4 Adet Ofis ve 4 Adet Teknik Alanlı Ofis Gayrimenkul Değerleme Raporu (Palladium Tower) Barbaros Mahallesi Ataşehir / İstanbul Rapor Tarihi; Sunulan; 22.02.2017 Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. Hazırlayan; Rapor No; Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 2017_ÖZ_22 Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 1 | 22 Şubat 2017 Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. Barbaros Mah. Kardelen Sok. Palladium Tower, No:2 Ataşehir / İstanbul Konu: İstanbul İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi sınırlarında yer alan 4 adet Ofis ile 4 adet “Teknik Alanlı Ofis”in Piyasa Değeri Tespiti Sayın Neslihan ERSOY, Talebiniz doğrultusunda konu gayrimenkul için hazırlamış olduğumuz, “Piyasa Değeri Tespiti” çalışmamızı ekte bilgilerinize sunuyoruz. Gayrimenkulü ve çevre özelliklerini yerinde inceledikten sonra konu Gayrimenkulün bölgedeki konumunu da dikkate alarak çalışmalarımız tamamlanmıştır. Ekteki rapor; gayrimenkulle ilgili kısıtlamaları, Gayrimenkulün fiziki ve hukuki tanımlarını, imar durumunu ve lokasyon bilgilerini, bölge ve çevre ile ilgili önemli bilgileri, çevre gelişimlerini ve Gayrimenkulün pazar koşullarını kapsamaktadır. Konu gayrimenkul ile herhangi bir ilişkimiz olmadığını ve ücretimizin vermiş olduğumuz sonuçlarla bağlantısı olmadığını belirtiriz. Saygılarımızla, Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. Fatih TOSUN Genel Müdür Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 2 | GAYRİMENKULÜ TANITICI FOTOĞRAFLAR Ana Taşınmaz Ana Taşınmaz Ana Taşınmaz - Giriş 25. Kat 26. Kat Konu Parselin Harita Üzerinde Konumu Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 3 | Yönetici Özeti Rapor Tarihi ve Numarası 22.02.2017 / 2017_ÖZ_22 Raporu Talep Eden Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. Değerleme Tarihi 16.02.2017 Gayrimenkulün Açık Adresi Barbaros Mah. Kardelen Sok. Palladium Tower, No: 2 Ataşehir / İstanbul Gayrimenkulün Kullanımı Ofis Tapu Kayıtları İstanbul ili, Ataşehir ilçesi, Küçükbakkalköy mahallesi, 222 pafta, 2939 ada 3 parsel no’lu 17.042,60 m2 yüzölçümlü “47 Katlı Betonarme Bina ve Arsası” niteliğindeki ana gayrimenkulde konumlu “Ofis” vasıflı 86, 88, 90, 92 no’lu bağımsız bölümler ile “Teknik Alanlı Ofis” vasıflı 87, 89, 91, 93 no’lu bağımsız bölümler İmar Durumu 11.03.1994 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli “İstanbul İli Kadıköy İlçesi Küçükbakkalköy Mahallesi Kozyatağı Mevkii Uygulama İmar Planı” kapsamında, “Ticaret + Konut Alanı” lejantında kalmaktadır. Pazar Değeri 37.700.000 TL (22.02.2017 tarihli, KDV hariç) OtuzYediMilyonYediYüzBin TL Pazar Değeri 44.486.000 TL (22.02.2017 tarihli, KDV dahil1) KırkDörtMilyonDörtYüzSeksenAltıBin TL %18 KDV uygulanacağı varsayılmıştır. 1 Hazırlanan değerleme raporu için aşağıdaki hususları; o Raporda sunulan bilgiler ve araştırmaların Değerleme Uzmanının bildiği ve açıkladığı kadarıyla doğru olduğunu; o Raporda belirtilen analizlerin ve sonuçların sadece belirtilen varsayımlar ve koşullarla sınırlı olduğunu; o Değerleme uzmanı olarak değerleme konusunu oluşturan gayrimenkulle herhangi bir ilişkimiz olmadığını; o Rapor konusu gayrimenkulle ilgili herhangi bir önyargımızın olmadığını; o Değerleme ücretimizin raporun herhangi bir bölümüne bağlı olmadığını; o Değerleme çalışmalarımızı ahlaki kural ve performans standartlarına göre gerçekleştirdiğimizi; o Değerleme uzmanının, gayrimenkulü kişisel olarak incelediğini; o Değerleme uzmanı olarak mesleki eğitim şartlarına haiz olduğumuzu; o Raporda belirtilenlerin haricinde hiç kimsenin bu raporun hazırlanmasında mesleki bir yardımda bulunmadığını; o Değerleme raporunun RICS tarafından “Redbook”ta tanımlanan Değerleme Standartları kapsamında hazırlandığını; o Değerleme raporunun teminat amaçlı işlemlerde kullanılmak üzere hazırlanmamış olup Uluslararası Değerleme Standartları (IVS) Kapsamında düzenlendiğini o Değerleme uzmanı olarak değerlemesi yapılan gayrimenkulün yeri ve türü konusunda daha önceden deneyimli olduğumuzu; beyan ederiz. o Gayrimenkullerde zemin araştırmaları ve zemin kontaminasyonu çalışmaları, "Çevre Jeofiziği” bilim dalının