DOI: 10.7816/idil-05-26-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 26, Volume 5, Issue 26 1718-1916 YILLARI ARASINDA TARİHLENDİRİLEN 10 ADET TARİHİ NEY ÖZELİNDE AÇKI-İCRA İLİŞKİSİ Ali TAN1 ÖZ Yedi perdesi ve dokuz boğumuyla ney sazı geleneğin perde temâyüllerini (perde kaydırmalarını) günümüze taşır. Perdenin tizleşmesi ya da pestleşmesi için yapılan bu kaydırmalar, icrada karşılaşılan güçlüklerin izâlesi için önemlidirler. Bir perdenin bir bölgeye taşınması ve bu hareketin icraya yansıması temâyülün pratiğe dönüşmesi sürecini oluşturmaktadır. Bu nedenle makalede perdelerin matematiksel konumlarıyla icrada oluşturdukları farklılıkların analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bunun için seçilen 10 adet tarihi ney, plastik ve kamış malzemede yeniden modellenmiş; elde edilen sonuçlar ile perde hareketlerinin perde aralıklarına nasıl etki ettiği incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde perdelerin birbirine olan mesafelerinin kısalması ya da genişlemesi durumunda icrada ne gibi farklılıklar oluştuğu hakkında veri sağlanmıştır. Makalede bu veriler ışığında perdelerin matematiksel uzaklıklarıyla, melodik uzaklıkları arasındaki ilişki incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Ney, Ney açkısı, Perde, Perde analizi, Tarihi neyler. TAN, Ali. "1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi". idil 5.26 (2016): 1593-1610. TAN, A. (2016). 1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi. idil, 5 (26), s.1593-1610. 1 Doç. Dr., İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Türk Mûsikîsi Bölümü, ali.tan(at)medeniyet.edu.tr 1593 www.idildergisi.com TAN, A. (2016). 1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi. idil, 5 (26), s.1593-1610. THE RELATIONSHIP BETWEEN “AÇKI” (Production) AND PERFORMANCE: THE 10 HISTORICAL NEYS DATED ON 1718-1916 ABSTRACT With seven holes (perde) and nine nodes (boğum) ney carries on traditional fret movements to present. These movements are made to carry on frets to higher-pitched or lower-pitched and these movements are important for solving performance problems. Fret movement is a part of the leverage-pratice transformation progress. Therefore it’s aimed to analyze frets which constituted differences in the performance of mathematical position. First of all, ten historical neys were selected and then their fret measurements were applied on the plastical and reed materials (re-production). Thus, the relationship of the fret movements and intervals in the performance was analysed. As a result the data about the relationship of the frets movements with intervals on the performance was provided. The relationship of the fret movements with melodical distances, will be researched on the this data in the article. Keywords: Ney, Ney Production Techniques, Ney Holes, Pitch Analysis, Historical Neys www.idildergisi.com 1594 DOI: 10.7816/idil-05-26-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 26, Volume 5, Issue 26 1.4. Klasik Açkı GİRİŞ Klasik açkı ney boyunun 26’ya bölünmesiyle elde