..." 23 3001: Son Efsane "Çok doğru. Ve Dünya'ya geri döndünüz. Eee, daha doğrusu çok yakınındasınız." "Çok yakınındasınız," demekle ne kastetmişti acaba? Burada bir yerçekimi vardı; o halde yörünge üzerinde olan ve yavaşça dönen bir uzay istasyonunda olmalıydı. Her neyse: Düşünülmesi gereken daha önemli bir şey vardı. Poole çabucak birkaç zihinsel hesap yaptı. Eğer Dave onu dönemlik uyku bölmesine koyarak, mürettebatın diğer elemanlarını uyandırıp Jüpiter görevini tamamlamış ise, evet, beş yıl kadar "ölü" kalmış olacaktı ki! "Tam olarak tarihi söyleyebilir misiniz?" diye sordu mümkün olduğunca sakin bir şekilde. Profesör ve başhemşire birbirlerine baktılar. Poole ensesindeki o soğuk esintiyi tekrar hissetti. "Size şunu söylemeliyim ki, Mr. Poole, Bowman sizi kurtarmadı. Sizin kesinlikle öldüğünüze inanıyordu; ancak bu düşüncesinden ötürü onu suçlayamayız. Bunun yanında kendi hayatını tehdit eden çok ciddi tehlikelerle de karşılaştı... temini geçerek "Böylelikle siz uzayda sürüklenmeye başladınız. Jüpiter sis - yıldızlara doğru yö neldiniz. Şans eseri, donma noktasının o kadar altındaydınız ki, hiçbir metabolizma etkinliği yoktu. Ancak bulunmanız gerçekten çok büyük bir mucize. Siz yaşayan en şanslı insanlardan birisiniz. Hayır, bugüne dek yaşamış - en şanslı in 24 ıııaız jcıırı sansınız." Ben mi? diye kendi kendine sordu Poole umutsuzca. Tam tamına beş yıl! Bu bir yüzyıllık, belki de daha uzun bir zaman dilimi olabilir. "Açıklamama izin verin," diye söz istedi. Profesör ve başhemşire görünmez bir monitöre danışıyor gibiydiler. Onlar birbirlerine bakıp başlarını salladıkları zaman, Poole, herkesin, kafasındaki bant ile, hastane bilgi ağına bağlı olduklarını düşündü. Profesör Anderson birdenbire uzun zamandır kendisinin aile doktoruymuş gibi davranmaya başlayarak "Frank," dedi. "Bu senin için büyük bir şok, ancak sen bunu kabullenebilecek güçtesin. Kısa zamanda daha iyi olacaksın. - "Şu an Dördüncü Binyıl başlangıcının yakınla nndayız. İnan bana, Dünya'dan yaklaşık bin yıl önce aynldın." "Size inanıyorum," diye cevap verdi Poole, sakince. Daha sonra, rahatsız edici bir şekilde oda dönmeye başladı ve bilincini kaybetti. Kendine geldiğinde artık o kasvetli hastane odasında değil, duvarlannda ilgi çekici ve sürekli değişen şekillerin bulunduğu lüks bir otel odasında olduğunu anladı. Bazılan ona tanıdık gelen ünlü tablolar, bazıları ise belki de onun yaşamış olduğu zamana ait kara ve deniz manzaralı tablolardı. Ona yabancı ya da rahatsız edici gelen 25 3001: son Etsane hiçbir şey yoktu, ancak birşeyler olacağını tahmin ediyordu. Bulunduğu ortamın oldukça dikkatle düzenlenmiş olduğu ortadaydı. Bir yerlerde televizyon ekranına benzer bir şey olup olmadığını merak ediyordu (Üçüncü Binyıl'da kaç kanal vardı acaba?), ama yatağının yakınlarında herhangi bir kumanda al eti göremedi. Bu yeni dünyada öğrenmesi gereken daha birçok şey vardı; çünkü o, birdenbire medeniyetle karşılaşan bir vahşiydi. Ama öncelikle gücünü tekrar