profesyonel konusu içinde kalmaktadır. Şirketimizin bu konuda bir ihtisası olmayıp konu ile ilgili detaylı bir araştırma yapılmamıştır. Ancak, yerinde yapılan gözlemlerde gayrimenkulün çevreye olumsuz bir etkisi olduğu gözlemlenmemiştir. Bu nedenle çevresel olumsuz bir etki olmadığı varsayılarak değerleme çalışması yapılmıştır. o Bu sayfa, bu değerleme raporunun ayrılmaz bir parçasıdır, rapor içerisindeki detay bilgiler ile birlikte bir bütündür bağımsız kullanılamaz. Konu rapor teminat amaçlı işlemlerde kullanılmak üzere hazırlanmamış olup Uluslararası Değerleme Standartlar’ına göre tanzim edilmiştir. o Bu değerleme raporu ilgili Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümlerine göre hazırlanmıştır. Değerleme Uzmanı Sorumlu Değerleme Uzmanı Niyazi AYDIN Fatih TOSUN Lisans No: 400918 Lisans No:400812 Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 4 | 1. RAPOR BİLGİLERİ ......................................................................................................................................... 7 1.1 Rapor Tarihi ve Numarası ......................................................................................................................................... 7 1.2 Rapor Türü .................................................................................................................................................................. 7 1.3 Raporu Hazırlayanlar ................................................................................................................................................ 7 1.4 Değerleme Tarihi ....................................................................................................................................................... 7 1.5 Dayanak Sözleşmesi ................................................................................................................................................. 7 1.6 Değerleme Konusu Gayrimenkulün Şirketimiz Tarafından Daha Önceki Tarihlerde Yapılan Son Üç Değerlemeye İlişkin Bilgiler ................................................................................................................................................... 7 1.7 Raporun Kurul Düzenlemeleri Kapsamında Değerleme Amacıyla Hazırlanıp Hazırlanmadığına İlişkin Açıklama ................................................................................................................................................................................. 7 2. ŞİRKET VE MÜŞTERİ BİLGİLERİ ...................................................................................................................... 8 2.1 Şirket Bilgileri ............................................................................................................................................................... 8 2.2 Müşteri Bilgileri ............................................................................................................................................................ 8 2.3 Müşteri Taleplerinin Kapsamı ve Varsa Getirilen Sınırlamalar ve Kabuller ...................................................... 8 3. DEĞERLEME ÇALIŞMASINDA ESAS ALINAN YÖNTEMLER VE STANDARTLAR .......................................... 9 3.1 Değer Tanımları ......................................................................................................................................................... 9 Pazar Değeri ...................................................................................................................................................... 9 Özel Değer ......................................................................................................................................................... 9 3.1.2.1 Zorunlu Satış Kavramı ................................................................................................................................... 9 3.2 Değerleme Yöntemleri ............................................................................................................................................. 