edilen 26’da bir birimin esas Dokuz boğumu ve yedi perdesiyle ney, mûsikî geleneğinin günümüze olduğu bir sistemdir. Bu nedenle teknik izahı kuvvetlendirmek için özellikle açkı analizi taşıdığı, üflemeli bir sazdır. Üzerinde nefesi toplamaya yarayan başparesi ve yaptığımuıçzl abröınldüam çlaetrldame akylıa seinkg ealçlekmıyekı 2i6çi’nl ı tsaiksıtleanm poalraarzavkan aedlelraiynlde ırsdaıdke. bir görünüme sahiptir. Bu sade görünümün içinde ise perde olarak tabir edilen deliklerin konumuyla alakalı bir hareketlilik göze çarpar (hareketliliğin yansımaları için bkz. Tan, 2015:804- 82162’)l. ıB sui shtaeremke telisliağsiınn sae bdeabiy aaynnaı nb okyldaas, iaky naı çhkaıcyima dge övree a y2n6ı ’cyinas bkaömlüışnlamrıün şa ynneı yde 13. matematiksel oranlarla bile farklı perdeler işittirmesidir. Ayrıca aynı neyi üfleyen iki nokta aşifraarknl ı pneerydzeesniidn iirc.r aD eiğtteiğri ppeerrddeeleler rd seı rfaarskılyıdlaır .1 B6a. şn aoçkıstıaydlaa kvei püeflredmee nşeidvdae,t i1yl7e. dhei caz, 18. perdelerin değiştiği düşünülürse sade ve durağan görünen bu yapının içindeki çargâh, 2h0ar.e skeetgliâlihk, d2a1h.a ikyüi radnila, ş2ıl2ab. i lidr.ü Pgeârhd,e l2e6r .ü zneorikntdaedkai kbiu phearrdekee tilseeri rdaashta prearhdate sifiaddier . Klasik edebilmek ney üzerinde perdelerin nasıl konumlandığını görmek gerekir. Açkı tablo 1.2’de görülmektedir. Ney’de Perde Yerleri Tablo 1.2 Ney üzerindeki perde yerlerini görmek maksadıyla ney boyunun 26’ya bölünmesi suretiyle oluşan bir şablondan istifade edilir (Tan, 2015:811; Tümer, Klasik Açkı 1998:35-36; Sarı, 1985:225). Bu şablona göre perdelerin ney üzerinde muhtemel dağılımı Tablo 1’de görülebilir. "Klasik Açkı" Perde Adı Kaçıncı Birime Denk Geldiği Aşiran Perdesi 13 Neva Perdesi 16 Nim Hicaz Perdesi 17 Çargâh Perdesi 18 Segâh Perdesi 20 Kürdi Perdesi 21 Dügâh Perdesi 22 Rast Perdesi 26 Tablo.1. 26’lı Şablonda Perde Birimleri 1.5. Kaydırma Metodu Yukarıda gözüken dizilim 19. yüzyıldan itibaren başlayan Batılılaşma Süreci çerçevesinde ney açkısında sabit bir düzen olarak önerilse de gelenekte bu dizilime ilave perde kaydırmaları yapıldığı bilinmektedir (Tan, 2015:811; Tan 2012:189-192). Kaydırma metodu da klasik açkının 26’lı yapısı üzerine kurulur. Fakat her perdeyi yerinde kabul etmez. Bazı perdeleri tizlik ve pestlik durumuna göre kaydırır. Zaten ho1m59o5 jen bir yapıda olmayan neyin üzerinde milimetrik oywnwawm.idailldaerr giislei.c oamk ortlama esasına dayanır. Belirli kaydırma nisbetleri yoktur. Yani perde kaydırmaları ustadan ustaya farklılık gösterebilir39. Bu nevi açkının müstakil bir yapı arz ettiği aşikardır. Bu nedenle kaydırma metodunu çalışmada “Müstakil Açkı” olarak adlandırdık. 39 Bu nedenle müstakil bir yapı arz eden bu sistemi teknik izahı kuvvetlendirmek için müstakil açkı olarak adlandırdık. 28 TAN, A. (2016). 