kazanmalı ve dili öğrenmeliydi. Ses kaydının ortaya - adar önceydi- dilbilgisi ve çıkışı bile ki bu Poole'un doğumundan yüz yıl k telaffuzda büyük değişimler olmasını engelleyememişti. Birçoğu bilim ve teknoloji tarafından dile katılan binlerce yeni kelime vardı, ancak Poole anlamlan konusunda isabetli tahminler yapabiliyordu. Daha cesaret kırıcı olan şey ise, bin yıllık süre içinde sürekli biriken ünlü ya da ünsüz milyonlarca kişi adı olmasıydı, çünkü hiçbiri onun için bir şey ifade etmiyordu. Kendine bir veri bankası oluşturuncaya dek geçen haftalar boyunca, rilen özet biyografilerle yaptığı konuşmaların çoğunda sözü, kendisine ve kesilmek zorunda kalmıştı. Poole'un gücü yerine gelmeye başladıkça, her zaman için Profesör Anderson'un - - dikkatli bakış lan altında dahi olsa, ziyaretçileri artıyordu. Bun 26 ların arasında tıp uzmanları, birkaç disiplinden bilim adamları ve belki de onunla en çok ilgilenen uzay gemisi kumandanları vardı. Doktorlarala tarihçilere söyleyebileceği ve insanoğlunun dev veri bankalarında kayıtlı olmayan birkaç şeyi vardı; ancak genellikle yaşadığı zaman dilimindeki olaylar hakkında birkaç küçük laf ve yeni içgörülerden fazlasını veremezdi. Poole onların sorularını yanıtlarken, hepsi de, ona büyük saygı gösterir ve onu sabırla dinlerdi; buna rağmen onun sorularına cevap vermeye pek hevesli görünmezlerdi. Poole artık kültür şokuna karşı gereğinden fazla korunduğunu hissetmeye ve giderek daha ciddi bir şekilde bu otel odasından nasıl kaçabileceğini düşünmeye başlıyordu. Yalnız kaldığı nadir zamanlarda kapının kilitli olması onu şaşırtmayacaktı. Ancak Dr. Indra Wallace'in gelişi her şeyi değiştirdi. Adının Indra olmasına rağmen, Japon ırkının en göze çarpan özelliklerini taşıyordu; öyle ki biraz hayal gücünü çalıştırdığında, Poole onu genç bir Geyşa'ya benzetiyordu. Bu n benzetme, saygın ve övgüye değer üniversitelerin birinde Sanal Kürsü'sü ola seçkin bir tarihçi için pek yakışır bir benzetme değildi ve Poole'un kullandığı İngilizce'ye hakim olan ilk ziyaretçisiydi, bu yüzden Dr. Wallace'i görmek hoşuna gidiyordu. "Mr. Poole," diye başladı sözlerine Dr. Wallace ciddi bir ses tonuyla. "Resmi avuzunuz, daha kıl 27 3UU1: bon trsane doğrusu danışmanınız olarak görevlendirildim. Size vasıflarımdan söz edeyim. -Devle- - Sizin döneminiz üzerinde ihtisas yaptım. Tez konum 'Ulus tin Çöküşü, 2000 2050' idi. Dolayısıyla birçok şekilde birbirimize yardımcı olabileceğimize inanıyorum." "Eminim oluruz. Ama öncelikle beni buradan çıkarmanızı rica ediyorum; gezegeninizi görmek istiyorum." "Biz de bunu istiyoruz. Ama önce size bir kimlik vermemiz gerekiyor. Yoksa o zamana dek - - emeyeceksiniz. Bu durumda nasıl diyordunuz? kişi olarak kabul edil herhangi bir yere gidip birşeyler yapabilmeniz neredeyse imkânsız hale gelecektir. Hiçbir veri aleti sizin varlığınızı tanımayacaktır." Bu durumdan pek hoşlanmadığını belirten bir gülümsemeyle, "Tam tahmin ettiğim gibi" diye karşılık verdi Poole. "Benim zamanımdaki gibi olmaya başlamış; birçok insan bu düşünceden nefret ederdi." "Bazılan hâlâ nefret ediyor. Her şeyi terk edip ıssız yerlerde yaşıyorlar. Bu an tür olaylar şimdi Dünya'da, sizin zamanınızdan daha çok oluyor! Ancak her zam için yanlarına telsizlerini de alırlar, böylece gerektiğinde yardım isteyebilirler. Orta noktaya beş gün kaldı." "Bunu duyduğuma üzüldüm. İnsan ırkı açıkça bozulmuş." 