T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI YABANCI DİLLER A1 SEVİYESİ ALMANCA KURS PROGRAMI Ankara, 2016 0 İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ 2 YABANCI DİLLER A1 SEVİYESİ ALMANCA KURS PROGRAMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR PROGRAMIN GENEL AMAÇLARI 3 KURSUN SEVİYESİ ve TANIMI 3 AVRUPA ORTAK DİL KRİTERLERİNE GÖRE KAZANDIRILACAK DÖRT DİL BECERİSİ 4 REFERANS DOKÜMANLAR VE DAYANAKLAR 4 PROGRAMIN SÜRESİ 5 GİRİŞ KOŞULLARI 5 EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ 5 BELGELENDİRME 5 EĞİTİM MERKEZİ YERİ 5 EĞİTİM/ÖĞRETİM DONANIMLARI 6 DERSTE KULLANILABİLECEK ARAÇ VE GEREÇLER 6 ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ 6 ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN FAKTÖRLER 8 İLETİŞİMSEL DİL YETERLİLİĞİ 8 DİL ÖĞRENENLERİN YARARLANDIKLARI STRATEJİLER 9 PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR TEMALARIN UYGULANMASI 9 DİL ÖĞRETİMİNDE DÖRT TEMEL BECERİYİ GELİŞTİRME 9 DİL ÖĞRETİM ETKİNLİKLERİNİN PLANLANMASI 9 GÖRSEL VE İŞITSEL ARAÇLARDAN FAYDALANMA 10 GRAMER ODAKLI EĞİTİM YERİNE İLETİŞİMSEL VE İŞLEVSEL DİL EĞİTİMİ 10 YABANCI DİLLER A1 SEVİYESİ ALMANCA KURS PROGRAMI TEMA TABLOLARI 1. TEMA BEN VE YAKIN ÇEVREM 11 2. TEMA GÜNLÜK YAŞAM 12 3. TEMA İNSANLARIN GÖRÜNÜŞLERİ ve TANIMLAMALAR 13 4. TEMA ZAMAN ve MEKAN 14 5. TEMA SOSYAL HAYAT 15 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME TEMA SONU DEĞERLENDİRME 16 SEVİYE TESPİT SINAVLARI 17 KURSİYERLERİN KENDİ KENDİNİ DEĞERLENDİRMELERİ 17 DÖRT DİL BECERİSİNDEKİ ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME SINIRLILIKLARI 17-19 YABANCI DİLLER A1 SEVİYESİ ALMANCA KURS PROGRAMI KURSİYER 20 DEĞERLENDİRME ÇİZELGESİ 1 GİRİŞ Avrupa çok dillilik politikası, çok erken yaşta en az iki yabancı dil öğreterek özellikle, temel becerilerin geliştirilmesi doğrultusunda ilerlemiştir. İnsanların gerek birbirleriyle sağlıklı bir iletişim kurabilmeleri gerekse mesleki alanda kaydedilen gelişmelere uyum sağlayabilmeleri için yabancı dil öğrenme, artık bir amaçtan çok bir araç hâline dönüşmüştür. Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı karşıya olması ve daha karmaşık bir yapıya dönüşmeye başlaması nedeniyle, meslekî yeterliklerin de geniş tabanlı bilgilere, becerilere ve tavırlara dayalı olmasını ve programların buna göre geliştirilmesini zorunlu hâle getirmektedir. Yabancı Dil Programları da bu gelişmeye doğrudan katkı sağlayabilecek bir özellik taşımaktadır. Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Yabancı Dil Öğretim Programlarında kazanımlar ve içerik “öğrenen merkezli” yaklaşıma göre düzenlenmiş olup öğrenenlerin iş birliği yaparak ve birlikte sorumluluğu paylaşarak çalışabilecekleri şekilde oluşturulmuştur. Öğrenci merkezli eğitim, öğreneni merkeze alan, öğrenmeyi öğrenmenin esas olduğu, her öğrenenin farklı zaman, tarz ve hızda öğrenebileceği ilkesine dayalı; düşünme becerilerini geliştirmenin yaratıcı düşünceyi de geliştirdiğini kabul eden bir yaklaşımdır. Yabancı dil alanı öğretim programları, gelişmelere