1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi. idil, 5 (26), s.1593-1610. Perde Sistemleri Mûsikînin 19. yüzyıl itibariyle ağırlıklı olarak tanıştığı neva perdesi üzerindeki hicaz dizisinin seslendirilmesi sırasında ortaya çıkan güçlüklerin izâlesi için Neyzen Salih Dede ve Suriye Ticaret Mahkemesi Kâtibi Hüsameddin Efendi tarafından ilave bir perde önerilmiştir. Bu ilave perdeyle hisar ve nim hisar perdelerinin daha kolay icra edilmesi hedeflenmiştir. Salih Dede’nin önerisi neyin geleneksel görüntüsünün bozulması sebebiyle; Hüsemeddin Efendi’nin önerisi ise açılan perdenin ilave müdahaleler gerektirmesi nedeniyle rağbet görmemiştir (Tan, 2012b:193-207). Ney açkısında değişken yapıların ve izâle çalışmalarının görüldüğü 20. yüzyılın başlarında neyin mikrofon önünde icra edilmeye başlamasıyla artık neyzenler aynı program içinde farklı çeşit neylerle solistlere refâkat etmeye başlamış; mevcut perde problemleri bu icralarda daha belirgin olmuştur (Tan, 2015:810). Bu durumun yeni sistem arayışlarını tetiklemesi sonucunda neyzenler ve yapımcılar perdelerin konumu üzerine çeşitli öneriler getirmişlerdir. Önerilen sistemlerin çıkış noktaları perdelerin kamışa ve üfleyişe bağlı olarak değişken yapısından kaynaklı diklik ve pestlik temâyüllerini izâle etmektir (Paker, ?:1; Tan, 2015:811; Kaya, 2003:11; Tür, 1985:4; Sarı, 1985:225; Açın, 2006:45-49). Yöntem Neyzenler bir perdeyi tiz üflemek istediklerinde başlarını, üfledikleri yönün tersine doğru eğerek ilgili perdeyi tizleştirebilirler. Eğer perdeyi baş pozisyonuyla değil de dudak pozisyonuyla tizleştirmek isterlerse bu defa dudaklarını üfledikleri yöne doğru (dudağın bitim noktasından) bir miktar çekerler. Üçüncü bir yol olarak perdeye daha fazla hava vermek suretiyle perdeyi tizleştirmeleri mümkünse de kalıcı bir perde izalesi için perdeyi tiz bölgeye almaktan başka bir çözüm yoktur. Pestlik için de bunun tam tersi geçerlidir. Durum böyle olunca perdenin işlem sırasında ne kadar hareket ettirilmesi gerektiği önemli bir soru olarak karşımıza çıkar. Fakat 10 cent tiz bir neva perdesinin izalesi için perdenin kaç milimetre pest bölgeye doğru kaydırılacağını söylemek pek de kolay değil. Çünkü çap, üfleyiş şekli gibi unsurlar burada sabit bir oran ortaya koymayı engeller. Dolayısıyla bu sorun çalışmada önemli bir güçlük meydana getirmektedir. Fakat bu durumu belirli bir model ile ortaya koymak sorunu tümden çözmek yerine sorundaki hareketliliğin genel tablosunu gözler önüne sermek ve sorunun farklı araştırmacılar ve neyzenler tarafından ele alınıp farklı denemelerle çözülmesine zemin hazırlamak -üzerine çalışılan konu özelinde- çok daha doğru sonuç vereceği düşünülerek makale çerçevesinde analiz çalışmaları başlatılmıştır. www.idildergisi.com 1596 DOI: 10.7816/idil-05-26-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 26, Volume 5, Issue 26 İnceleme kapsamında 2012 yılında tamamlanan “Ney Açkısının Tarihi ve Teknik Gelişimi” başlıklı doktora tezinden 10 adet tarihi ney seçilmiştir (Tan, 2012). Seçilen neyler, icra edilebilirliği, güvenirliği, geçmişte önemli neyzenler tarafından icra edilmeleri gibi özelliklerle öne çıkan tarihi neylerdir. Çalışmada 10 ney kullanılmış olmasına rağmen 913 kodlu neyde (Türk Müzelerindeki en eski neydir) kapalı bulunan