28 Dr. Wallace'in hoşgörü sınınnı bulmak ve kişiliğinin aynntılarına ulaşmak için onu dikkatle inceliyordu. Birlikte oldukça fazla vakit geçirecekleri belliydi ve tam anlamıyla ona güvenmeliydi. Hâlâ Poole ondan hoşlanıp hoşlanmayacağından emin değildi; belki de Poole'a müzede sergilenen dikkat çekici bir eser gözü ile bakıyordu yalnızca. E leştirisine katıldığı için oldukça şaşırmıştı Poole. - "Bu doğru olabilir tabii bazı açılardan. Belki biz fiziksel olarak güçsüzüz, ancak neredeyse gelmiş geçmiş bütün insanlardan daha sağlıklıyız ve çevreye daha mitti." uyumluyuz. Soylu Yabanıl her zaman için bir Dr. Wallace küçük, dikdörtgen bir levhaya doğru yürüdü ve kapının üzerinde göz seviyesine getirdi. Bu, eski Matbaa Çağı'nda hızla çoğalan sayısız dergilerden biri büyüklüğündeydi ve Poole her odada bunlardan en az bir tane olduğunu fark etti. Bu le vhalar genellikle boştu, ama bazılannda birçok kelimesi tanıdık geldiği halde Poole'a kesinlikle hiçbir şey ifade etmeyen metinler oluyordu. Bir keresinde onun odasındaki levhadan bazı acil durum sinyalleri çıkmıştı, ama Poole, problem her ne ise ilgilenec ek birileri olduğunu düşünüp aldınş etmemişti. Neyse ki, ses başladığı gibi çabucak bitmişti. Dr. Wallace elinin içini levhanın üzerine koydu 29 3001: Son Efsane ve birkaç saniye sonra kaldırdı. Poole'a dönerek hafif bir gülümsemeyle, "Gelip bir baksana" dedi. Poole levhanın üzerinde yazılı olanları yavaşça okuduğunda, gördüklerinin ne anlama geldiğini anlayabilmişti. WALLACE,INDRA [K2970.03.ll/31.885 // TARİH, OXFORD] "Sanırım baştaki 'K' Kadın demek. Daha sonra doğum tarihiniz 11 Mart 2970 ve tahsil yerin - iz Tarih Bölümü, Oxford yazılmış. 31 885 ise kimlik numaranız olsa gerek. Doğru mu?" "Mükemmel, Mr. Poole. Sizin elektronik posta adresleriniz ve kredi kartı numaralarınızdan bazılarını görmüştüm; sayılar muhtemelen kimsenin -fanümerik çizgilerden hatırlayamayacağı kadar düzensiz ve anlamsız al oluşuyordu. Fakat herkes doğum tarihlerimizi bilir, ancak bunu paylaşacak insanlar 99,999'dan fazla olmayacak. Yani ihtiyacın olacak tek şey beş rakamlı rçan." bir sayı. Unutursan da önemli değil. Gördüğün gibi, senin bir pa "İçine mi yerleştirilecek?" "Evet, doğumdan sonra, gereksiz yere her iki ele de yerleştirilir. İçeri girerken bir şey hissetmezsin. Ama küçük bir sorunumuz var." "Nedir o?" ul "Birçok kereler karşılaşacağın okuyucular doğum tarihinin doğru olduğunu kab edemeyebi- 30 lirler. Bu yüzden izninizle doğum tarihinize bin yıl daha eklemek istiyoruz." "İzin verilmiştir. Peki kimliğin geri kalanı?" "İsteğe bağlı. Boş bırakabilirsiniz, ilgi