9 Piyasa Yaklaşımı ................................................................................................................................................ 9 Gelir Yaklaşımı .................................................................................................................................................... 9 3.2.2.1 Geliştirme Yaklaşımı ...................................................................................................................................... 9 Maliyet Yaklaşımı ............................................................................................................................................. 10 4. KULLANILAN VERİLER ................................................................................................................................ 11 4.1 Demografik Veriler .................................................................................................................................................. 11 Türkiye Demografik Veriler............................................................................................................................. 11 İstanbul İli Demografik Veriler ....................................................................................................................... 12 4.2 İstanbul ili Ekonomik Veriler .................................................................................................................................... 13 4.3 Mevcut Ekonomik Koşulların ve Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler 14 5. DEĞERLEME KONUSU GAYRİMENKUL BİLGİLERİ ..................................................................................... 16 5.1 Gayrimenkulün Mülkiyet Bilgileri ........................................................................................................................... 16 5.2 Takyidat Bilgileri ....................................................................................................................................................... 16 Değerlemesi Yapılan Gayrimenkuller İle İlgili Herhangi Bir Takyidat (Devredilebilmesine İlişkin Bir Sınırlama) Olup Olmadığı Hakkında Bilgi .................................................................................................................... 17 Değerleme Konusu Gayrimenkul İle İlgili Varsa Son Üç Yıllık Dönemde Gerçekleşen Alım Satım İşlemleri 17 5.3 Gayrimenkulün İmar Bilgileri .................................................................................................................................. 17 İmar Durumu .................................................................................................................................................... 17 Değerlemesi Yapılan Gayrimenkulün Ruhsat, İzin Ve Proje Bilgileri ....................................................... 18 Değerleme Konusu Gayrimenkulün Varsa Son Üç Yıllık Dönemde Hukuki Durumunda Meydana Gelen Değişikliklere (İmar Planında Meydana Gelen Değişiklikler, Kamulaştırma İşlemleri v.b.) İlişkin Bilgi .. 20 Değerlemesi Yapılan Projelerin İlgili Mevzuat Uyarınca Gerekli Tüm İzinlerinin Alınıp Alınmadığı, Projesinin Hazır Ve Onaylanmış, İnşaata Başlanması İçin Yasal Gerekliliği Olan Tüm Belgelerinin Tam Ve Doğru Olarak Mevcut Olup Olmadığı Hakkında Bilgi Ve Projenin Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Portföyüne Alınmasına Sermaye Piyasası Mevzuatı Hükümleri Çerçevesinde Bir Engel Olup Olmadığı Hakkındaki Görüş 20 Ruhsat ve Projeye Aykırı Durumlar ............................................................................................................... 20 29.06.2011 Tarih ve 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Uyarınca Denetim Yapan Yapı Denetim Şirketi Bilgileri.................................................................................................................................................... 20 6. GAYRİMENKULÜN ANLATIMI .................................................................................................................... 21 6.1 Gayrimenkullerin Konumlandığı Bölgenin Analizi .............................................................................................. 