İçindekiler Önsöz TUS’a hazırlık sürecinde en önemli noktalardan biri şüphesiz deneme soruları. Bu sebeple Nodex arkadaşımızın hazırladığı ve Instagram’da yayınladığımız derlemeler,“ders ders deneme soruları” adıyla herkesin birbirine önerdiği önemli bir kaynak hâline geldi. Gösterilen yoğun ilgi ve sık sık devamının sorulması üzerine bir güncelleme daha yapmaya karar verdik. Bu zor işi uzun süre tek başına götüren Nodex’e teşekkür ediyorum. Ancak bundan sonra onun tarzından farklı olarak açıklamasız test şeklinde soruları düzenlemeyeceğim, sadece açıklamalı sorular yer alacak. Bu hem sizin için sayfa tasarrufu hem de benim için zaman tasarrufu sağlayacak. Açıklamaları paylaşılmayan denemeleri ise son kısma ekleyeceğim. Herkese iyi çalışmalar dilerim. Mayıs 2019 – Atölye / 19 Isem -1 Ş Temel Bilimler / T 44 - 1 TEMEL TIP BİLİMLERİ TESTİ AÇIKLAMALI CEVAPLAR 1. Articulatio humeri’de eklem çukurunu derinleştiren 2 – C fibrokartilaginöz yapı aşağıdaki seçeneklerden hangi- Bu soru humerus fraktürlerinde hasar gören nörovasküler ya- M sinde verilmiştir? pılara dikkat çeken bir soru. TUS’ta daha önce de birçok kez A) Ligamentum coracohumerale soru gelen bu konuya dikkat etmemiz gerekiyor. B) Ligamentum coracoacromiale Soruda dikkat edilmesi gereken musculus teres major’un tu- tunma yerine vurgu yapılması; Musculus teres major, humerus C) Bursa subdeltoidea cismine tutunur. Bu bilgi bize kırığın humerus cisminde olduğu- D) Labrum glenoidale nu gösteriyor. Humerus cisim kırıklarında sulcus nervi radialis’te E) Recessus axillaris seyreden n. radialis ve a. profunda brachii hasarlanır ve düşük E el görülür. Bu soruda düşük el bulgusu yerine n. radialis’in ve 1 – D onun dalı olan n. cutaneous antebrachii posterior’un duyu aldı- Özel bir ekleme ait bir soru gibi gözükmesine rağmen, genel ğı bölümlerinden belli kısımlar kullanılmıştır. eklem bilgisini ölçen bir sorudur. D seçeneğinde verilen, “Lab- Humerus fraktürlerinde hasar gören yapılar: rum” adı verilen fibrokartilaginöz yapılar; omuz eklemi ve kal- ça ekleminde eklem çukurunu derinleştirirler. Böylece eklem - Collum chirurgicum kırıklarında n. axillaris ve a. circumf- yüzeyi daha küresel bir yapı kazanarak her üç eksen veS düz- lexa humeri posterior hasarlanır ve düşük omuz görülür lemde hareket edebilen, sferoid tip bir eklem özelliği kazanır. (apolet belirtisi). Lig. coracoacromiale eklemin üstünde yer alır ve humerus ba- - Humerus cisim kırıklarında sulcus nervi radialis’de şının yukarı hareketine engeller (çatı ligamenti). n.radialis ve a. profunda brachii hasarlanır ve düşük el gö- rülür. Lig. coracohumarale eklemin üst kısmını kuvvetlendirir. M. supraspinatus’a yapışıklık gösterir. U - Lateral epikondil kırıklarında da n. radialis hasarlanır. Bursa subdeltoidea; genelde bursa subacromialis ile beraber - Suprakondiler kırıklarında n. medianus ve a. brachialis değerlendirilir. Omuz eklem kavitesi ile bağlantılı değildir ve basısı görülebilir. Median sinir basısına bağlı ebe eli defor- bu yüzden bu bursaya verilen kontrast madde omuz eklem mitesi gelişebilir, brachial arter basısı nedeniyle de ön kol- boşluğuna geçmez. Eğer geçerse rotator cuff rüptürü şüphesi da kompartman sendromu gelişebilir. Ancak direkt damar olur (ör: m. supraspinatus tendonu rüptürü) sinir yaralanması olmadığından bası ortadan kaldırılırsa semptomlar düzelir. Erişkinde kısmen iyi prognozludur. T Çocuklarda ise metafiz hattı kırığı olduğundan kemiğin boyu kısa kalır. 