Cover TU EbEvEynlEr için bröşür Alkol, sigArA vE EsrAr kulAnlArınA kArşı gEnçlEri bilinçlEndirmEk 1 sAğlAm bir bAğ kurmAk Çoçuklarda buyuyorlar, orta ve lisedeler. Yeni bir ortam içerisinde bulunyorlar. Önemli değişiklerle karşı karşıya geliyorlar. Sigara, alkol ve esrar de buna dahildir. Çoçuğunuz bu ortamın içinde bulunmak isteyecektir. Ebeveynleri olarak Önerilerimiz şunlardır: tabiki kiziniz/ oğlunuz buna fazla rağbet etmeyecegini ümit edeceksiniz. Ve kiziniz/ oglunuz'un bu durum karşısında doğru kararları alıp sınırla- - - - Gençlerinizin güzel huylarından bahsedin rını bileceğini ümit ediyorsunuz. Bunun içinde çoçugunuzu hazırlayabi- lirsiniz. - - - konuşmak için zaman ayırın Ebeveynleri olarak katkıda bulunabilirsiniz. Gençlerimizin sigara, alkol - - - ilgi gösterin va esrar hakında sağlıklı karar almasında etkili olabilirsiniz. Gençlerde - - - ilgi alanlarına (hobilerine) özen verin ebeveynlerinin düşüncelerine önem veriyorlar. Bu konuda görevinizi hafife almayın. Oldukça etkili olabilrisiniz. Nelermi yapabilirim? - - - Gençlerimizden gurulandıgınızı belirtin kendine güveni olan bir genç, kendinden dahada emin olacaktir. özgüven önemli. gelişiminde ve sağlıklı V.U.: Frieda Matthys, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw, kararlar almasında faydalı olacaktır. Ebeveynleri olara k VAD, Vanderlindenstraat 15, 1030 Brussel – april 2015 - D/2015/6030/25 sağlam bir bağ kurarak, buna katkıda bulunabilirsiniz. De DrugLijn is een initiatief van VAD – VAD wordt gefinancierd door de Vlaamse overheid. De DrugLijn financieel steunen kan op rekeningnummer 433-1078042-09. Vanaf € 40 ontvang je een fiscaal attest. Ontwerp Karolien Snyers - Druk www.epo.be - afbeeldingen www.shutterstock.com - De afbeeldingen in deze brochure zijn fictief. VAD vzw benadrukt dat elke associatie van afgebeelde personen met druggebruik, gezondheidsproblemen of illegale praktijken ongegrond is. 2 CoCuklArımızlA sigArA, Alkol vE EsrAr hAkkindA konuşun Cocuklarımızla bu konuda konuşmak zor olsada. bunun için vakit ayarlamaniz önemlidir. ne zaman konuşmak gerekir? gercekci örnekler verin Cocuklarımızım sigara, alkol ve esrara başlamadan önce konuşmak gençlerin neden sigara, alkol ve esrar cazip gelidiğini anlatın. gerekir. Orta okula gitiğinde bunları anlatmak için uygundur. Esrar ve Gençlerimiz, yetişkinlerde şarap içerken haz aldıgını görüyorlar. Bu diğer uyuşturuclarda daha sonraki yilarda anlatılabilir. Bunun için uygun gerceği yalanlamayın. Ancak bunlarinda zararlari oldugunu belirtin. vakit ergenlik yaşlarındadır. Sigara iciyormusunuz? Bundan hosnut olmadiginiz belirtin. Ancak burakmanında cok zor oldugunu söyleyin. neler konuşabilirim? Cocugunuzun esrarın olumlu yanları oldugunu dusunuyorsa, bunu hemen yalanlamayın, ancak bu olumlu yanlarının hemen gectiğini, Ve Bu konuda ön bilgi edinmenizde fayda olacaktir, detaylı olmasada. bir süre sonra rahatsız edici, tekrar kullanma hissi oluduğunu, buna