eski perde yerleri yeniden açılmış; böylelikle çalışmada 11 ölçü kullanılmıştır. Bunda amaç, 913 kodlu neyin eski perde yerlerini de analiz edebilmektir. Çalışmada kullanılan neyler Tablo 2’de görülmektedir. Kamış ve plastik modellere ait görseller ise Ek I ve II’de görülebilir. No. Env. No.Nerede Olduğu Tarih (Yklşk) Kime Ait Olduğu 1 8/913 Top. Sar. Müz. 1718 Hacı Mehmed 2 G330 Galata Mev. Müz. 1735 Mustafa Kevseri 3 1148 Konya Mev. Müz. 1914 Feyzi Dede 4 1166 Konya Mev. Müz. 1916 Neyzen Tevfik 5 1174 Konya Mev. Müz. 1870 Neyzen Aziz Dede 6 1331 Konya Mev. Müz. 1862 Neyzen Salim Bey 7 1332 Konya Mev. Müz. 1910 Neyzen İhsan Aziz Bey 8 1513 Konya Mev. Müz. 1869 Abdurraman Şakir Bey 9 NU Nuri Uygun Arşivi 1915 Neyzen Emin Dede 10 AI A. Şenol Filiz Arşivi 1785 Neyzen Hasan Dede Tablo 2. Çalışmada Kullanılan Tarihi Neyler Tablo 2’de görülen tarihi neylere ait ölçüler öncelikle plastik malzemeye tatbik edilmiştir. Homojen olan plastik malzemenin iç çapı 15 mm, üzerine açılan perdenin çapı 9 mm’dir. Ney boyunun 26 birimden oluşması sebebiyle plastik malzemenin tüm boyu 78 cm tutulmuştur. Tüm boyları eşit olan 10 tarihi neyde ölçülerin ne olduğu ve perde yerlerinin 78 cm’de nasıl tatbik edildiği Tablo 3’de görülmektedir. 1597 www.idildergisi.com TAN, A. (2016). 1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi. idil, 5 (26), s.1593-1610. KOD 913-E 913-Y G-330 A-I 1331 1513 1174 1332 1148 NU Tarih 1718 1838 1735 1785 1862 1869 1870 1910 1914 1915 Tüm Boy 79,60 79,60 82,70 78,20 79,20 83,61 79,07 48,07 78,80 81,28 Aşiran 39,80 38,80 39,80 39,10 39,40 40,60 40,00 23,50 39,40 41,40 Neva 47,70 49,20 49,70 48,20 48,70 50,10 48,80 29,50 49,00 50,80 N. Hicaz 51,30 52,30 53,00 51,10 51,70 53,50 51,90 31,40 52,00 53,80 Çargâh 55,30 55,30 56,40 54,20 55,00 56,90 55,10 33,20 54,80 56,90 Segâh 61,50 61,50 62,90 60,00 61,10 63,60 61,40 36,80 61,60 63,00 Kürdi 65,10 65,10 66,30 63,10 64,30 67,00 64,60 38,50 64,80 66,10 Dügâh 68,00 68,00 69,70 66,10 67,40 70,40 67,70 40,50 67,90 69,10 Tüm Boy 78 78 78 78 78 78 78 78 78 78 Aşiran 39,00 38,02 37,54 39,00 38,80 37,88 39,46 38,13 39,00 39,73 Neva 46,74 48,21 46,88 48,08 47,96 46,74 48,14 47,87 48,50 48,75 N. Hicaz 50,27 51,25 49,99 50,97 50,92 49,91 51,20 50,95 51,47 51,63 Çargâh 54,19 54,19 53,19 54,06 54,17 53,08 54,35 53,87 54,24 54,60 Segâh 60,26 60,26 59,33 59,85 60,17 59,33 60,57 59,71 60,97 60,46 Kürdi 63,79 63,79 62,53 62,94 63,33 62,50 63,73 62,47 64,14 63,43 Dügâh 66,63 66,63 65,74 65,93 66,38 65,68 66,78 65,72 67,21 66,31 NevTaablo 3. 3T1a,2r6ihi 2N9e,7y9lerd3e1 P,1e2rde2 9Y,9e2rler3i0 v,0e4 78 3c1m,2’6de P29e,r8d6e Y3e0r,1le3ri 29,50 29,25 Çargah 23,81 23,81 24,81 23,94 23,83 24,92 23,65 24,13 23,76 23,40 Segah 17,74 17,74 18,67 18,15 ,1 7,83 18,67 17,43 18,29 17,03 17,54 KamDışüg mahalzem11e,3d7e i1s1e,3 7önc1e2d,2e6n ö1n2,g07örü1l1e,6m2ey1e2n,3 2bir1 1p,r2o2bl1e2m,2 8ort1a0y,7a9 çı1k1m,69ıştır. Kamış malzemesi homojen olmadığı için birbirine yakın kamışlar bulmak istense de bu mümkün olmamıştır. Çünkü eldeki kamışlar çap, iç kalınlık gibi