2. Trafik kazası geçiren 36 yaşında motorsiklet sürücüsü - Epicondylus medialis kırıklarında arkasından geçen n. ul- erkek hasta acil servise ambulans ile getiriliyor. Anam- naris hasarlanır ve pençe el görülür. nezinde kolunu aydınlatma direğine çarptığını hatırlı- yor. Yapılan görüntülemede musculus teres major’un humerus’a tutunduğu yerin 1cm distalinde fraktür göz- leniyor. Yapılan fizik muayenede dirseğinde olecranon civarındaki ciltte ve fovea radiocarpalis üzerindeki ciltte hastanın ağrı ve dokunma duyuları alınamıyor. Hastada hasar gören periferik sinir aşağıdaki seçenek- lerden hangisinde verilmiştir. A) Nervus medianus B) Nervus axillaris C) Nervus radialis D) Nervus ulnaris E) Nervus musculocutaneus www.tusem.com.tr 2 Temel Bilimler / T 44 - 1 3. Os occipitale’de bulunan foramen magnum adlı deliğin 5. Kalpte sağ ventrikül ön yüzünde purkinje lifleri tarafın- içinden aşağıdakilerden hangisi geçmez? dan uyarılmayan ve trabecula carnea adlı kas kabarık- A) Plexus venosus vertebralis internus larının olmadığı bölüm hangi seçenekte verilmiştir? B) Arteria spinalis anterior A) Trabecula septomarginalis M C) Sinus marginalis B) Crista terminalis D) Arteria occipitalis C) Tuberculum intervenosum E) Nervus accessories D) Conus arteriosus E) Falx septi 3 – D Kafa kemiklerindeki deliklerden geçen oluşumlar TUS için 5 – D derslerde özellikle vurguladığımız yerlerdir. Önceki sınavlarda Dolaşım sisteminde en çok soru sorulan konulardan bir tane- E birçok soru gelen cranium’daki delikler ve açıklar mutlaka bil- si kalptir. TUS’ta neredeyse her yıl iki sınavdan bir tanesinde memiz gereken konu başlıkları içindedir. anatomiden kalp sorusu olduğu görülüyor. Fossa cranii posterior’da yer alan foramen magnum içinden: Conus arteriosus: Sağ ventrikül ön yüzünde en dış bükey bö- (oksipital) Aa. vertebrales, medulla spinalis ve meninges, lümdür, trabeculae carneae’sı yoktur, purkinje lifi almaz, vent- N.XI’in spinal kökleri, sinus marginalis ve pleksus venosus ver- rikül sistolüne direkt olarak katılmaz. Sağ ventriküle aittir. tebralis internus, aa. spinales anteriores et posteriores geçerS. Trabecula septomarginalis: İçinde ileti sisteminin sağ dalı var- dır ve sağ ventrikül hipertrofisini frenler (sağ ventrikül hariç 4. Musculus scalenius anterior’un costa prima’ya yapış- kalbin konturlarını belirleyen ise fibröz perikarttır). Sağ vent- ma yerinin önünde yer alan oluşum aşağıdakilerden riküle aittir. hangisidir? Crista terminalis: sağ atrium ön duvarı ile sağ atrium arka du- A) Vena subclavia B) Ductus thoracicus varı arasındaki tümsek. dışardan görünümde sulcus terminalis U adını alır. Sağ atriuma aittir. C) Truncus thyrocervicalis D) Nervus vagus E) Ductus lympathicus dexter Tuberculum intervenosum: Fötal dolaşımda v. cava superior kanını sağ ventriküle yönlendirir. Sağ atiruma aittir. 