21 Gayrimenkulün Yakın Çevresi ve Fotoğrafları ........................................................................................... 21 Gayrimenkulün Ulaşımı................................................................................................................................... 21 Gayrimenkulün Konumu ................................................................................................................................ 22 6.2 Gayrimenkulün Anlatımı ve Fiziki Tanımı ............................................................................................................. 23 Ana Gayrimenkulün Anlatımı ve Fotoğrafları ............................................................................................ 23 Bağımsız Bölümlerin Anlatımı ve Fotoğrafları ............................................................................................. 25 7. DEĞERLEME ............................................................................................................................................... 33 Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 5 | 7.1 Değerleme İşlemini Olumsuz Yönde Etkileyen veya Sınırlayan, Değere Etki Eden Faktörler .................... 33 7.2 Kullanılan Değerleme Tekniklerini (Yöntemleri) Açıklayıcı Bilgiler ve Yöntemlerin Seçilmesinin Nedenleri, 34 Kullanılan Değerleme Yöntemlerin Seçilmesinin Nedenleri .................................................................... 34 Kullanılan Değerleme Tekniklerini (Yöntemleri) Açıklayıcı Bilgiler .......................................................... 34 7.2.2.1 Emsal Karşılaştırma Analizi (Piyasa Yaklaşımı) ........................................................................................ 34 7.2.2.1.1 Değerlemede Esas Alınan Benzer Kira Ve Satış Örneklerinin Tanım ve Kira ve Satış Bedelleri ile Bunların Seçilmesinin Nedenleri, Kullanılan Emsaller ................................................................................................ 34 7.2.2.1.2 Emsaller Hakkında Değerlendirme ...................................................................................................... 35 7.2.2.1.3 Emsal Karşılaştırma Analizine Göre Taşınmazların Piyasa Değeri ................................................... 36 7.2.2.2 Gelir İndirgeme Yaklaşımı Analizi ............................................................................................................. 37 7.2.2.2.1 Direkt Kapitalizasyon Yöntemi (Kira Değer Analizi) .......................................................................... 37 7.2.2.3 En Yüksek ve En İyi Kullanım Değer Analizi ............................................................................................. 37 8. ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ......................................................................................... 39 8.1 Farklı Değerleme Metotlarının Ve Analizi Sonuçlarının Uyumlaştırılması ve Bu Amaçla İzlenen Yöntemin Ve Nedenlerinin Açıklaması .............................................................................................................................................. 39 8.2 Asgari Bilgilerden Raporda Yer Verilmeyenlerin Niçin Yer Almadıklarının Gerekçeleri .............................. 39 8.3 Yasal Gereklerin Yerine Getirilip Getirilmediği Ve Mevzuat Uyarınca Alınması Gereken İzin Ve Belgelerin Tam Ve Eksiksiz Olarak Mevcut Olup Olmadığı Hakkında Görüş ............................................................ 39 9. SONUÇ ....................................................................................................................................................... 40 9.1 Sorumlu Değerleme Uzmanının Sonuç Cümlesi ................................................................................................ 40 9.2 Nihai Değer Takdiri .................................................................................................................................................. 40 10. EKLER .......................................................................................................................................................... 