ek Cocuklarımız tıbbi bir açıklamayı dinlemeyeçeklerdir. olarak, esrar kullanımı ile ilgili birçok riskleri olduğunu anlatın. Örnek: sigaranın akciğere ve alkolün de karaciğere zararı cocuklar için çok uzaktır. korku veren, örneklerden kaçının Dolayısıyla bunların cocuklar üzerinde olumsuz etiklerinden bahsetmek Şunu asla söylemeyin: 'bu bir esrarla baslar, zaman içinde hapisle daha faydalı olacaktır, mesela sarhoşluğun verecegi baş ağrısı, dişlerin biter!” Bu tür ifadelerin hiçbir etkisi yoktur. Hem inandırıcı olmadiği sararması, dikatinizin dağılması, masraflı olmasi gibi... gibi, hemde gençlerimizin bulundugu ortami yansitmiyor. Gençlerimizin bunu da ekleyebilirsiniz, tütün, alkol ve esrar cocuklarımızda, büyüklere kabul edebileceği gerçekci örnekleri tercih ediniz. Firsatını buldugunuz- nazaren daha zararlidir. da bunu açıklayın. Örnek kiziniz/oğlunuz ilk defa bir eğlenceye gitmek Gençlerin neden alkol ve sigara tüketmek istediklerini anlatın. istiyorsa, arkadaşlarının sigara içtigini gördünüz, ya da bir sinif arkadaşı esrarla yakalandı... Kendi güveninin artması ve arkadaş ortamına uymak için yapiyorlar. Bunu gençlerde fafkedeceksiniz. Bunu için de cocuklarınızın bu konu hakkında bilişli olmasını saglayın. Kendinden emin olduğu zaman, bulunduğu ortamlardan etkilenmeyecektir. 3 4 sınırlArı bElirlEmEk nEdEn Cok önEmlidir? “eğitim sınırları belirlemektir, büyümek ise sınırları zorlamaktır.” Büyümekte olan, gençlerimizin sınırları olması gerekir. Ebeveynleri olarak bunu belirteceksiniz ve gençlerimiz sınırları olduğunu bilecek. Bu da ona destek olacaktır. Gençlerimizin “Hayır” demesini bilmeli. Bu da ilerideki zamanlarda olabilecek olumsuzluklarda hazırlıklı olacaktır. Sınırlarını ve tehlikelerini belirtmek kEndiniz Ergenlikte olan gençlerimiz bazen zor tavırları oluyor. Sigara, alkol ve esrar denemelerinde buna dahil olabilir. Bu olay paniğe sebebiyet iyi örnEk vermemelidir. gençlerin bir çoğu bu dönemi başarılı bir şekilde atlata- biliyorlar. Tabiki bu kendi hallerinde birakacaksınız anlamına gelmez. olun gençlerimizin yaşadığı dönem 'Şu an ve şimdiki' andır. Herseyi başarabi- leceklerini zanediyorlardır. Tavırlarlının zararlarının farkında değildirler. Bundan dolayı sınırlarını bilmelerinde fayda vardir. Gençlerimiz, ebeveynlerin sigara ve alkole bakışlarını biliyorlar. Buda davranışlarında etkili oluyor. Bunlari tüketen ailelerin cocuklarinda, Sınırları belirliyelim, naSılmı yapacağız? tüketme riski daha fazladir. Ve bunun içindirki alkolü kontrolü tüketim - - - Çocuklarımza, neden bu sınırları koyduğumuzu izah edelim. şarttır. Mesela alkollü iken hiç bir zaman arac kulanmayın, gençlerimiz de bunu dikate alacaktır. - - - Sınırları koyarken, net kurallar koyun, ileride yanlış anlaşılmalara mahal vermeyin. Sizin tüketiminizden bahsedin. Yetişkinlerin tüketimi ve gelişme çağında olan gençlerin tüketimi arasıdaki farkları açıklayın. Cocukların beyin ve - - - Koydugunuz kurallar, her