bağlı olarak esnek ve sürekli güncellenmeye uygun bir yapıda tasarlanmıştır. Programda dört dil becerisi ile dilin alt becerilerinin dağılımı, öğrenenlerin kendi ihtiyaçlarını fark edecek ve kendilerini aktif birer katılımcı yapacakları şekilde planlanmıştır. Programın hazırlanmasında Avrupa Konseyi tarafından yabancı dil öğrenimi ve öğretimi için yabancı dil dersinin uygulanmasına dair, karşılaştırılabilir standartlar getiren “Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi”nden (www.coe.int/lang-CEFR) yararlanılmıştır. “Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi”nde belirtilen dile ilişkin yeterlilik düzeyleri temel (A1-A2), bağımsız (B1-B2) ve yetkin (C1-C2) kullanıcı olarak ifade edilmektedir. Yabancı diller alanı altında yer alan A1 seviyesi Almanca öğretim programı ile, uluslararası düzeyde standartlara uygun, yetişkin bireylere eğitim ve öğretim olanağı sunulmuştur. Bu program Talim ve Terbiye Kurulunun 29/07/2016 tarihli ve 55 sayılı kararı ile kabul edilen “Yaygın Eğitim Kurumları Yabancı Diller A1 Seviyesi Çerçeve Kurs Programı”na uygun olarak hazırlanmıştır. 2 1. PROGRAMININ GENEL AMAÇLARI Bu kurs programı; Yabancı Dil Eğitimi ve Öğretimi İle Türk Vatandaşlarının Farklı Dil ve Lehçelerinin Öğrenilmesi Hakkında Kanunun, 2. Maddesi hükmü gereğince Bakanlar Kurulu Kararıyla öğretiminin yapılması kabul edilen yabancı diller için uygulanabilir. Yabancı dil öğretim programı A Seviyesi (A1+A2) “Diller için Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi”nde “Temel Dil Kullanıcısı” olarak tanımlanmıştır. A1 Seviyesi dil kullanımında en temel aşamadır. Dil oğrenenlerin kendilerini en basit şekilde ifade edebildikleri aşamadır. Yaygın Eğitim Kurumları Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programı ile kursiyerlerin Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkelerine uygun olarak; 1. Kişiler (oturduğu yer, tanıdıkları, sahip olduğu şeyler gibi) hakkında en basit soruları yöneltmeleri ve benzeri soruları yanıtlamaları, 2. En temel gereksinimler ya da iyi bilinen konular söz konusu olduğunda, basit ifadeler kullanmaları ve sorulan soruları yanıtlamaları, 3. Kendilerini ve başkalarını tanıtmaları, nerede yaşadığı gibi kişisel bilgileri sormaları, cevaplamaları, 4. Karşısındaki insanların yavaş ve açık konuşarak kendisine yardımcı oldukları sürece onlarla basit bir şekilde konuşmaları, 5. Basit bir metni okumaları, 6. Basit bilgi formlarına kendi kişisel bilgilerini yazmaları, 7. Sayılar, miktarlar, fiyat ve zaman birimleri ile baş etmeleri, 8. Basit nezaket kalıplarını kullanmaları, 9. Basit bir şekilde yapılan yol tariflerini anlamaları amaçlanmaktadır. 2. KURSUN SEVİYESİ ve TANIMI : A1 – TEMEL DİL KULLANICISI Somut ihtiyaçların karşılanmasını amaçlayan, bilinen günlük ifadeleri ve oldukça basit cümleleri anlayıp kullanabilir. Kendini tanıtabilir, başkalarını tanıştırabilir. Başkalarına, kendileri hakkında (örneğin, nerede oturdukları, kimleri tanıdıkları ve nelere sahip oldukları) sorular yöneltebilir ve sorulan benzeri soruları yanıtlayabilir. Karşısındaki kişiler yavaş ve anlaşılır bir biçimde konuşuyorlar ve yardımcı oluyorlarsa, onlarla basit yollardan anlaşabilir. 