alanlarınızı ve ikamet ettiğiniz yeri yazabilirsiniz, ya da küresel veya yönlendirilmiş özel mesajlarınız için kullanabilirsiniz." Poole, yüzyıllar geçse de bazı şeylerin değişmeyeceğinden iyice emin olmuştu. Bu "yönlendirilmiş" mesajların büyük bir bölümü gerçekten de oldukça özeldir. Poole bu zaman ya da çağda, hâlâ kişi veya devlet tarafından görevlendirilen sansür kurumlarının bulunup bulunmadığını ve bu kurumların diğer insanlann ahlâkını geliştirme konusundaki çabalarının kendi zamanındakilerden daha başarılı olup olmadığını merak ediyordu. Bu konuyu Dr. Wallace'a, tabii onu daha iyi tanımaya başladığı zaman sorması gerekecekti. MANZARALI ODA "Frank - Profesör Anderson senin kısa bir yürüyüş yapabilecek kadar güçlendiğini düşünüyor." "Bunu duyduğuma çok sevindim. Siz 'sevinçten uçmak' deyimini biliyor musunuz?" - "Hayır, ama ne olduğunu tahmin edebiliyo 31 rum." Poole düşük yerçekimine o kadar alışmıştı ki ,attığı uzun adımlar ona oldukça normal geliyordu. Tahmin ettiği kadarıyla yarım gee, ona iyi olduğunu ler; herkes hissettirebilecekti. Yürüyüşleri sırasında yalnızca birkaç kişi gördü -yordu. O anda Poole yabancıydı ,ama hepsi de tanıyormuşçasına ona gülümsü gururla, ben bu dünyanın en ünlülerinden biri olmalıyım dedi kendi kendine. Hayatımın geri kalanında ne yapacağıma karar verdiğimde, bu, bana oldukça -son'a inanabilirsem yardımcı olacaktır. En azından bir yüzyıl daha, eğer Ander tabii... Yürüdükleri koridor, her birinde evrensel tanıma panelinin bulunduğu sıra numaralı kapılar hariç oldukça sıradandı. Poole, Indra'yı neredeyse iki yüz metre kadar izlemişti ki birden durdu ve şaşırdı; çünkü ayan beyan olan bir şeyi yeni fark etmemişti. "Bu uzay istasyonu çok büyük olmalı" dedi şaşkınlıkla. - Indra ona bakarak gülümsedi. "Sizin şöyle bir deyişiniz yok mu 'Henüz bir şey görmedin?"' "Hiçbir şey" diye düzeltti dalgınlıkla. Bu yapının boyutlarını tahmin etmeye çalıştığı sırada başka bir şok yaşadı. Kim tahmin edebilirdi ki bir metro tünelini -elbette ki küçük bir tünel- içine alacak genişlikteki bir uzay istasyonunda sadece 32 rııaız ıjenrı birkaç yolcunun binebileceği küçük bir taşıma aracı olsun. "Gözlem Odası Üç" diye seslendi Indra ve onlar da sessizce, ama hızla duraktan ayrıldılar. Poole, hâlâ fonksiyonlarını öğrenmeye çalıştığı ayrıntı göstergeli bilekliğinden ensel Saat zamanı kontrol etti. Küçük sürprizlerden biri de tüm gezegenin Evr kullanmasıydi: Kafa karıştıran çok parçalı Zaman Dilimleri evrensel iletişimin sağlanmasıyla ortadan kaldırılmıştı. Daha önceleri Yirmibirind Yüzyıl'da bu konu bayağı konuşulmuştu ve o zaman bile Güneş Zamanı'nın yerine Yıldız Zamanı'nın kullanılması önerilmişti. Daha sonra, yıl boyunca, güneş saatin sağ tarafına doğru ilerlemiş, altı ay önce doğduğu saatte batar olmuştu. Aslında ne bu "Güneş'te eşit zaman" önerisi, ne de takvimi yenilemeye yönelik tantanalı girişimler bir sonuç verdi. Daha önceleri de ileri sürüldüğü üzere bu önemli iş, teknolojide olacak