4 – A Sağ atriumda interatrial bölmede foramen ovale’nin yerinde Kaslar dersinde vurguladığı- kalan çukurluğa fossa ovalis, sol atriumda kalan kabarıklığa ise mız bir konu. M. scalenius T falx septi denir. anterior kasının ön yüz olu- Falx septi: sol atrium interatrial bölmede fetal dolaşımda açık şumları ve yine bu kasın ar- olan foramen ovale’nin kapanırken yaptığı kabarıklıktır. kasındaki interskalen aralık- tan geçen oluşumlar TUS için bilinmesi mutlaka gere- ken yapılardır. M. scalenius anterior’un ön yüz oluşumları vena subc- lavia ve n. phrenicus’tur. (N. phrenicus’un bu kasın önünde bulunması TUS’ta daha önce soru olarak sorul- 6. Aşağıdakilerden hangisi arteria femoralis’in dalı değildir? muştur.) A) Arteria epigastrica superficialis Paravertebral boyun kasların- B) Arteria circumflexa ilium profunda dan m. scalenius anterior ve m. scalenius medius birinci kaburga- C) Arteria pudenta externa da (costa prima) sonlanırken aralarında kalan aralığa interskalen aralık adı verilir. Bu aralıktan a. subclavian ve plexus brachialis D) Arteria profunda femoris dalları geçerler. Sıkışırlarsa torasik outlet sendromu olur. E) Arteria circumflexa ilium superficialis 3 www.tusem.com.tr Temel Bilimler / T 44 - 1 6 – B 8. Dilin sempatik sinirleri aşağıdaki yapılardan hangisi ile Bu soru aslında uyluk ön yüzünde bulunan arteria femoralis’in dile taşınır? karın ön duvarı kanlanmasına katıldığını bilip bilmediğimizi öl- A) Nervus hypoglossus B) Nervus lingualis çen bir soru. C) Arteria lingualis D) Arteria maxillaris M Sorunun doğru cevabı B seçeneğinde verilen a. iliaca externa- E) Nervus glossopharyngealis nın dalı olan a. circumflexa ilium profunda’dır. Ama A seçene- ğinde verilen ana çeldirici arteria epigastrica superficialis’e dik- 8 – C kat etmeliyiz. Arteria epigastrica superficialis; lig. inguinale’nin TUS’a yeterince çalışan her doktor dilin tat duyusunu alan si- aşağısında, a. femoralis’ten çıkar ve yukarıya - içyana doğru nirleri ve genel duyusunu alan sinirleri çok iyi bilir. Dilin inner- yükselerek lig. inguinale’yi çaprazlayarak karın ön duvarına ge- vasyonunda gözden kaçan önemli bir kısım ise dilin sempatik çer. Burada göbeğe doğru uzanır ve a. epigastrica inferior ile otonom innervasyonudur. Dile gelen sempatik sinirler bo- anastomoz yapar. yunda ganEglion cervicale superius’dan ayrılırlar ve a. carotis externa üzerindeki plexus carotideus!a karışırlar. A. lingualis A. femoralis’in dalları dili beslemek için a. carotis externa’dan ayrılırken dile giden (klinik terminolojide superficial femoral arter de denir) sempatik sinirleride üzerine alarak dile sürükler. • A. pudenda externa (penis derisi, scrotum ve kadınlarda labium majusu besler) 9. Beyin-omurilik sıvısının aquaductus cerebri’de tıkan- • A. epigastrica superficialis S ması sonucu aşağıdaki ventriküllerden hangisinde ge- • A. circumflexa ilium superficialis nişleme olmaz? • A. profunda femoris. dalları; a. circumflexa femoris late- A) Ventriculus lateralis, cornu frontale ralis, a. circumflexa femoris medialis B) Ventriculus lateralis, cornu temporale • A. descendens genicularis C) Foramen interventriculare