oldukça önemli değerlerde yakınlaşamamıştır. Bu durumun analiz sonuçlarını olumsuz etkilememesi için 78 cm tüm boyda sadece 1 kamış kullanılmıştır. Bu kamış her defasında kapatılmış ve yeniden açılmıştır. Böylelikle aynı kamış ile perdelerin yeni konumlarını daha sağlıklı izleme imkânı doğmuştur. Kamış malzemeye de Tablo 2’deki 78 cm’e uyarlanmış ölçüler tatbik edilmiştir. Yukarıda özetlediğimiz şekilde açılan tüm neyler ile çenenin yere dik olduğu konumda, neyle çene arasında yaklaşık 30 derece oluşturacak şekilde rast makamı dizisi seslendirilmiştir. Ney sazında üfleme pozisyonuna ve nefesin şiddetine göre icrada değişken sonuçlar elde edileceğinden bu açıyla ve belirli bir şiddetle üflemeye gayret edilmiştir. İleride bu testler ney için üretilen özel test makinelerinde çeşitli basınçlarda ve tutuş açılarıyla yapılabilir ise analiz sonuçları bundan pozitif etkilenecektir. Bu mümkün olmadığından makale kapsamında, imkânların elverdiği ölçüde aynı tutuş açısı ve aynı üfleme şiddeti ile icralar gerçekleştirilmiştir. Seslendirme; İstanbul Medeniyet Üniversitesi BAP birimine sunulan proje kapsamında alınan Rode mikrofon, Steinberg ses kartı, bilgisayar ve Cubase programı yardımıyla dijital ortama aktarılmıştır. Elde edilen diziler önceleri Wavelab www.idildergisi.com 1598 DOI: 10.7816/idil-05-26-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 26, Volume 5, Issue 26 programında temizlenmiş ve analiz edilmiştir. Fakat projenin analizleri devam ederken Miraç Atıcı tarafından Makambox adlı bir program java ortamına uyarlanarak internet üzerinden ücretsiz olarak sunulmuştur. Bu program tamamen Türk Mûsikîsi’ne göre dizayn edildiği için projede Makambox programı kullanılmıştır. Barış Bozkurt tarafından geliştirilip Miraç Atıcı tarafından java ortamına uyarlanan bu programın çıktıları Tablo 4, 5 ve 6’da görülmektedir. (Her neye ait yaklaşık 6 tablo olduğundan makalenin sayfa sayısını arttırmamak için bu tablolar makaleye eklenmemiş; bu tabloların sonuçları müteakip tablolarda bir arada sunulmuştur.) Tablo 4. Makambox programında 1166 kodlu neyin rast-neva perdeleri arası analiz çıktısı 1599 www.idildergisi.com TAN, A. (2016). 1718-1916 Yılları Arasında Tarihlendirilen 10 Adet Tarihi Ney Özelinde Açkı-İcra İlişkisi. idil, 5 (26), s.1593-1610. Tablo 5. Makambox programında 1166 kodlu neyin neva-gerdaniye perdeleri arası analiz çıktısı Tablo 6. Makambox programında 1166 kodlu neyin rast dizisi analizi BULGULAR Yukarıda belirttiğimiz şekilde elde ettiğimiz sonuçlar Türk Mûsikîsi’nde aralık ölçümünde temel olarak kabul edilen Holder Koması cinsinden hesaplanarak tablolaştırılmıştır. Bu hesaplamalardan ilki tarihi neylerle yapılan icralarda tespit www.idildergisi.com 1600 AÇKI II (KAMIŞ) Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 8,7 7,3 7,3 9,7 8,3 8 5,4 913 Yeni 9 8,5 5,2 10 8,3 8 6 G330 9,4 8,6 7 9 8 7,7 7 AI 9,3 8,7 5,3 9,7 9,3 7,7 5,7 1331 9 8,3 6,7 9,7 7,6 8,4 5,6 1513 9,3 8 7,1 9,3 9,3 7,7 5,6 1174 9,3 8 7,1 9,3 8 7,7 5,6 1332 9,7 8 6 8,6 9,3 7,4 5,3 1148 8 8,6 6,4 8,3 9 7,4 6,3 