OSMANLI ARAŞTIRMALARI THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES SAYI 42 • 2013 OSMANLI ARAŞTIRMALARI THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES Osmanlı Eğitim ve Düşünce Dünyası e Ottoman World of ought and Education II OSMANLI ARAŞTIRMALARI THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES Yayın Kurulu / Editorial Board Prof. Dr. Halil İnalcık – Prof. Dr. İsmail E. Erünsal Prof. Dr. Heath Lowry – Prof. Dr. Feridun Emecen Dr. Rhoads Murphey – Doç. Dr. Baki Tezcan Doç. Dr. Bilgin Aydın Misafir Editör / Guest Editor Doç. Dr. Seyfi Kenan İstanbul 2013 Osmanlı Araştırmaları / The Journal of Ottoman Studies Sayı / Issue XLII · yıl / year 2013 Sahibi / Published under TDV İslâm Araştırmaları Merkezi adına the auspices of Prof. Dr. M. Âkif Aydın Yazı İşleri Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kavas Yayın Danışma Kurulu / Prof. Dr. Engin Deniz AKARLI (İstanbul Şehir Üniversitesi) Review Board Prof. Dr. Evangelia BALTA (Yunanistan) Prof. Dr. Kemal BEYDİLLİ (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi) Prof. Dr. Ali BİRİNCİ (Polis Akademisi, Ankara) Prof. Dr. Gökhan ÇETİNSAYA (Yükseköğretim Kurulu, Ankara) Prof. Dr. Suraiya FAROQHI (Bilgi Üniversitesi-İstanbul) Prof. Dr. Pal FODOR (Macaristan) Prof. Dr. François GEORGEON (Paris Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsü) Prof. Dr. Yusuf HALAÇOĞLU (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Şükrü HANİOĞLU (Princeton Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet İPŞİRLİ (Fatih Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet KARAMUSTAFA (Washington University, St. Louis) Prof. Dr. Ahmet KAVAS (İstanbul Medeniyet Üniversitesi) Doç. Dr. Seyfi KENAN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Metin KUNT (Sabancı Üniversitesi) Prof. Dr. Mihai MAXIM (Romanya) Prof. Dr. Ahmet Yaşar OCAK (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Abdülkadir ÖZCAN (Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi) Prof. Dr. Mustafa SİNANOĞLU (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi) Prof. Dr. Abdeljelil TEMİMİ (Tunus) Prof. Dr. Bahaeddin YEDİYILDIZ (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu) Kitâbiyat / Book Review Editor Doç. Dr. Seyfi Kenan Teknik Redaksiyon / Control Nurettin Albayrak Style editor Adam Siegel Tashih / Correction Mustafa Birol Ülker – Doç. Dr. Bilgin Aydın Sayfa Tasarım / Design Ender Boztürk Baskı / Publication TDV Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi Sipariş / Order [email protected] www.isam.com.tr Osmanlı Araştırmaları yılda iki sayı yayımlanan hakemli bir dergidir. Dergide yer alan yazıların ilmî ve fikrî sorumluluğu yazarlarına aittir. The Journal of Ottoman Studies is peer-reviewed and published twice a year. The responsibility of statements or opinions uttered in the articles is upon their authors. İcadiye Bağlarbaşı caddesi 40, Bağlarbaşı 34662 Üsküdar-İstanbul, Tel. (0216) 474 08 50 Fax (0216)474 08 74 www.isam.org.tr [email protected] © İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2013 ISSN 0255-0636 İÇİNDEKİLER / CONTENTS Guiding the Sound Mind: Ebu’s-su‘ūd’s Tafsir and Rhetorical Interpretation of the Qur’an in the Post-Classical Period / Akl-ı Selîme Rehberlik Etme: Klasik Dönem Sonrasında Ebussuud’un Tefsir’i ve Kur’an’ın Belâğî Tefsiri • 1 Shuruq Naguib Kanûnî Devrinde “Müftî” ile Rumeli Kazaskeri Arasında Bir “Hüccet-i Şer‘iyye” İhtilafı Yahut Kemalpaşazâde-Fenârîzâde Hesaplaşması / A Huccat Controversy between the Müfti (of Istanbul) and the Qadi’asker of Rumeli or a Showdown between Kemalpaşazade and Fenarizade in the Reign of Sultan Süleyman the Magnificent • 53 Mehmet Gel Breads for the Followers, Silver Vessels for the Lord: The System of Distribution and Redistribution in the Ottoman Empire (16th-18th centuries)/ Kullara Tayın, Efendiye Gümüş Takım: Osmanlı İmparatorluğu’nda Dağıtım ve Bölüştürme Düzeni (16.-18. yüzyıl) • 93 Hedda Reindl-Kiel A Survey of Translation Activity in the Ottoman Empire / Osmanlı İmparatorluğu’nda Tercüme Faaliyetlerinin Seyri • 105 Arzu Meral Osmanlı Anadolusunda Parlayan Bir Eğitim Merkezi: Hâdimî Medresesi ve Kütüphanesi / An Emerging Educational Center in Ottoman Anatolia: Hâdimî Medrese and Its Library • 157 Yaar Sarıkaya Muhammed Akkirmânî’nin Ta’rîfâtü’l-fünûn ve menâkıbü’l-musannifîn Adlı Eserinde Felsefî İlimler Algısı / The Conception of Philosophical Sciences in Aqkirmânî’s Ta’rîfâtü’l-Fünûn wa menâkıbü’l-musannifîn • 177 Hatce Toksöz The Causes of Rural Migrations in 18th Century Ottoman Society / 18. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Taşra Kaynaklı Göçlerin Nedenleri • 207 Cengz Şeker Şehzadeye Öğütler: Ebûbekir Ratıb Efendi’nin Şehzade Selim’e (III) Bir Mektubu/ A Mirror For The Prince: A Letter of Ebubekir Ratıb Efendi to Prince Selim (III) • 233 Aysel Yıldız Bir Osmanlı Mollasının Fikir Dünyasından Fragmanlar: Keçecizâde İzzet Molla ve II. Mahmud Dönemi Osmanlı Siyaset Düşüncesi / Fragments from the Intellectual World of an Ottoman Molla: Keçecizâde İzzet Molla and the Ottoman Political Thought During the Reign of Mahmud II • 275 Özhan Kapıcı 19. Yüzyıl İstanbulu’nda Bazı Tekkelerin Matbaacılık Faaliyetleri / The Printing Activities of Some Sufi Lodges in Istanbul in 19th Century • 317 Muharrem Varol Poetry in the Text: The Use and Function of Poetry in Rāwandì’s Rāģat al-ŝudūr and Yazıcızāde ‘Alì’s Translation of the Same Work in Tevārìkh-i Âl-i Selçūk / Metindeki Şiir: Rāvendī’nin Rāģat al-ŝudūr ve Yazıcızāde ‘Alī’nin Aynı Eserin Çevirisini İçeren Tevārīh-i Âl-i Selçūk’undaki Şiirin Kullanım ve İşlevi • 349 Efe Murat Balıkçıolu Erken Dönem Osmanlı Tarihçiliği’nde Bir Onomastik Probleminin Çözümüne Dair: Deli-Tovu-Kara / Regarding the Solution of an Onomastics Problem for the Early Period of Ottoman History: Deli-Tovu-Kara • 373 Vatan Özgül DEĞERLENDİRME / REVIEW ARTICLE Çalıntı Tarihin Öyküsü: Jack Goody’nin Tarih Hırsızlığı Üzerine / The Story of Stolen History: Of Jack Goody’s Theft of History Gülten Yıldırım • 395