3 3. AVRUPA ORTAK DİL KRİTERLERİNE GÖRE KAZANDIRILACAK DÖRT DİL BECERİSİ DİNLEME Kendisi ile ya da ailesiyle ilgili veya kendi çevresinde var olan somut şeyleri bildiği sözcüklerle çok basit cümlelerle ve ancak yavaş yavaş ve tane tane konuşulduğunda anlayabilir. OKUMA Tabelalarda, afişlerde ya da kataloglarda yer alan bildiği adları, sözcükleri tek tek ve çok basit cümleleri anlayabilir. KONUŞMA KARŞILIKLI KONUŞMA Konuşma arkadaşı biraz yavaş ve yineleyerek konuşursa veya başka bir şekilde söylerse ve söylemek istediklerinde kendisine yardımda bulunursa kendisini basit bir biçimde ifade edebilir. Ihtiyaç hâlinde çok iyi bildiği konularla ilgili basit soruları sorabilir ve soruları yanıtlayabilir. SÖZEL ÜRETİM Tanıdığı kişileri ve oturduğu yeri betimlemek icin basit ve kalıplaşmış ifadeleri ve cümleleri kullanabilir. YAZMA Tatil selamları göndermek için kısa ve basit bir posta kartı yazabilir; otellerde, adları, adresleri, ulusal kimliği ve benzerlerini formlara işleyebilir. 4. REFERANS DOKÜMANLAR VE DAYANAKLAR  Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi (www.coe.int/lang-CEFR) Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programı’nın hazırlanmasında faydalanılan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi; Dil öğretim programlarını, program yönergelerini, sınav ve ders kitapları vb. konulardaki çalışmaları yönlendirmek ve geliştirmek için hazırlanmış “ortak bir çerçeve” dir. Bu çerçevede; dil öğrenenlerin, hedef dilde iletişim kurmak için neleri bilmeleri gerektiği, bu dilde etkinlik kazanmak için hangi bilgi ve yetilerini geliştirmeleri gerektiği kapsamlı olarak açıklanmıştır. Dil öğrenenlerin, dil yeterlilik düzeyleri tanımlanmıştır. Modern diller alanında çalışan uzmanların karşılaştığı, Avrupa’daki farklı eğitim sistemlerinden kaynaklanan iletişim engellerinin üstesinden gelinmesi hedeflenmiştir. Bu çerçeveden; eğitim yöneticileri, ders tasarımcıları, öğretmenler, eğitici (formatör) öğretmenler, sınav kurulları vb. birimler faydalanabilir. Dil öğrenim programlarının planlanması sürecinde Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesinden aşağıdaki şekilde yararlanmak mümkündür. • Kapsamlı: Dil öğrenenleri tüm dil ve iletişimsel yeterlik alanlarında geliştirmek. • Modüler: Dil öğrenenin dil yeterliğini sadece belirli alanlarda ve belli bir amaç için geliştirmek. • Ağırlıklı: Dil öğreniminin belirli yönlerini vurgulayarak diğer alanlara göre, bazı öğrenim alanlarında daha yüksek öğrenim ve beceri düzey basamaklarını gösteren özel bir “profil” oluşturmak. • Kısmi: Sadece belli etkinlik ve becerileri (örneğin, algılama alanında) geliştirmek.  Millî Eğitim Bakanlığı Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü web sayfasından (http://hbogm.meb.gov.tr) edinilebilir. 