41 Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 6 | 1. RAPOR BİLGİLERİ 1.1 Rapor Tarihi ve Numarası Bu rapor, müşterimizin 26.01.2017 tarihli talebine istinaden, şirketimiz tarafından 22.02.2017 tarihinde, 2017_ÖZ_22 rapor numarası ile tanzim edilmiştir. 1.2 Rapor Türü Bu rapor, İstanbul ili, Ataşehir ilçesi, Küçükbakkalköy mahallesi, 222 pafta, 2939 ada 3 parsel no’lu 17.042,60 m2 yüzölçümlü “47 Katlı Betonarme Bina ve Arsası” niteliğindeki ana gayrimenkulde konumlu “Ofis” vasıflı 86, 88, 90, 92 bağımsız bölüm no’lu gayrimenkuller ile “Teknik Alanlı Ofis” vasıflı 87, 89, 91, 93 bağımsız bölüm no’lu gayrimenkullerin 22.02.2017 tarihli piyasa değerinin Türk Lirası cinsinden belirlenmesi amacıyla hazırlanan değerleme raporudur. 1.3 Raporu Hazırlayanlar Bu rapor, gayrimenkulün mahallinde yapılan incelemeler sonucunda ilgili kişi – kurum – kuruluşlardan elde edilen bilgilerden faydalanılarak hazırlanmıştır. Bu rapor, değerleme uzmanı Niyazi AYDIN (Lisans no: 400918) ve sorumlu değerleme uzmanı Fatih TOSUN (Lisans no: 400812) tarafından hazırlanmıştır. 1.4 Değerleme Tarihi Bu rapor, 15.02.2017 ila 22.02.2017 tarihleri arasında gayrimenkulün mahallinde ve ilgili resmi dairelerde yapılan araştırmalarda edinilen bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. 1.5 Dayanak Sözleşmesi Bu rapor, “Barbaros Mah. Kardelen Sok. Palladium Tower, No: 2 Ataşehir / İstanbul” adresinde faaliyet gösteren “Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş.” ile şirketimiz arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen 09.02.2017 tarihli dayanak sözleşmesi hükümlerine bağlı kalınarak hazırlanmıştır. 1.6 Değerleme Konusu Gayrimenkulün Şirketimiz Tarafından Daha Önceki Tarihlerde Yapılan Son Üç Değerlemeye İlişkin Bilgiler Son 3 Yıllık Değerleme Raporu Hakında Bilgi Rapor - 1 Rapor - 2 Rapor- 3 Rapor Tarihi - - - Rapor Numarası - - - Raporu Hazırlayanlar - - - Toplam Değer (TL) (KDV hariç) - - - Bu rapora konu olmuş gayrimenkullere dair son 3 yıl içerisinde şirketimiz tarafından değerleme raporu hazırlanmamıştır. 1.7 Raporun Kurul Düzenlemeleri Kapsamında Değerleme Amacıyla Hazırlanıp Hazırlanmadığına İlişkin Açıklama Bu rapor, Sermaye Piyasası Mevzuatı Hükümleri’ne göre hazırlanmıştır. Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 7 | 2. ŞİRKET VE MÜŞTERİ BİLGİLERİ 2.1 Şirket Bilgileri Şirketimiz, Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. Kuşbakışı Caddesi Aşuroğlu Sitesi No:29 C Blok Daire: 2 Altunizade – Üsküdar / İstanbul adresinde, 22.07.2014 tarih ve 8617 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanan Şirket Ana Sözleşmesine göre, Ekspertiz ve Değerlendirme olarak tanımlanan iş ve hizmetleri vermek amacıyla 345.000 Türk Lirası sermaye ile kurulmuştur.  Şirketimiz 03.04.2015 tarihi itibarı ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun Lisanslı Değerleme Şirketleri listesine alınmıştır.  Şirketimize, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 18.06.2015 tarih ve 6340 sayılı kararı ile "Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik" in 11. maddesine istinaden bankalara değerleme hizmeti verme yetkisi verilmiştir. 2.2 Müşteri Bilgileri Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. 1990 yılında spiral kaynaklı çelik boru üretmek amacıyla İzmit’te kurulmuştur. 1994 yılında şirket merkezini İstanbul’a taşımış ve yurtdışı satışlara başlamıştır. 1997 yılında toplam kapasitesi yaklaşık 450.000 ton/yıl olan ve 2 üretim hattından oluşan Düzce fabrikası kurulmuştur. Üretimleri arasında pertol ve doğalgaz boruları, su boruları ve kazık boruları yer almaktadır. Spiral Kaynaklı (HSAW) çelik boru üretiminde uzmanlaşmış olan Erciyas'ın Düzce de bulunan fabrikası bugün 5 üretim hattı ve yıllık 450.000 ton kapasitesi ile dünyanın önde gelen bir çok projesi için üretim yapmıştır. Cezayir'de Tamanrasset - In Salah İçmesuyu Hattı, Greo doğalgaz hattı, GK-1 doğalgaz Hattı, Portekiz'de REN doğalgaz hattı, Almanya'da Vattenfall doğalgaz projesi ve Türkiye'de Botaş'ın çeşitli projeleri ile Büyük İstanbul İçme Suyu Projesinin Melen ve Yeşilçay fazları bunlardan sadece bir kaçıdır. Her gün teknolojisini ve kapasitesini yenilediği fabrikasında Erciyas bu gün; Ø273 milimetreden Ø4064 milimetreye kadar çapta ve 4 milimetreden 35 milimetreye kadar et kalınlığında olmak üzere, S235 kaliteden API 5L X100 kaliteye kadar petrol, doğalgaz, su ve kazık boruları üretmektedir. 