U D) Ventriculus tertius E) Ventriculus quadratus 9 – E Anatomi ve küçük stajlar derslerinde vurgulanan bir konu. 7. Bir gözünde pitozis saptanan hastada aşağıdaki kaslar- BOS üreten plexus choroideus’ler; lateral ventriküllerin sent- dan hangisi felçtir? T ral ve temporal parçalarında, üçüncü ventrikülün çatısında ve A) Musculus orbicularis oculi, pars palpebralis 4. ventrikül arka duvarında yer alır. B) Musculus orbicularis oculi, pars lacrimalis Ventriculus lateralis’lerde üretilen BOS, foramen monro (in- C) Musculus rectus superior terventriculare) aracılığı ile ventriculus tertius’a; Ventriculus D) Musculus tarsalis superior tertius’da yer alan BOS, aqueductus cerebri aracılığı ile vent- riculus quartus’a açılır. Bu yüzden aquductus cerebri’de olan E) Musculus obliquus superior bir tıkanmada, bu oluşum distalinde olan ventriculus quartus 7 – D etkilenmez. Bu soruda gözü açan kasları bilip bilmediğimiz sorgulanıyor. Gözü açanlar kaslar: M. levator palpebrae superioris: Üst göz kapağını kaldırır. Gözü istemli AÇAR. N.III’den (n. oculomotorius) innerve edilir. Mimik kası değildir. Felcinde pitozis görülür. Mm. tarsales: Göz kapaklarını sempatik innervasyonla açan düz kaslardır. Ganglion cervicale superior’dan gelen sempa- tiklerle (nn. ciliares longi) innerve edilirler ve onların felcinde (örneğin Horner’de) pitozis görülür. www.tusem.com.tr 4 Temel Bilimler / T 44 - 1 Retroperitoneal organlar: Keseyi az iterler veya tamamen ar- kasında yer alır. Sadece ön yüzleri peritonla örtülüdür. Böbrek, böbrek üstü bezi, rektum, ureter, aorta, v. cava inf. ve vesica urinaria retroperitoneal organlardır. İntraperitoneal organlar: Keseyi fazla iMtip kesenin içine yer- leşirler. Her tarafları peritonla sarılıdır. Abdomende yer alan (özofagusun abdominal parçası ve rektumun proksimal 1/3’ü dahil) tüm GIS organları ve dalak; kadında ayrıca uterus (ser- viksi hariç), ovarium ve tuba uterina’lar da intraperitonealdir. Sekonder retroperitoneal organlar: Önce intraperitoneal olup, daha sonra arka yüzlerindeki peritonun özelliğini yitir- diği organlardEır. Pankreas (cauda hariç), duodenum (2-3-4. bölümleri), colon ascendens ve colon descendens sekonder 10. Ganglion submandibulare’ye gelen parasempatik lifler retroperitoneal organlardır. beyin sapındaki hangi çekirdekten çıkar? A) Nucleus solitarius 12. Sindirim kanalında plica circulares adı verilen katlantılar B) Nucleus salivatorius superior aşağıdaki barsak bölümlerinin hangisinde görülmez? S C) Nucleus tractus spinalis A) Pars superior duodeni D) Nucleus ambiguus B) Pars inferior duodeni E) Nucleus olivarius inferior C) Pars ascendens duodeni 10 – B D) Distal jejunum Nuc. salivatorius superior’dan (GVE = paUrasempatik) başlayan E) Proksimal ileum preganglioner parasempatikler canalis facialis’de üçüncü dir- 12 – A seği yaparak chorda tympani (membrana tympani’nin iç yü- Plicae circulares (Kerckring plikaları), duodenum’un birinci bö- züne yapışık ilerler) adıyla ayrılırlar, ggl. submandibulare’de lümünde (pars superior duodeni) yer almazlar. Duodenum’un sinaps yaptıktan sonra postganglioner parasempatik olarak 2. bölümünün ortalarından itibaren görülmeye başlarlar. Plica trigeminus dallarına katılarak glandula sublingualis ve glan- circulares’ler jejunum boyunca devam edip distal ileumda si- dula submandibularis’e sekresyon emri verirler. T linirler. 