4 5. PROGRAMIN SÜRESİ Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programının toplam eğitim süresi her bir tema için 24 saat olmak üzere 120 ders saati olarak planlanmıştır. Haftalık ders saati dağılımı, günlük 8 saati geçmemek üzere Eğitim Merkezinin fiziki durumu, başvuran kişi sayısı ve uygunluk saatleri göz önünde bulundurularak Yaygın Eğitim Kurumu Müdürü ve Yabancı Dil Zümre Öğretmenleri tarafından kararlaştırılır. 6. GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okuryazar olmak. 2. 14 yaş ve üzeri olmak. 7. EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları kapsamında aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin çizelgede yer alan, alan öğretmenleri esas alınarak; 1. Öncelikli olarak Yaygın Eğitim Kurumlarına yabancı dil (Almanca) öğretmeni olarak atanmış öğretmenler görev almalıdır. 2. Yaygın Eğitim Kurumunun kadrolu yabancı dil (Almanca) öğretmeni bulunmadığı takdirde Millî Eğitim Bakanlığında yabancı dil (Almanca) öğretmeni olarak atanmış öğretmenler görevlendirilir. 3. Programın uygulanmasında Millî Eğitim Bakanlığında yabancı dil (Almanca) öğretmeni olarak atanmış öğretmenlerden yararlanılamadığı durumlarda aşağıdaki niteliklere sahip öğretmenler görevlendirilebilir. a) Millî Eğitim Bakanlığı dışından görevlendirilecek öğretmenler için üniversite veya fakültelerin yabancı dil bölümlerinden (Almanca) mezun olanlardan öğretmenlik formasyon bilgisine sahip olduğunu belgelendirenler. b) Üniversite veya fakültelerin diğer bölümlerinden mezun olanlar için; i) Öğretmenlik formasyon bilgisine sahip olduğunu ve KPDS/ÜDS/YDS’den 80 ve üzeri puan aldığını veya ÖSYM tarafından “Yabancı Dil Sınavları Eşdeğerlikleri” esas alınarak, diğer uluslararası sınavlarla KPDS/ÜDS/YDS’de 80 ve üzeri puana denk gelen almanca dil bilgisine sahip olduğunu belgelendirenler. b) ii) Öğretmenlik formasyon bilgisine sahip olmayanlar için, almanca dil eğitimi verebileceğine dair sertifakası ile birlikte ve KPDS/ÜDS/YDS’den 80 ve üzeri puan aldığını veya ÖSYM tarafından “Yabancı Dil Sınavları Eşdeğerlikleri” esas alınarak, diğer uluslararası sınavlarla KPDS/ÜDS/YDS’de 80 ve üzeri puana denk gelen almanca dil bilgisine sahip olduğunu belgelendirenler. 8. BELGELENDİRME • Kurs programını başarıyla tamamlayanlara Kurs Bitirme Belgesi ve bitirdiği temaları gösterir not döküm çizelgesi verilir. • Kurs programını tamamlamadan ayrılanlara, aldıkları temaları gösterir not döküm çizelgesi verilir. • Kurs sonunda öğrendiği bilgileri Avrupa Ortak Dil Kriterlerine göre verilen bir sertifika ile belgelendirmek isteyen kursiyerler, bu sertifika sınavlarını yapmaya yetkili kılınan kurum ve kuruluşlara yönlendirilir. 9.EĞİTİM MERKEZİ YERİ Program, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı eğitim kurumlarında uygulanır. 5 10. EĞİTİM/ ÖĞRETİM DONANIMLARI Dört dil becerisinin geliştirilmesi ve programın verimli bir şekilde uygulanabilmesi için bilgisayar, projeksiyon veya etkileşimli tahta, ses sistemi, İnternet bağlantısı ve standart bilişim teknolojileri donanımları sağlanmalıdır. Ayrıca dersi verecek öğretmen/öğretmenler tarafından Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi” nin (www.coe.int/lang-CEFR) başvuru kaynağı olarak yararlanılması önem arz etmektedir. 