2011 ilk çeyreğinde devreye soktuğu 5. üretim hattı ile kapasitesini 450.000 tona çıkarmış olan Erciyas EMEA ve NAFTA bölgesinde tek çatı altında toplanmış en büyük Spiral Kaynaklı Çelik Boru üreticisidir. Erciyas’ın ürettiği ve ihraç ettiği spiral kaynaklı çelik borular (HSAW) tüm tiplerde ve çapları 273.1mm‘den 4064 mm’ye kadar değişen, et kalınlıkları 4mm’den 35mm’e kadar olabilen üretim aralığına sahiptir. Son teknoloji makine ve ekipmanlarla tasarım, inşa ve operasyon yapan Erciyas Holding’in Arge ve Kalite departmanları üretkenlik ve verimlik odaklı çalışırken, aynı zamanda yeni üretim standartları koymaya, bu standartları geliştirmeye özen göstermektedir. Son üç yıl içerisinde tamamlanan 880 Ar-Ge projesi şirketin son teknolojiye olan bağlılığının kanıtı niteliğindedir. Rekabetçi fiyatlandırma politikaları, en sıkı kalite ölçüm uygulamaları ve bunların yansıra sahip olduğu coğrafi avantajıyla, Erciyas, sadece Türkiye standartlarında 1 numaralı çelik boru ihracatçısı olmakla kalmamış, tüm Türkiye ihracatçıları sıralamasında en büyük 25. İhracatçı şirket olarak yükselişini sürdürmüştür. (Kaynak: www.erciyas.com.tr) 2.3 Müşteri Taleplerinin Kapsamı ve Varsa Getirilen Sınırlamalar ve Kabuller Değerleme çalışması sırasında müşteri tarafından herhangi bir kısıtlama getirilmemiştir. Konu taşınmazların mahallinde tarafımızca şahsen incelemeleri yapılmış olup, mevcut durum fotoğrafları çekilmiştir. Taşınmazların konumları https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/ adresinden teyit edilmiştir. Bu raporda şifahi olarak edinilen ve raporda sunulan bilgilerin edinilme tarihleri rapor içeriğinde sunulmuştur. Uzman, çalışma teslim edildikten sonra meydana gelebilecek ekonomik veya fiziksel değişimlerin bu raporda belirtilen bilgi ve sonuçları etkilemesinden ötürü sorumluluk taşımaz. Uzman, söz konusu gayrimenkulü, çevreyi ve bölgeyi şahsen incelemiştir. Bu raporda kullanılan değerleme ve hipotetik modeller Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Müşterimiz, çalışmada konu olan gayrimenkulün “piyasa değerinin” belirlenmesini istemiştir. Rapor, müşterinin münhasır kullanımı için hazırlanmış olup, müşteri ile ilgili mevzuatın gerektirdiği bilgilendirmeler ve kamu kurum-kuruluşları ile mahkemeye sunulması haricinde, ıslak imzalı raporu başka amaçlarla kullanamaz. Rapor, sınırlı sayıda üretilmiş olup, hiçbir zaman Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş’nin yazılı ön izni olmadan üçüncü şahıslara dağıtım amacıyla kısmen ya da tamamen çoğaltılamaz veya kopya edilemez. Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 8 | 3. DEĞERLEME ÇALIŞMASINDA ESAS ALINAN YÖNTEMLER VE STANDARTLAR 3.1 Değer Tanımları Bir gayrimenkul projesinin veya gayrimenkule bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki değerinin belirlenmesi amacı ile yapılan çalışmaya “değerleme”, bu çalışmanın sonucunda tespit edilen kanaate ilişkin rakama ise “değer” denir. Pazar Değeri Pazar değeri, değerleme tarihinde istekli bir alıcı ile istekli bir satıcı arasında, uygun pazarlama sonrasında ve tarafların her birinin bilgili, sağ görülü ve zorlama olmaksızın hareket ettikleri, piyasa koşullarına uygun bir işlemde bir mülkün el değiştirmesi için tahmin edilen değerdir. Özel Değer Özel değer bir varlığın yalnızca bir özel alıcı için değer taşıyan belli özelliklerini yansıtan tutardır. Bir özel alıcı belli bir varlığın mülkiyetinin kendisine, piyasadaki diğer alıcılar için mevcut olmayan, avantajlar sağlaması nedeni ile özel değer arz ettiği belli bir alıcıdır. Özel değer, bir varlık belli bir alıcı için, piyasadaki diğer alıcılara göre, daha çekici kılan özelliklere sahip ise ortaya çıkabilir. Bu özelliklere bir varlığın fiziksel, coğrafi, ekonomik veya yasal nitelikleri dahil olabilir. 