İNM 305 – ZEMİN MEKANİĞİ 2015-2016 GÜZ YARIYILI Prof. Dr. Zeki GÜNDÜZ 1 DANE ÇAPI DAĞILIMI (GRANÜLOMETRİ) 2 İnşaat Mühendisliğinde Zeminlerin Dane Çapına Göre Sınıflandırılması Kohezyonlu Granüler Zeminler veya Zeminler Kohezyonsuz Zeminler Kil Silt Kum Çakıl Blok Taş İri Kaya 0.002 0.075 2.00 76.2 300 Dane Çapı (mm) Dane Çapı (mm) Cinsi 300 – 76.2 Taş (Moloz) 76.2 - 2 Çakıl İnce Daneli Kaba Daneli Zeminler Zeminler 2 – 0,075 Kum 0,075 - 0,002 Silt 0,002 > Kil DANE DAĞILIMI Tabii zeminleri oluşturan katı daneler çok değişik boyutlarda olabilir. Bu nedenle boyutları belirli büyüklükler arasında kalan daneleri tanımlayan bazı terimler kullanılmaktadır. Zemin daneleri büyükten küçüğe doğru, ÇAKIL --- KUM --- SİLT --- KİL olarak 4 ana gruba ayrılır. 4 DANE DAĞILIMI Grupları birbirinden ayıran sınır değerleri, farklı sınıflandırma sistemlerinde değişiklik göstermektedir. Dane Çapı (mm) Tür AASHTO USCS TS-1500 ÇAKIL 2-76.2 4.75-76.2 2-76.2 KUM 0.075-2 0.075-4.75 0.075-2 SİLT 0.002-0.075 0.002-0.075 <0.075 KİL <0.002 <0.002 5 DANE DAĞILIMI Tabii zeminler değişik boyutlarda danelerin karışımından meydana geldiği için, bunların içindeki dane boyutlarının istatistiksel dağılımını ve zeminin esas olarak hangi gruba girdiğini deneysel olarak araştırılması gerekmektedir. Bu amaçla iri daneli zeminlerde (çakıl, kum) elek analizi, ince daneli zeminlerde (silt, kil) ise çökeltme analizi yapılmaktadır. İNCE DANE 0.075 mm İRİ DANE 200 No.lu elek 6 DANE DAĞILIMI • Kaba Daneli Zeminler …... (Elek Analizi) • İnce daneli Zeminler …... (Hidrometre) Elek Seti Hidrometre ELEK ANALİZİ Elek seti Elek No. Açıklık (mm) Sarsma Makinesi 4 4.750 10 2.000 20 0.850 40 0.425 60 0.250 80 0.180 100 0.150 Elek 200 0.075 8 ELEK ANALİZİ 9 ELEK ANALİZİ Kuru zemin numunesi üzerinde yapılan elek analizi sonuçlarının değerlendirilmesi : Eleme işlemi sonrasında her bir elek üzerinde kalan zemin ağırlıkları tartılır. Elek No. Elek Açıklığı (mm) Elek üstü kalan (g) 10