11. DERSTE KULLANILABİLECEK ARAÇ VE GEREÇLER Kişilerarası diyaloglar ve sohbetler, şarkılar, basit bilmeceler, tekerlemeler, telefon görüşmeleri, ve A ilanlar ve reklamlar (TV, radyo, İnternet vb.), çizgi filmler, şarkı klipleri, kişisel ses veya görüntü E M kayıtları, telesekreter ve sesli mesaj kayıtları, kayıt edilmiş konuşma metinleri, maçlar, panayır- MŞ EU pazar konuşmaları. LN NO DİK Notlar ve mesajlar, gönderilmiş kısa mesajlar (SMS), kişisel mektuplar ve yazışmalar,mektuplar, kartvizitler, ilanlar ve reklamlar (gazete, dergi, İnternet vb.), el ilanları, broşürler, kataloglar, E afişler, duvar yazıları, reklam yazıları, reklam malzemeleri, levhalar, kamu levhaları ve ilanları, A V MA güvenlik yönergeleri, süpermarket-bakkal-pazar tezgâhlarındaki levhalar, kitaplar (öğretici MZ kitaplar, okuma kitapları, ders kitapları, kaynak kitaplar, alıştırma kitapları, sözlükler), basit UA bildirimler, basit formlar ve anketler, malların paketleri ve etiketleri, yol ve ulaşım planları, KY O krokiler, haritalar, biletler (yolcu biletleri, müze, sinema tiyatro vb), kısa notlar, bilgisayar ekranındaki metin ve uyarılar, ekran görüntüleri, basit İnternet sohbet yazışmaları, menüler, yemek listeleri, basit bulmacalar. Kurs için belirli bir kitap takip etme zorunluluğu yoktur. İşlenecek konular tema sayfalarında açık bir şekilde belirlenmiştir. Bununla birlikte kursiyerler ve kurs öğretmeni ortak bir kararla kitap veya materyal belirleyebilirler. Program uygulanırken kaynak ders kitaplarının bulunmaması durumunda öğretmen tarafından hazırlanan ders notlarından yararlanılabilir. 12. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programının uygulayıcıları için yöntem seçiminde herhangi bir kısıtlama yoktur. Bununla birlikte öğretmenlerin seçecekleri yöntemlerin başarılı olabilmesi için hedef kitlenin kişisel özellikleri, öğretimin yapıldığı çevre koşulları, sosyal durum gibi bir takım etkenleri de dikkate alarak yöntemin kullanım özelliklerini uyarlamaları önem arz etmektedir. Aşağıda dil öğretiminde kullanılan yaygın ve alternatif yöntemler sıralanmıştır. Öğretmenler temanın kazanımlarına uygun olarak küreselleşen dünyada, iletişimsel ve teknolojik değişimlere uyum sağlayacak şekilde seçimlerini yapabilirler. Programın Uygulanmasında Kullanılabilecek Yöntem ve Teknikler 6 YÖNTEMLER TEKNİKLER Yaygın Kullanılan Yöntemler Grupla Öğretim Teknikleri Dil Bilgisi-Çeviri Yöntemi Beyin fırtınası Direkt Yöntem/Dolaysız Yöntem Gösteri Doğal Yöntem Soru-Cevap İşitsel-Dilsel Yöntem Rol Yapma- Drama Bilişsel Yöntem Drama-Yaratıcı drama İletişimsel Yöntem Benzetim Seçmeli Yöntem İkili ve Grup Çalışmaları Eğitsel Oyunlarla Öğretim Alternatif Olarak Kullanılan Başlıca Diğer Mikro Öğretim Yöntemler Bireysel Öğretim Teknikleri Telkin Yöntemi Bireyselleştirilmiş Öğretim Danışmanlı (Grupla) Dil Öğretim Yöntemi Dönüşümlü Günlük Çalışmalar Sessizlik Yöntemi Beceri