13. Erkek pelvisinde aşağıdaki organlardan hangisi mesa- 11. Aşağıdakilerden hangisi retroperitoneal bir organ de- nin arka yüz, rektumun ön yüz komşusudur? ğildir? A) Ductus epididymis A) Colon ascendens B) Ductus ejaculatorius B) Glandula suprarenalis C) Glandula bulbourethrales C) Pancreas D) Vesicula seminalis D) Spleen E) Glandula prostatica E) Rectum 13 – D 11 – D Organ komşuluk soruları anatomi soruları içinde zaman za- PERITONEUM man sınavlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu yüzden denemeler- Periton mesothelium’dan oluşur. Embriyonal hayatın erken de de sık sık karşılacağınız soru kalıplarından olacaklardır. evrelerinde periton büyük bir kesedir. Geç devrelerde organlar Seçeneklerde verilen organlardan vesicula seminalis, mesa- gelişmeye başladıkça değişen derecelerde bu keseyi içe iterler. nenin arka yüzü ile rektum arasındadır. 5 www.tusem.com.tr Tv Elime Ş -1 TEMEL BİLİMLER AÇIKLAMALI CEVAP ANAHTARI 69 Bu testte sırasıyla Anatomi, Histoloji ve Embriyoloji, Fizyoloji, Biyokimya, Mikrobiyoloji, Patoloji, Farmakoloji soruları ve açıklamaları bulunmaktadır. 1. Aşağıdaki kaslardan hangisinin siniri n. facialis değildir? postgangliyonik (2.N) parasempatik nöronlar bulunur. A) M. levator labii superioris • N. facialis’in beyin sapında dört tane çekirdeği vardır. B) M. platysma • Nuc. nervi facialis; motor çekirdeğidir. Pons’da yer alır. C) M. zygomatcius minor Çekirdekten çıkan motor liflerin innerve ettiği kaslar; D) M. levator palpebrae superioris - M. stapedius, E) M. buccinator - M. stylohyoideus Cevap D - M. digastricus’un venter posterior’u - Mimik kaslar, • Nuc. lacrimalis- Nuc. salivatorius superior; n. facialis’in parasempatik çekirdekleridir. - Nuc. lacrimalis’te, gl. lacrimalis’e giden - Nuc. salivatorius superior’da ise gl. sublingualis ve gl. submandibularis’e giden pregangliyonik (1.N) parasempatik lifler bulunur. • Nuc. tractus solitarius; büyük kısmı bulbus’da bulunur. Tat duyusunun 2. nöronlarının bulunduğu çekirdektir (1.N gang. geniculi’dedir). • N. facialis’in canalis nervi facialis (Fallop kanalı)’de verdiği dallar; • N. petrosus major; gang. geniculi seviyesinde ayrılır. N. facialis’in “geniküler dalı” olarak bilinir. Gl. lacrimalis’e giden pregangliyonik (1.N) parasempatikleri gang. pterygopalatinum’a taşır. • N. stapedius; orta kulakta m. stapedius’u innerve eder. • Chorda tympani; - Orta kulağa arka duvarından girer, kulak zarının iç yüzünden geçer. - Fissura petrotympanica’dan (Glasser yarığı) geçerek temporal kemiği terk eder. - Fossa infratempolaris’de n. lingualis’e (n. mandibularis’in dalı) katılır. N. FACIALIS (VII) - Dilin 2/3 ön kısmından tat duyusunu alan lifler ile • Motor, duyu ve parasempatik lif içeren miks bir sinirdir. sublingual ve submandibular tükürük bezlerine • Temporal kemikteki meatus acusticus internus’tan canalis giden pregangliyonik (1.N) parasempatik lifleri nervi facialis (Fallopian