büyük gelişmeleri beklemek zorundaydı. Elbette ki bir gün Tanrı'nın küçücük hatalarından biri düzeltilecek ve Dünya'nın yörüngesinde hafif bir ayarlama yapılacak, on iki aya otuzar eşit gün denk getirilecekti. Hızları ve çarçabuk geçen zamandan anladığı kadarıyla Poole, en az üç kilometre ilerlediklerini tahmin ediyordu. Daha sonra araç durdu, kapılar açıldı ve yumuşak otomatik bir ses duyuldu: 33 3001: Son ütsane ulutlu olacak." "İyi seyirler. Bugün hava % 35 b En sonunda dış duvara yaklaşmaya başladık, diye düşündü Poole. Ancak burada da başka bir esrar vardı; kat ettiği mesafeye rağmen yerçekiminin ne kuvveti ne de yönü değişmişti! Böylesine bir yer değiştirmenin sonucunda bile, gee vektörü değişmeyecek kadar devasa bir dönen uzay istasyonu olabileceğini hayal bile edemezdi... Gerçekten bir gezegende olabilir miydi? Ancak Güneş Sistemi'nde -genellikle çok bulunan yaşanabilir herhangi bir gezegende kendini daha hafif daha hafif- hissederdi. Termin alin en dış kapısı açıldığında ve Poole kendini küçük bir hava bölmesine girerken bulduğunda, aslında uzayda olması gerektiğini anladı. Ama uzay elbiseleri neredeydi? Endişeyle etrafına bakındı: Boşluğa çıplak ve korunmasız bir şekilde, bu denli yakın olduğunu hissettiren içgüdülerine karşı koymaya çalışıyordu. Bunu bir kez tecrübe etmiş olmak dahi yeterliydi... "Neredeyse geldik," dedi Indra güven verir biçimde. Son kapı da açıldı. Dikey ve yatay olarak kıvrılan büyük bir pencereden uzayın engin karanlığına bakıyordu. Kendini akvaryumdaki bir süs balığı gibi hissetti - ve bu gözüpek mühendislik harikasının tasarımcılarının ne yapmaya çalıştık lanndan emin olduklarını ümit etti. Kuşkusuz bu tasanmcılar, onun - zamanındakilerden daha geliş 34 iler. miş aletlere sahipt Dışarıda yıldızlar parlıyor olması gerekirken, dev pencereye yönelmiş, ışığa alışkın gözleri karanlık bir boşluktan başka bir şey göremiyorlardı. Daha geniş bir görüş açısı sağlamak için birkaç adım attığında, Indra onu durdurdu ve ilerisini gösterdi. "Dikkatli bak" dedi. "Görmüyor musua'" Poole gözlerini kırpıştırdı ve gözlerini karanlığa dikti. Kuşkusuz bu bir - - pencerede bir çatlak olabilirdi. yanılsama olmalıydı; hatta Tanrı korusun Başını sağa sola salladı. Hayır, bu gerçekti. Ama nasıl olur? Öklid'in tanımını hatırladı: "Bir doğrunun uzunluğu vardır, ama kalınlığı yoktur." Pencerenin yüksekliği döndüğü, aşağıdan ve yukandan görüş alanı kısıtlandığı için, biraz uğraş göstererek rahatlıkla bir ışık çizgisini görebiliyordu. Hatta bu çizgi o denli te k boyutluydu ki, "ince" kelimesi, yetersiz kalıyordu. Yine de tamamen şekilsiz değildi: Bu uzun çizginin üzerinde düzensiz aralıklarla, örümcek ağının üzerindeki su damlacıklarına benzer oldukça parlak noktalar zar zor görülebiliyordu. Poole aşağıda ne olduğunu tamamiyle görene dek pencereye doğru yürüdü. Oldukça tanıdık bir manzaraydı bu; tüm Avrupa kıtası ve Kuzey Afrika'nın büyük bir - bölümü, uzaydan birçok kez gördüğü gibiydiler. Yani yörüngede olmalıy