zaman ve her yerde geçerli olsun. vucutlarının gelişmekte olduğunu anlatın. Bu sebepden dolayı gençlerin - - - Savunmanızı iyi hazırlayın. Her alanda katı olmak, gençlerimize bağımlı olma riski sigara, alkol ve esrarda daha fazladır. faydalı olmuyor, önemli gördüğünüz alanlarda kurallar koyun. Sigara, alkol ve esrar kullanımında katı olabilirsiniz, bunun dışındaki olaylarda daha esnek olabilirsiniz. Örnek “Eğlenceye gittiğinde alkol tüketebilirsin demeyin, bunun yerine, bir saat daha geç eve dönebilirsin diyebilirsiniz.” 5 AnlAşmAyA uyulmAdığındA? Oglunun veya kızınız kurallara uymadığında, neler yapacağınızı önceden belirleyin. Kuralların çiğnendiğini ve bunu da onaylamandığınızı belirtin. Sakin olun, ve konuşun. Sınırlarlı nereSidir? Önce dikkatle dinleyin, Neden kuralları ciğnediğini öğrenin? Sigara ve esrardan uzak durmasını sağlayın, Zaten 18 yaşından sonra sigaraya başlayan cok azdır. Mümkün oldukça bu süreyi uzaltın. cezalandırmak? Belçika'da 16 yaşının altındakilere sigara satışları yasaktır. - - - Cezalandırmak, bunu düzeltme firsatı verecektir, cok ağir cezalar Alkol tüketimde süreyi de uzatın. 16 yaş altındaki gençlerin alkol hedefine ulaşmıyor. tüketmesi yasaktır. Belçika anayasasına göre, bu yasaya göre 16-18 yaş - - - Vereceğiniz cezayı çoçuklarınızla önceden konuşun, cezanın arasındakilere serbesttir. Ancak her defasında 2 kadehden fazla içme- olumsuz yönlerini bilsinler. meleri, ve haftada 2 günden de fazla içmemeleri önemle tafsiye edilir. Bu devamlı yapılan bir alışkanlık haline getirilmemelidir. - - - Ceza verirken, her zaman ayni tavrı kullanın, istisna uygulamayın. Kesin bir yasak en güzelidir 'Alkol yasak', bu ilerde tartışmalarıda - - - kurallın ciğnediğindeki görüşme, ceza kadar önemlidir. kaldıracaktır. 'arada sırada' yada 'azar azar” gibi konular, gençlerin kuralları aşmasına sebebiyet verecektir. ödüllendirmek, verilecek cezadan daha faydalıdır! Cocukların beyinleri olumlu haberlere karşı, büyüklere nazaren daha etkili oluyor. Yasaklara ve cezalara daha az etkili oluyor. Cocukların kurallara uydukları takdırde, farkında olduğunuzu söyleyin, ve ittifat edin. Bu durum suç islediği vakit cezalandırmaktan daha faydalıdır. 6 CoCuklArımız dEnEmEk istEyECEktir Cocukların ebeveynlerine önerilerimiz ve tavsiyelerimiz 1. neden gençler denemek iStiyorlar? konuşup tartışın, bu bağımsız düşünmelerini sağlayacaktır. Bu onları evde sadece dinlemek zorunda kalan çocuklara Denemek gençliğin bir parçasıdır. Zaten ilk sigara, alkol ve esrar oranla daha güclü yapar. kullanmalarındaki maksatları denemektir. Bundan haz almak için ve arkadaş ortamına uymak için yapıyorlar. Yani olumlu sebeplerden dolayı. 2. kiziniz/oğlunuzun fikirlerine saygı gösterin, size basit gelse Gençlerin coğu kısa zaman içinde bırakacaktır. Zaten coğunluğu bu dönemi bile. fazla sorun olmadan atlatabiliyorlar. Ancak bazı gençler sorunlar 3. yaşayabiliyorlar yada bağımlı oluyorlar. sıkıntı anında sakin olun, cok konuşmak yerine, mantıklı sebebler beyan etmeniz gençlerimize daha faydali olacaktir. 