kanalı) içerisine girer. gang. submandibulare’ye kadar taşır. • Kafatasını for. stylomastoideum’dan terk eder. • Gang. geniculi n. facialis’in duyu ganglionudur. Temporal kemikteki canalis nervi facialis içerisinde dirsek yaptığı yerde bulunur. Ganglion içinde genel somatik duyuların ve tat duyusunun 1. nöronları bulunur. • Gang. pterygopalatinum ve gang. submandibulare adında iki parasempatik ganglionu vardır. Burada ise gl. lacrimalis ile gl. submandibularis ve gl. sublingualis’e gidecek olan DENEME SINAVI – 69 45 2. Aşağıdakilerden hangisi malleolus lateralis’in arkasından TIBIA geçer? • Tuberositas tibiae; lig. patellae (m. quadriceps femoris’in A) M. flexor hallucis longus tendonu) tutunur. B) M. tibialis posterior • Linea musculi solei; m. soleus buradan başlar. C) V. saphena parva • Malleolus medialis; tibia’nın alt ucunun iç tarafında bulunan D) N. tibialis çıkıntıya denir. E) N. saphenus - Arkasından a. tibialis posterior’un nabzı alınır. Cevap C - Arkasındaki sulcus malleolaris’ten, m. tibialis posterior’un tendonu geçer. - Önünden v. saphena magna geçer. V. SAPHENA PARVA • Ayağın lateral kenarından başlar. Malleolus lateralis’in arkasından geçer. Tendo calcaneus’un lateralinde yukarıya doğru yükselir. • Fossa poplitea’da, v. poplitea’ya açılır. • N. suralis’le birlikte seyreder. Kapakları vardır. 46 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES 3. 27 yaşındaki bir hastada ayağın, plantar yüzünün medialinde duyu kaybı tesbit ediliyor. Aşağıdaki sinirlerden hangisi hasar görmüştür? A) N. fibularis communis B) N. tibialis C) N. fibularis superficialis D) N. fibularis profundus E) N.suralis Cevap B Ligamentleri - Lig. iliofemorale; eklemin en güçlü ligamentidir. Ters “Y” harfi şeklinde olan bu ligament, uyluğun aşırı ekstensiyonunu sınırlandıran esas ligamenttir. Eklemin 4. Banyoda ayağı kayarak düşen 62 yaşındaki bir kadın hastada, stabilizesinden sorumlu en önemli ligamenttir. travmatik posterior kalça çıkığı ve femur boyun kırığı - Lig. pubofemorale; Uyluğun aşırı abdüksiyonunu meydana geliyor. sınırlandırır. Bu hastada lig. capitis femoris’in yırtılması sonucu hasar - Lig. ischiofemorale; Uyluğun aşırı iç rotasyonunu gören damar aşağıdaki arterlerden hangisinin dalıdır? sınırlandırır. A) A. circumflexa femoris medialis - Zona orbicularis; eklem kapsülünün derin liflerinin B) A. circumflexa femoris lateralis bir bölümü, femur boynunu sararak bu ligamenti C) A. obturatoria oluşturur. Negatif hava basıncından sonra, femur başını D) A. glutea superior acetabulum’da tutan en önemli yapıdır. E) A. glutea inferior - Lig. capitis femoris; Uyluk fleksiyondayken Cevap C yapılan addüksiyon ve dış rotasyonu sınırlandırır. İçerisinde femur başını besleyen a. obturatoria’nın r. aceteabularis’i bulunur. Bu ligamentin kopması sonucu femur başı avasküler nekrozu gelişebilir. ART. COXAE - Lig. transversum acetabuli; labrum acetabuli’nin bir • Femur başı ile acetabulum’daki facies lunata arasındadır. parçasıdır. • Sferoid tip eklemdir. • Acetabulum’u derinleştirmek amacıyla labrum acetabuli denilen fibröz kıkırdak yapısında bir labrum articulare’si vardır. DENEME SINAVI – 69 47