Geliştirme Çalışmaları Tüm Fiziksel Tepki Yöntemi Planlı Grup Çalışmaları İşitsel-Görsel Yöntem Düzey Geliştirme Çalışmaları Görev Temelli Yöntem Programlı Öğretim İçerik Merkezli Yöntem Bilgisayar Destekli Öğretim Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri Gezi Gözlem Görüşme Sergi Proje Ödev Her ortam ve her seviyede, her kesimin eğitim ve öğretiminde uygulanabilecek tek bir yöntem yoktur. Bu nedenle yöntemler yer, zaman ve kursiyerlerin hazır bulunuşluğuna ve muhtelif durumlara göre değişebilir. Öğretmen, her zaman yeni yöntemleri uygulamaya açık olmalı ve dil öğretimindeki amacı gerçekleştirecek en uygun yöntemi seçmelidir. Çünkü bir durumda uygun olan bir yöntem, başka durumda uygun olmayabilir. Günümüzde pek çok yabancı dil öğretim yöntemi içinde temel yöntem sayısı en fazla 5-6 kadardır. Öğretmenler seçmeci bir bakışla, ülkedeki eğitimin amaç ve koşullarına uygun yöntem bulup geliştirebilirler. Uygun yöntem seçimi için aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır. a) Amaçlar: Temalar uygulanırken kursiyerlerin dili öğrenmedeki amaçları esas alınarak uygun yöntem belirlenmelidir. Öğretmen dört dil becerisinin ağırlık yüzdesini öğrenenlerin amacına göre değiştirebilir. Örneğin dil öğrenenler için konuşma önemliyse "kulak-dil alışkanlığı" yöntemi tercih edilebilirken edebiyat öğrenmek isteyenler için de gramer-çeviri yöntemi uygulanabilir. b) Kursiyerlerin Özellikleri: Yaş, cinsiyet, dile karşı ilgi ve kabiliyete göre yöntem seçilmelidir. c) İçerik: İçeriğin öğretilmesinin başarısı yöntemin seçimiyle doğrudan ilgilidir. Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler 7 a) Bireysel farklılıkları dikkate alma: Kursiyerlerin kabiliyet, ilgi, bilgi ve öğrenme hızları birbirinden farklıdır. Bazıları duyduğunu daha iyi anlarken bazıları da gördüğünü daha iyi anlar. Bazıları sözlü alıştırmalarda, bazıları da yazılı alıştırmada daha başarılı olmaktadır. Ayrıca cinsiyet ve yaş farklılıkları öğrenmeye tesir etmektedir. Bütün bu özelliklerden dolayı öğretmen öğretim çalışmalarına çeşitlilik getirmeli, sınıf içinde zengin öğrenme ortamı hazırlamalıdır. Bu nedenle öğretmen, iyi bir gözlemci olmalı ve kursiyerleri tanımalıdır. b) Öğretmenin, bilim, sanat, kültür ve güncel konulara dair yeni gelişmeleri takip etmesi: Öğretmenler dil bilim, eğitim psikolojisi ve insan bilim gibi eğitimi etkileyen bilim dallarında meydana gelen gelişmelerin yanı sıra bilim, sanat, kültür ve güncel konulara dair yeni gelişmeleleri takip etmeli, her an dildeki yeni gelişmeleri uygulamaya hazır olmalıdır. c) Kursiyerlere kendilerini ifade etme fırsatı vermek: Temaların uygulanması sürecinde kursiyerlere kendilerini dört dil becerisini kullanarak serbestçe ifade etme imkânı verilmeli ve cesaretlendirilmelidir. d) Süreklilik: Yabancı dil öğreniminde süreklilik esastır. Bu bilinci kursiyerlere aktarmak önemlidir. e) Öğrenim imkân ve kaynakları: Öğretmenlerin, eğitim amaçlı kullanımı serbest ve telif hakkı gerektirmeyen görsel, işitsel açık öğretim kaynaklarından