4. şüpenlenıyormuSunuz? sizin tepkinizi bilmesi, için cocuklarınıza açık kurallar koyun, ve bu kuralları gençlerimizin takit edeceğinden emin olun. Olumsuz okul sonumçları, yeni arkadaş ortamı veya cok ciddi duygulanması? Belkide gençlerimiz sigara, alkol veya esrar deniyordur. 5. deneme süresini bir sene daha uzatmaya calisin. Ilk kadehi Bu tür davranışlar ergenliğin de belirtileridir. Bu olaydan hemen 16 yaşına kadar ve sigarayi en az 18 yasina kadar ertelemeye sonuclar cikartmayın. uğraşın. Cocuklarınız deniyormu? Onlarla konuşun, dürüst bir konuşma ile 6. baslayın, endişelerinizi bildirin. Neler gördüğünüz ve hissetiğiniz Cocuklarımız alkol iciyorsa, net kuralar koyun. Nekadar ve söyleyin. Neler tahmin etiğiniz, ve nelerden korktuğunuzu anlatın. nerede icebileceğini belirleyin. Detektif rolü yapmayın, yoksa cocuklarımızın güvenini kaybedersiniz. Cocuklarınız savunmasızm alkol de zararlıdır. Heleki cok ve sık kulanımda. şüpheniz doğrulandımı? 7. Cocuklarımız sigara iciyorsa, burada da kural koyun, mesela Denemenin ne kadar riskli olduğu, bircok faktöre bağlıdır. Sadece evde sigara icme konusunda. Burakmasi için devamlı gayret alkolün miktarı ve esrarın özelikleri etkin faktör değildir, bunun dışında gösterin. gençlerimizin kişisel yapısıda etkili olacaktır. 8. Cocuklarımızın sigara veye esrar kulanıyorsa, kızmanız ve Mesela iyi gününde değilse, alkol yada esrar daha risklidir. Kendinden endişe etmeniz normaldır; Cocugumuza bunu bildirebilirsiniz. emin olan birisi için bu risk daha azdır. Ve sakinleştiüinizde. Konuşun bunu gençlerimizle. Cocuklarımızın nasıl bir karaktere sahip olduğunu bilin, ve neler hisset- tiğini takip edin. Neler hisettigini anlamaya calısın. Cocuklarımızın sigara icmeye, yada alkol tüketmeye devam ediyorsa, onunla konusun. Bu durumda bile alinan kurallar gecerlidir. Mesela nerde ve ne kadar icebileceğini bildirin. sigArA, Alkol, EsrAr, zArArli hAplAr, kumAr, bunlarla sorulariniz oldugunda 'Esrar hakkında bılgı hattı' arayabilirsiniz ıngilizCE ve hollAndACA. Tel 078 15 10 20 - - - Pazartesi-cuma saat 10 ile 20 arası (resmi tatiler hariç) - - - ev telefonundan uygun ücretle arayabilirsiniz www.druglijn.be temasa geçebilirsiniz - - - sorulariniz email, skype veya chat la yapabilirsiniz - - - her zaman istediğiniz cevabı alacaksınız Sigara, alkol, esrar, zararli haplar, kumar, bunlarla sorulariniz oldugunda 'Infor-Drogues' arayabilirsiniz FrAnsıszA. Tel 02 227 52 52 6 - - - Pazartesi-cuma saat 10 ile 20 arası (resmi tatiler hariç) & cumartesi saat 10-14 arası www.druglijn.be temasa geçebilirsiniz - - - e-postayla bize her zaman ulaşabilrsiniz Sorularınız sigArAylA vE gEnçlErin sigArA tükEtimiylE ilgili: www.gezondopvoeden.be www.vlaanderenstoptmetroken.be/ouders www.kortemettenmetsigaretten.be www.tabakstop.be (yönlendirme Hollandaca, fransızca ve Ingilizce sunulmaktadır)