Uluslararası Nakliyeciler Derneği “ADR Konvansiyonu Gereğince Sürücü ve Danışmanlık Eğitimi Şartları ve Türkiye’ye İlişkin Son Durum” Alper ÖZEL İcra Kurulu Üyesi, ADR/RID Danışmanı ve Eğitmeni İ.Ü. Ulaştırma ve Lojistik YO Öğr. Grv. IRU Tehlikeli Madde Komisyonu Başkan Yardımcısı IRU Academy ADR Danışmanı ve Eğitici Eğitmeni II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara Sunum İçeriği 1. ADR Konvansiyonunda Eğitim Şartlarına Genel Bakış 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları 3. Güvenlik Danışmanlarına Yönelik Eğitim Şartları 4. Türkiye’de ADR/SRC-5 Sürücü Eğitimleri ve Şartları 5. Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı 6. Sonuç II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 1. ADR Konvansiyonunda Eğitim Şartlarına Genel Bakış ADR Konvansiyonunda 11 bölümde çalışanların eğitimiyle ilgili hükümler bulunmaktadır: • Genel Bilinçlendirme Eğitimi (1.3.2.1) • Göreve Özgü Eğitimler (1.3.2.2) • Güvenlik Eğitimi (1.3.2.3+ 1.3.2.4) • Güvenlik Danışmanı Eğitimi (1.8.3) • Güvenlik Bilinçlendirme Eğitimi (1.10.2.1) • Diğer Çalışanların Eğitimi (8.2.3) • Sürücü Temel Eğitimi (8.2.1.2) • Sürücü Tanker Eğitimi (8.2.1.3) • Sürücü Sınıf 1 Eğitimi (8.2.1.4) • Sürücü Sınıf 7 Eğitimi (8.2.1.4) • Sürücü Yenileme Eğitimi (8.2.1.5) II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları • Tehlikeli yüklerin taşınmasında hiç şüphesiz sürücüler önemli bir görev görmektedir. Taşımanın getirdiği riskle birlikte, tehlikenin daha da arttığı bir taşıma türünde sürücülerin eğitimli olmaları ve aldıkları eğitimi bir sınav sonucu belgelendirebilmeleri önemlidir. ADR Konvansiyonu tüm taraf ülkelerin sürücülerinin ortak bir eğitim programında geçmelerini sağlamak amacıyla Bölüm 8.2’de eğitim şartlarını ortaya koymuştur. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları Buna göre; • Tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri, yetkili merci ya da yetkili makamın tanıdığı bir eğitim kurumundan eğitim almak ve yapılan sınavda başarılı olmak zorundadır. • Tehlikeli madde taşıyan araç sürücülüleri, temel bir eğitim programına katılacaklardır. Eğitim, yetkili makamın onayladığı bir program biçiminde verilecektir. Temel hedefleri, sürücülerin tehlikeli maddelerin taşınması sırasında doğabilecek tehlikelere dair bilinç kazanmasını sağlamak ve kaza olasılığını en aza indirebilmek için gerekli olan temel bilgileri vermek ve herhangi bir kaza durumunda kendilerinin, çevrenin ve halkın güvenliği açısından gerekli olabilecek önlemleri almalarını sağlamaktır. Bireysel uygulamalı egzersizleri kapsayacak olan bu eğitim, Konvansiyonca tanımlanan konuları içerecektir. • “Her beş yılda bir yetkili makamın ya da yetkili makamın tanıdığı bir başka kurumun tarafından belgenin onaylanmasıyla, taşıt sürücüsü belgenin geçerlilik süresinin son bulma tarihinden önceki bir yıl içerisinde yenileme eğitimini tamamladığını ve ilgili sınavlardan geçtiğini göstermek zorundadır. Yeni geçerlilik süresi belgenin geçerlilik süresinin son bulma tarihiyle birlikte başlayacaktır.” • Gerekli teorik bilgiler ve uygulamalı yetkinlikler teori eğitimi ve uygulamalı eğitimler çerçevesinde verilmelidir. Bir sınav ile belgelendirilmelidir. • Eğitimi sağlayan, eğitimcilerin yönetmeliklerde yapılan son değişikliklere ve tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin eğitsel gerekliliklere dair iyi düzeyde bilgi sahibi olduklarından ve bunları dikkate almalarını temin edecektir. Eğitim, pratik uygulamaları içerecektir. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları Temel Eğitim Konuları; • Tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin genel gereklilikler; • Başlıca tehlike özellikleri; • Atık taşımacılığı ve çevrenin korunmasına ilişkin bilgi; • Çeşitli tehlike türleri için geçerli olan önleyici ve güvenlik tedbirleri; • Kaza sonrasında yapılması gerekenler (ilk yardım, yol güvenliği, koruyucu donanımın kullanımına dair temel bilgi, vb.); • İşaretleme, etiketleme ve turuncu renkli ikaz levhası kullanımı ve özellikleri; • Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında sürücünün yapması ve yapmaması gerekenler; • Taşıtlardaki teknik donanımın çalıştırılma yöntemleri ve amaçları; • Aynı taşıtta ya da konteynırda karışık yüklemeye ilişkin yasaklar; • Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve boşaltılması esnasında alınacak tedbirler; • Hukuki sorumluluklara ilişkin genel bilgi; • Multimodal taşıma işlemlerine ilişkin bilgi; • Ambalajların araca taşınması, istiflenmesi ve yükleme güvenliği; • Tünel geçişlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, tünel sınırlandırma kodları. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları Tanker Sürücüsü Eğitim Konuları • Tanker taşımacılığına ilişkin uzmanlaşma programının kapsayacağı özel konular minimum şunlar olacaktır: • Yükün hareketleri de dahil olmak üzere, yolda bulunan taşıtların davranışları; • Taşıtların özel gereklilikleri; • Çeşitli ve farklı doldurma ve boşaltma sistemlerinin genel kuramsal bilgisi; • Bu taşıtların kullanımında uygulanabilir başka özel şartlar (onay belgeleri, onay işareti, uyarı yazısı ve turuncu renkli ikaz levhası, vb.) Sınıf 1 Eğitim Konuları • Sınıf 1’e giren madde veya malzemelerin taşınmasına ilişkin uzmanlaşma programının kapsayacağı özel konular minimum şunlar olacaktır: • Patlayıcı ve piroteknik madde ve malzemelere ilişkin tehlikeler; • Sınıf 1’e giren madde ve malzemelerin birlikte yüklenmesine ilişkin gereklilikler. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara 2. Sürücülere Yönelik Eğitim Şartları Sınıf 7 Eğitim Konuları • Sınıf 7’ye giren radyoaktif maddelerin taşınmasına ilişkin uzmanlaşma programının kapsayacağı konular minimum şunlar olacaktır: • İyonlaştırıcı radyasyona ilişkin tehlikeler; • Radyoaktif maddenin ambalajlanması, araca taşınması ve istiflenmesine ilişkin gereklilikler; • Radyoaktif madde içeren bir kaza durumunda alınacak özel tedbirler. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara Eğitim Yapısı ve Şartlar Her bir temel eğitim programının ya da kapsamlı derslerin kuramsal bileşeninin asgari süresi aşağıdaki gibi olacaktır. Eğitim Teori Pratik Temel Eğitimi 18 s. 1 s. Tanker Eğitimi 12 s. 1 s. Sınıf 1 Eğitimi 8 s. 0 s. Sınıf 7 Eğitimi 8 s. 0 s. II Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu Alper Özel 12-13 Ocak 2012, Ankara