yararlanmaları, derste kullanılan araç gereçlerin çeşitliliğini artırmak ve zenginleştirmek açısından önemlidir. Genel öğretim yöntem ve teknikleri haricinde Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programı için uygulayıcılardan, kursiyerlerin iletişimsel dil yeterliklerini ve dil kullananların yararlandıkları stratejileri geliştirmeleri beklenmektedir. Bu yeterlilikler ve stratejiler şu şekilde özetlenebilir; İletişimsel Dil Yeterliliği İletişimsel Dil Yeterliliği birçok bileşenlerden oluşur, bu bileşenler “Dil bilgisel, Toplum dil bilgisel ve Pragmatik” olarak gruplandırılmıştır. a) Dil Bilgisel Yeterlikler; dil sisteminin sözlüksel, ses bilgisel ve söz dizimsel bilgi ve becerilerden ve dilin diğer boyutlarından oluşur. Ses ayrımı, sözcük yoğunluğu ve doğruluğu, bir fonetik sisteme hâkim olabilme gibi unsurların yanında bunların bilişsel oluşumu ve hafızaya aktarılması da bu alan içerisindedir. Bilginin düzenlenmesi ve ulaşılabilirliği kişiden kişiye değişir. b) Toplum Dil Bilgisel Yeterlikler; dil kullanımının sosyokültürel şartlarını içerir. Nezaket kuralları, kuşaklar, cinsiyetler, sınıflar ve sosyal gruplar arasındaki ilişki normları gibi bir toplumun yaşamındaki bazı temel töresel alışkanlıkların dilbilgisel açıdan kodlanması iletişim alanını öğrenen; farkında olsa da olmasa da etkiler. c) Pragmatik Yeterlikler; dilin işlevsel kullanımı ile ilgilidir. İçinde bulunulan ortamın özelliğine göre dil senaryolarının veya kurgularının kullanılabilmesini, söylem yeterliğini, tutarlılığı, metin tür ve biçimlerinin tanınmasını, mecaz ve parodiyi de içerir. Her öğrenme süreci, aynı zamanda bu yetenekleri geliştirip ve değiştirip bireylerin gözlemlenebilir davranış ve performanslarını belirlediğinden; bu bileşenlerin bilgi, beceri olarak geliştirilmesi temaların uygulama sürecinde önem arz etmektedir. Dil Öğrenenlerin Yararlandıkları Stratejiler 8 Dil hayatın bir parçası ve bir ihtiyacı olarak ele alınmalıdır. Amaçlar ve amaçlara bağlı olarak da bireysel dil öğrenme yöntem, teknik ve stratejileri değişiklik gösterecektir. Dil öğreniminin amacı, yeni bir dilde duygu ve düşüncelerimizi, yazılı ve sözlü olarak anlatmak ve o dildeki bilim ve kültür kaynaklarını yazılı ve sözlü olarak anlayabilecek becerileri kazanmaktır. Ezber, taklit, tekrarlama, planlama, telafi etme, tahmin yürütme, analiz, sentez, yardım isteme, iş birliği, mevcut bilgiye ekleme, kendi kendini düzeltme, ana fikri anlama, ayrıntıları anlama, karşılaştırma, sözlük ve diğer kaynaklardan yararlanma, anlam ve sonuç çıkarabilme, bilgi teknolojilerinden yararlanma gibi yeteneklerin hepsinden istifade edilmesi için öğretenler birer rehber olmalıdır. PROGRAMIN UYGULANMASINA YÖNELİK AÇIKLAMALAR MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Yabancı Diller A1 Seviyesi Almanca Kurs Programı, Yaygın Eğitim Kurumları için düzenlenmiş, Diller için Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesi göz önünde bulundurularak dil öğrenenlerin gereksinimlerine, özelliklerine ve olanaklarına göre uyarlanmış