NU 9,4 6,9 6,7 9 9,4 7,3 5,3 1166 9,3 8 7,4 9 7,6 7,7 6 AÇKI I (PLASTİK) Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 10 7 6,8 10,8 7,1 6,9 7,4 913 Yeni 10 7,4 6,6 9 8,6 7,4 6,7 DOI: 10.7816/idil-05-26-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 26, Volume 5, Issue 26 G330 11 6,3 8 9,7 8,6 7,4 6,7 AI 10,6 6,7 7 8,3 9,1 6,9 6,7 edilen aralık1l3ar3ı1 içerir. Bu aralıkl9a,r7 Tab7lo, 37’de6 g,7örülm8e,k6tedir8. ,7Tablo7d,a3ki ar6a,l7ıklar şöyledir: R1as5t-1D3ügâh, Dügâh-Seg1âh0, Se7g,â7h-Çargâ7h, Ç8a,r3gâh-Ne9va, N6e,7va-Hü7s,e3yni, Hüseyni-Eviç, Eviç-Gerdaniye. Ayrıca Arel, Ezgi ve Uzdilek sistemindeki perde 1174 10 7,7 6,4 8,9 9 7,2 6,5 yerleri de kıyaslama için üste eklenmiştir. 1148 ve 1331 kodlu neylerin orijinalleri ile icra mümkü1n3 3ol2madığı için perde a9ralıklar7ı alınam8amı8şt,ı3r. 91103 ,7no’lu n6eydek7i, 3eski ölçüler ise kapalı olduğu için alınamamıştır. Çalışmadaki sonuçlar tarihi neylerin 1148 8,3 8 7,7 7,6 9 7,4 7,5 orijinalleriyle, plastik modellerle ve kamış modelle yapılan kayıtlar olarak müteakip tablolarda bNirlUeştirilmiştir. Tablolard8aki b7il,g6iler “6T,4artışma9 ve 1S0o,n3uç” ba6şlığı 6al,t4ında maddeler ha1li1n6de6 incelenecektir. 1 0,7 7,3 7,3 7,3 10,4 6,3 6,7 Tabloların ilki orijinal neylerle yapılan analizleri göstermektedir. Bu analizlere ait sonuçlar Tablo 7’de görülmektedir. ORJİNAL Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 913 Yeni 9,7 7,7 7,3 8,3 8,4 9 6,3 G330 11 7,3 7 9,4 8,6 8 7 AI 9,3 8,3 5 8,7 9,7 7,3 5,7 1331 1513 10 7,3 7,4 8,3 9,3 7 7 1174 9 7 7 8,3 10 6,4 7 1332 8,3 8,3 4,7 8,7 8,3 7,3 5,7 1148 Tablo 7. Tarihi Neylerde Rast Dizisi Elde edilen ilk veriler plastik modellerden sağlanmıştır. Bu değerler Tablo 8’de görülmektedir. 1601 www.idildergisi.com AÇKI II (KAMIŞ) Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 8,7 7,3 7,3 9,7 8,3 8 5,4 913 Yeni 9 8,5 5,2 10 8,3 8 6 G330 9,4 8,6 7 9 8 7,7 7 AI 9,3 8,7 5,3 9,7 9,3 7,7 5,7 1331 9 8,3 6,7 9,7 7,6 8,4 5,6 1513 9,3 8 7,1 9,3 9,3 7,7 5,6 1174 9,3 8 7,1 9,3 8 7,7 5,6 1332 9,7 8 6 8,6 9,3 7,4 5,3 1148 8 8,6 6,4 8,3 9 7,4 6,3 NU 9,4 6,9 6,7 9 9,4 7,3 5,3 TAN, A. (201161). 167168-1916 Yılları Arasında Tarihlen9di,ri3len 10 Adet T8arihi Ne7y Ö,z4elinde Açkı-İ9cra İlişkis7i. ,id6il, 5 (26)7, s,.17593-1610. 6 AÇKI I (PLASTİK) Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 10 7 6,8 10,8 7,1 6,9 7,4 913 Yeni 10 7,4 6,6 9 8,6 7,4 6,7 G330 11 6,3 8 9,7 8,6 7,4 6,7 AI 10,6 6,7 7 8,3 9,1 6,9 6,7 1331 9,7 7,3 6,7 8,6 8,7 7,3 6,7 1513 10 7,7 7 8,3 9 6,7 7,3 1174 10 7,7 6,4 8,9 9 7,2 6,5 1332 9 7 8 8,3 10,7 6 7,3 1148 8,3 8 7,7 7,6 9 7,4 7,5 NU 8 7,6 6,4 9 10,3 6 6,4 1166 10,7 7,3 7,3 7,3 10,4 6,3 6,7 Tablo 8. Plastik Malzemede Perdeler ORJİNAL Kodu R-D D-S S-Ç Ç-N N-H H-E E-G Kamış malzemedeki perde yerleri ise Tablo 9’da görülmektedir. AEU SİSTEMİ 9 8 5 9 9 8 5 913 Eski 913 Yeni 9,7 7,7 7,3 8,3 8,4 9 6,3 G330 11 7,3 7 9,4 8,6 8 7 AI 9,3 8,3 5 8,7 9,7 7,3 5,7 1331 1513 10 7,3 7,4 8,3 9,3 7 7 1174 9 7 7 8,3 10 6,4 7 1332 8,3 8,3 4,7 8,7 8,3 7,3 5,7 1148 www.idildergisi.com 1602