ROCZNIK IV. 1949 REDAKTOR ANTONI KNOT A D R E S R E D A K C J I : Wrocław, ul. Karola Szajnochy 7—9. Biblioteka Uniwersytecka. A D R E S A DMI N I S T R A C J I : Wrocław, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Szewska 49. Egzemplarze wymienne wydawnictw należy przesyłać pod adresem Administracji. Członkowie Polskiego Towarzystwa Historycznego otrzymują „Sobótkę" ze zniżką. Konto Wrocławskiego T-wa Miłośników Historii P. K. O. Nr VIII — 578. Ark. druk. 19V2 Nakład 1000 egz. Papier druk. aat. 70X1000 — 56 kg. Zam. 61 z 23.1.30. — DRUKARNIA UNIWERSYTETU I POLITECHNIKI WE WROCŁAWIU - F-702J6 S O B Ó T K A ROCZNIK IV. 1949 REDAKTOR ANTONI KNOT KOMITET REDAKCYJNY REDAKTOR: ANTONI KNOT. CZŁONKOWIE: WŁADYSŁAW CZAPLIŃSKI —EWA MALECZYŃSKA KAROL MA L E C Z Y Ń S KI — J A R O S Ł A W WIT OPATRNY JAN REI I ER SEKRETARZ REDAKCJI: LUDWIK BAZYLOW ASb18 Nakład 1000 egz. Papier bezdrzewny druk. sat. 80 gr. 70 x 100 Czerwiec 1950 Żam. 61/50 — 23.1. 50. — Drukarnia Uniwersytetu i Politechniki Wrocław —F-70-256 T R E Ś Ć : Sir. Ewa Maleczyńska: Organizacja i dorobek pracy nad historią ślą­ ska w okresie 1945—1948 ................................................................... i Marta Burbianka: Zarys dziejów handlu księgarskiego we Wro­ cławiu do połowy XVII w. . ................................. 14 Krystyna Pieradzka: Związki handlowe Łużyc ze Śląskiem w dawnych w iek ach .................................. 89 Karol Maleczyński: Z przeszłości Jeleniej Góry i okolicy. 106 Mirosława Chamcówna: Z życia studentów polskich w Prószko­ wie na Opolszczyźnie w drugiej poł. XIX w....................................... 120 Józef Łazinka: Wychodźstwo polskie w Westfalii i Nadrenii 1890 do 1923. Cz. I. . ................................................................... 138 Adam Galos: Walka kapitalistów górnośląskich o robotnika galicyj­ skiego (1904—1914) ............................................................................ 160 Andrzej Dereń: Zbiory genealogiczne Biblioteki Rehdigera we Wrocławiu . ........................................................................... 187 Józef Gierowski: Z dziejów handlds^A^opławia z' Polską w dobie saskiej .................................................................... 192 Zofia Gostomska-Zarzycka: Dwa listy nieznane *J. Wybic­ kiego i T. Czackiego........................................................................... 200 Amelia Dician: Wrażenia Tadeusza Wasilewskiego z podróży po Śląsku w 1820 roku . . . . . . . . . 204 Wiktor Hahn : Koncerty Karola Lipińskiego we Wrocławiu w 1821 r. 209 Wiktor Hahn: Polski opis Wrocławia z 1827 r................................... 211 Jan Hulewicz: Stosunki polskiego środowiska uniwersyteckiego we Wrocławiu z Akademią Umiejętności w Krakowie pod koniec XIX w. 218 Recenzje i sprawozdania . 222 Kronika , . . . 290 RECENZJE I SPRAWOZDANIA: Sir. Archiv koruny Ceske V (E. Maleczyńska) . . . 264 Zdenek Bar, Vojtech Martinek (M. Smereka) . 201 Bezrucuv — Sbornik (M. Smereka) . . . 257 Wład. Czapliński, Polska a Prusy i Brandenburgia (J. Gierowski)................................................................. 281 Z dejin Matice Opavske (M. Smereka) . 255 J. E n d e r, Józef Lompa (Stan. Tync) . . . . . 235 J. A. Gierowski, Sejmik generalny Mazowsza (A. Przyboś) 275 F r. Graus, Mestka chudina (E. Maleczyńska) . . 265 A. S. J e r u s a 1 i m s k i j, Polityka imperializmu niemieckiego (L. Bazylow) ............................................................................ 284 J. Macurek, Ćechove a Połaci (J. IV. Opatrny) . . . 269 Stan. Ossowski, Zagadnienie więzi regionalnej (M. Zieliński) . . 240 Eug. Poniatowski, Duchowieństwo a sprawa polska na G. Śląsku (H. Zieliński) ...................................................................................................237 Przegląd Zachodni 1949, zesz. 5—6 (H. Zieliński) . 224 W ł. Semkowicz, Góra Sobótka (R. Heck) . 232 Slezsko, ćesky stat a ćeska kultura (B. Kocowski) . 