temalardan oluşmaktadır. Öğretim programlarına referans olarak alınan Avrupa Ortak Başvuru Çerçevesinin en önemli özelliği dogmatik olmayıp kapsamlı, esnek, açık, dinamik, kullanışlı, saydam ve tutarlı olmasıdır. Programda; Programının Genel Amaçları, Kursun Seviyesi ve Tanımı, Avrupa Ortak Dil Kriterlerine Göre Kazandırılacak Dört Dil Becerisi, Referans Dokümanlar ve Dayanaklar, Programın Süresi, Giriş Koşulları, Eğitimcilerin Niteliği, Belgelendirme, Eğitim Merkezi Yeri, Eğitim/ Öğretim Donanımları, Derste Kullanılabilecek Araç ve Gereçler, Öğretim Yöntem ve Teknikleri, Başarının Değerlendirilmesi, Programın Uygulanmasına Yönelik Açıklamalar, Tema ve Kazanım Tabloları, Ölçme ve Değerlendirme bölümlerine yer verilmiştir. Programın uygulama aşamasında “öğretmenler” kendilerini sadece bilgi kaynağı olarak görmek yerine, öğrenme yönelimleri yaşam merkezli olan yetişkinlerin öğrenme sürecinde, kursiyerlerin kendilerini keşfedecekleri bir içerik sürecinin idarecisi ve bu sürece yardım eden kolaylaştırıcılar olarak görmelidirler. 1) Temaların Uygulanması Her tema birbirinden bağımsız bir şekilde kullanılabilecek tarzda tasarlanmıştır. Bununla birlikte dil eğitiminin sıralı bir birikim olduğu düşünülürse, temaların verilen sırada öğretilmesi kursiyerlerin bilgi birikimlerine bilişsel olarak destek olacaktır. Temalar hazırlanırken mümkün olduğunca basitten zora, somuttan soyuta doğru bir sıralama yapılmıştır. Yabancı dil öğretiminde önce basit cümle kalıplarından başlayarak daha sonra birleşik ve karmaşık cümle kalıplarının öğretimine geçilmelidir. Bilinen bir cümle kalıbı ile bilinmeyen kelimeleri, bilinen kelimelerle bilinmeyen cümle kalıplarını öğretmek esas olmalıdır. 2) Dil Öğretiminde Dört Temel Beceriyi Geliştirme Dili bir iletişim aracı olarak kullanmayı öğretirken dört temel beceri olan dinleme, konuşma, okuma ve yazmanın birlikte öğretilmesi gerekmektedir. Hiç birine öncelik verilmez ancak öğretim amacına göre bu dört beceriye verilecek ağırlıkların yüzdeleri farklı olabilir. Dört dil becerisinin tümleşik olarak öğretilmesi hedeflendiğinden tema içeriklerinde kazanımlar ayrıştırılmamıştır. Öğretmen tarafından kazanımlar algısal ve üretimsel olarak değerlendirmelidir. Örneğin “anlar”, “okur”, “bulur”, “seçer”, takip eder” gibi kazanım ifadeleri algısal olup dinleme ve okuma becerilerine yönelik; “yazar”, “konuşur”, “ifader eder”, “açıklar”, “sorar” gibi kazanım ifadeleri üretimsel olup konuşma ve yazma becerilerine yöneliktir. 3) Dil Öğretim Etkinliklerinin Planlanması Dil Öğrenme/ Öğretme Etkinlikleri, dil kullanımı ve öğreniminde iletişim ve etkileşimin birer aracılarıdır. Hem algısal (dinleme, okuma) hem de üretimsel ( konuşma, yazma) süreçte, yazılı ve/veya sözlü aracılık vazifesi gören etkinlikler, insanlar arasında iletişimi ve etkileşimi mümkün kılar. Bununla birlikte, yetişkin eğitiminde, öğrenme yönelimleri ve ilgileri farklılık gösterdiğinden, algısal (Dinleme ve Okuma; örneğin haber dinleme, şarkı dinleme, gazete, dergi makale okuma vb.) üretimsel 9