3.1.2.1 Zorunlu Satış Kavramı “Zorunlu satış” terimi çoğunlukla satıcının satmak için baskı altında olduğu ve bunun sonucu olarak, uygun bir pazarlama süresinin mümkün olmadığı koşullarda kullanılır. Bu koşullarda elde edilebilecek fiyat satıcının üzerindeki baskının doğasına ve uygun pazarlamanın yapılamamasının nedenlerine bağlı olacaktır. Aynı zamanda, mevcut olan sürede satmayı başaramamış olan satıcı için sonuçları da yansıtabilir. Satıcı için kısıtlamaların doğası ve nedeni bilindiği sürece, zorunlu bir satıştan elde edilebilecek fiyat gerçekçi olarak tahmin edilemez. Bir zorunlu satışta bir satıcının kabul edeceği fiyat, piyasa fiyatı tanımındaki farazi bir istekli satıcınınkinden ziyade, onun özel koşullarını yansıtacaktır. 3.2 Değerleme Yöntemleri Uygun değerleme temeli ile tanımlanan değerlemeye ulaşmak için bir veya daha fazla değerleme yaklaşımı kullanılabilir. Bu Çerçevede tanımlanan ve açıklanan üç yaklaşım değerlemede kullanılan ana yaklaşımlardır. Hepsinin fiyat dengesi, yarar veya ikame beklentisi ekonomik ilkelerine dayalıdır. Piyasa Yaklaşımı Piyasa yaklaşımı fiyat bilgisi mevcut olan farksız veya benzer varlıklar ile konu varlığı karşılaştırarak, bir değer indikasyonu sağlar. Bu yaklaşımda ilk adım piyasada son zamanda meydana gelmiş olan farksız veya benzer varlıkların işlemlerinin fiyatının dikkate alınmasıdır. Son zamanlarda az sayıda işlem meydana gelmiş ise, söz konusu bilginin ilgisinin açıkça belirlenmiş ve kritik olarak analiz edilmiş olması koşulu ile listelenmiş veya satışa sunulmuş olan farksız veya benzer varlıkların fiyatlarını dikkate alınması uygun olabilir. Diğer işlemlerden elde edilen fiyat bilgisini, gerçek işlemin koşulları ve değerin temeli ve üstlenilen değerlemede benimsenecek olan varsayımlar arasındaki her türlü farklılıkları yansıtacak şekilde ayarlamak gerekebilir. Aynı zamanda, diğer işlemlerdeki varlıklar ile değerlenen varlığın yasal, ekonomik veya fiziksel özellikleri arasında da farklar olabilir. Gelir Yaklaşımı Gelir yaklaşımı gelecek nakit akışlarını tek bir güncel anapara değerine dönüştürerek bir değer indikasyonu sağlar. Bu yaklaşım bir varlığın kullanım ömrü içerisinde üreteceği geliri dikkate alır ve bir sermayelendirme süreci üzerinden değeri belirtir. Sermayelendirme uygun bir indirgeme oranı kullanılarak gelirin bir anapara tutarına dönüştürülmesini içerir. Gelir akışı bir sözleşme veya sözleşmelerden elde edilebileceği gibi, sözleşmesiz de olabilir (örn. bir varlığın kullanımı veya elde tutulması ile üretilecek beklenen kar.). 3.2.2.1 Geliştirme Yaklaşımı Bu yaklaşımda gayrimenkule teklif edilen bir veya birden fazla geliştirme projesi modeli uygulanabilir. Bu çalışmada planlanan bir proje ve/veya arsa üzerinde geliştirilebilecek projeler varsayımlarla modellenir. Bu modelleme yasal olarak mümkün, finansal olarak olanaklı, ekonomik olarak azami düzeyde verimli olmalıdır. Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 9 | Bu çalışmalarda projenin girişimci yönünden incelenmesi yapılır. Çalışma kapsamında proje konusu ürünün yer aldığı sektörün mevcut durumu ve geleceğe yönelik beklentilerin incelenmesi ve değerlendirilmesi söz konusudur. Projenin yapılması durumunda yapılacak harcamalar tahmin edilerek firmanın pazarlama politikaları ve genel fizibilite prensipleri dikkate alınarak toplam getiri ve harcamalarla ilgili bir gelir-gider tahmini yapılır. Geliştirilmesi durumunda sektörün genel durumu, benzer projelerin istatistiksel rakamları ve mevcut ekonomik koşullar ve beklentiler çevresinde proje ile ilgili varsayımlarda bulunulur. Bu çalışmalar neticesinde projenin performans tahmini yapılarak projenin gelirlerin indirgenmesi yöntemi ile net bugünkü değer hesabı yapılır. Maliyet Yaklaşımı Maliyet yaklaşımı bir alıcının bir varlık için, eşit kullanıma sahip bir başka varlığı satın alma veya inşaat yolu ile elde etmesinin maliyetinden daha fazlasını ödemeyeceği ekonomik prensibini kullanarak, değerin bir göstergesini sağlar. Bu yaklaşım, aşırı süre, külfet, risk veya diğer faktörler bulunmadığı müddetçe, piyasadaki bir alıcının değerlenen varlık için ödeyeceğinin eşdeğer bir varlığı almak veya inşa etmenin maliyetinden fazla olmayacağı ilkesine dayanır. Vera Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. 10 |