251 Slezsky Sbornik, R. 46 ć. 4. R. 47 c. 1—4 (A. Galos) 249 J. Vochala, Rok 1848 ve Slezsku (B. Korowski) . . , 254 S. Wysłouch, Wrocław jako ośrodek badań (A. Rembowski) 222 A. Zayodsky, Studie o Petru Bezrućovi (M. Smereka) 257 Życiorysy górników (M. Zieliński) . .........................................245 SPIS WSPÓŁPRACOWNIKÓW ROCZNIKA IV. Michał Antonów Ewa Maleczyńska Ludwik Bazylow Karol Maleczyński Marta Burbianka Jarosław Wit Opatrny Mirosława Chamcówna Franciszek Pajączkowski Amelia Dician Krystyna Pieradzka Adam Galos Adam Przyboś Józef Gierowski Aleksander Rombowski Wiktor Hahn Marian Smereka Roman Heck Stanisław Tync Jan Hulewicz Michał Wąsowicz Bronisław Kocowski Zofia Gostomska-Zarzycka Józef Łazinka Henryk Zieliński S O B Ó T K A 1949 The Journal of the Society of Friends of History in Wrocław CONTENTS: Ewa Maleczyńska: The Organization and the Results of Studies in the History of Silesia in 1945—1948 ......................................... 1 Marta Burbianka: An Outline of the History of the Book-trade in Wrocław till the Middle of the XVIIth c........................................ 14 Krystyna Pieradzka: The Commercial Relations between Łużyce and Silesia in Former T im e s.......................................................... 89 Karol Maleczyński: Jelenia Góra and its Environment in the Past 106 Mirosława Chamcówna : A Study in the Life of Polish Students at Prószków in Opole District in the Second Half of the XIXth c. 120 Józef Łazinka: The Polish Emigration in Westphalia and Rhine- land 1890—1923, I P a r t .................................................................. 138 Adam Galos: The Struggle of the Upper Silesian Capitalists for Workers from G alicia.......................................................................... 160 Andrzej Dereń: Genealogical Collections of the Rehdiger’s Library in Wrocław 187 Józef Gierowski: A Study in the History of Trade between Wro­ cław and Poland during the Reign of the Saxon Dynasty . 192 Zofia Gostomska-Zarzycka: Two Unknown letters of J. Wy­ bicki and T. Czacki................................................................................... 200 Amelia Dician: T. Wasilewskie Impressions from the Journey to Silesia in 1820 .......................................................... 204 Wiktor Hahn: Karol Lipińskie Concerts in Wrocław in 1821 » 209 Wiktor Hahn: A Polish Description of Wrocław from 1827 . . 211 Jan Hulewicz: The Relations between the Polish University Environ- ment in Wrocław and the Academy of Science in Kraków at the End of the XIXth c. . . 218 Reviews and Reports . . . , 222 Chronicie 290 ORGANIZACJA I DOROBEK PRACY NAD HISTORIĄ ŚLĄSKA W OKRESIE 1945—1948. (Odczyt wygłoszony na Konferencji Przedstawicieli Wrocławskiego Towarzy­ stwa Miłośników Historii, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego i Wrocław­ skiego Oddziału Instytutu Zachodniego, w dniu 7 marca 1949 r.). Lata 1945—1948 stanowią w pracy nad historią Śląska nie­ wątpliwie pewien odrębny zakończony już etap. Postępujące zra­ stanie się ziemi nadodrzańskiej z całością kraju, postępujące zra­ stanie się ludności osadniczej z odzyskanym obszarem a ludności autochtonicznej z odzyskaną ojczyzną, głębokie zmiany zaszłe w tym okresie w życiu całego społeczeństwa polskiego, bujne impulsy, które nowe formy życia dają dla rozkwitu kultury naro­ dowej, stawiają same przez się przed oczy naukowców i popula­ ryzatorów nowe zagadnienia. Dokonującym się zmianom nie obca jest zresztą i nauka polska, jako całość. Posiada dziś jeszcze głę­ biej niż w r. 1945 świadomość swej funkcji społecznej; w każ­ dym razie rozumie ją wszechstronniej i inaczej. Istnieje pełne i powszechne uznanie potrzeby planowego zbiorowego wysiłku, nie krępującego zresztą w niczym swobody indywidualnej inicja­ tywy naukowej ani nie umniejszającego jej wartości. Jeżeli zaś odnośnie do całokształtu badań historycznych w Polsce dużo wy­ siłku i trudności dzieli nas jeszcze od powstania i realizacji planu ogólno-kraj owego, planowanie na odcinku regionalnym jest o wiele łatwiejsze do osiągnięcia. To były — wystarczające chyba — przesłanki, które skło­ niły Zarząd Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii do wystąpienia z inicjatywą dzisiejszego zebrania. *